Яралы китап краткое содержание
Обновлено: 30.06.2024
Aлпамыш и Барчин обручены с колыбели. Oтцы их, братья Байбури и Байсары, знатные беки “шестнадцатиколенного племени Конграт”, долго были бездетными, пока не вымолили себе у бога детей. У Байсары родилась дочь, у Байбури – двойня: сын и дочь.
Поссорившись со своим братом, Байсары откочевал в страну калмыков. Здесь красавица Барчин вызывает к себе любовь богатырей калмыцкого шаха Tайча-хана. Чтобы избежать насильственного брака с ненавистными ей женихами, Барчин объявляет, что отдаст свою руку тому, кто выйдет победителем
из четырех состязаний. Состязания эти – скачка коней (“байга”), соревнование в искусстве владения луком, стрельба в цель и борьба.
Барчин втайне надеется, что победителем окажется ее нареченный – Aлпамыш, сын Байбури, за которым она отправляет послов на родину. Помощником Aлпамыша в этом трудном сватовстве явдяется один из калмыцких богатырей – Караджан, который из соперника и врага становится другом героя. Караджан на коне Aлпамыша Байчибаре обгоняет всех его противников, несмотря на коварство калмыков, которые связывают своего соперника и калечат его коня, вбивая ему в копыта гвозди.
вступает в единоборство с калмыцкими богатырями, после чего Aлпамыш завершает победу, поборов самого сильного из них – Кокальдаша.
Bместе с Барчин, ставшей теперь женою Алпамыша, победители возвращаются в Конграт. B стране калмыков остается только Байсары, который все еще не хочет помириться со своим старшим братом.
Bо второй части поэмы Aлпамыш, узнав о притеснениях, чинимых его тестю Tайча-ханом, снова отправляется в страну калмыков и по неосмотрительности попадает в плен к своим коварным врагам. Семь лет он проводит в зиндане (подземной темнице) калмыцкого шаха. Пищу ему доставляет пастух Кайкубат, случайно открывший место его пребывания. Дочь калмыцкого царя навещает его в темнице, влюбляется в него и помогает ему бежать из плена.
Oсвобожденный Aлпамыш побеждает Tайча-хана, убивает его и сажает на его престол пастуха Кайкубата.
Bо время семилетнего отсутствия Aлпамыша главою племени Конграт становится его младший брат Ултантаз. Hовый властитель жестоко угнетает народ, бесчестит старого отца Aлпамыша и преследует его малолетнего сына Ядгара, а Барчин принуждает выйти за него замуж. Aлпамыш, поменявшись одеждой со своим старым рабом, табунщиком Култаем, неузнанный, приходит на свадебный пир Удтантаза, освобождает жену и близких и убивает насильника.
Поэма заканчивается возвращением на родину добровольного изгнанника Байсары и воссоединением распавшегося племени Конграт под властью героя Aлпамыша.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Д.Б үләков Яралы китап
Ма ҡсат(Планлаштырылған һ ө ҙ өмтәләр) ;
1(Ш әхси ү ҫеш һ ө ҙ өмтәләре)
Б.В.һ осорондағы батырлыҡ ҡылыусы халыҡҡа ҡарата ғорурлыҡ, ихтирам тойғоһо т әрбиәләү ҙе дауам итеү.
(Метопредметрез.предмет ара үҫеш һ ө ҙ өмтәләре )
2.Интелектуаль кругазорын арттырыу,фекерл әү ҡеү әһен ү ҫтереү,һүҙ байлығын арттырыу.
3.(Предметные результаты.Предмет буйынса һ ө ҙ өмтәләр )
Д.Бүл әков Яралы китап ә ҫ әрен анализлау
Проектор,Д.Бүл әков китаптарының күргә ҙм ә һе,Аҡбуҙат журналы .-Таня к өндәлеге, Н.Островский Как закалялась сталь китабы
1Дәрескә ма ҡсат ҡуйыу.
Д әрестә Д.Б.-тың ижадын өйрәнеү ҙе тамалайбы ҙ,тест эшл әйбе ҙ , ҡартатайҙарыбыҙ, өләсәй ҙ әребе ҙҙең Б,В,һуғышы ваҡытында күрҡ әткән батырлы ҡтары тураһында һ өйләшербе ҙ.
2.Өйгә эш тикшереү.(уңыш ситуацияһы тыу ҙырыу )
Тест һорау ҙары таратыла.(5 минут ваҡыт бирел ә бөтәһе)
1)Тестар ҙы бер-берегеҙҙең эшен тикшереп, шкалаларҙа билд әләй ҙ әр.
2)рәт араһынан у ҡытыусының тикшереүе, шкалалрҙа уҡытыусының баһаһы ҡуйыла.
3) хаталарҙы ү ҙ алдына табып ҡ арау.
4) дөрө ҫ яуаптар асыла.
4.Ә хә ҙер ә ҫ әр ҙең й өкмәткеһен и ҫк ә төшөрөү.проектор аша һүрәттәр асыла
а)тау араһында ауыл
б) ҡимм әтле тиреләр
ж) Н.Островский” Ҡорос нисек сыныҡты”
китапты күрһ әтәм,йөкмәтке ҡен асам
5.Таҡтала д әрестең эпиграфы я ҙылған
Кешег ә ғү мер бер генә бирелә.
А)Ним ә аңлата икән был кешенең һү ҙҙ әре?
Б) уҡыусыларҙың уҡыуы
В) хор мен ән у ҡыу
Ни өсөн бөгөнгө дәрестең эпиграфы итеп ошо һүҙҙ әр алынды икән.?
Тема, число ,эпиграф дәфтәргә я ҙҙырам
6. ә ҫ әр ҙең тема,идеяһын асыу.
-был ә ҫ әр нимә тураһында ?(һуғыш тураһында, мәктәп тә музей асылырға йөрөй ҙ әр)
?- малай ҙар араһында нинд әй мөнәсәбәт?( дәфтәрегеҙҙгә схема төҙәһуг)
(Мәжиттең ҡартатаһы һуғыштан тере ҡайтҡан ул ғорурлана )
-шул урындар ҙы табып уҡырға
- ә Әсләм ү ҙ ен нисек тоя?
( өләсеһенең һуғыштан ҡайта алмағанына үкенес белдер ә 210-сы бит
Ғорурлы ҡ тойғоһо 210 )
Был малайҙарға характеристика биреп ҡарайыҡ стр. 210 ихтирамлы,көнләшелә
-улар ҙың телм әр ҙ әре ниндәй бай.
-ә Мәжит ниндәй малай?(хәтәр ҡыланған була…,маһайып…ҡартатаһы мен ән ғорурлана )
-Ә һинең олатайы ңдың наградалары булып, ә һинең ду ҫыңдың туғаны әйләнеп ҡайтмаған булһа ,М әжит кеүек ма ҡ таныр инеңме?
- Ҡотлобулат олатай ҡайҙа хеҙм әт иткән?(кавалерист булған-112-се Баш ҡорт кавалерия дивизияһында хеҙм әт иткән).Командиры бүләк тикән сәғәтелә бар уның ,ә командиры уның Шайморатов генерал булған.Уның тураһында йыр ҙа бар. әй ҙ әге ҙ шул йыр йырҙы йырлап ишеттер әйек(физминутка)
--Фәғилә апайға характеристика биреү?Һе ҙг ә уның ниндәй һы ҙаттары бигер әктә о ҡшай?
Әсләмдең яугир өләсәһе урынында булһа ғыҙ,һуғыш яланына барыр инегеҙме?
Ошондай батыр й өрәкле , ҡаһарман батырҙарҙы, м әргән батыр ҙарҙы т әрбиәләгән Йәтимәк ауылы кешеләренә характеристика биреп китәйек.
Йәтимәк ауылында ниндәй кешеләр йәшәй?
--Й әтимәк хал ҡы элек-элект ән ғәрсел…
--бик тә булмаһа һе ҙ ярҙам итерһегеҙ)
-Б өтә халы ҡ дошманға ҡаршы торған .Фронтта,тылда үҙҙ әре асы ҡһаларҙа, өшөһәләр ҙ ә бирешмәгәндәр еңеү ҙе яҡынайтҡандар.
Һеҙ ҡартатайҙарығыҙ , өләсәй ҙ әреге ҙ тураһында м әғлүмәт һөйләргә
Һеҙҙең кеүек балалар ҙа һуғышта ҡатнашҡандары булғанВ.Катаевты.Полк улы китабын.уҡығанығыҙ барҙыр. ә бына А ҡбуҙат журналында Таняның к өндәлегендә Ленинград блокада ҡында ҡалған Таня исемле ҡыҙҙы. К өндәлеге улар ҙың нисек ғаил ә ағзаларының аслы ҡтан ү леү ҙ әре тураһында я ҙылған.
?--Таняның к өндәлеге тураһында һөйләй бер у ҡыусы
?8.ошо һеҙ һ өйләгәндән сығып бе ҙҙең д әрестең эпиграфына әйләнеп ҡайтайыҡ.
Ошо Н.Островский был һүҙҙ әр менән нимә әйтергә теләгән?
Фәғилә апай ү ҙенең ғүмерен халҡы өсөн ҡорбан итте. Үҙ ғүмере мен ән кеше ғүмерен ҡотҡарған ,кешег ә ғүмер бер генә бирелә кеше уны лайы ҡлы йәшәгән
-Һе ҙ был ә ҫ әр ҙе уҡығандан һуң күңелегеҙҙ ә ниндәй хис тойғо уятты ? ни өсөн? был һорауға яуап биреү өсөн терәк һү ҙҙ әр та ҡтала яҙылған.
Мин был ә ҫ әр ҙе уҡығас ғорурлыҡ тойғоһо кисерҙем, с өнки Бе ҙҙең ҡартатайҙар, өләсәй ҙ әр, балалар Фашистар ҙы еңг әндәр.
Мин был ә ҫ әр ҙе уҡығанда Ф әғилә апай ҙы ҡыҙғандым, й әлләнем, сөнки ул һуғышҡа китк әс кире ҡайта алманы. Ул барыбер батыр й өрәкле кеше була.
Миң ә Әсләм менән Мәжиттең а ҙаҡтан дуҫлашыуы оҡшаны.Ҡул ҡыҫышып торалар ине.
.өйгә эш .Һуғыш минең ғаиләмдә тигән бәләкәй генә инша я ҙырға.
Динис Бүл әковтың Яралы китап
Ә ҫ әре буйынса тест һорауҙары.
1.Т өп герой ҙың исеме кем?
2)Ф әғилә апай һ өнәре буйынса кем?
В)у ҡытыусы, артабан медсестра(санитарка)
3.Ф әғилә апай һуғышҡа китк әс уның балаларын кем көтөп ҡала?
Б)Бейеме (ҡ әйнәһе)- ауыл хал ҡы
В)үҙе мен ән алып китә
4.Фронтовиктарға арналған музей ҙы кемд әр ойоштора
Б)Әсләм менән Мәжит
5.Яралы китаптың исеме нисек атала?
А)Беҙҙең өй ҙ өң йәме
Б) Ҡорос нисек сыныҡты?
6.Китаптың тәүге битенә ниндәй һү ҙҙ әр я ҙылған була?
А)Й әшәһен мөхәббәт
Б)Кешегә ғүмер бер генә бирелә
В) Ҡорос нисек сыныҡты
7.Кешег ә ғүмер бер генә бирелә тигән һүҙҙ әр кемдең һү ҙҙ әре
Краткое описание документа:
Д.Бүләков Яралы китап
1(Шәхси үҫеш һөҙөмтәләре)
Б.В.һ осорондағы батырлыҡ ҡылыусы халыҡҡа ҡарата ғорурлыҡ, ихтирам тойғоһо тәрбиәләүҙе дауам итеү.
(Метопредметрез.предмет ара үҫеш һөҙөмтәләре)
2.Интелектуаль кругазорын арттырыу,фекерләү ҡеүәһен үҫтереү,һүҙ байлығын арттырыу.
3.(Предметные результаты.Предмет буйынса һөҙөмтәләр)
Д.Бүләков Яралы китап әҫәрен анализлау
Проектор,Д.Бүләков китаптарының күргәҙмәһе,Аҡбуҙат журналы .-Таня көндәлеге, Н.Островский Как закалялась сталь китабы
1Дәрескә маҡсат ҡуйыу.
Дәрестә Д.Б.-тың ижадын тамалайбыҙ,тест эшләйбеҙ , ҡартатайҙарыбыҙ Б,В,һуғышы ваҡытында күрҡәткән батырлыҡтары тураҡында һөйләшербеҙ.
2.Таҡтала дәрестеңэпиграфы яҙылған
Кешегә ғүмер бер генә бирелә.
А)Нимә аңлата икән был кешенең һүҙҙәре?
Б) уҡыусыларҙың уҡыуы
В) хор менән уҡыу
Ни өсөнбөгөнгө дәрестең эпиграфы итеп ошо һүҙҙәр алынды икән.?
3.Өйгә эш тикшереү.(уңыш ситуацияһы тыуҙырыу)
Тест һорауҙары таратыла.(5 минут ваҡыт бирелә бөтәһе)
1)Тестарҙы бер-берегеҙҙең эшен тикшереп, шкалаларҙа билдәләйҙәр.
2)рәт араһынан уҡытыусының тикшереүе, шкалалрҙа уҡытыусының баһаһы ҡуйыла.
3) хаталарҙы үҙ алдына табып ҡарау.
4) дөрөҫ яуаптар асыла.
4.Ә хәҙер әҫәрҙең йөкмәткеһен иҫкә төшөрөү.проектор аша һүрәттәр асыла
а)тау араһында ауыл
ж) Н.Островский Ҡорос нисек сыныҡты
. китапты күрһәтәм,йөкмәткеҡен асам
5.әҫәрҙең тема,идеяһын асыу.
-был әҫәр нимә тураһында ?(һуғыш тураһында,мәктәп тә музей асылырға йөрөйҙәр)
?- малайҙар араһында ниндәй мөнәсәбәт?
(Мәжиттең ҡартатаһы һуғыштан тере ҡайтҡан ул ғорурлана)
-шул урындарҙы табып уҡырға
-ә Әсләм үҙен нисек тоя?
(өләсеһенең һуғыштан ҡайта алмағанына үкенес белдерә 210-сы бит
Ғорурлыҡ тойғоһо 210 )
Был малайҙарға характеристика биреп ҡарайыҡ стр.210 ихтирамлы,көнләшелә
-уларҙың телмәрҙәре ниндәй бай.
-ә Мәжит ниндәй малай?(хәтәр ҡыланған була…,маһайып…ҡартатаһы менән ғорурлана )
-Ҡотлобулат олатай ҡайҙа хеҙмәт иткән?()кавалерист булған-112-се Башҡорт кавалерия дивизияһында хеҙмәт иткән.Командиры бүләк тикән сәғәтелә бар уның ,ә командиры уның Шайморатов генерал булған.Уның тураһында йыр ҙа бар.әйҙәгеҙ шул йыр йырҙы йырлап ишеттерәйек(физминутка)
--Фәғилә апайға характеристика биреү?Һеҙгә уның ниндәй һыҙаттары бигерәктә оҡшай?
Йәтимәк ауылында ниндәй кешеләр йәшәй?
--Йәтимәк халҡы элек-электән ғәрсел…
--бик тә булмаһа һеҙ ярҙам итерһегеҙ)
-Бөтә халыҡ дошманға ҡаршы торған .Фронтта,тылда үҙҙәре асыҡһаларҙа, өшөһәләрҙә бирешмәгәндәреүеәҙе яҡынайтҡандар.
Һеҙ ҡартатайҙарығыҙ ,өләсәйҙәрегеҙ тураһында мәғлүмәт һөйләргә
?--Таняның көндәлеге тураһында һөйләй бер уҡыусы
8.ошо һеҙ һөйләгәндән сығып беҙҙең дәрестең эпиграфына әйләнеп ҡайтайыҡ.
Ошо Н.Островский был һүҙҙәр менән нимә әйтергә теләгән?
Фәғилә апай үҙенең ғүмерен халҡы өсөн ҡорбан итте. Үҙ ғүмере менән кеше ғүмерен ҡотҡарған ,кешегә ғүмер бер генә бирелә кеше уны (достойно)йәшәгән
-Һеҙ был әҫәрҙе уҡығандан һуңкүңелегеҙҙә ниндәй хис тойғо уятты ? ни өсөн? был һорауға яуап биреү өсөн терәк һүҙҙәр таҡ тала яҙылған.
- подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- по всем предметам 1-11 классов
Курс повышения квалификации
Дистанционное обучение как современный формат преподавания
Курс профессиональной переподготовки
Педагогика дополнительного образования детей и взрослых
- Сейчас обучается 2332 человека из 83 регионов
Курс повышения квалификации
Педагог дополнительного образования: современные подходы к профессиональной деятельности
- Сейчас обучается 433 человека из 65 регионов
- ЗП до 91 000 руб.
- Гибкий график
- Удаленная работа
Дистанционные курсы для педагогов
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:
5 591 467 материалов в базе
Самые массовые международные дистанционные
Школьные Инфоконкурсы 2022
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Другие материалы
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
- 10.05.2020 414
- DOCX 53.5 кбайт
- 5 скачиваний
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Ибрагимова Альфия Амировна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Автор материала
40%
- Подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- Для учеников 1-11 классов
Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов
Дистанционные курсы
для педагогов
663 курса от 690 рублей
Выбрать курс со скидкой
Выдаём документы
установленного образца!
Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки
Время чтения: 11 минут
Курские власти перевели на дистант школьников в районах на границе с Украиной
Время чтения: 1 минута
В Белгородской области отменяют занятия в школах и детсадах на границе с Украиной
Время чтения: 0 минут
РДШ организовало сбор гуманитарной помощи для детей из ДНР
Время чтения: 1 минута
Школьник из Сочи выиграл международный турнир по шахматам в Сербии
Время чтения: 1 минута
В Швеции запретят использовать мобильные телефоны на уроках
Время чтения: 1 минута
В приграничных пунктах Брянской области на день приостановили занятия в школах
Время чтения: 0 минут
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
Урок по башкирскому языку и литературе по теме: Денис Буляков"Яралы китап"(изучение и анализ произведения).
Задачи урока: 1)жизнь и творчество писателя.анализ произведения.2)Развитие речи.3)воспитание чувства патриотизма.
Оборудование: презентация,музейные материалы.
2 Основная часть урока:Кем ул –Динис Бүләков?
Яҙыусының тормош юлы хаҡында уҡыусылар сығыш яһай:
Уҡытыусы:әйе ,Д.Бүләков-яҙыусы.Ул Кинйә батырҙарҙың эҙҙәре уйылып ҡалған.
Уҡыусылар !һеҙ уның ниндәй әҫәрҙәрен беләһегеҙ.
Посмотрите также:
Наверх Бесплатные презентации по различным предметам, 2016—2019
Все права на материалы, находящиеся на сайте, принадлежат их авторам. Все презентации были собраны из открытых источников.
| Предмет: | Начальные классы |
| Категория материала: | Конспекты |
| Автор: | Кашапова Лайсан Айратовна это Вы? |
| Тип материала: | Документ Microsoft Word (doc) |
| Размер: | 42.50 Kb |
Полезно? Поделись с другими:
Если Вы являетесь автором этой работы и хотите отредактировать, либо удалить ее с сайта - свяжитесь, пожалуйста, с нами.
Посмотрите также:
Учебно-методические пособия и материалы для учителей, 2015-2022
Все материалы взяты из открытых источников сети Интернет. Все права принадлежат авторам материалов.
По вопросам работы сайта обращайтесь на почту [email protected]
Читайте также: