Сочинение мыйын авам на марийском языке
Обновлено: 05.07.2024
Презентация на тему: " Марий йылме ава гай (Родной язык как мать.). Салам лийже! Поро эр! Поро кече! Поро кас! Здравствуй! Здравствуйте! Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер." — Транскрипт:
1 Марий йылме ава гай (Родной язык как мать.)
2 Салам лийже! Поро эр! Поро кече! Поро кас! Здравствуй! Здравствуйте! Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер Добрый вечер!
3 Тунемаш Мый школышто тунемам.Тунемше.Тунемше-влакУчиться Я учусь в школе Я учусь в школе.Учащийся.Учащиеся. Салам лийже, тунемше-влак.
4 Еш (семья) Еш (семья) ачааваизаакашольопапамама старший брат старшая сестра младший брат младшая сестра
5 Ачат(твой папа) Ават(твоя мама) Изат(твой ст. брат) Акат(твоя ст. сестра) Шольыч(твой мл.брат) Шужарет(твоя мл.сестра Шужарет(твоя мл.сестра) Ачам(мой папа) Авам(моя мама) Изам(мой ст. брат) Акам(моя ст.сестра) Шольым(мой мл. брат) Шужарем(моя мл. сестра)
6 Мыйын авам Мыйын ачам Тиде мыйын авам Тиде мыйын ачам УлоУке Моя мама Мой папа Это моя мама Это мой папа ЕстьНет
7 Марийский язык (Марий йылме) – один из языков народов Республики Марий Эл, один из языков народов России. Марийский язык (Марий йылме) – один из языков народов Республики Марий Эл, один из языков народов России.
8 Познакомимся с новыми словами: Палаш палем палет Палаш палем палет Знать знаю знаешь Знать знаю знаешь Ом пале – не знаю Ом пале – не знаю Ойлаш ойлем ойлет Ойлаш ойлем ойлет Говорить говорю говоришь Говорить говорю говоришь Ом ойло – не говорю Ом ойло – не говорю Умылаш умылем умылет Умылаш умылем умылет Понимать понимаю понимаешь Понимать понимаю понимаешь Ом умыло – не понимаю. Ом умыло – не понимаю. Тунемаш тунемам тунемат Тунемаш тунемам тунемат Изучать изучаю изучаешь Изучать изучаю изучаешь Ом тунем – не изучаю. Ом тунем – не изучаю.
9 Тыйын шочмо йылмет могай? Тыйын шочмо йылмет могай? Мыйын шочмо йылмем марий. Мыйын шочмо йылмем марий. Мыйын шочмо йылмем руш. Мыйын шочмо йылмем руш. Мыйын шочмо йылмем татар. Мыйын шочмо йылмем татар. Какой твой родной язык? Какой твой родной язык? Мой родной язык марийский. Мой родной язык марийский. Мой родной язык русский. Мой родной язык русский. Мой родной язык татарский. Мой родной язык татарский. Шочмо йылме родной язык Шочмо йылме – родной язык
10 Прочитайте вслух Мый марий йылмым тунемам. Мый марий йылмым тунемам. Мый руш йылмым тунемам. Мый руш йылмым тунемам. Мый англичан йылмым тунемам. Мый англичан йылмым тунемам. Я изучаю марийский язык. Я изучаю марийский язык. Я изучаю русский язык. Я изучаю русский язык. Я изучаю английский язык. Я изучаю английский язык.
11 Тый марий йылмым палет? Тый марий йылмым палет? Тый руш йылмым палет? Тый руш йылмым палет? Тый немыч йылмым палет? Тый немыч йылмым палет? Mый марий йылмым палем. Mый марий йылмым палем. Ты знаешь марийский язык? Ты знаешь марийский язык? Ты знаешь руский язык? Ты знаешь руский язык? Ты знаешь немецкий язык? Ты знаешь немецкий язык? Я знаю марийский язык. Я знаю марийский язык. Прочитайте вслух
12 Тый марла умылет? Тый марла умылет? Мый умылем. Мый умылем. Мый ом умыло. Мый ом умыло. Ты понимаешь по- марийски? Ты понимаешь по- марийски? Я понимаю. Я понимаю. Я не понимаю. Я не понимаю.
13 Прочитайте вслух Тый марла ойлет? Тый марла ойлет? Мый марла ойлем. Мый марла ойлем. Мый марла ом ойло. Мый марла ом ойло. Ты говоришь по- марийски? Ты говоришь по- марийски? Я говорю по-марийски. Я говорю по-марийски. Я не говорю по марийски. Я не говорю по марийски.
14 Прочитайте вслух и переведите с марийского на русский и с русского на марийский (письменно). Салам лийже! Салам лийже! Мый Йошкар-Олаште илем. Мый Йошкар-Олаште илем. Мый лицейыште тунемам. Мый лицейыште тунемам. Ачам марий, авам руш. Ачам марий, авам руш. Мыйын шочмо йылмем руш. Мыйын шочмо йылмем руш. Мый марий йылмым ом пале. Мый марий йылмым ом пале. Мый марий йылмым тунемам. Мый марий йылмым тунемам. Добрый вечер. Добрый вечер. Я живу в Москве. Я живу в Москве. Я учусь в школе. Я учусь в школе. Моя бабушка – русская. Моя бабушка – русская. Моя старшая сестра изучает немецкий язык. Моя старшая сестра изучает немецкий язык.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Пыжаш гыч лекше кайыкиге
Жаплан лишнак чонештылеш
Векат иктаж-мыняре ий гыч
Тышкак дыр портылын толеш.
Йоча годсек туннеме вер деч
Ок йукшо йоршын нигоат.
Кеч –кушто лий- шке монго шерге,
Тичмаш еш уло кеч- конат.
Мыйын элем--Пошкырт кундем.Тудо Урал курык воктене верланен.Кумдемнан ик изирак лукыштыжо шочмо Башкия ялем верланен. Ялем воктене эҥер шыргыктен йоген эрта,лышташан,иман чодыра гӱжлен шога.Ломбер,пызлер шыман мардеж дене мутланат.Шошо гыч тӱҥалын,кеҥеж рӱдо марте куку мура,шӱшпык шӱшка.
Тыгай мотор пӱртӱсан ялыште мыйын йӧратыме, пагалыме ешем ила.Кажнылан шке ешыже лишыл да шерге Икшыве шочмо ача-авалак куаным конда,тудак ешлан пенгыдылыкым, ончылыкым пуа.
Еш-кажне айдемыланчоным ырыктыше,эн шерге мут.
Мыйынат шкемын ешем уло. Ешна пешак кугу огыл:ачай,авай,мый да шольым.Ковай ден кочай посна моло пӧртыштӧ илат.Мыйын лӱмем Настя.Авам ден ачам тиде ялыштак шочын кушкыныт.Мый кандашымше классыште тотар ялыште тунемам.
Суртыштем чыла марла кутырат.Моткоч пагалем шочмо йылмым. Могай тудо поян,вий-куатан.Кугезе коча-ковамат, родо-тукемыштат марий улыт.Нуно марий йӱлам аклат.
Мутат уке,кажне айдемылан эн лышыл да поро еҥ ешыште-тиде ава. Ава шке икшывыжлан илышым пӧлекла ,сай айдеме лийже манын шона.Мыйын авамын лӱмжӧ Ильфира.Тудо почтальонка лийын ышта,ялыште уверым шалата.Авам ныжыл да пашаче кидше дене суртышто мом гына огеш ыштыл? Ӱстембалне пушланыше киндымат авам кӱэштеш,шокшо пижымат авам пидеш.Кеч-могай йӧсӧ годымат тудо мыланна поро сугыньым пуа.Мый шкемын авамым сылне кече ден таҥастарем.Тудо нерген тыгай корно-влакым возенам:
Ойлат авам шӱмжӧ
Пеш поро тугаяк.
Йочажым гын тудо эре чамана.
Ожнысек марий калык ӱдрамаш-авам пагалаш,тудын дене кугешнаш туныктен."Авалан копа пундашешт кеч муно пулашкам шолто,садак парымыште лият"калык мут нигунам ок тоштем.Тыгай шомак вийжым ок йомдаре,кугу шонымашым тарвата.Вет ош тӱняш шочыктымыжлан ,икшыве аваж ончылно курым мучко парымыште.
Тыгак мый ачамым пеш чот йӧратем да пагалем. Ача-ешым вуйжо,виктарышыже.Ачамын лӱмжӧ-Рудик.Мый тудым ешыштына пеш кугу эҥертышлан шотлем.Ачам поро кумылан улеш,шке икшывыже-влакым йӧрата,Тудо еш сайын илыже манын,эре могай дыр пашам ышта.
Ачам дене авам икте весым умылен,каҥашнен илат.
Мыйын эше Федя шольым уло,тудо кудымшо классыште туненмеш,пырля каҥашнен илена,ача-авайлан эре полшаш тыршена,ныным ойгатараш огына тырше.
Айдемын илышыштыже ешыштыже уло гын,тиде эн кугу пиал. Ача-аван йӧратымыштым нимо ок вашталте .
Тӱняште илыше чыла еҥ,сай ешым чонен,келшен ила гын,могай сай лиеш ыле.Ешыште икте-весылан эҥертен,полшен илет гын,илышыште чылажымат шукташ лиеш.
Йоча-влак шке ача-аваштым тугак пагалышаш да йӧратышаш улыт,кузе нунын верч ача ден ава тыршат.Икшывылан еш-шкешотан пыжаш,кушто тудым кеч-кунамат йӧратат,вучат.Кайыкат шке пыжашыжым ок мондо,ойлат калыкыште.Ме кугемына,ача-ава шулдыр йымач кумда илыш-корныш лектына. Кузе нуно мемнам туныктеныт,мо дене шӱм чоным,уш- акылнам пойдареныт,чыла тидым ме у тукымлан,шкенан икшыве-влаклан пуэна.Тыге лийын эре,тыге лиеш курым курымеш.
Мый тыгай ешыште илышемлан шкемын пешак пиаланлан шотлем. Ачай,авай да шольым коклаште кумылем нолтеш,шӱмемлан ласкан чӱчеш. Авамын тыматле мутшым,ачамын поро сугыньыжым нигунамат ом мондо! Палем:мыйын ешем-мыйын вием!Тудо мылам нимо дечат шерге.Кажне еҥ шке ешыжым ойго деч саклаш тырша.
Результат проектой работы по теме "Моя родословная" Сочинение на марийском языке.
Филиал муниципального бюджетного общеобразовательного учреждения Лицей №1 им. Флорида Булякова с.Мишкино ООШ с. Ленинское муниципального района Мишкинский район Республики Башкортостан
Конкурсная творческая работа (сочинение) в рамках Дней марийской культуры в муниципальном районе Мишкинский район Республика Башкортостан ученицы 3 класса Алетдиновой Александры.
Учитель: Шулепова Тамара Дмитриевна
Шочмо йылме! Марий йылме!
Моткоч тыйым йоратем.
Изинек ойлаш туналме
Пойдарен мут памашем.
-Мый авамым, ачамым, изамым, кувавайым да кочайемым пеш йоратем. А эше мыйын кугезе ковам уло. Тудын лумжо Самига Айгузиновна Аликаева. Тений кугезе кувавамлан кандашле кок ияй теме. Мыланем тудын йоча годсо жапше да илышыже нерген каласкалымыжым колыштам онай.
Пеш шуко онайым пален налмеке,ме тукымвож пушенгым ыштышна. Нигунам шке родо - тукыметым мондаш огеш кул!
Кувавайын каласкалымыж гыч, пеш шуко онайым шке родо тукымем нерген пален нальым.
Мутлан: ончыч кресаньык ешыште пеш шуко йоча лийын. Ожно ик портышто кок-кум еш пеш келшен иленыт. Ешыште чыла йулам да обычайым шуктеныт. Шуко турло онай луман лийыныт. Мый шке кугезе кувавам дене кугешнем. Тудо пеш поро. Шонго улеш гынат, эше яшката кап-кылан удырамаш. Умыржо мучко совхозышто пашам тыршен ыштен. Кеч-могай пашаштат туналме пашажым мучашке шуктен. Мемнан элна пашажым аклен тудым ятыр медаль дене палемден.
Сар жап туналме годым, кугезе кувавам вич ияш лийын. Сар жапысе илышым пеш сай шарна. Йоча — влаклан тунам пеш неле лийын. Кочкаш ситен огыл. Нунылан кугыен — влак дене пыпля пашам ышташ пернен.
Ме ешыштына чыла марий йулам шуктена. Мыйын авам марий традицийым шуя. Марла тувырым, ончылшовычым пеш чевер турла. Чыла пайремымат шке ешыштына пырля эртарена.Эрдене икте-весыланна поро эрым тыланена, а кастене малаш вочмо годым сайын малыза манын каласена.
Кувавам лончылен-лончылен, кажне пайремым кузе эртараш кулмо нерген умылтара: "У ий пайремым", Шорыкйолым", Уярням", "Кугечым" да "Семыкым".
Эше ме кугече пайрем годым ойоро-влакым шуктена.
Кечывал эртымеш пошкудо деке пураш ок лий.
Кечывал эртымеш упым шераш ок лий.
Кугу йук ден кутыраш,тумам лукташ ок лий.
Оксам арамеш огыт пу.
Кугу пашам огыт тунал.
Мый куанен каласем: "Мыйын ешем-мыйын поянлыкем! Марий калыкын духовный илышыжым, шкенан родо тукымнам палашлан обычайжым,культурыжым да йулажым шукташ кулеш. Родо тукымын илышыже-тиде тичмаш поянлык.
Кочам Анатолий да кувавам Софья.
Ачам Анатолий да авам Алена.
Мы с вами знаем, что есть большой мир – это планета Земля или Вселенная. Есть мир поменьше – это общество, в котором мы живем. А есть самый маленький мир – это семья. Семья – это дом. Семья – это мир, где царят любовь, преданность, дружба. Семья – это самое дорогое, что есть у каждого человека. Семья – это взрослые и дети, которые живут вместе, любят друг друга и заботятся друг о друге.
Давайте послушаем, как же марийцы называют членов своей семьи:
Ака – старшая сестра
Иза – старший брат
Шӱжар – младшая сестра
Шольо – младший брат
Тиде ача – Это отец
Тиде кова ден коча – Это бабушка и дедушка
Тиде – иза, шольо, ака, шӱжар – Это – старший брат, младший брат, старшая сестра, младшая сестра
В марийском языке существует категория притяжательности (лица), которая одновременно выражает и предмет обладания, и лицо обладателя. Предмет обладания и лицо обладателя заключены в одном слове.
Например: ача – ачам, ава – авам, коча – кочам, кова – ковам, ака – акам, иза – изам, шӱжар – шӱжарем, шольо – шольым.
Тиде мыйын ачам – Это мой отец.
Тиде мыйын авам – Это моя мама.
Мыйын шольым, шӱжарем, кочам, ковам уло – У меня есть младший брат, младшая сестра, дедушка, бабушка.
Мыйын изам уке – У меня нет старшего брата.
Чтобы запомнить новые слова и выражения, предлагаю послушать следующие диалоги по теме:
Палыме лийына! Мыйыйн лӱмем Эчан. (Давайте познакомимся! Меня зовут Эчан.)
– Мыйын лӱмем Марина. (Меня зовут Марина)
– А тиде мыйын акам. Тудын лӱмжӧ Катя. (А это моя сестра. Ее зовут Катя)
2 .– Салам лийже, Йыван. (Здравствуй, Иван)
– Салам, салам, Салика. Тыйын шӱжарет уло? (Здравствуй, здравствуй, Салика. У тебя есть младшая сестра?)
– Мыйын шӱжарем уло. Тудын лӱмжӧ Оля. (Вот моя младшая сестра. Ее зовут Оля)
А теперь попробуйте перевести озвученный текст самостоятельно.
Палыме лийына!. Мыйын лӱмем Эчан. Тиде мемнан ешна. Тиде мыйын ачам. Тудын лӱмжӧ Михаил Викторович. Тиде мыйын авам. Тудын лӱмжӧ Мария Сергеевна. Мыйын кочам, ковам, изам, шӱжарем уло. Мыйын акам уке.
– в марийском языке существует категория притяжательности, которая одновременно выражает и предмет обладания, и лицо обладателя
Читайте также: