Г тукай ижатында дин фэлсэфэсе сочинение
Обновлено: 07.07.2024
Габдулла Тукай вошел в историю татарской литературы как великий народный поэт. Он заложил основы современной татарской литературы и новой национальной поэзии. Ему же принадлежит слава одного из основоположников современного татарского языка. Творчество Тукая оказало влияние на словарный фонд, грамматические и лексические нормы, а также на произношение, принятые в современном татарском литературном языке.
Габдулла Тукай прожил короткую, но крайне насыщенную жизнь – всего 27 лет. Его творческая жизнь продолжалась всего восемь лет. Но и за это короткое время для развития татарской поэзии он сделал также много, как Пушкин для русской литературы. Наследие Тукая включает более 400 стихов, 9 поэм, 350 рассказов, очерков и воспоминаний, включая замечательные стихи для детей на татарском языке. Он также сделал переводы русских классиков на татарский язык.
Жизнь Тукая привлекала внимание не только литературоведов, но и писателей. С несколькими биографическими романами знакомит выставка.
Детство
Роман Ахмета Файзи Тукай. Казань, 1985 был задуман автором в 2-х книгах. Первая книга вышла из печати в 1952 году, а вторая так и не была написана. При написании автор использовал фонды исторических архивов в Ленинграде, Москве, Государственного архива Казахстана. За это произведение А. Файзи стал лауреатом Тукаевской премии. Роман переведен на языки народов России, многократно переиздавался в Республике Татарстан. Опубликованная книга посвящена детским годам поэта и начальному периоду творчества Тукая.
Габдулла Тукай родился 26 апреля 1886 года в семье муллы Мухаммедгарифа в деревне Кушлауч. Род Тукаевых, по преданию, насчитывал семь поколений мулл. Когда мальчику было пять месяцев умер его отец, а через три года умерла мать. Будущего поэта передали в семью деда по материнской линии. В той семье уже было шестеро детей и потому еще одному ребенку были не рады.
Дед с бабушкой не раз пытались устроить мальчика в приемную семью. Детство, прошедшее среди чужих людей, без материнской любви оставило в душе будущего поэта незаживающую рану. Годы спустя поэт напишет:
Дом Сагъди абзый. Музейный комплекс Габдуллы Тукая
В шесть лет Габдуллу забрал крестьянин Сагди из соседней деревни Кырлай, в семье которого он воспитывался с 1892–1895 гг. Здесь его любили и растили как родного. В Кырлае Габдулла познакомился с миром народных песен и сказок. Живя в селе Тукай многое узнал о крестьянской жизни и как он сам потом признавался: Кырлай открыл ему глаза на жизнь. Впечатления кырлайского периода оставили в памяти и творчестве поэта неизгладимый след любви к родной земле и ее простым чистосердечным людям.
Уральск
Тукай и русская классика
Тукай учился у русских поэтов, он хорошо знал русскую классику, много сил отдал переводам русской литературы на татарский язык: М. Ю. Лермонтова, А. Н. Майкова, И. С. Никитина, Л. Н. Толстого. Художественным авторитетом для него был А. С. Пушкин.
Пушкин и Тукай схожи в своем интересе ко всем явлениям жизни: любви к Родине, свободолюбивых настроениях, революционных порывах, тонком понимании природы, восторженном отношении к женщине.
Одна из важных тем поэзии Тукая – природа родного края, которая всегда возвышенна и прекрасна, исполнена внутренней радости и света. Настроение ее изменчиво и непостижимо:
В Казани. Творческий расцвет
Переселяться? Но сперва перенесите вы туда
Все наши прошлые века, селенья наши, города!
Здесь родились мы и росли, здесь смертный обретем покой.
Нам эту землю дал навек сам Бог могучий, всеблагой!
Нам издавна другом был русский народ —
И разве конец этой дружбе придет?
Да, мы родились и растем в вышину,
Нанизаны словно на нитку одну…
В 1911–1912 гг. Тукай много ездит по стране: Астрахань, Уфа, Петербург, Троицк, казахские степи. Поездки заполнены встречами и впечатления от увиденного выливаются в новые поэтические строки.
Народные мотивы в творчестве
Сближение с народным творчеством поэзии Тукая отразилось и на языке его произведений: в них становится меньше арабо-персидских и турецких заимствований. Лирический герой стихов Тукая видит смысл своей жизни в служении татарскому народу. Именно с народной жизнью, с историей татарской нации связаны драматические и трагические переживания лирического героя.
Литературный критик
Казань. 1910-е гг.
Тукай обращался не только к социальным проблемам, но и к современной ему татарской литературе. Он оставил после себя публицистические и критические работы: анализировал особенности произведений на татарском языке, поэтику татарского стиха, перспективы развития татарской литературы.
Величайший национальный поэт
По возвращению в Казань в 1912 г., Тукай работал в типографии и, несмотря на плохое самочувствие, продолжал писать. После резкого ухудшения здоровья, 15 апреля 1913 года Габдуллы Тукая не стало. Сказалось тяжелое голодное детство поэта и плохие условия труда: он умер от туберкулеза легких.
О Габдулле Тукае много написано его и нашими современниками. К его творчеству будут обращаться и впредь. Значимость поэзии Тукая в ее национальном характере, которая как у истинно великого поэта стала интернациональной.
Выставка работает на 2 этаже библиотеки с 19 апреля по 9 мая.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Сочинение на тему:
Работа ученицы 8 класса
Руководитель: Габдрахманова Р.Р.
Г.Тукай безнең күңелләрдә.
Халык мәхәббәте - синең исемең,
Халык гомере - синең гомерең!
Габдулла Тукай. Бармы икән безнең арада бу олы шагыйрь турында ишетмәгән, белмәгән кеше? Тукайның моңлы җырларын җырламаган, тылсымлы әкиятләрен тыңламаган, шигырьләрен яттан белмәгән бала. Юктыр.
Әгәр дә дөньяда бик аз яшәп тә, күп эшләр эшләп киткән язучылар турында сүз бара икән, аның берсе, һичшиксез, Габдулла Тукай булыр. Уйлап карасаң, кызганыч тормыш, ятимлек михнәтләрен татыган, яшьли үлеп киткән шагыйрь язмышы бигрәк аяныч.
Тукай. Әлеге исемне ишеткәч, күңелдә төрле хисләр туа. Башлангыч сыйныфларда укыганда "Су анасы"н өйрәнеп, "Туган тел" шигырен ятлап,аның тормышы белән танышкан идек. Аның "Исемдә калганннар" әсәрен, " Шүрәле" поэмасын укыгач, миндә Тукай иҗатына соклану тагын да артты. Тукайның ачы язмышы белән таныш булмаган, аның иҗатына, тормышына сокланмаган бала юктыр, минемчә. Язмышның рәхимсез җилләре аны бик еш сагалап йөри. Өйдән - өйгә, кулдан - кулга күчә Тукай. Ата - анасын яшьли югалта, ятим кала. "Артык кашык" булып йөрергә кала аңа. Ләкин Тукай бернинди дә сынауларга бирешми, үз юлыннан кире чигенми. Ул үз тормышыннан бервакытта да зарланмый.
Дөньядан китеп барганда Тукайга нибары егерме җиде яшь кенә булган. Шулай яшь булуына карамастан, шагыйрь безнең йөрәккә мәңгегә кереп калган. Бөек Тукай безгә үлмәс әсәрләр калдырган. Ул безне акыллы, тыйнак, гадел булырга өйрәтә, табигатьне, анда булган бар тереклекне яратырга өнди. Аның әдәплелеккә, бөеклеккә, тәүфыйклыкка өндәгән шигырьләрен һич онытырга ярамый. Нинди генә шигырьләрен укыма, гади, аңлаешлы, хәтердә кала.
Әйе, Габдулла Тукай иҗаты - серле бакча кебек, могҗизалы ил. Ул үзенә чакырып тора. Аның әсәрләре шулкадәр кызыклы, мавыктыргыч, хәтта аерылып булмый,укыган саен укыйсы килеп тора. Аның иҗаты чынлап та - мәңгелек. Тукай татар милләте, татар халкы күңелендә бүген дә яши һәм яшәячәк! Аның иҗаты беркайчан да онытылмас, чөнки ул - бөек шагыйрь!
Һәр татарның йөрәгендә үз Тукае. Кемнәрдер аңа карап гыйбрәт ала, кемнәрдер соклана, кемнәрдер үрнәк итеп, аны бүгенге көннәрдә дә үз йөрәгендә йөртә.
Татарның һәр соравына
Үз Тукае җавап бирә.
Һәр татарның йөрәгендә
Үз Тукае шуңа күрә.
Быел бөтен республикабыз, илебез халкы сөекле әдибенең 130 еллык юбилеен билгеләп үтте. Бу барлык татар җиһанын туган телен, гадәт-йолаларын, тиешле нәтиҗәләр чыгару өчен бик мөһим ел дияр идем мин. Чыннан да татар әдәбияты үсешенә Габдулла Тукай кебек зур өлеш керткән башка каләм иясен табу кыен. Габдулла Тукай татар халкын илебездә һәм дөнья күләмендә танытуда илче хезмәтен үтәде дисәк тә, ялгыш булмастыр. Тукай дигәндә - татар халкы күздә тотыла, татарлар дип әйтүгә - Габдулла Тукай дигән шигъри исем аңга килә. Чөнки Габдулла Тукай шагыйрь генә түгел, бәлки халкыбызның теле дә, моңы да, рухы да, язмышы да. Бөек шагыйребезгә – 130 ел! Бу бик күп вакыт.
Без-ундүрт кенә ел яшәгән, сабыйлыктан яңа чыгып килүче буын булсак та, Тукаебызны һәр адымыбызда, хәтта киләчәгебездә дә тоябыз. Алай гына да түгел, без Тукайны, туган телебезне киләчәк буыннарга тапшыруда җаваплылык дияр идем. Чөнки без - Тукаебыз иҗатын өйрәнгән, аннан тәрбия алган татар балалары.
Татар халкының рухын, җан җылысын чагылдырган,үзе исән чакта ук бөеклеккә, халкы тарафыннан танылуга ирешкән Габдулла Тукай нибарысы 27 ел яшәп калган. Җиде ел иҗат утында янып, милләтенә тугры хезмәт итеп яшәгән шагыйрь. Сокланмаслыкмыни?! Сөекле шагыйребез тормышның бөтен авырлыгын күтәрә алган. Күңеле нык җәрәхәтле булса да, усаллык һәм үч шагыйрь йөрәгендә һичкайчан урын алмаган. Шуңа күрә милләте сөекле Тукаен һәрвакыт изге зат итеп санаган. Бу бүген дә шулай. Без аның истәлекләрен укып, бала чагының яктысын һәм караңгысын ачык аңлыйбыз
Габдулла кече яшьтән халык белән бергә атлый, аның аз-маз шатлыгын да, кайгы-хәсрәтен дә уртаклашып үсә. Ул-халык баласы. Иң авыр чакларда нәни Тукайга туган халкы үз җылысын бирә, аны үз канаты астына ала.
Мин дә татар булуым белән, Тукай кебек бөек шагыйрь иҗатын белүем белән горурланам.
Һәр апрель аен - Тукай аен олы хөрмәт белән көтеп алабыз. Синең гомерең нәкъ умырзая чәчәге кебек кыска булды. Әмма иҗат иткән әсәрләрең - мәңгелек!
Синең алдыңда баш иябез, бөек Тукай!
Краткое описание документа:
Сочинение на тему " Тукай в наших сердцах"
Сочинение на тему:
Работа ученицы 8 класса
Руководитель: Габдрахманова Р.Р.
Г.Тукай безнең күңелләрдә.
Халык мәхәббәте - синең исемең,
Халык гомере - синең гомерең!
Габдулла Тукай. Бармы икән безнең арада бу олы шагыйрь турында ишетмәгән, белмәгән кеше? Тукайның моңлы җырларын җырламаган, тылсымлы әкиятләрен тыңламаган, шигырьләрен яттан белмәгән бала. Юктыр.
Әгәр дә дөньяда бик аз яшәп тә, күп эшләр эшләп киткән язучылар турында сүз бара икән, аның берсе, һичшиксез, Габдулла Тукай булыр. Уйлап карасаң, кызганыч тормыш, ятимлек михнәтләрен татыган, яшьли үлеп киткән шагыйрь язмышы бигрәк аяныч.
Тукай. Әлеге исемне ишеткәч, күңелдә төрле хисләр туа. Башлангыч сыйныфларда укыганда "Су анасы"н өйрәнеп, "Туган тел" шигырен ятлап,аның тормышы белән танышкан идек. Аның "Исемдә калганннар" әсәрен, " Шүрәле" поэмасын укыгач, миндә Тукай иҗатына соклану тагын да артты. Тукайның ачы язмышы белән таныш булмаган, аның иҗатына, тормышына сокланмаган бала юктыр, минемчә. Язмышның рәхимсез җилләре аны бик еш сагалап йөри. Өйдән - өйгә, кулдан - кулга күчә Тукай. Ата - анасын яшьли югалта, ятим кала. "Артык кашык" булып йөрергә кала аңа. Ләкин Тукай бернинди дә сынауларга бирешми, үз юлыннан кире чигенми. Ул үз тормышыннан бервакытта да зарланмый.
Дөньядан китеп барганда Тукайга нибары егерме җиде яшь кенә булган. Шулай яшь булуына карамастан, шагыйрь безнең йөрәккә мәңгегә кереп калган. Бөек Тукай безгә үлмәс әсәрләр калдырган. Ул безне акыллы, тыйнак, гадел булырга өйрәтә, табигатьне, анда булган бар тереклекне яратырга өнди. Аның әдәплелеккә, бөеклеккә, тәүфыйклыкка өндәгән шигырьләрен һич онытырга ярамый. Нинди генә шигырьләрен укыма, гади, аңлаешлы, хәтердә кала.
Әйе, Габдулла Тукай иҗаты - серле бакча кебек, могҗизалы ил. Ул үзенә чакырып тора. Аның әсәрләре шулкадәр кызыклы, мавыктыргыч, хәтта аерылып булмый,укыган саен укыйсы килеп тора. Аның иҗаты чынлап та - мәңгелек. Тукай татар милләте, татар халкы күңелендә бүген дә яши һәм яшәячәк! Аның иҗаты беркайчан да онытылмас, чөнки ул - бөек шагыйрь!
Һәр татарның йөрәгендә үз Тукае. Кемнәрдер аңа карап гыйбрәт ала, кемнәрдер соклана, кемнәрдер үрнәк итеп, аны бүгенге көннәрдә дә үз йөрәгендә йөртә.
Татарның һәр соравына
Үз Тукае җавап бирә.
Һәр татарның йөрәгендә
Үз Тукае шуңа күрә.
Быел бөтен республикабыз, илебез халкы сөекле әдибенең 130 еллык юбилеен билгеләп үтте. Бу барлык татар җиһанын туган телен, гадәт-йолаларын, тиешле нәтиҗәләр чыгару өчен бик мөһим ел дияр идем мин. Чыннан да татар әдәбияты үсешенә Габдулла Тукай кебек зур өлеш керткән башка каләм иясен табу кыен. Габдулла Тукай татар халкын илебездә һәм дөнья күләмендә танытуда илче хезмәтен үтәде дисәк тә, ялгыш булмастыр. Тукай дигәндә - татар халкы күздә тотыла, татарлар дип әйтүгә - Габдулла Тукай дигән шигъри исем аңга килә. ЧөнкиГабдулла Тукай шагыйрь генә түгел, бәлки халкыбызның теле дә, моңы да, рухы да, язмышы да. Бөек шагыйребезгә – 130 ел! Бу бик күп вакыт.
Без-ундүрт кенә ел яшәгән, сабыйлыктан яңа чыгып килүче буын булсак та, Тукаебызны һәр адымыбызда, хәтта киләчәгебездә дә тоябыз. Алай гына да түгел, без Тукайны, туган телебезне киләчәк буыннарга тапшыруда җаваплылык дияр идем. Чөнки без - Тукаебыз иҗатын өйрәнгән, аннан тәрбия алган татар балалары.
Татар халкының рухын, җан җылысын чагылдырган,үзе исән чакта ук бөеклеккә, халкы тарафыннан танылуга ирешкән Габдулла Тукай нибарысы 27 ел яшәп калган. Җиде ел иҗат утында янып, милләтенә тугры хезмәт итеп яшәгән шагыйрь. Сокланмаслыкмыни?! Сөекле шагыйребез тормышның бөтенавырлыгын күтәрә алган. Күңеле нык җәрәхәтле булса да, усаллык һәм үч шагыйрь йөрәгендә һичкайчан урын алмаган. Шуңа күрә милләте сөекле Тукаен һәрвакыт изге зат итеп санаган. Бу бүген дә шулай. Без аның истәлекләрен укып, бала чагының яктысын һәм караңгысын ачык аңлыйбыз
Габдулла кече яшьтән халык белән бергә атлый, аның аз-маз шатлыгын да, кайгы-хәсрәтен дә уртаклашып үсә. Ул-халык баласы. Иң авыр чакларда нәни Тукайга туган халкы үз җылысын бирә, аны үз канаты астына ала.
Мин дә татар булуым белән, Тукай кебек бөек шагыйрь иҗатын белүем белән горурланам.
Һәр апрель аен - Тукай аен олы хөрмәт белән көтеп алабыз. Синең гомерең нәкъ умырзая чәчәге кебек кыска булды. Әмма иҗат иткән әсәрләрең - мәңгелек!
Тукай! Татар халкы телендә, күңел түрендә яңгырап торган бу исемнең халык өчен нинди кадерле, аның язмышында никадәр әһәмиятле икәне шөбһәсездер. Нигә шулай, берәүләр, ижаты белән әдәбиятта тирән эз калдырып та, халыкныкы булып китә алмый, икенчеләре, әдәбият тарихына гына тугел, халык тарихына җуелмас битләр яза. Г.Тукайга багышланган инша.
Г.Тукай – татар халкы күгендә якты йолдыз.
“Күңел берлән сөям бәхтен татарның,
Курергә шаһлыгын, тәхетен татарның.
Татар бәхете өчен мин җан атармын:
Татар бит мин, үзем дә чын татар. ”
Тукай! Татар халкы телендә, күңел түрендә яңгырап торган бу исемнең халык өчен нинди кадерле, аның язмышында никадәр әһәмиятле икәне шөбһәсездер. Нигә шулай, берәүләр, ижаты белән әдәбиятта тирән эз калдырып та, халыкныкы булып китә алмый, икенчеләре, әдәбият тарихына гына тугел, халык тарихына җуелмас битләр яза.
Тукай феномены, Тукай талантының бөеклеге һәм яшәү көче хакында күп уйландым мин. Бу уйланулар бер нәрсәне ачык аңларга ярдәм итте: халык язмышы милләт язмышыннан аерылгысыз, халык өметләрен һәм әрнүләрен, сөенечләрен һәм тормышын сурәтләгән иҗат кына озын гомерле, кадерле була икән.
Г.Тукай 1886 елның апрелендә дөньяга килә. Балачагы. ятимлек ачысын татып үтсә дә , язмышында зур роль уйнаган изге күңелле кешеләр яхшылыгы , туган як табигатенең гүзәллеге аны шагыйрьлеккә әзерләгән. Инде 1905 елда Тукайның шигырьләре басыла, үзе таныла башлый. Ләкин бу иҗат гомере 1913 елда туктап, өзелеп кала. Нибары унсигез елга сузылган бу юл Г.Тукайга мәңгелек дан, исем, дәрәҗә алып килде.
Жисми яктан шагыйрь тормыштан китсә дә, еллар үткән саен Тукай шәхесе безгә якыная, кадерлерәк була бара. Аның тарафыннан иҗат ителән 400 дән артык классик шигырь , 9 поэма, 350 дән артык чәчмә әсәре чын татар телендә язылуы, телнең нәфислеге һәм саф булулары белән аерылып тора.
Тукай ижаты куптән инде халыкара хәзинәгә әверелде. Ул татар әдәбиятында дөнья халыкларының телләренә иң күп тәржемә ителгән әдип. Тукай иҗаты дөнья мәдәнияты бакчасындагы татар чәчәге ул. Үзе дә төрек, гарәп, фарсы, рус, казах, татар телләрен яхшы белеп Пушкин, Лермонтов , Толстой, Крылов, Некрасовны, рус теле аркылы көнбатыштан Байронны, Шекспир, Гейне, шәрыкътан оригиналда Хафиз, Сабир, Сәгъди, Низаминыукыган, тәржемә иткән, алар иҗаты белән татар халкын һәм башка төрки халыкларны таныштырган язучыларның беренчесе.
Шуңа күрә дә безнең куңелләрдә, йөрәкләрдә, Тукай рухы, Тукай шигырьләре, Тукай моңнары. Тукай рухы яшәгәндә, Тукай моңнары яңгыраганда татар милләте, аның теле яшәр, киләчәге якты булыр!
Биография Тукая- одна из самых драматичных в истории мировой литературы. За двадцать семь лет жизни — от весны 1886 года до весны 1913 года — успел спеть свою песню так, что она уже никогда не смолкала. Творчество Тукая — это высокий образец той идейно-художественной высоты, которую достигла татарская классическая литература.
Содержимое разработки
Габдулла Тукай
“ Исемд ә калганнар ”
( Шагыйрьнең ятим балачагы турында хикәя)
Тукай биографиясе — дөнья әдәбияты тарихындагы иң драматик биографияләрнең берсе. Шагыйрь узган юл озын түгел. Аның төп урыннары Кушлавыч — Кырлай — Өчиле — Казан—Уральск, яңадан Казан. Ләкин шул авыллар, шул шәһәрләр арасында күпме фаҗига!
1909 елда Тукай үзенең үткән балалыгы турында “Исемдә калганнар” дигән автобиографик повест ь яза .
Шагыйр ь исән вакытта ук басылып чыккан повест ь ның беренче битләре.
Габдулла Тукай 1886 нчы елны ң 26 нчы апрелендә
элекке Казан губернасы Мәңгәр волосте Кушлавыч авылында
(х ә зерге Арча районы) Мөхәммәтгариф мулла белән
Бибимәмдүдә гаиләсендә дөн ь яга килә
“ . минем туганыма биш ай заман үткәч ,
атам аз гына вакыт авырып үлгән.”
“ . анам Сасна исемле авылның
мулласына кияүгә чыккан.”
“ . минем анам бу муллада бер ел кадәрме, күпмедер торгач, белмим, нинди авырудандыр вафат булган”
“ . ул мулла мине Өчиле авылындагы анамның атасы булган бабайга кайтарып биргән”
“ . беркөнне бабай, үги әбинең киңәше илә булырга кирәк, авылыбыз-
дан Казанга бара торган бер ям щ икка мине утыртып, Казанга озаткан”
“ . миңа әти булганы Мөхәммәтвәли исемле булып, әни булганы Газизә исемле иде. Торулары Яңа бистәдә иде.”
“ . бабайлар өеннән чыгып, Сәг ъ ди абзыйның арбасына утырдым.” ( “Тукайның Өчиледән Кырлайга китүе”. Рәссам В.Федоров)
“ . ниһаят ь , Кырлайга барып кердек. Сәг ъ-
ди абзыйны ң йорты басу капкасыннан ерак түгел икән ”
“ . әни дә, шунда ук баздан катык алып менеп, миңа зур гына икмәк телеменең яртысын тоттырды.”
“ . менә берзаман тирә -
ягымны әллә кайдан килеп чыккан авыл малайлары сарып алдылар.”
Байназар Әлменов рәсеме
“ . ашлыклар эшен бетергәч, бакчага чыгып, бәрәңге казыр выкыт җитте”.
“ . беркөнне кич белән әти белән әни иртәгә иртүк мине абыстайга укырга илтәчәкләрен миңа мәг ъ-
“ Бәләкәй Апуш белән Сәг ъ ди абзый”
Рәссам Л.Фәттахов эше
“ . менә бераздан Сабан туе җитте.”
“ . аз булса да йорт хезмәт-
ләренә дә ярый башладым.”
“ . бервакыт, көз көне, өйләдән соң, әти белән әни ындырда иде, мин ян тәрәз төбендә “Рисаләи Газизә” укып утыра идем, безнең капкага бер арбалы кеше килеп туктады.”
“ . җизниләрнең өе бер ун са ж ин ераклыкта икән, кап-кадан кереп, биек – биек баскычлардан менеп, өйнең икенче катына мендем.”
Урал ь скида Г.Тукайның җизнәсе Галиәсгар Госманов йорты күренеше.
МОБУ ООШ Коргат урта гомуми белем бирү мәктәбенең
татар теле һәм әдәбияты укытучысы
НурыеваИрина Альтаф кызының Г.Тукай. “Исемдә калганнар” автобиографик әсәренә презента ци ясе
-75%
Читайте также: