Кешенекен кузэт узеннекен тозэт сочинение
Обновлено: 05.07.2024
Изначально ее называли Башней Птолемея, потому что она находилась на середине Шелкового Пути и служила ориентиром для торговцев и путешественников. Позже паломники прозвали ее второй Меккой. Считалось, что любой праведник перед тем как идти в арабскую Мекку должен был совершить преклонение персидской Мекке. 10 лет назад Комитет Всемирного наследия ЮНЕСКО включил ее в свой список. Так, кыргызская гора Сулайман-Тоо стала первым и единственным памятником в стране, получившим мировую славу.
Ровесница Рима
Огромная каменная глыба растянулась с запада на восток, больше чем на километр. Сулайман гора занимает площадь в 122 гектара. Стоит она в самом центре Южной столицы Кыргызстана – в Оше, разделяя город фактически на две части.
Сколько ей лет, никто точно не знает, но исторические находки говорят о том, что Ош вместе с Сулайман горой – ровесники Рима. Поэтому упоминания о ней встречаются в литературных памятниках разных эпох. И своё культовое значение гора приобрела еще в самом начале зарождавшейся тут цивилизации – в III веке до нашей эры. На ее склоне археологами были найдены вещи, возраст которых около 3 тысяч лет.
Легендарная гора
На Сулайман-горе есть пять вершин. На первой, по легенде, остались следы пророка Соломона, который знал языки всех животных и птиц и любил передвигаться на спинах своих джинов. Однажды путешествуя по Ферганской долине, он увидел Сулайман-Тоо и решил остаться там жить.
Одна из самых верхних площадок горы расположена на высоте 150 метров. По преданию, именно отсюда Сулайман и вел свои наблюдения за долиной. Тут есть камень, на котором можно увидеть несколько углублений разной величины. Люди уверены, что это следы от рук, колен и головы молящегося пророка. Вокруг камня возведена небольшая мечеть, опять же, по легендам, в ней и молился пророк.
Есть и другая версия. Маленькая келья – худжра, была возведена над камнем только в начале XVI века. Еt приказал построить полководец, правнук Тамерлана и основатель Великих Моголов, Бабур. Вариант менее романтичный, но историками он рассматривается всерьез. В книгах встречаются такие описания:
Ежедневно сюда поднимаются тысячи людей. И у каждого своя цель. Одни, чтобы налюбоваться красотой и орнаментами в восточном колорите кельи, другие – чтобы сфотографироваться на фоне панорамы города. Однако для большинства подъем на Сулайманку – настоящее паломничество.
У молодых пар более земные просьбы – подарить долгожданных детей. А кто-то приходит с подарками в знак благодарности за уже случившиеся чудеса.
Пещерный музей
На этом удивлять Сулайман-Тоо не перестает. Самое необычное в горе то, что внутри ее самой большой пещеры советские архитекторы создали музей. Его построили полвека назад.
Всего на горе Сулайман-Тоо семь пещер. Самая крупная из них эта – Руша-ункур. Сейчас внутри нее и располагается верхний ярус музея. Раньше люди приходили сюда, чтобы помолиться перед дальней дорогой и обязательно вернуться домой.
Самую большую популярность на горе Сулайман-Тоо имеет горка Бел-Таш. Она считается лечебной. Если скатиться по ней три раза, можно излечить заболевания суставов и позвоночника. Поэтому ее каменные бока отполированы телами миллионов паломников. Спускаться надо строго лежа на спине. Во время катания можно загадать желание, в первую очередь связанное со здоровьем, и оно исполнится.
Әни – һәр кеше өчен иң якын, иң кадерле кеше. Ул безгә әлеге дөньяда яшәү хокукын, тормыш биргән. Бала иң беренче сүзендә “әни” дип, юкка әйтмидер. Һәр әни үзенең баласы турында кайгыртып калмыйча, анда кешелеклелек, әдәплелек сыйфатларын да тәрбияли. Әни безне мөстә – кыйль фикер йөртергә, үзебезнең хаталарны танырга ярдәм итә. Тормышның булачак һәм үткән көннең кадерен белергә өйрәтә. Нәкъ әни безгә кешенең кадерен белергә, туганнарың турында кайгыртырга, өлкәннәрне хөрмәт итергә өйрәтте. Бары әни генә синең уңышларыңа һәм ирешкән дәрәҗәләреңә чын күңелдән куана.
Әни – безнең киңәшче.Ул безгә дөресен әйтүче, хаталарыбызны төзәтеп, туры юлга бастыручы. Хәтта өлкән кешеләр дә еш кына әниләренә мөрәҗәгать итәләр. Һәр кеше үз әнисен үзенчә ярата: кемдер аңа матур сүзләр белән эндәшсә, кемдер өй эшләрен эшләргә ярдәм итә, әнисе турында кайгырта. Начар әниләр булмый. Әни кеше беркайчан да үз баласын алдамый. Җир йөзендә һәр әни баласы өчен хәтта сәламәтлеген дә кызганмый. Әни безнең яратуны таләп итмичә, чын күңеленнән, ихластан ярата.
Әлбәттә, мин үземнең әниемне яратам һәм хөрмәт итәм. Ул минем бик яхшы, юмарт һәм гадел. Үзеңең серләреңне сөйләп була торган, гел киңәшләр сорап була торган кешең булуы – зур бәхет. Әнием кояш кебек, гел балкып, һәрберебезнең күңелен күрүче нур кебек. Аннан башка дөньяны күз алдына китерергә дә куркам. Әнием мине бик күп нәрсәләргә өйрәтте. Мин аңа бик рәхмәтле.
Һәрберебез дә әниләрнең эшләгән яхшылыклары өчен рәхмәтле булырга тиеш. Беркайчан да үз әниеңне онытма, чөнки аны дуслар да, акча да алыштырга алмый.
Әниегезнең кадерен белегез һәм яратыгыз!
“САМЫЙ ДОРОГОЙ ЧЕЛОВЕК”
Мама – это самый родной, близкий и дорогой человек для каждого из нас. Она дала нам самое ценное, что мы имеем – нашу жизнь. Не зря первое слово, которое произносит ребёнок - “мама”. Каждая мама не только заботится о своём ребёнке, но и старается привить ему самые лучшие человеческие качества. Мама учит нас самостоятельно принимать решения, признавать свои ошибки. Она учит нас ценить жизнь и каждое прожитое мгновенье. Именно она научила нас ценить людей, заботиться о близких и уважать старших. Только мама всегда будет искренне радоваться нашим успехам и достижениям.
Конечно же, я очень люблю и уважаю свою маму. Она у меня очень добрая и справедливая. Какое же это счастье осознавать, что есть человек, которому в любой момент можно рассказать что-либо или поделиться каким-то секретом и быть уверенным в том, что всё это останется между вами. Моя мама, как солнце, светит каждому в нашем доме. Я даже боюсь представить, что бы я без неё делала. Мама научила меня многому, я безумно благодарна ей за это.
Каждый из нас благодарен своей маме за всё, что она делает для нас. Не нужно никогда забывать о своих матерях, ведь никакие друзья, деньги не смогут заменить нам нашу родную маму.
Гомер кешегә бер генә бирелә. Шул гомерне нәтиҗәле, мәгънәле итеп, Ф. Яруллин әйткәнчә, "Чигенми яшисе бар, ялгышмый яшисе бар", “Кош очар өчен, кеше бәхет өчен яратылган.” Безнең һәркайсыбызның бәхетле буласы килә. Без кешеләр арасында яшибез. Шуңа күрә тормышыбызда үзара мөнәсәбәтләрнең нинди булуы зур әһәмияткә ия. "Үзең яхшы булсаң, кеше дә яхшы, үзең начар - кеше дә начар" диелә татар халык мәкалендә. "Кеше кешегә көзге булып хезмәт итә" дигән әйтем дә бар. Димәк, башкаларның сиңа уңай мөнәсәбәттә булуын теләсәң, үзең яхшы күңелле кеше булырга тиешсең. Ә моның өчен үзеңдә матур сыйфатлар тәрбияләргә кирәк. (Хезмәтне ярату, намуслы, батыр, тугрылыклы, шәфкатьле, мәрхәмәтле, инсафлы, игътибарлы булу.)
- Нинди матур сүзләр! Болар һәр кешене бизи торган асыл сыйфатлар.
Шәфкатьле булу – барлык күркәм гадәтләрнең башы, әдәплелекнең нигезе. Бары шәфкатьле бала гына бәхетле, тәүфыйклы, мәрхәмәтле, игътибарлы, кешелекле була ала.
Оценить 3523 0
Тема: Шәфкатьлелек бизи кешене.
Максат: кешелеклелек, ярдәмчеллек, изгелек сыйфатлары тәрбияләү.
-А. Кайа “Исламда әхлак”,
-В. Казыйханов ”Әхлак дәресләре”,
-“Татар теленең аңлатмалы сүзлеге “Казан 2000,
-“Татар халык иҗаты”. Риваятьләр һәм легендалар. Төзүчесе Гыйләҗетдинов С. М. Казан, 1987,
-Ә. Еники “Матурлык” хикәясе.
-Ф. Яруллин шигырьләр җыентыгы.
Дәрес барышы.
1. Укытучының кереш сүзе.
Гомер кешегә бер генә бирелә. Шул гомерне нәтиҗәле, мәгънәле итеп, Ф. Яруллин әйткәнчә, "Чигенми яшисе бар, ялгышмый яшисе бар", “Кош очар өчен, кеше бәхет өчен яратылган.” Безнең һәркайсыбызның бәхетле буласы килә. Без кешеләр арасында яшибез. Шуңа күрә тормышыбызда үзара мөнәсәбәтләрнең нинди булуы зур әһәмияткә ия. "Үзең яхшы булсаң, кеше дә яхшы, үзең начар - кеше дә начар" диелә татар халык мәкалендә. "Кеше кешегә көзге булып хезмәт итә" дигән әйтем дә бар. Димәк, башкаларның сиңа уңай мөнәсәбәттә булуын теләсәң, үзең яхшы күңелле кеше булырга тиешсең. Ә моның өчен үзеңдә матур сыйфатлар тәрбияләргә кирәк. (Хезмәтне ярату, намуслы, батыр, тугрылыклы, шәфкатьле, мәрхәмәтле, инсафлы, игътибарлы булу.)
Нинди матур сүзләр! Болар һәр кешене бизи торган асыл сыйфатлар.
Шәфкатьле булу – барлык күркәм гадәтләрнең башы, әдәплелекнең нигезе. Бары шәфкатьле бала гына бәхетле, тәүфыйклы, мәрхәмәтле, игътибарлы, кешелекле була ала.
II. Төп өлеш.
Тормышта булган бер вакыйга сөйләнелә.
1. Фикер алышу. Түбәндәге сораулар бирелә.
Әби кызының нинди кыланышына түзә алмаган?
Дорфа сүзләренә, кимсетүенә, кансызлыгына һ.б.
Боларның барсын бер сүз белән ничек әйтеп була?
Шәфкат ь сезлек, кешелексезлек һ. б.
Ничек уйлыйсыз: безнең тормышта күпчелекне нинди кешеләр тәшкил итә.
Шәфкат ь ле, изгелекле, кешелекле кешеләр.
Димәк, бүгенге дәрестә сүз нәрсә турында барачак?
Шәфкат ь ле булу турында.
Нәрсә ул шәфкать? Шәфкатьле булу нәрсәне аңлата?
Кызгану, аяу хисе, мәрхәмәт. Яхшы, киң күңеллелек, ярдәмчел булу, игелекле булу.
Шәфкатьлелек сыйфатлары нәрсәләрдә һәм кайларда чагыла?
Кешеләрнең бер-берсенә мөнәсәбәтендә, табигатькә, хайваннарга карата һ.б.
(Укучы хикәя укый.)
2. -Үзегезнең якыннарыгыз, тыныш-белешләрегез арасыннан шәфкатьле кешеләрне атагыз.
3. -Үзегез укыган әдәби әсәрләрдән, халык авыз иҗатыннан, кинофильмнардан нинди шәфкатьле кешеләрне хәтерегездә калдырдыгыз?
(Ә. Еники. “Матурлык” хикәясе укыла)
4. Магнитофон язмасында җыр тыңлау.
Үзеңдә шәфкатьлелек сыйфатлары булдыру буенча үз-үзеңне тәрбияләү планын төзү.
Туркестан – один из самых древних городов Казахстана, который является частью Великого Шелкового пути, соединяющего между собой Восток и Запад. Об истории развития Туркестана читайте в материале NUR.KZ.
История древнего города
Первые поселения появились здесь в 500 году нашей эры. В XII веке древний город носил название Яссы. Нынешнее название город получил в XV веке.
Позже, в XVI – XVIII веках Туркестан являлся главным городом-столицей Казахского ханства.
История развития Туркестана имеет большое значение не только для Казахстана, но и для всех тюркских стран. Именно здесь проживал известный философ Ходжа Ахмет Яссауи. А после его смерти спустя 200 лет по приказу Эмира Тимура в честь него был воздвигнут мавзолей, который стал популярным местом паломничества.
Новое дыхание
С обретением независимости Казахстана развитию Туркестана уделялось большое внимание. До 2018 года он входил в территорию Южно-Казахстанской области. А в июне 2018 года город Туркестан стал административным центром Туркестанской области. Решение об образовании нового региона было принято Елбасы. На сегодняшний день Туркестанская область занимает второе место по численности населения среди регионов.
Туркестан является крупным промышленным и культурным центром. Ежегодно сюда приезжают более миллиона туристов.
Здесь построены новые архитектурные объекты: амфитеатр, Дворец школьников, новый драматический театр, конгресс-центр и другие.
Духовная столица тюркского мира
В этом году Туркестан был официально признан духовной столицей тюркского мира в рамках проведения неофициального саммита Совета сотрудничества тюркоязычных государств.
Инициатором наделения Туркестана новым статусом выступил Глава государства Касым-Жомарт Токаев. Тогда же, в ходе саммита, он предложил в полной мере использовать потенциал Туркестанского региона и создать специальную экономическую зону, которая объединит тюркские страны.
Принятие Туркестанской декларации стало началом нового развития тюркской цивилизации и важным шагом в укреплении сотрудничества между странами.
Читайте также: