Хайваннарны жэберлэгэн рэхэт курмэс сочинение

Обновлено: 07.07.2024

Оценить 1421 0

Тема К ыргый хайваннар. Яш әү урыннары.

Максат: Кыргый хайваннарны ң яш әү урыннары бел ә н таныштыру

Бурычлар: 1. Кыргый хайваннар турында белемн ә рен арттыру, аларны аерырга ө йр ә т ү.

2. Хайваннарның нәрсә белән тукланулары турында ачыклау.

3. Уеннар һәм тирә-юнь барышында бәйләнешле сөйләм телен, логик фикерләү сәләтен үстерү.

Сүзлек : аю өне, бүре өне, куыш, оя.

Җиһазлар : Кыргый хайван рәсемнәре, уенчыклар, бүре киеме

Алдан эшләнгән эш : Кыргый хайваннар турында әкиятләр уку, рәсемнәр карау, табышмакларга җаваплар табу, ком белән танышу, рәсем ясау.

Балалар ярымтүгәрәк формасында урындыкларда утыралар.

Тәрбияче Исәнмесез балалар. Безгә бүген кунаклар килде, әйдәгез исәнләшик әле. Ә хәзер бер-беребезгә карап елмайдык. Мин сезгә табышмак әйтәм, ә сез җавабын уйлап табыгыз.

Үзе кардай ап-ак ул

Озын колак, бик сак ул

Дошман күрсә, элдерә.

Кем аны куып җитә? (Куян)

Кешенең дусты, өй сакчысы. (Эт)

Тәрбияче Табышмаклар нинди хайваннар турында?

Балалар Кыргый хайваннар һәм йорт хайваннары турында.

Тәрбияче Бик дөрес балалар. Ни өчен шулай дип атала? Ә без бүген сезнең белән кыргый хайваннар турында сөйләшербез. Сез нинди кыргый хайваннар беләсез?

Балалар Куян, бүре, керпе, аю һ.б.

Тәрбияче Бик дөрес балалар

(Төркем бүлмәсенә бүре килеп керә)

Бүре Исәнмесез балалар

Бүре Менә минем каршыма Кызыл калфак очрады. Ул шушы кәрзин белән әбисенә күмәчләр илтә иде. Ә мин аның күчтәнәчләрен ашап бетердем (Корсагын сыпыра) Бик тәмле булды.

Тәрбияче Балалар, дөрес эшләгәнмн бүре?

Тәрбияче Әйе шул, кеше әйберенә рөхсәтсез тияргә ярамый. Нәрсә эшлибез инде хәзер. Әле сиңа үз хатаңны танырга соң түгел бүре. Кайда калды соң ул Кызыл калфак?

Бүре Белмим шул, хәзер эзләп киләм мин аны.

Тәрбияче Тукта әле бүре, кәрзинеңне калдырып тор. Без балалар белән берәр ни уйлап карарбыз. Бүредән кәрзинен ала)

Бүре Ярар мин китим алайса.

Тәрбияче Балалар, ә сез беләсезме бүре кайда яши?

Тәрбияче Әйе балалар. Менә карагыз әле (Рәсем күрсәтәм) Ул өндә яши. (Логово) Нинди соң ул бүре?

Балалар Соры, кыргый, йонлы, усал, тешләре үткен

Тәрбияче Тагын нинди хайваннар яши әле урманда?

Тәрбияче Бик дөрес балалар. Менә карагыз әле (Рәсем) Куян куак араларында яши. Ул нинди?

Балалар Соры, кечкенә, куркак, озын колаклы

Тәрбияче Кайсы хайван турында сөйләмәдек әле?

Балалар Төлке турында.

Тәрбияче Төлке дә кыргый хайван. Ул да өндә яши. Нинди соң ул төлке?

Балалар Хәйләкәр, кызыл-сары төстә.

Тәрбияче Кайсы хайван бал ярата?

Тәрбияче Дөрес балалар. Аю өндә яши. Ул көз ахырында йокыга тала. Нинди соң ул аю.

Балалар Зур, йонлы, усал

Тәрбияче Кайсы хайван агач башында оя кора?

Тәрбияче Бик дөрес. Тиеннең өен куыш дип атыйлар. Кыргый хайваннар өйләрне дә үзләре ясыйлар, азыкны да үзләре табалар. Балалар әйтегез әле, хайваннар нәрсә белән тукланалар?

Балалар Куян – кишер

Тәрбияче Балалар, әйдәгез бүре килгәнче кәрзин белән бер уен уйнап алыйк

Уен “ Азыкны кем ашый” Кәрзиндә хайваннар ашый торган азыклар. Балалар түгәрәккә басалар. Азыкны нинди хайван ашый, балалар хәрәкәтләр белән күрсәтәләр.

Тәрбияче Булдырдыгыз, афәрин

Тәрбияче Балалар бүре Кызыл калфакны таба алды микән инде. Әйдәгез алар килгәнче күмәчләр ясап кәрзинне тутырып куйыйк.

Рәсем (Ком белән күмәчләр ясау)

Тәрбияче Балалар урындыкларыгызны алып урыннарга утырыгыз. Сезнең алда күмәч рәсеме. Әйдәгез исләрегезгә төшерик әле ничек итеп ясыйбыз күмәчне. Иң элек кисточкалар алып клей белән буйыйбыз, аннан соң ком сибәбез. (Балалар янына килеп булышам).(Тыныч көй астында эшләнелә)

Бүре белән Кызыл калфак керә. Исәнмесез балалар.

Тәрбияче Исәнме Кызыл калфак. Без синең килүеңә балалар белән күмәчләр ясадый. Сиңа ошыймы?

Кызыл калфак Рәхмәт сезгә балалар

Бүре Рәхмәт балалар. Мин хатамны таныдым, бүтән алай эшләмәм. Миңа кайтырга вакыт инде. Сау булыгыз.

Тәрбияче Балалар әйтегез әле, бүре кайда яши? Өе ничек дип атала?

Балалар Өндә яши.

Тәрбияче Сезгә ошадымы?

Тәрбияче Балалар, сез бүген бик актив булдыгыз.

У вас недостаточно прав для добавления комментариев
Чтобы оставлять комментарии, вам необходимо авторизоваться.
Если у вас еще нет учетной записи на нашем сайте, предлагаем зарегистрироваться.
Это займет не более 5 минут.

Для скачивания материалов с сайта необходимо авторизоваться на сайте (войти под своим логином и паролем)

Если Вы не регистрировались ранее, Вы можете зарегистрироваться.
После авторизации/регистрации на сайте Вы сможете скачивать необходимый в работе материал.

Заказать рецензию на методическую разработку
можно здесь

Я тоже работаю по программе Неменского постоянно ищу что-то новенькое, ваши презентации просто клад. Подробнее.

Оказание первой помощи в образовательных учреждениях Пройти обучение

Благодарность руководству образовательного учреждения за поддержку и развитие профессионального потенциала педагогического работника

Диплом за отличное владение и эффективное применение современных педагогических методик в условиях реализации ФГОС

Свидетельство о регистрации средства массовой информации ЭЛ № ФС 77 — 58841 от 28 июля 2014 года выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационный технологий и массовых коммуникации (Роскомнадзор).
Лицензия на осуществление образовательной деятельности № 4276 от 19.11.2020 года. Серия 78 ЛО № 0000171 Выдана Комитетом по образованию Правительства Санкт-Петербурга
В соответствии с Федеральной целевой программой развития системы образования на 2011–2015 гг. и проектом концепции федеральной целевой программы развития образования на 2016–2020 гг.

Сәлам! Тема сегодняшнего урока хайваннар, то есть животные. Разновидностей животных, как мы знаем, очень много, а мы с вами возьмем только тех, которые часто употребляются в нашей речи.

Итак, начем с домашних животных (йорт хайваннары)

Издавна татары занимались скотоводством, у них было множество разнородного скота – овец, лошадей, коров и даже верблюдов. Познакомимся с названиями некоторых домашних животных на татарском:

Эт, песи

No media source currently available

Отметим употребление слово "мәче" (кошка). В речи распространены оба варианта, но "песи" звучит более нежно, то есть имеет положительный смысл, а вот "мәче" наоборот.

В русском и в татарском языке есть такая поговорка "Эт белән мәче кебек" – "Как кошка с собакой". А употребление слово "песи" имеет более "ласковую" коннатацию. Например, есть такая игра как "Песием", в которую играют с маленькими детьми.

Сыер, ат

No media source currently available

Татары любят лошадей. Об этом же свидетельствуют и непременные конные скачки во время древнего праздника Сабантуй, сохранившиеся до наших дней.

Все животные любят определенный продукт, например, кошка – молоко, собака – мясо, лошадь – сахар. Для закрепления небольшого изученного материала предлагаем вам небольшое задание.

Второй вид – дикие животные (кыргый хайваннар)

В мире существует много диких животных и некоторые из них являются обитателями нашей страны. Представляем вашему вниманию – самые популярные животные – топ 10.

Аю, бүре

No media source currently available

кыргый хайваннар

аю – медведь
бүре – волк
төлке – лиса
тиен – белка
куян – заяц/кролик
фил – слон
юлбарыс – тигр
арыслан – лев
поши – лось
болан – олень

Ответим на вопрос "Где они живут?":

Живет – яши

Лес – урман

Бүре урманда яши. – Волк в лесу живет.

Куян, төлке, аю урманда яшиләр.

Болан тундрада яши. – Олень живет в тундре.

Кстати,знаете ли вы, что слово тундра заимствовано из татарского языка. "Туңдыра" с ударением на "А" значит "морозит".

В татарском языке часто употребляются сравнения с животными с помощью слово "кебек" – "словно", "как". Можете ориентироваться выше приведенному примеру "Как кошка с собакой" – "Эт белән мәче кебек":

Аю кебек көчле – сильный как медведь

Куян кебек куркак – трусливый как заяц

Фил кебек зур – большой как слон

Интересный факт из мифологии татарского-тюркского народа.

"В жизни народов, занимавшихся кочевым скотоводством, волк занимал заметное место. По китайским источникам, лучшие части тюркской кавалерии назывались "волками". Так, например, гвардия кагана именовалась "волки", а знамя было украшено золотой волчьей головой.

"Белый волк" или вообще "волк" – широко распространенный образ в мифологии, фольклоре татар, чувашей, дунайских болгар. Фольклорные и этнографические материалы казанских татар показывают, что их тотемным животным был Белый волк. Ему посвящались легенды и сказки. В одной легенде говорится, что когда-то, в прежние времена некий кочевой народ заблудился в поросших лесом горах и был окружен врагами. Спас этот народ от гибели и взял его под свое покровительство Белый волк, который по тайным дорогам вывел людей из окружения. Следовательно, с определенными изменениями этот сюжет явно имеет тюркское происхождение”

зоопаркта

Сәлам барыгызга да! – Всем привет!
еш – часто
мескен хәлдә – в жалком виде
анда –там
шуңа – поэтому
хайваннар иректә йөргән зоопарк – там, где животные гуляют на воле

В живую этих животных можно увидеть только в зоопарке, поэтому мы сейчас отправимся именно туда. Но для этого нам нужно знать несколько слов.

Прослушаем монолог счастливого Карима, который безумно любит животных. После по образцу попробуем составить свой и конечно же ответим на следующие вопросы:

Әни – һәр кеше өчен иң якын, иң кадерле кеше. Ул безгә әлеге дөньяда яшәү хокукын, тормыш биргән. Бала иң беренче сүзендә “әни” дип, юкка әйтмидер. Һәр әни үзенең баласы турында кайгыртып калмыйча, анда кешелеклелек, әдәплелек сыйфатларын да тәрбияли. Әни безне мөстә – кыйль фикер йөртергә, үзебезнең хаталарны танырга ярдәм итә. Тормышның булачак һәм үткән көннең кадерен белергә өйрәтә. Нәкъ әни безгә кешенең кадерен белергә, туганнарың турында кайгыртырга, өлкәннәрне хөрмәт итергә өйрәтте. Бары әни генә синең уңышларыңа һәм ирешкән дәрәҗәләреңә чын күңелдән куана.

Әни – безнең киңәшче.Ул безгә дөресен әйтүче, хаталарыбызны төзәтеп, туры юлга бастыручы. Хәтта өлкән кешеләр дә еш кына әниләренә мөрәҗәгать итәләр. Һәр кеше үз әнисен үзенчә ярата: кемдер аңа матур сүзләр белән эндәшсә, кемдер өй эшләрен эшләргә ярдәм итә, әнисе турында кайгырта. Начар әниләр булмый. Әни кеше беркайчан да үз баласын алдамый. Җир йөзендә һәр әни баласы өчен хәтта сәламәтлеген дә кызганмый. Әни безнең яратуны таләп итмичә, чын күңеленнән, ихластан ярата.

Әлбәттә, мин үземнең әниемне яратам һәм хөрмәт итәм. Ул минем бик яхшы, юмарт һәм гадел. Үзеңең серләреңне сөйләп була торган, гел киңәшләр сорап була торган кешең булуы – зур бәхет. Әнием кояш кебек, гел балкып, һәрберебезнең күңелен күрүче нур кебек. Аннан башка дөньяны күз алдына китерергә дә куркам. Әнием мине бик күп нәрсәләргә өйрәтте. Мин аңа бик рәхмәтле.

Һәрберебез дә әниләрнең эшләгән яхшылыклары өчен рәхмәтле булырга тиеш. Беркайчан да үз әниеңне онытма, чөнки аны дуслар да, акча да алыштырга алмый.

Әниегезнең кадерен белегез һәм яратыгыз!

“САМЫЙ ДОРОГОЙ ЧЕЛОВЕК”

Мама – это самый родной, близкий и дорогой человек для каждого из нас. Она дала нам самое ценное, что мы имеем – нашу жизнь. Не зря первое слово, которое произносит ребёнок - “мама”. Каждая мама не только заботится о своём ребёнке, но и старается привить ему самые лучшие человеческие качества. Мама учит нас самостоятельно принимать решения, признавать свои ошибки. Она учит нас ценить жизнь и каждое прожитое мгновенье. Именно она научила нас ценить людей, заботиться о близких и уважать старших. Только мама всегда будет искренне радоваться нашим успехам и достижениям.

Конечно же, я очень люблю и уважаю свою маму. Она у меня очень добрая и справедливая. Какое же это счастье осознавать, что есть человек, которому в любой момент можно рассказать что-либо или поделиться каким-то секретом и быть уверенным в том, что всё это останется между вами. Моя мама, как солнце, светит каждому в нашем доме. Я даже боюсь представить, что бы я без неё делала. Мама научила меня многому, я безумно благодарна ей за это.

Каждый из нас благодарен своей маме за всё, что она делает для нас. Не нужно никогда забывать о своих матерях, ведь никакие друзья, деньги не смогут заменить нам нашу родную маму.