Сочинение са хьамсара наьна мотт

Обновлено: 05.07.2024

Даймехках хьогаш,
Делхадеш гIийла синош,
Моцал Iолегаш,
Гулдеш дезалий къинош,
Ма дезалда шун
Наьха лаьтта даха!
Ма дезалда шун
Наьха лаьтта аха!

Са наьна мотт! Малав, хьо къе ба, яхар?
Цунга ях аз: довзац хьона вахар!
Даьккха тур да из моастагIачунга бувцаш!
Цун денал дохадеш, син пхаьнаш лувцаш.

Езачунга бувце, да тайжа шовда,
Ма кхера! Хьо цун кIоаргаленга кховда.
Короргда хьона дошув–дотув, зизаш,
Дог ма Iабба, езар безамах юзаш.

Наьна мотт я Даьша хьалъяь ГIала!
Из вайна совгIата беннаб Дала!
Цкьаккха хIама дац, халахь, цун маьхе!
Из я хьона, вай са доалла Даьхе!

Ва, фу хиннад, фу даьд вайна?!

Даьла, хьо ва-кх деррига ховш.
Тха кхел, вахар да хьа кара.
Моцал, шелал, бала ловш,
Мехках баьха, кхойтта шера
Лийннаб гIалгIай, чувхош, боацош,
Iатта йола бокъо йоацаш.
БоагIаш, болхаш, гIувтташ, бувшаш,
Шоай Даьхенга бар сатувсаш.
Велча, долла дацар мерчи.

Бакъда, эхь-эздел ца дохош,
Мискаш, шоайла вIаший хьерчар.
Саго сага бацар бохам.
ТIеххьар буртиг вIаший бекъар,
Шоай дай санна Далла текъар.
Шоаш леш, хийла дас е нанас,–
Нагахь санна вай цхьан хана
Мукъадаьнна цIенгахь дерзе,
ХIанз мо хилалаш Iимерза,
МоастагIчоа ца отташ гора,–
Аьле, тIеххьар васкет дора.–
Шоай мотт, шоай сий ма дохкалаш.
ВIаштIехьдоале, оаш тха тIехкаш,
ЦIа а йихье, дIайохкалаш
Цу хьаьналча вай Даймехка.
Вежар Дажал.
Яьлар бокъо.
ГалгIай баьлар кортамукъа.
МархIалелхар, сов гIадбаха.
Болабеллар шоай цIааха.
ДIадоладир керда вахар.
Доккха ираз дессар наха.
Iазап, бала тIерабаьнна,
Нигат, уйла цIена йолаш,
ВIаший кхы а тIерагI долаш,
Даха ховшаргда вай, аьнна,
Хеташ бар уж…
Яьлар зама.
Дессар рузкъа, баьлар ткъамал.
ХIаране лех шийна гIойле.
Куралаш ю вIаший шоайла.
Къовсамаш доах, – хьалхагI кадар,–
Декъа эздел, даьсса хабар.
Хувцабеннаб нах цецваллал.
Деррига а гуш да Далла.
Сенна деза, алал сога,
Сенна деза, хетт аз хьога,
Ламаз, марха, сагIа, мовлат,
Бохкабенна дега овла,
БIеха мелдар хьаде кийчча
Долаш,
Даькъаза вай хилча?
Ер да ала доацаш бахьан,
Къа ца хеташ, боабу тахан
Вежараша вежарий!
Мичаб вай ди?!
Мичад сий?!
Ва фу хиннад, фу даьд вайна?!
ХIана хьувз вай, б1аргаш дайна,
Хьаькъал д1адахача санна
Керта чура,
Х1ана?!
Х1ана?

Вахаш-текъаш,
Дуаш дуне,
Ши воI кхийра
Къаьнча Гине.

ВоккхагIчун цIи
Iази яр.
ЗIамагIчун цIи
БIази яр.

Iази наьна
Боча вар,
Кулг йиIийчул
КIайгIа дар.

Даар мерзагI –
Цунна дар,
КIалбулла мотт
КIаьдагI бар.

Нанна аьла
Хетар цох,
Из яшацар
ЗIамагIчох.

БIази фуннах
Юаш вар,
Мотт беце а,
Тхьовсаш вар.

Iазе бедар
Кхокхан яр,
БIазе дувхар
МIаде дар.

Iазех тара
Вацар из,
Iийне Iама
Вацар из,

Кулгаш дошо
Доландаь,
Ше къахьегаш
Воландаь.

Шераш иштта
ДIадахар,
Кхийтта нана
Цар елар.

БIазе таьзет
Оттадир,
Iазе гаьга
Кхоачо йир.

Нана енна
Бена кхадж
Iазе бихьар
Даьна кач.

Iази пелинг
Тохаш вар,
Гине кисах
Латаш вар.

Вахаш-текъаш,
Дуаш дуне,
Мухь ги бера
Къаьнча Гине.

Лелаш хьувзаш
Къонахий,
Фордал дукха
Дахар хий.

Бакъда, дегах
Хилац форд,
БаттIаш-баттIаш
БаттI цун морд.

ЭгIазвахар
Са Гини,
Хьакоа ера
Кхий чур ний.

Гой хьона из
ДIара хол?
Йилла воалл со
Хьона йол,

ДIа вийхка
уккхаза,
Укх дагIача
Каразах.

Хуле хила
БIази мо,
А аьнна дий –
Йичи мо!

Iа гоамбаьб са
Нийса букъ,
Йа йийнай са
Къаьна юкъ.

Ше ца хилча
Хилац саг! –
Аьнна, лийра
Воккха саг. –

Хила, - аьлар –
БIази мо, -
А аьнна дий –
Йичи мо!

Са шераш
Х1ара денна,
Цкъаза безаме,
Цкъаза човхане,
Соцара 1адика йийце,
Во во1 санна,був даьле,
Со цхьаь вите, д1аух.

Петара корх
я догIан морх.
ТIадамаш лег,
Ди къувкъ, тIоа сег.
ХьагIараш ек,
Хьехаш сетт, эг.
Хьекх тIаьда мух,
Баьций хьаж ух.
ШайтIа дом гIетт,
ТIоа сег, ди детт,
Лувкхера бек,
Корсамаш терк.
Iарамхий увгI.

Са стих –
пхьор доацаш багIарашта – пхьор е марта.
Са стих –
мохк боацаш бахарашта – мохк е мата.
Са стих –
боацачарна – къовсам, бувца наьна мотт.
Са стих –
баьцачарна – тешам, бувша зизай мотт.
Са стих –
хозача кхалсага чухьакха качмат.
Са стих –
Маьтлоама чхарах вийхка латта Пхьармат.

Беттал бийса латтар,
седкъий дела къежар.
Шийца йоаг1ачунга,
из г1адваха хьежар.

"Кораяьй хьо сона",
цо шорттига йохар,
вокхо йист ца хулаш,
безаме са доахар.

Шийца йоаг1ачунна
цо букъах кулг хьекхар,
вокхо йист ца хулаш,
б1аргаш лаьтта лекхар.

Чукхаьчача коани1
Хьайийлар цо шортта.
Вож коа яьлар т1аккха,
Хьал ца эйбеш корта.

Цар бенача наькъах
Оаш ма елаш тамаш,
из вар Солса-Жамарз,
вож цун яйна гамаж.

БАРКАЛ ХЬОНА, ОАЛХАЗАР

Цкъаза дег чу гIайгIа еча,
Цо деш хилча уйлашта доал,
Хьо сай коре гIа мо деча,
Са бIарг лаппе сийрдабоал.

Са дагардар хайча санна,
Сох къахеташ, сатедеш,
ГIозадаьле доах Iа сона,
Дицлургдоаца хьай иллеш.

Ахархочо оасар санна,
ДIа а доахаш са лазар.
Кхесташ да хьо, са лор хинна,
Баркал хьона, оалхазар!

Цкъа цхьан дийнахь аькхе ваха,
Хьунаш тохкаш лелар со.
Фос ца нийслуш шахьаваха,
Цхьан къухьага кхаьчар со.

Хьуна йистте хена кIалха
Латташ дайра сона лийг.
Со хоа ца луш, оагIув баьккха,
Лаьтта дийрза доаллар лийг.

Дог доаллача хийла, аьнна,
Сай топ бIарге лаьцар аз,
Цунах чIоагIа гIоз а ваьнна,
ПIелг лака тIа биллар аз.

Сабар! Сабар! Лак ма оза.
Цун когашка хьайра бIийг,
Ший кIоригах бат а хьекхаш,
Цунах доаллар нана-лийг.

Укх дунен тIа кхы, из мара,
Цхьаккха хIама доацаш мо,
Сага кхерам биц а бенна,
Из ший кIориг хьестар цо.

Духьалдера сона тIаккха
Се хьийстача наьна сурт,
Укх кулгашца айса даьккха
Нанна дегIа нажа чурт.

БIарахьежар сона нана.
Топа бухь са чубахар.
Из са нана оарцагIъяьнна,
Лийг а маьрша дIадахар.

Дуне мел латт хоастам хьона,
Сийле хьона
Деррига вахар, дунен ноахал
Хьайх хьадаьнна нана!

Малх, б1аьсти санна
Уж шоайла безар;
Уж арабаьлча,
Мохк т1ехьахьежар,

Исташа, орг мо
Йоахараш лусташ,
Ха йоаккхар цар никъ
Б1аргашца бусташ.

Ший дешах санна
Ца1 вокхох тешар,
Уж шоайла товш бар,
Уж шоайла эшар.

Кхы бераш санна
Лоамашка лелар,
Хьаг1ар чу бувлаш,
Г1аръяьле белар.

Уж бахар, лелар,
Безамо хьесташ,
Из дошо уйла
Дегашка кхесташ.

Моттар-кха царна
Массаза ишта
Шоаш хургба тара
Декача хишта,

Бовзаргбац ц1аккха
Бала е г1айг1а,
Денош а хургда
Ди т1ехьа к1айг1а,

Ухаргья хьовхье
Юртан т1а латта,
Шоай вахар хургда
Х1анз санна атта.

Цудухьа хийла
Дог ловзадувлаш,
Уж хулар цхьацца
Масалаш кхувлаш:

"Лоаман мохк зийча
Т1ехьа е хьалха,
Вай санна вахаш
Саг хургвац малха.

Сердалах диза
Хургда вай денош,
Хозалах диза
Хургда вай ц1енош.

Хьо араваьлча,
Тарвенна ц1онах,
Хьох хьагаш хургва
Шеввола къонах.

Юртара истий,
Соца яхь лувцаш,
Хьувзаргба со зувш,
Сох хабар дувцаш.

Лоамашка бераш,
Агашка дехкаш,
Теркадеш хургда
Вай ц1ераш техкаш.

Вай иштта г1оргда
Дунен чуг1олла,
Фаьлгашка бувццал
Безам хьакхолла…"

Цар иштта дувцар,
Цох ч1оаг1а тешаш,
Мукъача хана
Китабаш дешаш.

О,вахар, вахар,
Дукха нах хийла,
1а, иштта лебеш,
Белхабаьб г1ийла.

* * *
Ха-зама яхар
Йорт ийца чехка,
Хьалкхийра бераш
Шоаш даьча мехка.

Хьалкхийра хоза,
Дуне цецдоалаш,
Хьахозар наха:
"Маьржа-я1",- оалаш.

Урамах Аза
Йоаг1ача хана,
Цунгахьа хьежар
Во1 мел воа нана.

1аьла а кхийра
Юртанца барта,
Низ болаш шийца
Кирпишкий карта.

Цкъа г1озабаьнна
Нах арабаьлар,
Д1атехар фата,
Юрт халхаяьлар.

Екаш мо хетар
Еррига аре,
Йодашъяр Аза
1аьлийга маьре.

Фухха аларах,
Дувцарах наха;
Йо1-з1амсаг хоза
1охайшар баха.

Ховш да, вахар дац
Шекара коана,
Тховсара хиннар
Доацаш хул кхоана.

Дикадар цкъаза
К1алт1адоал нийса,
Сердал хиннача
Т1айоаг1а бийса.

Цабовзачар а,
Хабараш дувцаш,
Г1ийбаташ дора,
Къинош т1алувцаш.

Цхьабараш 1аьла
Ве овттар бехке,
Дунен т1а доацар
Цунна т1акхехке.

Уж безаш мел вар
Дог лазаш хьувзар,
Машар бе г1ерташ,
Уж в1ашкаувзар:

«Фу хиннад шоана,
Фуд шоана дезар?
Нах хьаггал хоза
Ма бий шун дезал.

Д1акхосса къовсам,
Йоахараш, х1илла,
Дикача х1аман
Т1ехьа им дилла".
Цхьабакъда, Аза
Лерг хьокхаш яцар.
Вахара ма1ан
Цунна фуд хацар.

Хьалкхийна яр из
Хало ца йовзаш,
Дикаг1дар дувхаш,
Сарралца ловзаш.

Из яцар ц1аккха
Ноанал т1а ийтта,
Е, беша болх беш,
Ира цел бийтта.

Ше тара хеташ
Мехкарча сувна,
Из гаргайодар
К1оаргача шувна.
Маьрага иштта
Къамаьл деш денна,
Таьзето санна
Вас йора ц1енна:

«Даькъаза хиннад
Хьоцара вахар,
Дуненах хиннай
Шелъенна хьаг1ар.

Б1аргагуш даим
Тишденна ц1енош
Чхьовкарчий 1ул мо
Д1аух са денош.

Къонал д1айода,
Дог г1оз ца доалаш,
Пешка т1а латташ,
Берашка йоаллаш.

Х1ама дац цхьаккха,
Вахарца тоалуш,
Ер тайпа 1азап
Дац сона лоалуш.

Нийсархой хьогге
Машенаш ийца,
Ер дуне дуаш
Лелаш ба хийцца.

Со дукъаялла
Енаяц маьре,
Сона а деза
Т1адувха даьри,

Кулгаш д1а1амар
Г1зарий зовга,
Хозадар – ког т1а,
Дикадар – г1овга.

Сона а деза
Нах хьага вахар,
Хьанаьхка йо1 я,
Дунено яхар".

1аьла хулар-кх,
Сатохаш ч1оаг1а,
Дезале цхьанне
Сатоха доаг1а.

Садеттар 1аьлас,
Халонаш йовзаш,
Из кхийнавацар
Дер дайна, ловзаш.

Дайза вар дика
Чоалхане вахар,
Балхага воаллаш,
Урхенаш яхар.

Кхычар мо яцар
Хехка машенаш;
К1увсаш а дацар,
Хоздеш цун пенаш.

Ч1овгаш а яцар
П1елгаш т1а къега,
Ганзаш а яцар
Къонах ве кега.

Цун ц1аг1а хиннар
Тух-сискал, хий дар;
Дег1аца хиннар
Эхь-эздел, сий дар.

Вацар из г1алат
Шийх даккхар кхераш,
Из кхедеш воаллар
Ший з1амга бераш.

Азайна цкъаза
Деш хилча хьехар,
К1аьдаг1а дола
Дешаш цо лехар:

«Фуд вайна эшар
Хьо корзаг1ъяла,
Ц1енче я вайга,
Кхуврча боаг ала.

Бераш да хоза
Вай, дошош санна,
Х1амаш д1акхахьац
Ц1аг1ара ланна.

Тух-сискал дац вай
Наьхачул эшаш,
Декхар дац доаллаш
Даим дог хьешаш.

Дукха ха яц вай
Даха 1охайша,
Х1аний хьо иштта?
Фу хало 1айша?

Сагото кхаьчай
Долчох хьо йовхаш?
Сеттабеш балам ,
Кхихьад 1а мовхьаш?
Е ц1енче йоацаш
Лийнай хьо ара?
Е бала бахьаш
Кхийстай хьо мара?

Малаг1а хало
Т1акхаьчай, ала.
Малаг1а г1айг1а,
Малаг1а бала?

Хьай безам беце
Пешка т1а латта,
Ловш яле яха
Дунен чу атта:

Сапарг1атдаккха
Машенаш хехкаш,
1айха 1одаьча
Берилгех къехккаш,

Азайна иштта
Хьехар деш денна,
Г1ертар из ираз
Лораде ц1енна,

Цхьабакъда Аза
Ма яцар кхераш,
Ший вахар дохар,
Цхьаь дисар бераш.

Цар ц1аг1а хозар
Ц1ог1арч е г1араш,
Лувш хилац иштта
Шоай ираздараш.

Йистхилар дар цар
Унзара 1ахар,
Фусамах хетар
Тишъенна хьаг1ар.

Д1акхелхар безам,
Д1аяьлар й1овхал,
Гуш яцар царна
Юкъера овхал.

Юххера ц1енна
Цар фата техар,
Кхоачашхилар-кха
Азас мел лехар.

Д1ахо цар лаьтта
Йоаккхача хана,
Деланзар дегаш,
Баланзар кана.

Биц ца луш безам,
Моцаг1а бийна,
Аза чакхъяьлар
1оттар еш шийна.

1аьла а ваьхар,
Г1озал ца езаш,
Ше лаьтта мел вах
Из дукха езаш.

О, дуне, дуне,
Безамах ишта
Адам делхаде
Мог хьона мишта?

Ахкан lуйре тайна йоагlа,
Анаюхе товнаш йоаг.
Къона болхлой балха боагlа
Чехка-чехка боаккхаш ког.
1анна дегаш деларгда
Ахкан балха баьхкарий.
Балха чlоагlа тlера ба
Наьсарера мехкарий.

Ноаной, алал, фуд оаш лехар,
Айла юкъе детташ гош?
Шоай цу воlа нускал лехе,
Наьсаре вахийта оаш.
Хаххе дегаш деларгда
Царга хьажа баьхкарий:
Ала доацаш хоза ба
Наьсарера мехкарий.

Цар йистхилар, илли, белам
Цlена, кlаьда, эздий да.
Хьаькъал, оамал, иштта денал
Дизза шоашка долаш ба.
Мехкараша, шоай цlи санна,
Лоаттаду вай мехка сий.
Иштта ба уж, сувнаш санна,
Наьсарера мехкарий.

  • Для учеников 1-11 классов и дошкольников
  • Бесплатные сертификаты учителям и участникам

Мотт - халкъа са !

Мотт , адама уйлан лоарх 1 амег 1 а бола г 1 ирс ба . Меттаца гучадоал дика мел дар : хьаькъал , сакхетам , эхь - эздел , г 1 улакх , сий , денал , ший мехкацара безам , иштта кхы а .

В 1 алла к 1 орда а дергдоацаш , укх лаьттан букъ т 1 а дуккха х 1 амаш долашше а , х 1 ара саг à ше - ший дар деза . Иштта ларх 1 а мегаргба меттацара безам а .

Дукха хургбац наьна мотт яха дешаш ца хозаш а , уж ца довзаш а . Дийца варгвоацаш хоза а , к 1 оарга ма 1 ан долаш а ба наьна мотт . Воча дешашца бувцача хана ч 1 оаг 1 а дегаза хет из . Бакъда , лебе безача тайпара к 1 аьда , хоза из лебеш хилча ч 1 оаг 1 а хьамсара ба из . Из хьахьокхаш я вай къаман хьалхара поэт хиннача Янда - Къонгий Хамарзий Джамалда наьна метах язъяь байташ .

Хьо 1 аьржача дега чура

Ма б 1 еха , ма харца ба хьо

Хьо тийшача балхах

Дуне а х 1 алак дергда 1 а ,

Астарах биза беза

Хьо ц 1 енача дег чура

Ма б 1 аьхий , ма хоза ба хьо ,

Хьо маьршача уйлашца

Бешлоам - Корта а

Дунен тоам бу сага

Ший кер чу лелаваь хьа а ваь , воча , б 1 ехача , унзарча х 1 амах лоравеш , ший мотт д 1 а а хьехаш нанас хьалкхевича , из ший наьна мотт лертт 1 а ца бувцар эхь да сага . Воашош хала кхедаьча воай ноаной сийна , царех эхь хийтта а , лорабе беза вай наьна мотт , кегалургбоацаш . Цудухь вай фу де деза аьлча , ма хулла из наьна мотт боагг 1 ача тайпара нийсса бувца беза .

Хьамсара дешархо , вай теркам бича , воашта а ховш , ч 1 оаг 1 а к 1 оадо ю вай наьна метта . Воашта х 1 араненна уллув ба ала йиш йолаш да вай лертт 1 а г 1 алг 1 ай мотт хьабувца ца хов нах .

Уйла яьйий вай ? Доккха зе ма хулий вай воай т 1 ехьен дер , боагг 1 ача тайпара царна из мотт д 1 а 1 ома ца бой . Ца 1- м хов сона , боккхий хилча цу вай т 1 ехьено вай бехке дергдолга . Из цар дой , царех бехк боаккхилга хургдац . Цул совг 1 а , вай дешарлешкеи кхы йолча дешара моттигашкеи г 1 алг 1 ай мотт к 1 езига бувц . Къаьстта наьна мотт хьехаш долча дарсашка мара ца бувцаш . Цхьаькха а да лерх 1 аме , бийцача доаллаш дац из , нийсса бувцаш ца хуле .

Цхьаволчо оал : мегаргбар из - м нах д 1 акхеташ хилча . Мегаргбац , даьра ! Нагахьа санна иштта мегаргбаларе яьздаргахьа а , бувцаргахьа а ший бокъонаш йолаш хургбацар мотт . Вай даьша , дукхача халача заманна шоаш духьалнийсбенна болашше , кега ца болийташ , вайга хьакхоачабаьб из . Вай из лорабе декхарийла да .

Вайна ховш да - кх , хьалха вай къаманна цхьацца халонаш т 1 алаттарца вай мотт йоазонга ца боалаш гайналга . Бакъда , г 1 алг 1 ай мотт , йоазув хиннадеце а массаза дег 1 аихаб багахбувцамца . Дукха фаьлгаш , кицаш , лоаца дувцараш , ховлий - довзалеш , иллеш да вай г 1 алг 1 ай мотт , къам , хоза г 1 улакхаш хестадеш . Сога хаьттача шийна ховчо кхувш йоаг 1 ача т 1 ехьенна уж дувцаре , цох боккха пайда баргбар .

Хийла нийслу г 1 алг 1 аша шоайла эрсий мотт бувцаш . Эрсий мотт хар а дика да , из ханза баргбоацаш ба тахан . Бакъда , ший къаман мотт кхетабеш болча наха эхь да шоайла кхыча меттал къамаьл дар . Наха шоай мотт кхыча меттал халаг 1 а хетилга да из е ший мотт а нана а ца лоарх 1 алга да . Г 1 алг 1 ай метта дукха дешаш да , кхыча къамай вай санна хьадаккха ма 1 ан а долаш хьадоаладе доацаш . Цо хьахьокха г 1 алг 1 ай мотт б 1 аьхий хилар .

Мерза ба наьна мотт лерга хезача , юхь к 1 айеннача къоаночо тайжжа бувцаш хилча , берий йиткъача оазаца бувцаш хезача , ший берага кхайкача нанас бувцаш хезача а . Ай , цу наьна меттел техка еций вай Г 1 алг 1 айчен , лоамий , арений , шахьарий , юртий , оахамий , гувний , хина , иштта кхы а дуккхача х 1 амай ц 1 ераш .

Чехкка I омавала веза г I алг I ай меттал деша ! Дийнахьа цхьан сахьата деше , к I ира I одеша I омалургва , бетта – шаьрлургва . Селла хоза мотт вайна беннача Даьлах эхь хета а ма дезий !

Духхьал мотт аьнна ца а буташ , из нана яха дош хьалха даьккха цох д 1 а а хетта , наьна мотт аьннад цох , кхыча меттал хьамсараг 1 а а , безаг 1 а а из лоарх 1 аш . Ма хулла нийссаг 1 а бувца хьажа деза вай мотт , хьалкхувча т 1 ехьено нийсса д 1 а 1 омабергболаш . Цхьаккхача х 1 аманга кхоачаргбоаца мах ба наьнна метта – из нийса бувцар .

Ткъоалаг 1 ча б 1 аьшера мара г 1 алг 1 ай мотт йоазонга баьннабац . Керттера бахьан из а да цун цхьацца дола х 1 амаш ах - астаг 1 а хилар , вай метт à вай хийра хилар , вай цунна кхы а гаьнадовлаш латташ хилар .

Мах баь варгвоацаш , безача маьхе да ший мотт ц 1 ена хар . Ше ц 1 ена бувцарца йоаккха метто ший хозне . Дала низ лолба вайна массанена а из к 1 оаргаг 1 а 1 омабе а цун къайленаш йовза а .

Нажмите, чтобы узнать подробности

План открытого мероприятия.Литератрно-музыкальная композиция.Г1алг1ай мотт-къаман мотт.

Г1алг1ай мотт - наьна мотт – къаман мотт.

ший мотт хар мел лоарх1аме да дешархошта гучадаккхар;

мета хозал, цун к1оаргал дешархошта гучаяккхар;

бокъонца бола шоай къаман патриоташ кхебар.

Класса кийчо:

дешархой сурташ,плакаташ, книжкай журналий

хьокхам, докладаш

Доска т1ара йоазув:

Мотт – къаман юкъара ганз. Х1ара саго

ший мета хам бе безза, сий де деза.

Хоастабе наьна мотт, хоастае Даьхе,

Кхебе, хозбе, шак1а санн ц1енбеш,

Кердадаккха, илли ала,

Оаз яхийта – мерза ба наьна мотт

Лерга хезача…

I Хьехархочун дош.

Иштта хетачарна дика хьокхам хургба аьнна хет сона вай в1ашаг1кхетарах.

Наьна мотт!Мел деза дешаш да уж х1ара сага. Ма дукха х1ама чулоац цу шин дешо. Цунца дувзаденна да вай вахар: вай хьаькъал, кхетам, вай культура. Наьна меттаца дувзаденна да вай эхь- эздел, г1улакх, сийрдача кхоаненга сатувсар.Мотт вай къаман эггара йоаккхаг1а йола ганз я. Из дег1аихаб баг1ахбувцамца, мах баь варгвоацаш хоза а, б1аьхий а, боккха лорх1ам болаш а ба г1алг1ай мотт. Тахан доккха баркал а оалаш дагабоха беза вайна вай метта хьалхара йоазув кхеллараш: Мальсагов Кураза Зоврбик, вай меттала эггара хьалха йоазув даьраш Беков Дордаг1а Тембот, Озиев Илеза Ахьмад, Озиев Исма1алий Салман. Мах баь варгвоцаш , ч1оаг1а лоарх1аме болх ба цар баьр. Ди бийса ца къувсаш вай йоазон мотт дег1аболабеш, из наха 1омабеш яьккхай цар шоай йоаккха ха.

Халкъа мукъам хоз.

II Мероприяти дешархоша д1ахо д1ахьо.

I Ведущи

Священных слов, заветных, дорогих,

Не так уж много среди слов других.

Так и язык единственно – земным

Стал для тебя с рождения – родным.

Ничто на свете не сравнится

С тем языком, что мог пробиться

В твоих устах, с рожденья лет,

Что для тебя, как божий свет.

II Ведущи

Вай дегаш детталу г1алг1ай мотт бувцаш,

Вай дегаш детталу г1алг1ай мохк безаш.

Тха бочал, фарал, илли – Г1алг1айче,

Иразе, беркате яхийла хьо.

Сийлахьа Г1алг1айче – эздела Даьхе,

Ноаноша хьийста беркате мохк.

Турпала Г1алг1айче – денала Даьхе,

Вай даьша лорабаь къонахий мохк.

I Ведущи

Где б ни был ты, заслышав речь родную

Ты тут же вспоминаешь твердь земную,

Где ты родился, жил и рос,

То есть Отчизна, близкая до слез.

Любой язык сам по себе велик,

Но всех роднее, знай, родной язык.

Родная речь, язык и слово,

Они и есть твоя основа.

II Ведущи

Майрала доага дог – х1аране кер чу,

Эздела г1алаш – х1арне дег чу,

Адамлен мерза са– дошо Г1алг1айче,

Къонахий Даьхе – кура Г1алг1айче.

Вай маьша дахалда г1алг1ай мотт бувцаш,

Вай г1оза дахалда яхь лелош,

Иразе яхийла нана Г1алг1айче,

Кортмукъа яхийла нана Г1алг1айче.

I Ведущи.

Дукха метташ да укх дуненен чу, къаман викалашка хьажжа доккхий а да уж, масала китайций мотт е инглисий мотт, х1аьта г1алг1ай мотт з1амига ба яхалга дац из, г1алг1ай мотт г1алг1аш бувц. Фу хургда т1аккха вай а из ца бувций? Мотт д1абаргба.Кхыча къаман наха вай мотт лора а бергбац е из 1ома а бергбац, бокъалдар аьлча вай воаш из лоарх1аш ца хилча лоарх1аб а бац.

II Ведущи

Дунен метташта юкъе къаьнаг1чарех ба вай мотт.Бале а йоазув 1921 шера мара даьннадац, цудухьа вай мета дукха эшам хиннаб цох.Эггара хьалхара вай метта йоазув даьрех ба Мальсагов Кураза Зоврбик, Беков Тембот, Озиев Салман, Осмиев Хьамзат кыбараш а, цар хьийга къа зехьа доаде йиш яц вай. Мотт эшаш ба – из вай сакхетам, къаман са , ганз я. Дош даша мо, меттахьа дуж г1алг1ай меттала. Лерг хьеста цун ясмален оаз хезача мишта 1елургвар из 1ома ца беш. К1оарга тахка х1ара деша ма1ан, хье ма хиллара хьо байзача, мала вусаргвар хьо беза ца луш?

Мальсагов К.З. вахарах а цо леладаьча балхех а хоам бу дешархочо.

I Ведущи.

II Ведущи

I Ведущи

Г1алг1ай поэташа шоай стихашца хестабаьб вай мотт, х1анз са новкъосташа ешаргья шоана вай метта хетаяь байташ.

IV Дешархоша стихаш еш.

1 Наьна мотт.

Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара г1алг1ай мотт,

Деша говзал сона енна,

Бицлургбоаца г1алг1ай мотт.

Эггара хьалха сай наьнага

Со хьо бувцаш йистхиннав,

Бера хана 1а нахага

Со харца ца ле 1омаваьв.

Наха хьаг1е хилва аьннаp

1а со новкъа ваьккхавац,

Ийрча,чамза хилда аьнна,

Сона иллеш деннадац.

Нагахь арг1а йоацар дувце,

Меттаза, чамза из хургбар.

Наха дика оалаш беце,

Симал къахьаг1а хетаргбар.

Къаьда, хьаьнала из бецаре,

Вай мотт хьана эшаргбар?

Меттахь оалаш уж децаре,

Дешаш сенна дезаргдар?

Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара наьна мотт,

Деша говзал сона енна,

Бицлургбоаца г1алг1ай мотт.

2 Г1алг1ай мотт

Г1алг1ай мотт, со кхеваь мотт,

Са даь, наьна дошо мотт,

Зизай хозал, баьций мутт

Денна 1а са дег чу лутт.

Хьона аз сай корта бетт

Со хьа к1оаргал йовза г1ертт…

Х1анаб хьо,аз хьога хетт

Малх мо лепаш,сийрда, ц1ена?

Х1ара дош хьа дегах лет,

Сица, ц1ийца хоттаденна.

Хьо, ца ховчоа къе ба мотт,

Дала безбаь г1алг1ай мотт.

Хьона деннад сибат, куц,

Замо шаьрбаьб,хьекхаш гам.

Хьо ца хилча сена дувц,

Бовргбар дуненцара чам.

Цудухь беза лелабаьб,

Цудухь безаш хьалкхебаьб

Даьш шоай дезал, Даймохк лорош,

Ноаноша шоай ага теркош,

Ахархочо гота йоаккхаш,

Йо1о говза маха боаккхаш,

Мухажарий оаг1ув лувцаш,

Бус оаламаш, фаьлгаш дувцаш,

Маьлха з1анарашца бувцаш,

Нажарга т1а аьшк мо тувсаш,

Г1алг1ай мотт, са халкъа мотт,

Дала безбаь байта мотт.

Аз г1алг1ай мотт лебу.

Аз г1алг1ай мотт лебу

Са къамо из шаьра бувцандаь.

Г1алг1аша цунца беркат кхеду…

Шоай вахар цунах доаландаь

Ширача замалахь денз,

Мел хинна дика – во.

Кар- кара эцаш, багахбувцамца…

Г1алг1аша эздий, камаьрша бийца,

Бухсоццаш беркате г1алг1ай мотт,

Хьа сийле яхаргья массаза.

Г1алг1ай мотт хьоца да,

Са къаман вахаре мел хиннар…

Сий, беркат, эздел, денал, сабар.

Г1алг1аша шун т1а хьаьша везвеча,

Эздий бувца, хьамсара г1алг1ай мотт …

II Ведущи

Г1алг1ай къам, еррига Г1алг1айче тахан къаман культурай ганз дийнъеча, уж юха меттаоттаеча г1улакха бала болаш хила деза .Из да 1алаьмате лоарх1аме,кхоачашде хала, чоалхане дош. Вай даьша, мела халонаш шоашта т1акхаьча яле а, шоай мотт лакхерча дарже лоттабаьб, г1алг1ай мотт бувцаш хезача сапарг1та доалаш, дега дикахетар хулаш хиннад.

I Ведущи

Цхьаккха х1ама гонахьа доацаш, мехках баьха кхойтта шу доаккхаш шоай мотт, культура дег1айоалаеш къахьийгад вай даьша. Цу кхойтта шера царна дагадаьллар дар сихаг1а Г1алг1ай мехка ц1оабоаг1аргбола оамал лахар, нана Даьхе б1аргагор из дар цар массаза а дага кхаьбар .Малаг1а да цун бахьан, даьшта иштта езаш хиннай Даьхе, х1аьта вай заманхошта езаций из? Цар яхь хиннай, вай еций яхь?Царна бийзаб шоай мотт, вайна безаций г1алг1ай мотт?

II Ведущи

I Ведущи

Шоана фу хетт укх хьалах мотт х1аччий балар да ер, е вай х1аччий далар да? Х1анз вай хьожаргда мишта хов шоана г1алг1ай мотт.

1 Дукхаг1а кицаш хьана хов хьожаргда вай.

2 Малаг1а ловцаш хов шоана?

3 Ц1ераш яхал г1алг1ай поэтийи йоазонхойи.

4 Масса алапех латт г1алг1ай алфавит?

5 Малаг1а газет да эггара хьалха кепадетташ арадаьннар, малаг1ча шера

Массане а цхьана ховли довзалеш дашх.

VI Дешархоша д1ахо стихаш еш.

Г1алгай мотт.

Ло1ам болаш къаьста е ло1ам боацаш,

Халкъах,мехках дог лазачоа

Дегаг1оз хул, кхы йоккхаг1а йоацаш,

Наьна меттала аьнна дош хезача.

Бувцаш хьо хезача, сона духьалъувтт

Дега бухье дувша кхийна сурташ:

1урра лоаме сийрдайоаха малх,

Тийна лоама к1ала яда юрташ,

Уйла мара кхоачаргйоацаш гаьна

Со вале а, даим сох дог лазаш

Сона дега й1овхал тела нана.

Наьнал, Даьхел, халкъал кхы дезаг1а

Шийх саг лерх1аш волчун фу хургда?

Сона деза, деза корта беттал,

Эггара хьалха сай мотт керча ди.

Хьо ма барра бувца ховчоа

Б1аьхий ба хьо, наьна мотт,

Хьо ма барра бувца ловчоа

Т1ехьле я хьо, наьна мотт.

Ший халкъ Даьхе езаш волчун

Дозал да хьо, наьна мотт,

Ма барра хьо бувца хайча

Ма ираз дар са, наьна мотт.

II Ведущи

Унахочун мел дукха дарбаш даьдар аьнна, х1ама хилац цун лазара бокъонцадола бахьан гуча ца доаккхе. Иштта да метта хьал а, вай мел дувцар пайда бац х1аране ше бувца мотт ц1енбеш, нийсбеш ца бувце, из бувцарах пайда а хургбац.

I Ведущи

Вай мехка массадолча х1аман доаг1а, лард, овла, духье, г1алг1ай паччахьалкхен са – г1алг1ай мотт хила беза. Мотт боаца паччахьалкхе - паччахьалкхе яц, колони я, мотт боаца къам – ираз дайна, кортамукъале йоаца къам да. Х1аьта тахан вай паччахьалкхе я . Вай паччахьалкхен мотт г1алг1ай мотт ба. Г1алг1ай конституции т1а а белгалдаьд эрсий мотти г1алг1ай мотти г1алг1ай паччахьалкхен метташ да аьнна. Новкъостий, тахан ванна хьалхашка латта кертера декхар да вай мохк, мотт, паччахьалкхе лораяр, цунца лораю вай кортамукъале.

VII Хьехархочун дош.

Из бIеха гIуллакх чаккхенга тIакхача дукха ха йисаяц. Тахан Шинфордюкъе мела дахача къамаш шоай наьна-мотт тIехьашка бахар, IотеIабар, эрсий бар хьалхабахар, из чIоагIагI лархIар, сенца нийсде доагIаш да? Къамаш хIаллакдаьча, хIаллакдеш латтача Харцон Iаьдала корта беттар дац-те из. Цо бIаьшерашка мела боабаь даьй-ноаной, ежарий-вежарий бицбар доацал-те из. Яхь йолча саго из туржаI дицде йиш йоллий-те.

Цу къамий ганзачу мукъа диъаь диг даьккха чуиккхад Эрсий Iаьдал. ХIара къамо эзаршерашка, бIаьшерашка мела Iодаь сина рузкъа отташ, хоарцадеш, гарьгаш йоахаш, хIаллак деш латт цо. Цун лоархIам ба – кавказхоех, шоаш кхеллача Даьлацара маза а хоадабаь, шоаш кхедаьча къаманцара хIийра а баьха, михоудорьгаш е.

. и согласия на нашей многострадальной земле послужил прочной основой для дальнейшего процветания нашей республики. Свое сочинение хочу закончить такими словами : Е муг1араш аз хетаду сай хьамсара г1алг1айче . шу даларца, хьа хозача къоналца Хьо хьесташ, г1оздувлаш да!, Дала даькъала болба са мехка Бахаш бола Г1алг1ай нах. Укх хозача ц1айца, сийрдача денца, Ираз долаш, .

Моажал бетта 2012 шера яздаьд,

саькур бетта 2018 шера тоадаьд.

* КъорIа, 49 : 13. Таржам Ф. Х.

*** ГIалгIай, д. 3, о. 262.

сочинение про ингушский язык, для использования на уроках ингушского языка

Просмотр содержимого документа

Конкурс творческих работ

Ингушетия… Этот удивительный, прекрасный край вобрал в себя столько понятий, красочных открытий, уникальных памятников, традиций и обычаев, что говорить о нем можно бесконечно…

Это и ингушские песни, в которых слышится шум ветра и топот копыт скакуна, и прозрачный горный воздух, и облака под ногами, и орел, парящий в ярко-синем небе…

Это знание своих корней до десятого поколения и огромная любовь к родной земле…

Такая она, Ингушетия … Древняя и юная, обычная и необыкновенная, простая и таинственная, чистая и светлая, как ледниковая вода горной Ассы…

Республика Ингушетия образована 4 июня 1992 года. Статус Республики Ингушетия определяется Конституцией Российской Федерации и Конституцией Республики Ингушетия

Если на Знамени твоем сияет Солнце, то, как Солнце, должны быть светлыми твои помыслы и дела!

В 1995 г. в районе современных сел Экажево и Али – Юрт, в чистом поле началось строительство столицы Республики Ингушетия – города Магас.

Сегодня Магас – административный центр Ингушетии со всеми присущими ему атрибутами, город оригинальной архитектуры, со своими жителями и достопримечательностями.

Великий город был у нас,

А имя городу – Магас.

Столица солнечной Земли,

Но годы город унесли.

Им любовался белый свет,

Моя солнечная Ингушетия

Прекрасней не было и нет,

Но в город тот пришла война,

Его разрушила орда.

И жизнь померкла в той земле,

Погрязла в мраке и во зле,

Забылся в памяти у нас

Старинный город наш Магас.

Но верим мы, что будет час,

Когда воскреснет наш Магас,

И будет он прекрасней всех.

Там будет слышен детский смех,

Ведь строят именно для нас

Отцы нам солнечный Магас.

Название города, будучи правильно прочтенным, могло бы пролить свет на вопрос о локализации Магаса. Однако и здесь нет у ученых единства мнения.

Ингуши гордятся своей древней, удивительно красивой страной, прекрасными традициями и обычаями, оставленными мудрыми предками. В них непоколебимый дух добрососедства и настоящего кавказского долголетия. Традиции и обычаи народа играют важную роль в воспроизводстве культуры и духовной жизни, в обеспечении преемственности поколений, в гармоническом развитии общества и личности.

В истории каждого народа есть трагические страницы, пронизанные болью и кровью. Одной из таких страниц в истории Ингушетии стала массовая депортация февраля 1944 года. Ингушский народ вынес это тяжёлое бремя, благодаря мудрости стариков, силе мужчин, любви и самопожертвованию женщин, вере конечное торжество справедливости.

Ингушетия – родина чемпионов.

Каждый, посетивший однажды солнечную Ингушетию, уже не сможет остаться равнодушным к этому чудесному уголку Кавказа.

Снежные вершины, громада скал.

От сотворения мира в хаосе поднявшиеся к небу,

Кипящие потоки шумных рек,

Луга, охваченные радугой цветенья

И.Базоркин

Эти горы, где дремлют

На вершинах снега…

И.Барханоев

Сила и величие народа Ингушетии заключается в его единстве. И сегодня, продолжая славные традиции своих предков, мы должны приложить все усилия, чтобы идеи мира и согласия на нашей многострадальной земле послужил прочной основой для дальнейшего процветания нашей республики.

Свое сочинение хочу закончить такими словами :

Е муг1араш аз хетаду сай хьамсара г1алг1айче хьона!, Цу сигларча малхо ший дошо з1анарашца

Наьха дегаш г1оза доах.

Хьо даькъала ювцаш укх г1оза денца, Ер деррига дуне хьона сийрда доах!!

Са Г1алг1айче, хьона духьа

Деррига 1алам хозденна да.

24 шу даларца, хьа хозача къоналца

Хьо хьесташ, г1оздувлаш да!, Дала даькъала болба са мехка

Бахаш бола Г1алг1ай нах.

Укх хозача ц1айца, сийрдача денца, Ираз долаш, дог делаш бахалба!

Ингушский язык

План открытого мероприятия.Литератрно-музыкальная композиция.Г1алг1ай мотт-къаман мотт.

Просмотр содержимого документа

ший мотт хар мел лоарх1аме да дешархошта гучадаккхар;

  • мета хозал, цун к1оаргал дешархошта гучаяккхар;
  • бокъонца бола шоай къаман патриоташ кхебар.

дешархой сурташ,плакаташ, книжкай журналий

Описание по картине На севере диком Шишкина 9 класс

Доска т1ара йоазув:, Мотт – къаман юкъара ганз. Х1ара саго

ший мета хам бе безза, сий де деза.

Хоастабе наьна мотт, хоастае Даьхе,

Кхебе, хозбе, шак1а санн ц1енбеш,

Кердадаккха, илли ала,, Оаз яхийта – мерза ба наьна мотт

Иштта хетачарна дика хьокхам хургба аьнна хет сона вай в1ашаг1кхетарах.

II Мероприяти дешархоша д1ахо д1ахьо.

Священных слов, заветных, дорогих,

Не так уж много среди слов других.

Так и язык единственно – земным

Стал для тебя с рождения – родным.

Ничто на свете не сравнится

С тем языком, что мог пробиться

В твоих устах, с рожденья лет,

Что для тебя, как божий свет.

Вай дегаш детталу г1алг1ай мотт бувцаш,

Вай дегаш детталу г1алг1ай мохк безаш.

Тха бочал, фарал, илли – Г1алг1айче,

Иразе, беркате яхийла хьо.

Сийлахьа Г1алг1айче – эздела Даьхе,

Ноаноша хьийста беркате мохк.

Турпала Г1алг1айче – денала Даьхе,

Вай даьша лорабаь къонахий мохк.

Где б ни был ты, заслышав речь родную

Ты тут же вспоминаешь твердь земную,

Где ты родился, жил и рос,

То есть Отчизна, близкая до слез.

Любой язык сам по себе велик,

Но всех роднее, знай, родной язык.

Родная речь, язык и слово,

Они и есть твоя основа.

Майрала доага дог – х1аране кер чу,

Эздела г1алаш – х1арне дег чу,

Адамлен мерза са– дошо Г1алг1айче,

Къонахий Даьхе – кура Г1алг1айче.

Вай маьша дахалда г1алг1ай мотт бувцаш,

Вай г1оза дахалда яхь лелош,

Иразе яхийла нана Г1алг1айче,

Кортмукъа яхийла нана Г1алг1айче.

Дукха метташ да укх дуненен чу, къаман викалашка хьажжа доккхий а да уж, масала китайций мотт е инглисий мотт, х1аьта г1алг1ай мотт з1амига ба яхалга дац из, г1алг1ай мотт г1алг1аш бувц. Фу хургда т1аккха вай а из ца бувций? Мотт д1абаргба.Кхыча къаман наха вай мотт лора а бергбац е из 1ома а бергбац, бокъалдар аьлча вай воаш из лоарх1аш ца хилча лоарх1аб а бац.

Мальсагов К.З. вахарах а цо леладаьча балхех а хоам бу дешархочо.

По картине Шишкина На севере диком 9 класс (описание)

. не каждому доступной. Сочинение описание картины Шишкина На севере диком для 9 класса Сочинение №3 Перед нами картина одного из известнейших художников России Ивана Ивановича Шишкина “На севере диком”. Данная картина Шишкина не стала такой . В стихотворении Лермонтова высказано, что сосна предается снам об одиноко стоящей пальме. Так и в картине четко передано чувство веры в лучшее. Удивляет .

Г1алг1ай поэташа шоай стихашца хестабаьб вай мотт, х1анз са новкъосташа ешаргья шоана вай метта хетаяь байташ.

IV Дешархоша стихаш еш.

Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара г1алг1ай мотт,

Деша говзал сона енна,

Бицлургбоаца г1алг1ай мотт.

Эггара хьалха сай наьнага

Со хьо бувцаш йистхиннав,

Бера хана 1а нахага

Со харца ца ле 1омаваьв.

Наха хьаг1е хилва аьннаp

1а со новкъа ваьккхавац,

Ийрча,чамза хилда аьнна,

Сона иллеш деннадац.

Нагахь арг1а йоацар дувце,

Меттаза, чамза из хургбар.

Наха дика оалаш беце,

Симал къахьаг1а хетаргбар.

Къаьда, хьаьнала из бецаре,

Вай мотт хьана эшаргбар?

Меттахь оалаш уж децаре,

Дешаш сенна дезаргдар?

Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара наьна мотт,

Деша говзал сона енна,

Бицлургбоаца г1алг1ай мотт.

Г1алг1ай мотт, со кхеваь мотт,

Са даь, наьна дошо мотт,

Зизай хозал, баьций мутт

Денна 1а са дег чу лутт.

Хьона аз сай корта бетт

Со хьа к1оаргал йовза г1ертт…

Х1анаб хьо,аз хьога хетт

Малх мо лепаш,сийрда, ц1ена?

Х1ара дош хьа дегах лет,

Сица, ц1ийца хоттаденна.

Хьо, ца ховчоа къе ба мотт,

Дала безбаь г1алг1ай мотт.

Хьона деннад сибат, куц,

Замо шаьрбаьб,хьекхаш гам.

Хьо ца хилча сена дувц,

Бовргбар дуненцара чам.

Цудухь беза лелабаьб,

Цудухь безаш хьалкхебаьб

Даьш шоай дезал, Даймохк лорош,

Ноаноша шоай ага теркош,

Ахархочо гота йоаккхаш,

Йо1о говза маха боаккхаш,

Мухажарий оаг1ув лувцаш,

Бус оаламаш, фаьлгаш дувцаш,

Маьлха з1анарашца бувцаш,

Нажарга т1а аьшк мо тувсаш,

Г1алг1ай мотт, са халкъа мотт,

Дала безбаь байта мотт.

Аз г1алг1ай мотт лебу.

Аз г1алг1ай мотт лебу

Са къамо из шаьра бувцандаь.

Г1алг1аша цунца беркат кхеду…

Шоай вахар цунах доаландаь

Ширача замалахь денз,

Мел хинна дика – во.

Кар- кара эцаш, багахбувцамца…

Г1алг1аша эздий, камаьрша бийца,

Бухсоццаш беркате г1алг1ай мотт,

Хьа сийле яхаргья массаза.

Г1алг1ай мотт хьоца да,

Са къаман вахаре мел хиннар…

Сий, беркат, эздел, денал, сабар.

Г1алг1аша шун т1а хьаьша везвеча,

Эздий бувца, хьамсара г1алг1ай мотт …

Шоана фу хетт укх хьалах мотт х1аччий балар да ер, е вай х1аччий далар да? Х1анз вай хьожаргда мишта хов шоана г1алг1ай мотт.

1 Дукхаг1а кицаш хьана хов хьожаргда вай.

Значение сна для здоровья человека

. укрепить здоровье, воспринимается как непосильная обуза. Поэтому Нашему организму требуется отдых. Сон и покой. Сон является естественной потребностью человека и отнимает у него почти треть жизни. СОН ГИГИЕНА СНА Сон – эффективный . — к крепкому чаю или кофе. Но тем самым еще больше нарушается сон, и для его восстановления начинают употреблять снотворное. Как же можно избежать бессонницы? В первую .

2 Малаг1а ловцаш хов шоана?

3 Ц1ераш яхал г1алг1ай поэтийи йоазонхойи.

4 Масса алапех латт г1алг1ай алфавит?

5 Малаг1а газет да эггара хьалха кепадетташ арадаьннар, малаг1ча шера

Массане а цхьана ховли довзалеш дашх.

VI Дешархоша д1ахо стихаш еш.

Ло1ам болаш къаьста е ло1ам боацаш,

Халкъах,мехках дог лазачоа

Дегаг1оз хул, кхы йоккхаг1а йоацаш,

Наьна меттала аьнна дош хезача.

Бувцаш хьо хезача, сона духьалъувтт

Дега бухье дувша кхийна сурташ:

1урра лоаме сийрдайоаха малх,

Тийна лоама к1ала яда юрташ,

Уйла мара кхоачаргйоацаш гаьна

Со вале а, даим сох дог лазаш

Сона дега й1овхал тела нана.

Наьнал, Даьхел, халкъал кхы дезаг1а

Шийх саг лерх1аш волчун фу хургда?

Сона деза, деза корта беттал,

Эггара хьалха сай мотт керча ди.

Хьо ма барра бувца ховчоа

Б1аьхий ба хьо, наьна мотт,

Хьо ма барра бувца ловчоа

Т1ехьле я хьо, наьна мотт.

Ший халкъ Даьхе езаш волчун

Дозал да хьо, наьна мотт,

Ма барра хьо бувца хайча

Ма ираз дар са, наьна мотт.

Унахочун мел дукха дарбаш даьдар аьнна, х1ама хилац цун лазара бокъонцадола бахьан гуча ца доаккхе. Иштта да метта хьал а, вай мел дувцар пайда бац х1аране ше бувца мотт ц1енбеш, нийсбеш ца бувце, из бувцарах пайда а хургбац.

Примеры похожих учебных работ

На ингушском языке

. инновационни говзал лелаяра а т1акхувш хьехархой а ба, цох дог а лазаш. Февраль бетта 21-ча дийнахьа дездеш да Дунен халкъашта юкъера наьна метта ди,цох хетадаь .

. на нашей многострадальной земле послужил прочной основой для дальнейшего процветания нашей республики. Свое сочинение хочу закончить такими словами : Е муг1араш аз хетаду сай хьамсара . г1оздувлаш да!, Дала даькъала болба са мехка Бахаш бола Г1алг1ай .

Сан даймохк на чеченском языке

. а! Амма: Сочинение на тему сан даймохк на чеченском языке Бергоева Айзан Абдилвахитовна Сан Даймохк! Сан ирс а, . Амма, хаалахь, берел а хьоме бу хьуна, Даймохк! Хьо лахь . дикачу метте балха х1оттийра тхан нана. Т1аьхьий-хьалхий тоьлла меттигаш яха .

На чеченском языке оьздангалла

. говр а човхош, и хьадалча д1авахара. Хьешех, воккхачо: — Х1ума хиларан сахьт дац. Хьовса деза вай… . стаг, шена товш доцург, царна а товр доций а хууш. Г1иллакхе а, товш а ду, заманан . нохчийн ворх1 г1иллакх ворх1 ломал сийлахь: Ларар шен да-нана, дар .

по чеченскому языку «Родной язык-моя гордость

Читайте также: