Щут щанталак пирен пуянлах сочинение
Обновлено: 02.07.2024
Из Берендеева в детский дом стала ходить повариха, хорошая, ласковая женщина Аграфена Ивановна; никогда к детям она не придёт с пустыми руками.
Женщина она бездетная, муж пропал без вести на фронте. Поплакала, люди утешили: не одна она ведь такая осталась на свете.
(1)Из Берендеева в детский дом стала ходить повариха, хорошая, ласковая женщина Аграфена Ивановна; никогда к детям она не придёт с пустыми руками.
(2)Женщина она бездетная, муж пропал без вести на фронте. (З)Поплакала, люди утешили: не одна она ведь такая осталась на свете.
(4)Очень полюбилась этой вдове в детдоме одна девочка, Валя, — маленькая, тонкая, личико всегда удивлённое, будто молоденькая козочка. (5)С этой девочкой стала Аграфена Ивановна отдельно прогуливаться, сказки ей сказывала, сама утешалась ею, конечно, как дочкой, и мало-помалу стала подумывать, не взять ли и вправду её себе навсегда в дочки. (6)На счастье Аграфены Ивановны, маленькая Валя после болезни вовсе забыла своё прошлое в Ленинграде: и где там жила, и какая там у неё была мама, и кто папа. (7)Все воспитательницы в один голос уверяли, что не было случая, когда бы Валя хоть один раз вспомнила что-либо из своего прошлого.
(8)Вы только посмотрите, — говорили они, на её личико: не то она чему-то удивляется, не то вслушивается, не то вспоминает. (9)Она уверена, что вы её настоящая мама. (10)Берите её и будьте счастливы.
(11)То-то вот и боюсь, — отвечала Аграфена Ивановна, что она удивлённая и как будто силится что-то вспомнить; возьму её, а она вдруг вспомнит, что ж тогда?
(12)Повариха целый месяц крепилась, не заглядывала в детский дом. (13)Но, конечно, дома, в своём жёлтом домике в Берендееве, тосковала по дочке, плакала, а девочка тоже не могла утешиться ничем: мама её бросила! (14)А когда повариха не выдержала и опять пришла с гостинцами — вот была встреча!
(22)Козочка удивилась, прислушалась, стала кругом озираться, что-то узнавать, вспоминать.
— (23)А где же клеточка? — вдруг спросила она.
— (25)С маленькой птичкой. (26)Вот тут висела.
(27)Не успела ответить, а Валя опять:
— Вот тут столик был, и на нём куколки мои.
— (28)Погоди, — вспомнила Аграфена Ивановна, — сейчас я их достану.
(29)Достала свою хорошую куклу из сундука.
— (30)Это не та, не моя!
(31)И вдруг у маленькой Козочки что-то сверкнуло в глазах: в этот миг, верно, девочка и вспомнила своё ленинградское прошлое.
— (32)Мама, — закричала она, — это не ты!
(35)Когда пластинка кончилась и соловей перестал петь, вдруг и Аграфена Ивановна своё что-то вспомнила, заголосила и упала к столу. (З6)Она то поднимет от стола голову, то опять уронит, и стонет, и всхлипывает. (37)Эта беда пересилила Валино горе, девочка обнимает её, теребит и повторяет:
— Мамочка, милая, перестань! (38)Я всё вспомнила, я тебя тоже люблю, ты же теперь моя настоящая мама.
(39)И две женщины, большая и маленькая, обнимаясь, понимали друг друга, как равные.
(По М. М. Пришвину)
Диалог – это разговор двух или нескольких лиц. По мнению лингвиста Г.Я. Солганика, жесты, мимика и интонация помогают лучше понять диалогическую речь. Докажем это утверждение с помощью примеров из текста.
Действительно, жесты, мимика, интонация служат важным дополнением для диалогической речи, именно поэтому в художественном тексте автор уделяет этому такое большое внимание.
Аграфена Ивановна – несчастная бездетная женщина, чей муж пропал на фронте без вести. Конечно, она была одинокой и находила отдушину, приходя в детский дом и заботясь о сироте Вале. В предложениях 15-18 мы узнаём о том, что повариха была счастлива, когда привезла в свой дом маленькую девочку.
Валя пережила блокаду Ленинграда и не помнила своих родителей. Но когда она оказывается в доме у Аграфены Ивановны, воспоминания возвращаются, что доказывают предложения 31-32. В глубине души девочка очень сильно переживала и тосковала по своим родителям, но теперь она готова полюбить эту милосердную женщину так же сильно, как любила бы родную мать.
Таким образом, обе героини почувствовали, что нужны друг другу. В такие минуты взаимопонимания и любви люди и ощущают себя счастливыми.
9.3 Как Вы понимаете значение слова СЧАСТЬЕ?
В чём заключается счастье? Каждый человек ответит на этот вопрос по-своему, потому что универсального определения не существует. Одно можно сказать точно: когда люди счастливы, они наслаждаются каждым мгновением и не чувствуют себя одинокими.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Шупашкарти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан
49- мӗш вӑтам шкулта
чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен
Ҫут ҫанталӑк – пирӗн пуянлӑх
(6-мӗш класс валли хатӗрленӗ класс тулашӗнче ирттермелли сценари)
Тӗллевсем : ҫут ҫанталӑк ҫинчен вӗреннине аса илесси; ҫут ҫанталӑка сӑнама вӗрентесси; ҫут ҫанталӑка сыхлама, упрама ҫынсем мӗн тума пултарнипе паллаштарасси
Класс сехечӗн юхӑмӗ
Вӗрентекен : Ырӑ кун пултӑр, хаклӑ хӑнасем, вӗрентекенсем, ачасем! Ачасем паян эпир ҫут ҫанталӑкӑн илемӗ ҫинчен калаҫӑпӑр. Ҫут ҫанталӑка икӗ пысӑк ушкӑна пайлаҫҫӗ. Пӗри вӑл- чӗрӗ ҫут ҫанталӑк. Тӗнчере мӗн ҫуралать, ӳсет, ватӑлать, вилет- пурте чӗрӗ ҫут ҫанталӑк шутне кӗрет. Сӑрт- ту, ҫӗр, шыв- шур, сывлӑш, пӗлӗт, хӗвел, уйӑх, ҫӑлтӑрсем чӗрӗ мар ҫут ҫанталӑк шутне кӗреҫҫӗ
Залра кайӑксен юррисем, чӗвӗлтетни аудидиск 1- мӗш вӗренекен:
Мӗнешкел тӗнче хитре! Ирӗклӗ таралӑх вӗҫсӗр… Шӗвӗ сӗт пек тӳпере Тӑрӑлсан ирхи тӗтре, Кайӑксем юрлаччӑр,вӗҫчӗр Шур кӑмпаллӑ вӑрманта Шурӑ хурӑнсем шавлаччӑр. Выртмалла килсен утта Ырӑ вырӑн пур кунта- Мамӑк курӑк, симӗс чатӑр…
2 - мӗш вӗренекен:
Ытарайми тӑван тавралӑх, Куҫ туллии кунта илем! Мӗн чул хурӑнлӑх, йӑмралӑх, Кӳлӗсем юханшывсем…
Вӗрентекен: Утса, чупса, вӗҫсе, шуса, ишсе ҫӳрекен чӗр чун кӑна мар, мӗнпур ӳсен- тӑран чӗрӗ ҫут ҫанталӑк шутланать. Ӳсен- тӑран та шӑтать, ӳсет, ҫимӗҫ тӑвать. Каярахпа ватӑлать те- типет, хӑрать.
3 - мӗш вӗренекен:
Кашласа ларать вӑрманӗ Пирӗн ял йӗри- тавра. Мӗн тери пылакҫырлийӗ! Мӗн тери нумай кӑмпа! Хурӑн милӗкӗ, мӑйрийӗ- Пурте пирӗн вӑрманта. Анлӑ сарӑлнӑ уй- хирӗ, Ҫитӗнет тыр- пул- куран.
4 - мӗш вӗренекен:
Кайӑксен янрать юррийӗ, Чечекпе ҫиҫет ҫаран. Юхать Пӑчӑрлӑ ҫырмийӗ Пирӗн ялӑн ҫумӗнче. Ак хӗвел те хӗрелет, Ӑшӑ кун ҫитсе пырать, Ҫут ҫанталӑк чӗрӗлет Ешӗл тумне тӑхӑнать.
1-мӗш вӗренекен:
(Ҫил кашлани , аслати авӑртни, ҫумӑр чашлаттарса ҫуни илтӗнет)
Ҫут ҫанталӑкра пурте пӗр пӗринпе тачӑ ҫыхӑннӑ. Акӑ ҫил вӗрет те-ҫумӑр килет. Ҫумӑр ҫӑвать те ӳсен- тӑран лайӑхрах ӳсет. Ӳсен тӑран чӗр чунсене тӑрантарать. Чӗр чун йышлӑ пулсан этеме те лайӑх.
2- мӗш вӗренекен: Ҫут ҫанталӑкӑн чӑн- чӑн хуҫи хӗвел. Ҫӗр ҫинчи пӗтӗм пурнӑҫ хӗвелтен килет. Хӗвел ӑшӑ та, ҫутӑ парать.Ҫил те хӗвеле пула тухать. Ҫумӑра та хӗвел ҫутарать.Ҫӗр ҫинче хӗвелсӗр пурнӑҫ ҫук
3 - мӗш вӗренекен:
Эпир пурте ҫут ҫанталӑк пурлӑхӗпе. ырлӑхӗпе пурӑнатпӑр. Темшӗн ҫынсем яланах ҫут ҫанталӑк ырлӑхне хаклама пӗлмеҫҫӗ, ӑна перекетлемеҫҫӗ. Ҫут ҫанталӑк чухӑнланса пырать. Ӑна этем чухӑнлатать- вӑрмансене касать,шурлӑъсене типӗтет, шыва та, сывлӑша та варалать.
4- мӗш вӗренекен:
Кайӑксен шучӗ те сахалланать. Ялта та, хула тавра та вӑрманта та шӑнкӑрчсем йышлӑччӗ. Вӗсем валли ҫуркунне ачасем йӑвасем ӑсталатчӗҫ. Халӗ шӑнкӑрчсене сайра курма пулать. Эпир вӗсен юррисене те илтейместпӗр.
Вӗрентекен: Ҫапла ачасем чӑнах та шӑнкӑрчсене сайра халь куратпӑр. Пирӗн кайӑксене упрама тӑрӑшас пулать. Вӗсене апат ҫитермелле, сырӑшсем, йӑвасем туса памалла. Кайӑксем пулмасан ҫут тӗнче мӗн тери кичем те чухӑн пулӗччӗ. Кашни кайӑк ҫут ҫанталӑкшӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ
(Тӗрлӗ йывӑҫ ҫулҫисем ҫакӑнса тӑраҫҫӗ)
1 - мӗш вӗренекен:
Пирӗн ҫӗршыв вӑрмансемпе, уй- хирсемпе пуян. Йывӑҫсем, ӳсен- тӑран ҫын сывлӑхӗшӗн питӗ усӑллӑ. Акӑ тӗслӗхрен, юман, ҫирӗк, тирек йывӑҫсене илер.
2 - мӗш вӗренекен:
Юман – чи ҫирӗп йывӑҫ.Вӑл шывра та час ҫӗрмест. Унтан чаплӑ катка- пичке, сӗтел пукан тӑваҫҫӗ.
3 - мӗш вӗренекен: ӑ
Ҫирӗк тымарӗсем ҫӗр ӑшне питӗ тарӑна каяҫҫӗ, ҫырана ишӗлесрен сыхлаҫҫӗ, ҫӗр айӗнчи шыва ҫӳлелле туртаҫҫӗ.
4 - мӗш вӗренекен:
Вӗрентекен: Чӑнах та, ачасем эпир ҫут ҫанталӑка упрама, унӑн пурлӑхне хисеплеме пӗлместпӗр.Ҫут ҫанталӑк та кӳренме пултарать. Шутласа пӑхӑр-ха, илемлӗ кайӑк юрри, шӑнкӑр- шӑнкӑр шыв юххи яланах савӑнтартӑр тесен пирӗн мӗн тумалла?
1 - мӗш вӗренекен:
Урамсенче ҫӳп- ҫап пӑрахмалла мар,вӗсене пӑрахмалли ятарлӑ урнӑсем пур.
2 - мӗш вӗренекен:
Урамсенче чечексем, цывӑҫсем лартмалла. Вӗсем сывлӑша тасатаҫҫӗ, тавралӑха илем кӳреҫҫӗ.
3 - мӗш вӗренекен:
Ялта ачасем ҫӑвӗпех ҫара уран чупаҫҫӗ, кӗленче ванчӑкӗсем,тимӗр- тамӑр татӑкӗсем пӑрахмалла мар.
Оценить 509 0
Ҫут ҫанталӑк – пирӗн пуянлӑх
(6 – мӗш класс валли хатӗрленӗ класс тулашӗнче ирттермелли сценари)
В.В.Куракова, Шупашкарти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 49- мӗш вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен
Тӗллевсем: ҫут ҫанталӑк ҫинчен вӗреннине аса илесси; ҫут ҫанталӑка сӑнама вӗрентесси; ҫут ҫанталӑка сыхлама, упрама ҫынсем мӗн тума пултарнипе паллаштарасси
Класс сехечӗн юхӑмӗ
Вӗрентекен: Ырӑ кун пултӑр, хаклӑ хӑнасем, вӗрентекенсем, ачасем! Ачасем паян эпир ҫут ҫанталӑкӑн илемӗ ҫинчен калаҫӑпӑр. Ҫут ҫанталӑка икӗ пысӑк ушкӑна пайлаҫҫӗ. Пӗри вӑл- чӗрӗ ҫут ҫанталӑк. Тӗнчере мӗн ҫуралать, ӳсет, ватӑлать, вилет- пурте чӗрӗ ҫут ҫанталӑк шутне кӗрет. Сӑрт- ту, ҫӗр, шыв- шур, сывлӑш, пӗлӗт, хӗвел, уйӑх, ҫӑлтӑрсем чӗрӗ мар ҫут ҫанталӑк шутне кӗреҫҫӗ
Залра кайӑксен юррисем, чӗвӗлтетни аудидиск 1- мӗш вӗренекен:
Мӗнешкел тӗнче хитре! Ирӗклӗ таралӑх вӗҫсӗр… Шӗвӗ сӗт пек тӳпере Тӑрӑлсан ирхи тӗтре, Кайӑксем юрлаччӑр,вӗҫчӗр Шур кӑмпаллӑ вӑрманта Шурӑ хурӑнсем шавлаччӑр. Выртмалла килсен утта Ырӑ вырӑн пур кунта- Мамӑк курӑк, симӗс чатӑр…
2- мӗш вӗренекен:
Ытарайми тӑван тавралӑх, Куҫ туллии кунта илем! Мӗн чул хурӑнлӑх, йӑмралӑх, Кӳлӗсем юханшывсем…
Вӗрентекен:Утса, чупса, вӗҫсе, шуса, ишсе ҫӳрекен чӗр чун кӑна мар, мӗнпур ӳсен- тӑран чӗрӗ ҫут ҫанталӑк шутланать. Ӳсен- тӑран та шӑтать, ӳсет, ҫимӗҫ тӑвать. Каярахпа ватӑлать те- типет, хӑрать.
3- мӗш вӗренекен:
Кашласа ларать вӑрманӗ Пирӗн ял йӗри- тавра. Мӗн тери пылакҫырлийӗ! Мӗн тери нумай кӑмпа! Хурӑн милӗкӗ, мӑйрийӗ- Пурте пирӗн вӑрманта. Анлӑ сарӑлнӑ уй- хирӗ, Ҫитӗнет тыр- пул- куран.
4- мӗш вӗренекен:
Кайӑксен янрать юррийӗ, Чечекпе ҫиҫет ҫаран. Юхать Пӑчӑрлӑ ҫырмийӗ Пирӗн ялӑн ҫумӗнче. Ак хӗвел те хӗрелет, Ӑшӑ кун ҫитсе пырать, Ҫут ҫанталӑк чӗрӗлет Ешӗл тумне тӑхӑнать.
1-мӗш вӗренекен:
(Ҫил кашлани , аслати авӑртни, ҫумӑр чашлаттарса ҫуни илтӗнет)
Ҫут ҫанталӑкра пурте пӗр пӗринпе тачӑ ҫыхӑннӑ. Акӑ ҫил вӗрет те-ҫумӑр килет. Ҫумӑр ҫӑвать те ӳсен- тӑран лайӑхрах ӳсет. Ӳсен тӑран чӗр чунсене тӑрантарать. Чӗр чун йышлӑ пулсан этеме те лайӑх.
2- мӗш вӗренекен: Ҫут ҫанталӑкӑн чӑн- чӑн хуҫи хӗвел. Ҫӗр ҫинчи пӗтӗм пурнӑҫ хӗвелтен килет. Хӗвел ӑшӑ та, ҫутӑ парать.Ҫил те хӗвеле пула тухать. Ҫумӑра та хӗвел ҫутарать.Ҫӗр ҫинче хӗвелсӗр пурнӑҫ ҫук
3- мӗш вӗренекен:
Эпир пурте ҫут ҫанталӑк пурлӑхӗпе. ырлӑхӗпе пурӑнатпӑр. Темшӗн ҫынсем яланах ҫут ҫанталӑк ырлӑхне хаклама пӗлмеҫҫӗ, ӑна перекетлемеҫҫӗ. Ҫут ҫанталӑк чухӑнланса пырать. Ӑна этем чухӑнлатать- вӑрмансене касать,шурлӑъсене типӗтет, шыва та, сывлӑша та варалать.
4- мӗш вӗренекен:
Кайӑксен шучӗ те сахалланать. Ялта та, хула тавра та вӑрманта та шӑнкӑрчсем йышлӑччӗ. Вӗсем валли ҫуркунне ачасем йӑвасем ӑсталатчӗҫ. Халӗ шӑнкӑрчсене сайра курма пулать. Эпир вӗсен юррисене те илтейместпӗр.
Вӗрентекен:Ҫапла ачасем чӑнах та шӑнкӑрчсене сайра халь куратпӑр. Пирӗн кайӑксене упрама тӑрӑшас пулать. Вӗсене апат ҫитермелле, сырӑшсем, йӑвасем туса памалла. Кайӑксем пулмасан ҫут тӗнче мӗн тери кичем те чухӑн пулӗччӗ. Кашни кайӑк ҫут ҫанталӑкшӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ
(Тӗрлӗ йывӑҫ ҫулҫисем ҫакӑнса тӑраҫҫӗ)
1- мӗш вӗренекен:
Пирӗн ҫӗршыв вӑрмансемпе, уй- хирсемпе пуян. Йывӑҫсем, ӳсен- тӑран ҫын сывлӑхӗшӗн питӗ усӑллӑ. Акӑ тӗслӗхрен, юман, ҫирӗк, тирек йывӑҫсене илер.
2- мӗш вӗренекен:
Юман – чи ҫирӗп йывӑҫ.Вӑл шывра та час ҫӗрмест. Унтан чаплӑ катка- пичке, сӗтел пукан тӑваҫҫӗ.
3- мӗш вӗренекен: ӑ
Ҫирӗк тымарӗсем ҫӗр ӑшне питӗ тарӑна каяҫҫӗ, ҫырана ишӗлесрен сыхлаҫҫӗ, ҫӗр айӗнчи шыва ҫӳлелле туртаҫҫӗ.
4- мӗш вӗренекен:
Вӗрентекен:Чӑнах та, ачасем эпир ҫут ҫанталӑка упрама, унӑн пурлӑхне хисеплеме пӗлместпӗр.Ҫут ҫанталӑк та кӳренме пултарать. Шутласа пӑхӑр-ха, илемлӗ кайӑк юрри, шӑнкӑр- шӑнкӑр шыв юххи яланах савӑнтартӑр тесен пирӗн мӗн тумалла?
1- мӗш вӗренекен:
Урамсенче ҫӳп- ҫап пӑрахмалла мар,вӗсене пӑрахмалли ятарлӑ урнӑсем пур.
2- мӗш вӗренекен:
Урамсенче чечексем, цывӑҫсем лартмалла. Вӗсем сывлӑша тасатаҫҫӗ, тавралӑха илем кӳреҫҫӗ.
3- мӗш вӗренекен:
Ялта ачасем ҫӑвӗпех ҫара уран чупаҫҫӗ, кӗленче ванчӑкӗсем,тимӗр- тамӑр татӑкӗсем пӑрахмалла мар.
Читайте также: