Сочинение на лезгинском на тему диде

Обновлено: 02.07.2024

Вун ханватІа, эгер лезги дидеди,
Ада ваз чIал нек яз ганва хуралай.
Эгер фагьум ийизватІа келледи,
Ич аватун дуьз туш яргъаз таралай.

Чира жуваз амай вири чІаларни,
Хайи тир чІал алуд мийир рикІелай.
ГьалтайтІани рекье цацар-валарни,
Алудмир жув уьмуьрдин дуьз рекьелай.

Диде, буба, вахни стха, аялар,
Гьи кьадардин чІалан ширин гафар я?
Лезги чІалал рикІяй фейи хиялар,
Абур цуьквер гваз хуьквезвай гатфар я.

Гьар са чІалан метлеблувал, деринвал,
Ам дидедин некІедик кваз хъванва на.
Дидед чІалан гьар гафунин деринвал,
ЧирнаиачтІа, дидедин рикІ ханва на!

Айиб тушни чІал чир тавун дидедин?
Эгер лезги яз ханватІа дидеди.
Вун кас туш кьван маса миллет–бикедин,
Са чІавуз ван ийида ви келледи!

Лугьуда хьи, зун шегьерда хьайид я,
Заз дидедин чІалал рахаз чир хьанач.
Вун дидеди лезги кас яз хайид я,
Ваз чІал чирдай хайи ватан-хуьр хьанач.

Урус чІални чира жуваз хуралай,
Чира жуваз амай вири чІаларни.
Багьа са затI авач дидед чIалалай,
ГайитIан на дуьньяд девлет-маларни.

Амма хуьре, кьакьан дагъда, аранда;
Халис Женнет авай чІал ваз чидани?
Ава лугьуз къенси, машмаш Иранда,
Ватан туна, яд чкайриз фидани?

Къариблухда Ватан рикІел хуькведа.
Адан къадир чир жеда гуж гайила.
Яшамиш хьун жуван лезги уьлкведа,
Чир жеда ваз са кІус чIехи хьайила.

Жуван миллет, жуван чІалал рахунар,
Чуьнгуьр кьуна, мани лугьун квяй ятІа?
Лезгинкадал кьуьлер ийиз, къугъунар,
РикІе даим хкахь тийир цІай ятІа?!

Лезги чІалал ашукь хьанвай кас я зун,
Ам зи диде, буба, вахни стха я!
Сад Аллагьди бахтар ганвай кас я зун,
Лезги чІал заз – къадим тарих, арха я!


Агь, галазни, галачизни хъуьредай,
Инсанар са-кьвед акунач киц1ер хьиз.
Ихьтин дуствал аквада са жуьреда,
Санал алаз чувударни немцер хьиз.

Алатна жал и чувуддин рикІелай?
Немцери чеб кайи чІавар пичера?
Хъифидай югъ алат хьана рикІелай,
Немс чувуддиз тамашзава кичІела.

Хъуьруьхъ, хъуьруьхъ, хъуьруьнихъ
Шел галайдин алуд мийир рикІелай.
Кьве къан дуствал, амай уьмуьр тир чуьруьк,
Акьван пис туш, итим кьейи йикьелай.

Халилбег, дуст, абур жери крар я,
Гитлерани гьакІ фагьумнай сифтедай.
Гьар са дяве кьве патазни зарар я.
Пул гумачиз хуькведай хьиз гьафтедай.

Меденият халкьдин диде я. Ам гьамиша дегиш жезва, яшамиш жезва, нефес ч1угвазва, ч1ехи жезва, ам чахъ галаз ч1ехи жезва ва ада чун ч1ехи ийизва. Фикир авурла, меденият халкьди арадал гъизва ва ада –халкь. Медениятдин ч1ал халкь я. Ам авачир халкь тухум авачир етимдиз ухшар я. Дегь заманайрилай эгеч1на вири халкьарихъ галаз лезгийрини хайи ч1ал ядигар хьиз хуьзва, девлетлу ийизва, къешенгарзава. Гьар са ч1алан кьулухъ зурба медениятдин къат чуьнуьх хьанва. Эгер жуван хайи халкьдин ч1ал чин тийиз хьайит1а, жуван халкьдин тарихдихъ ва медениятдихъ авай алакъа квахьда. Дагъустандин меденият – им чи халкьдиз хас яшайиш яратмишай, чи ата бубайри руьгьдин бине эцигай чешнелу тежриба я.Абуру халкьдиз аманат яз несилрилай несилралди атанвай весияр тунва: дуствилелди яшамиш хьунин адетар, мукьвавилинни къуншивилин алакъаяр хуьдай адетар, ч1ехибурузни дишегьлийриз гьуьрмет авунин, зегьметкешриз гьуьрмет авунинни бубайрин укьуллу келимайрихъ яб гунини ва абурун гафуниз килигунин, кефсузбурунни кьуьзуьбурун къайгъударвал авунин адетар. Ибур вири чи халкьди галатун тийижиз, четиндиз ва еке гьевесдалди эцигнавай ва эцигзавай медениятдин гурар я. И гурарай дегь заманрилай инихъ чи тухум хкаж хьана ва хкаж жезва. Алай девирда чи уьмуьрдин гьар са хиле чи баркаллу рухвайрини рушари

ч1угвазвай зегьметни абурун агалкьунар, чи игитрин кьегьалвилерни гъалибвилер, чи гьар йикъан яшайиш патал

тешкилзавай шарт1ар- вири чи меденият я. Меденият – им

вири чи халкьар агудзавай къуватлу яракь я.

Гьак1ни чи медениятди чаз халис инсанвилелди яшамиш

жез, намуслувилелди зегьмет ч1угваз, пешекарвал къачуз, хайи ч1ал, марифат, халкьдин авазарни, маниярни, кьуьлер, адатарни миллетрин хесетар дериндай гьисс ийиз, рик1ивай кьат1униз, аннамишиз ва ишлемишиз чирзава.Меденият вич- вичелай чи къужахдиз къведач. Ам кьабулун, гьисс авун иллаки жегьилриз акьван регьят кар туш. Гьаниз килигна и кардиз гъвеч1и ч1авалай, школада амаз фикир

гун лазим я. Россиядин Президент Владимир Путина лагьайвал, культурадиз са рик1 аладардай , машгъулардай хилез хьиз ваъ, инсан тербияламишунин рекье гзаф важиблу, кар алай , адан уьмуьрда еке роль къугъвадай хилез хьиз фикир – дикъет гана к1анда. И гьахълу гафарал алава жедай зат1 авач. Меденият, эдебият ва ч1ал къуьн –

къуьневаз чал агак1нава. Абур сад галачиз сад гьич фикирдизни гъиз жедач. Хайи халкьдин культурадихъ,

халкьдин тарихдихъ, адан ацукьунихъ – къарагъунихъ,

баркаллу крарихъ танишариз чаз чи ч1ала, яни дидед ч1ала куьмек гузва.Вири ч1алариз хьиз чи ч1алазни вичиз хас тир

рангар, тавар ава. Гьажибег Гьажибегова лагьайвал, лезгийрин виридалайни гужлу ва хци яракь адан ч1ал я.

Чи къагьриман рухвайри ч1алан куьмекдалди, яни хци гафуналди халкь сад авуна ва адан куьмекдалди вири четинвилерай халкь акъудна. И жигьетдай мисал яз гъиз жеда Куьре Мелик. Адан ватанпересвилин руьгь квай

зулумкарвал ачухдиз къалуриз алакьна.

Куьре Меликан эсерар жегьил несил тербияламишунин,

инсанпересвилин, Ватанпересвилин фикиррив ац1анва.

т1вар алай шиир я.

Лекьре хьтин не жуван твар,

Халкьаризни къалур ви кар.

Чи невейри хуьрай ви т1вар,

Накьвадивай къакъудмир жув.

И ц1арарай аквазвайвал, шаирдин рик1 ватандихъ, вичин хайи халкьдихъ кузва. Ада, чи жегьил несилдиз невейри т1вар хуьн патал, халкьдиз аквадай менфятлу крар авуниз эвер гузва.

25 йисуз яшамиш хьайи шаир, гьикаятчи Алибег Фетягьова

вичин т1вар несилдиз туна. Лезги халкьдин гьикаятчи, философ Агьед Агъаева адаз кутугай къимет гана: « Ам

(Алибег Фетягьов) лезги литературада тамам революция тур

ишлемишзавай и гафар несилрилай несилрал фида.

Ингилисрин писатель, тарихчи, искусстводин теоретик

Джон Рескина лагьанай: «Анжах рик1ин ситкьидай авур

Лугьун лазим я хьи, и хайи халкьдин тарих, адетар, руьгьдин хазина акьатзавай несилдал агакьарун са акьван регьят кар туш. Халкьдин адетар хуьнин, руьгьдин хазинаяр хуьнин, тарих чир хьунин, жуван халкьдин баркаллу рухваярни рушар чир хьунин, жуван миллетдиз, ахпа амай вири миллетдин халкьаризни гьуьрмет авунин чешне эвел-

ни – эвел тарс гузвай муаллим хьана к1анда. Аялриз халкьдин культурадин тербия гунин рекье за ихьтин къайдайрикай менфят къачузва : сада – садакай хабар кьун, мергьяметлу хьун, сада – садаз куьмек гун, рик1инни гъилин ачухвал, сабурлувал, ата – бубайрин хъсан адетар рик1ел хуьн ва кьиле тухун.

мах к1елдайла, аялриз Ватандиз гьарма сад вафалу хьунин,

хайи чилел гьар садан рик1 хьунин гьиссер артухарунин

насигьат гузва. Абурук ватанпересвилин руьгь акатзава.

Ихьтин тарсуна аялрин рик1ел агъадихъ галай мисалар

гьуьрмет авунин, дуствал мягькемарунин гьиссер акатда.

Аялрин вилик ихьтин суалар эцигиз жеда:

  1. Алискер гьихьтин гада тир?
  2. Къариди хциз гьихьтин меслятар къалурнай?
  3. Алискера вичиз гьихьтин инсандикай юлдаш кьуна?
  4. Ваз дустар авани?
  5. Ваз гьихьтин дустар бегенмиш я?
  6. Квез дуствиликай гьихьтин мисалар чида?

Аялри дуствилиз талукь мисалар гъида ва абурун мана –

Милли культурадин къайдаяр ва тарихдин адетар,

Халкьдин руьгьдин яратмишунар вилик тухузвайбурни ва

Абур несилрилай несилрал агакьар хъийизавайбурни чун

ва чи аялар хьун мумкин я. Милли адетрин культура чирунин бинеда халкьдин тарих, халкьдин къанажагъ,

яшайиш, халкьдин хъсан адетар арадал хкун ва абур да-

вамарун хьана к1анда. «Россиядин Федерациядин госу –

дарстводин милли концепцияда къейдзавайвал,

руьгьдин ва халкьарин садвал арадал гъун ва гегьеншарун,

Россиядин халкьарин тарихни меденият чир хьун, тарихдин ирс ва милли яшайишни адетар сад – садав кьун, ч1алар

чирун ва абур хуьнин шарт1ар арадал гъун важиблу кар я.

Чи дагъви харкьар руьгьдин яратмишунралди тарихдихъ

алакъалу я: тарихдин манияр, риваятар, кьисаяр, махар,

мисалар, миск1алар ва масабур.

Алай вахтунда гьар са халкьди вичин тарих, культура,

адетар ц1ийи кьилелай аннамишзава, рик1елай фенвай ва

икьван ч1авалди малум тушир т1варарни вакъиаяр арадал

хкизва. Жуван ч1ал зайифардай ихтияр чаз авач.

Ам хуьн патал вири серенжемар кьабулна к1анда.

«Тербиядиз къуватсузди жез к1анзавачт1а, ам халкьдинди хьун герек я. Образование халкьдин игьтияжриз мукьва хьун, халкь квахьуникай хилас авун я.

Къуй чи акьалтзавай несил Ватан к1ани, хайи чил , ч1ал к1аниди ва абуруз вафалуди хьурай!

🤓

Урок 2. Моя семья(Зи хизан).

👪

Хизан – семья

👱‍♀

*Бах – мама
Бах* - в диалектах есть ещё слово "яъ" и "хая". Современная молодёжь говорит "мама".

👨‍🦰

*Дах – папа
Дах* - в диалектах есть ещё слово "паъ". Современная молодёжь говорит и "папа".
Вах – сестра

🙎‍♂

Стха – брат

👩‍🦲

Аял – ребенок

👵

Диде – бабушка

👴

Буба – дедушка

👫

Диде-буба – родители

🧔

Ими — дядя(со стороны отца)

👩

Эме — тётя(со стороны отца)

👩‍🦰

*Хала – тетя
Хала* - в ахтынском диалекте используется слово "дидед вах". Оно является исконно лезгинским в отличии от арабского "хала".

👨‍🔧

Халу – дядя

🙋‍♂

Халудин хва или имидин хва – кузин

🤷‍♀

Халудин руш или имидин руш – кузина

1 лагьай тапшуругъ. КIела ва таржума текст. Прочитайте и переведите текст.

2 лагьай тапшуругъ. Ахъая жуван хизандикай. Расскажи о своей семье.

Ви тIвар гьикI я? (Как тебя зовут?)
Ви шумуд йис я? (Сколько тебе лет?)
Ви хизан чIехи яни тахьайтIа гъвечIи?? (Твоя семья большая или маленькая?)
Ваз стха я тахьайтIа вах авазани? Адан тIвар гьикI я? (У тебя есть брат или сестра? Как его/ее зовут?)
Ви диде-бубадин тIварар гьикI я? (Как зовут твоих родителей?)
Ви дидедини бубадин тIварар гьикI я? (Как зовут твоих бабушку и дедушку?)

Ответ к первому заданию:
Меня зовут Самур. Мне 8 лет. У меня большая семья. Моего брата зовут Ярмет. Ему 10 лет. Мою сестру зовут Жанна. Ей 12 лет. Это мои родители. Моего папу зовут Вагиф. Мою маму - Сабина. Это мои бабушка и дедушка. Моего дедушку зовут Артур. Ему 60 лет. Мою бабушку зовут Айна. Ей 56 лет. А также у меня есть тётя и дядя. Их зовут(их имена) Эльвира и Марат. У них есть дети. Моего кузена зовут Максим. Мою кузину зовут Лиана. Ей 12 лет. Я люблю свою семью.

Х. Тагьир Самур Округдин (гилан Ахцегь райондин) Хуьруьгрин хуьре 1893- йисуз кесиб хизанда дидедиз хьана. Адан буба Алим, масабуруз к I валахиз, хизан хуьзвайди тир. Ам хизанарни галаз Азербайджандиз к I валахиз фена. Ана Тагьирав школада кIелиз туна. Кьвед лагьай класс куьтягьайла, мад к I елунар давамариз хьанач. КIвалахна, фу къазанмишна кIанзавай.

Эгер вуна ханачирт I а

Жедачир зун пашман, диде

Бахтсуздаказ и дуьньядиз

Вучиз гъана душман, диде?

Са гьафте я туш им гъибет,

Авачиз зи шалвардин мет.

Йифди-югъди къачуз зегьмет,

Чан гуда за гьикьван, диде?

Залан я зи чандиз кашар

Инсандивай эхиз тежар,

Чпи неда ягълу ашар,

Заз фу тагуз яван, диде!

Амай крар эхдай вири-

Динж йифиз къаткур ери,

Касни авач валай гъейри

Къведайди гьич зи ван, диде!

Шиирда ихтилат базарчи Гьуьсейнбегакай физва. Тагьира адан к I валел нуьквервал авунай.И шиир кхьенвай вахтунда шаирдин 12-13 йис тир. А вахтунда Тагьира вичиз мажал хьайила,

ашкъи атайла шиирар туькIуьрзавай. Ада гьеле шиирни таъсирлу яракь тирди кьатIанвачир.

(Муаллим слайдрал акъатзавай шикилрикай рахада)

(Слайд 7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18)

Советрин власть хьайила, хуьрера цIийи идараяр: школаяр, клубар, колхозар тешкилна. Хуьруьг Тагьира и кIвалахар хушвилелди кьабулна ва вичини и крара ашкъидалди иштиракна.

Лезги чIалал акъатзавай газетра Хуьруьг Тагьиран шиирар мукьвал-мукьвал чап ийиз хьана. Махачкъалада авай литературадин къуватрихъ галаз алакъаяр мягькем хьана.

Ст I ал Сулемананни Хуьруьг Тагьиран арада гьуьрметлу рафтарвилер ва яратмишунин рекьяйни хъсан алакъаяр хьана.

И дуствилин алакъайри Тагьиран бажарагълувал генани артухарна.

Исятда за квез Х. Тагьиракай са куьруь видеодизкилигун теклифзава.

(слайд 19,20 )

Хуьруьг Тагьира шиирар туькIуьрунилай гъейри, райондин идарайрани кIвалах ийизва. Ада колхоздин ва хуьруьн Советдин председателвилер авуна, райкомдин инструкторвиле кIвалахна, Ст I ал Сулейманан т I варунихъ галай милли театрдин директор хьана.

-Шаирдиз вичин хайи ватанда еке гуьмбет эцигнава.

3.Ватандин Ч I ехи дяведин тема

Муаллим: (Слайд 25. Видео )

20-асирда Советрин халкьарин кьилел атай виридалайни еке мусибат 1941-1945- йисарин Ватандин ЧIехи дяве хьана. И дяведи 20 миллиондалайни виниз Советрин инсанрин чанар телефна.

Чи къахриман рухваяр рикIел хкин чна.

-Ни лугьуда заз абурун т I варар?

(Эсед Салихов, Валентин Эмиров, Гьасрет Алиев, Араз Алиев ва Мирзе Велиев)

-Исятда за квез а игитрикай видео кутада. Буюр, килиг.

(Слайд 26, 27 )

· Ватандин сергьятра акъвазнавайдаз кьиникьикай кичIе жедач!

· Хаин халкьди негьда.

· Халкь хвейиди халкьдини хуьда.

· Игит рекьида-т I вар амукьда.

· Кьегьал хва женгина чир жеда.

· Игитдин сур сурара жедач.

- Ни рикIел хкида заз, поэма гьихьтин жанрдиз лугьуда?

(Поэма- шиирдин къайдада кхьенвай, вичихъ эвел-эхир авай, са никай ва я квекай ят I ани суьгьбетзавай ч I ехи эсердиз лугьуда.)

Поэмадин сифте цIарара шаирди чаз В. Эмиров хайи халкьдин уьтквем хва тирди лугьузва:

(Ученикди поэмадин сифте ч I укхуралай к I елда.)

«Тагьсиб ч I угур игит диде-ватандин

Садни Эмиров я, лётчик Валентин

Халкьдиз икьван ширин я бегьердин емиш

Дагъустандин дагълара хьана битмиш.

Элдин чешне,ишигъ гудай гуьзгуь тир

Вич ахцегьви, эсил адан лезги тир.

Хуш рик I авай аял тир гьакъикъат,

Гъвечизамаз кьуна лезги т I ебиат

Ч I ехихьанапагьливанхьизгьайбатлу

Вичниуьтквем, гзафзирек, къуватлу

Къизилцуькхьизгъвеч I изамазчигалай,

Адан гзаф лётчиквилел рик I алай.

«Заз к I ани кар авач лугьуз, дуьньяда

Лув гана къекъуьнлай гъейри гьавада.

Зарафат я заз и чилин кIвалахар,

Муаллим: ( C лайд 31)

Валентин Эмирова лётчикар гьазурзавай училищеда кIелзавайла, тарсар гузвай муаллимрин гафар мягькемдиз рик I ел хуьдай. Валентин к I елунрани, практикадани галай юлдашриз чешне тир. Ам вичин мураддив агакьна: ам самолётдин штурвалдихъ ацукьна. Поэмада лугьузвайвал, ада самолёт гъвеч I и аял хьиз вердишарна.

Хуьруьг Тагьира В. Эмирован къамат поэмада ачухдиз гузва. Шаирди игитдин уьмуьрдикай поэмада лап т I имил лагьанва. Кьилин мурад-метлеб игитдин къамат, дяведа адан кьилел атай к I валахар, адан алакьунар, душмандихъ галаз женг ч I угунин вири жуьредин гьерекатар, гьакъикъатдин шикилралди къалурун я.

Цава дяве физвайла, Эмирова душмандив вилахъайиз тадачир. Кьве сеферда адал залан хирер хьана. Ада госпиталда вич къаткай йикъар гьакI буш фейибур яз гьисабзава. Духтурдихъ галаз ийизвай рахунрай чаз чир жезва, адан фикир фад сагъ хъхьана фронтдиз хъфин тирди.

Валентин Эмирован къамат шаирди вири жуьредин тарифдин гафаралди ачухарзава:

И тарифар гьак I анбур туш, абур Валентин Эмироваз гьакъикъатда лайихлубур я.

Са чIавузни алуддачир рик I елай

Инсанарин душман тирбур кIевелай

Кич I евал вуч зат I я – адаз чидачир.

Немсериз гьич са зерре инсаф ийидачир.

Къатиженгавуналдиабурухъгалаз

Чидай тамам игитдиз вич гьакьлу яз.

Самолёт тадиз худда хутуна,

Къузгъунрик гзаф къиргъин кутуна.

пехъинемсеринвинелдигьужумна,

Инсафсуздушманкъирмишизгат I умна.

Ученик: (Слайд 33)

«Виридаз кьегьал Эмиров, дирибаш

Гьам чешне, гьам устад хьана, гьам юлдаш.

Вич хьтин къудратлу игитдиз ухшар

Гьазурна мад чаз ада цавун къушар.

И картари лувараллаз гьулдандин

Зил ат I анай цава пехъи душмандин.

Лув гуз цава гзаф мич I и йифериз,

Цифер кьатIна фидай ам кIевериз.

Жагъурдай немсерин кьушун, къекъвена,

Тергдай гзаф гужлу бомбаяр вегьена,

Эмирован т I вар ван хьайи немсериз

КичIе тир асландихъай хьиз киц I ериз

Душманрин лап чан алай къуватар

Пагьливанди авунай лап дарбадар

Суткайралди дяве идай галатдачир,

Ягъай гуьлле немсерилай алатдачир.

Эмирован приказ, кIеви тапшуругъ

Им тир гудай юлдашриз йиф ва югъ:

«Немсер куьне лап инсафсуз кукIвара.

Байкъуш абрун къуй рахурай мукара

Терг ая душманар,-садни тамукьрай.

Гьа икI мадни са шумуд чкадал шаирди ихьтин дяведин шикилар гузва.

Са сеферда фена абур дяведиз

Немсерин гьа къузгъунрин тум хкудиз

Къизмиш хьана ажугълу дагъдин пеленг

Авуна бандитрихъ галаз къати женг

Ягь авачир мурдаррин чин ч I улав

Самолётрив кьаз туна гургур ялав,

Садбур катна, садбур ягъиз вегьена.

Тарихди и т I вар ктабра кхьена.

Вил ахъайиз тунач ада немецдив

такIанвилин ажугъ кваз, лап гьевесдив

ц I ай кьаз туна самолётдив са зурба

И вахтуна кьуллухъай ам чинеба

Яна са пис чиркин душманди кьац I ай

Эмирован самолётди кьуна цIай.

Гьатна игит къати ялавдин къене,

Чарх гана тадиз кьулухъди элкъвена.

Чими-чимиз ада вичин гъилелди

Хъияна душман вегьена чилелди.

Вахт амачир артух еке фикирдай,

Моторди кьур хаталу цIай туьхуьрдай.

ЭкъечIна ам къати ялавдин юкьвай.

Парашют гваз гадарна чилив мукьва.

Ахъахьанач гьич парашют-аватна…

Гьайиф юлдаш! Гьайиф гъиляй аватна!

Муалим: (Слайд 35)

В.Эмировай сагъдиз женгинай экъечIиз хьанач, вучиз лагьайтIа душманрин къуватарни тIимил тушир. Самолётди цIай кьунатIани,ам эхиримжи женгинай сагъдиз экъечIдай,амма парашют хьанач.

Поэмадин эхирдай Х.Тагьира В. Эмиров игитвилин тIварц I из лайихлу хьайиди лугьузва. Халкьдин рикIелай ам алатдач. ( C лайд 36 )

5. Суалар ва тапшуругъар:

Поэмада квез таниш тушир гафарни гьалтзава, абурун манаяр рикIел хуьх: (Слайд 37 )

Тагьсиб -хайи ватандин ахлакьдин тербия къачунвай;

Элдин чешне -вири халкьдин чешне;

Эсил -бине, вич гьибурукай, гьи халкьрикай ятIа;

Къинемиш -туьгьмет;

Синемиш -ахтармишун, имтигьан авун.

2) Шаирди поэмада геройдин суьрет, пейзаждин шикилар вучиз ганвач?(Абур герекни къвезвач.Шаирди В. Эмирован къанажагъ, руьгьдин девлетлувал, ватанпересвал, вичин пешедиз вафалувал гзаф хъсандиз гузва).

4) Поэмада шаирди фашистар куьхъ галаз гекъигзава? (къузгъунар, пехъи кицIер, чапхунчи бандитар).

5) И чIалан такьатар гьибур ятIа, лагь:

«ЦIипуд булах бедендикай авахьиз

6. К I валин к I валах: (Слайд 39 )

-Ватандин Ч I ехи дяве советрин вири халкьар патал лап четин ва зурба имтигьандиз элкъвена. За умудзава, ахьтин завалрай экъеч I ай чи халкьарин дуствал садрани чук I ун тавун лазим я. Гьа ихьтин гафаралди заз чи тарс акьалтIариз к I анзава. Тарсуна хъсан иштиракай аялриз заз аферин лугьуз к I анзава, абуру зи патав чпин дневникар гъида. Куьн вири сагърай!

Читайте также: