Алтан намар сочинение на бурятском языке

Обновлено: 05.07.2024

Составление рассказа по картине на тему "В осеннем лесу". ООД на бурятском языке для детей старшей дошкольной группы.

ВложениеРазмер
ood_zuragaar_hooreldoon.docx 19.17 КБ

Предварительный просмотр:

Зорилго: Зурагай удхаар асуудалнуудта харюусажа, үхибуудэй мэдэхэ угэнуудээр мэдуулэл зохёолгожо ḣургаха. Намартаа ямар хубилтанууд болоноб гэжэ ажаглал ябуулха. Богонихон рассказ зохеожо ḣургаха. Холбоотой хэлэлгэ хугжоолгэ дээрэ ажалалга. Буряад хэлэндэ ḣонирхол хүмүүжүүлхэ.

Ƴхибүүд, анхаралтайгаар зураг хараябди. Эндэ ямар саг харуулагданаб? (Энэ намарай саг). Юундэ намарай саг гэжэ hананабта? (Газар дээрэ намаад хэбтэнэ. Намаан шара зүhэтэй болоод байна. Ƴхибүүд дулаанаар хубсалаад ябана).

Холбоотой хэлэлгэ хугжоолгэ дээрэ ажалалга. Буряад хэлэндэ ḣонирхол Намарай саг ямар уедэ харуулагданаб? ( hүни, үдэр). Юундэ удэр гэжэ hананабта? ( Модон соо hаруул, сагаан, үхибүүд сэнгэнэ).

Дулаан үдэр энэ зураг дээрэ харуулагдана гү, аля хүйтэн үдэр гү? Хүйтэн үдэр гэжэ хайшан гээд мэдээбибди? (Бороо ороно, наран үүлэнэй саанаhаа харагданагуй, hалхин hалхилна). Хайшан гээд

hалхин hалхилна гээд мэдээбибди? ( hалхинай болоходо намаан модонhоо унана, модоной орой худэлнэ, үхибүүд дулаан хубсаhаа үмэдөө).

Би энэ зураг тухай хөөрөөд үгэхэмни. Таанад анхаралтайгаар шагнаад, баhал хөөрэжэ үгэхэ ёhотойт.

Намар боложо, газаа хүйтэн болобо. Модоной намаан шарлажа, газар дээрэ унана. Хүйтэн hалхин hалхилна. Ƴхибүүд дулаанаар хубсална. Наран hулаар шарана.

Мунөө хэн хөөрөөд үгэхэб?

(3-4 үхибүүдэй рассказ)

Би мунөө шэдитэ модоороо таниие намаанууд болгохоб. Намаанууд модондо ургажа hууна. Хүсэтэй hалхинай hалхилхада модонhоо таhаржа, ниидэлдэшэбэ. Дээрэ тэнгэридэ ниидэжэ ябахадаа юу харанабта? ( уhа, харгы, гэрнүүдые…) Зай, иигээд газар дээрэ буужа ерэбэбди. Би шорой дээрэ унанабаб? Таа хаана унаабта? ( шулуун, сонсогой, гэр, харгы дээрэ…)

подготовила преподаватель бурятского языка Бальхаева А. Х.

В процессе интеграции образовательных областей: Познание. Коммуникация, Художественное творчество.

Обогащать словарь детей словами: намар, бороо, бороотой Yдэр, модоной намаа шарлаба, газаа хYйтэн болобо, ногоон хагдарба, хараасгай.

Воспитывать интерес к природным явлениям.

Материал: сюжетные картины об осени, фломастеры, листы альбомные, мультимедиа.

Ход занятия

Педагог: - Ребята, сегодня я для вас приготовила очень интересную загадку

Когда это бывает?

Дети: - Это бывает осенью.

- Педагог: - Да, это осень, осенью идет уборка урожая и поэтому пусты поля

- Осень – намар

- Хоровое произношение: НАМАР

- Значит, сегодня на занятии будем говорить об осени – намар – гэжэ хоорэлдэхэбди.

1. О чем картина?

Дети: - Эта картина об осени.

2. Как вы догадались, что это осень?

Дети: - Везде и всюду разноцветные листья.

3. Какие листья вы видите?

Дети: - Желтые и красные.

Педагог, показывая: улаан намаа

Хоровое произношение: УЛААН НАМАА

Педагог, показывая: шара намаа

Хоровое произношение: ШАРА НАМАА

4. Кого вы видите?

Дети: - Мальчики идут со школы.

Педагог: - ХYбYYд hургуулиhаа гэртээ ошобод.

Хоровое произношение: ХYбYYд hургуулиhаа гэртээ ошобод.

Дети: - Здесь девушки переходят дорогу.

Педагог: - Басагад харгы отолбо.

Хоровое произношение: Басагад харгы отолбо.

5. Это кто и чем занимается?

Дети: - Это дворник.

Педагог: - Хамааша намаа суглуулна (т. е. дворник собирает опавшие листья).

Дети: - Дождливый день.

Педагог: - Бороотой Yдэр.

Хоровое произношение: Бороотой Yдэр.

7. Скажите, пожалуйста, где происходит действие?

Дети: - Я думаю, что в городе.

Педагог: - Как вы догадались, что это город?

Дети: - Высокие красивые дома. Вдали стоит церковь, широкие улицы, улицы оформлены цветочными вазами.

Нэгэн хоёр бодоёлдаа

Нэнгэн найган тогтоёлдаа

Альгаа ташан наадаялдаа

1. Хуhанай намаа унажа

Хулhан ногоон хагдарба

2. ХYхэ тэнгэри бороотожо

ХYдоо дайда борлобоо

3. Хараасгай шубууд хамтаржа

Дулаан орондо мордобо

4. Хоровое произношение текста – уточняя содержание произведения по иллюстрациям.

5. Индивидуальная работа.

IV. Нарисуй разноцветную осень, какой ты видишь ее. (Дети рисуют)

  • Для учеников 1-11 классов и дошкольников
  • Бесплатные сертификаты учителям и участникам

Буряадай гурэнэй эрдэм ухаанай Министерство В.С.Мункинай нэрэмжэтэ Хэжэнгын л.

Описание презентации по отдельным слайдам:

Буряадай гурэнэй эрдэм ухаанай Министерство В.С.Мункинай нэрэмжэтэ Хэжэнгын л.

Буряадай гурэнэй эрдэм ухаанай Министерство В.С.Мункинай нэрэмжэтэ Хэжэнгын лицей Уран зохеогшо мун дурэ-зураг буулгагша: Соелма Шойжилова, 5 ангиин hурагша Багша: Галина Раднаевна Цыренова, буряад хэлэнэй багша Алтан намар hайхан даа!

 Намарай ой соо hэрюухэн, Намарай сагта сарюухан. Хюрууда таhа сохюуланхай.

Намарай ой соо hэрюухэн, Намарай сагта сарюухан. Хюрууда таhа сохюуланхай Хатаhан набшаhад унанхай.

Хул доромнай нарhанай Хуушан борбоосгой дуурэн, hайса муноо жэл ургаhан hарх.

Хул доромнай нарhанай Хуушан борбоосгой дуурэн, hайса муноо жэл ургаhан hархяагшье эндэ олон.

Намарай байгаали hайханаар, Наранай элшэдэ туяарна. Ойн агаар амтатайхан, Одо.

Намарай байгаали hайханаар, Наранай элшэдэ туяарна. Ойн агаар амтатайхан, Одоол бэедэ туhатайхан.

Ой соо шулэ шанаабди, Одоолшье амтатай байгаа лэ. Тэндэ дурэ-зурагаа буулгааб.

Ой соо шулэ шанаабди, Одоолшье амтатай байгаа лэ. Тэндэ дурэ-зурагаа буулгаабди, Танибалтнай, нухэдни байхал даа!

Бухэ барилдаан боложо, Баатар хубууд шалгараа. Бургэдэй хатар хаража, Булта б.

Бухэ барилдаан боложо, Баатар хубууд шалгараа. Бургэдэй хатар хаража, Булта бидэ баясаабди.

Ушоо тиигээд урилдаан, Яхад модо буляалдаан. Арюнатай туласалдааб, Арга шадал.

Ушоо тиигээд урилдаан, Яхад модо буляалдаан. Арюнатай туласалдааб, Арга шадалаа гаргааб.

Сасуутан олон нухэдтэеэ, Суглараад наадахада гое даа. Намарай ой соо hэрюухэн.

Сасуутан олон нухэдтэеэ, Суглараад наадахада гое даа. Намарай ой соо hэрюухэн, Намда, шамда хухюухэн!

Краткое описание документа:

Творческая работа ученицы 5 класса Кижингинского лицея имени В.С.Мункина Шойжиловой Соёлмы. Данная работа представляет стихотворения собственного сочинения ученицы,, сопровождающие фотографии экскурсии всем классом в лес, проведения праздника Золотой осени. Стихи написаны в живой и увлекательной форме.

  • подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
  • по всем предметам 1-11 классов


Курс повышения квалификации

Охрана труда

  • Сейчас обучается 123 человека из 45 регионов


Курс профессиональной переподготовки

Охрана труда


Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

  • ЗП до 91 000 руб.
  • Гибкий график
  • Удаленная работа

Дистанционные курсы для педагогов

Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

5 601 622 материала в базе

Самые массовые международные дистанционные

Школьные Инфоконкурсы 2022

Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

  • 04.05.2018 550
  • PPTX 3.4 мбайт
  • 2 скачивания
  • Оцените материал:

Настоящий материал опубликован пользователем Цыренова Галина Раднаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

Автор материала

40%

  • Подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
  • Для учеников 1-11 классов

Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов

Дистанционные курсы
для педагогов

663 курса от 690 рублей

Выбрать курс со скидкой

Выдаём документы
установленного образца!

Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки

Время чтения: 11 минут

В Белгородской области отменяют занятия в школах и детсадах на границе с Украиной

Время чтения: 0 минут

Школы граничащих с Украиной районов Крыма досрочно уйдут на каникулы

Время чтения: 0 минут

Каждый второй ребенок в школе подвергался психической агрессии

Время чтения: 3 минуты

Инфоурок стал резидентом Сколково

Время чтения: 2 минуты

Минпросвещения России подготовит учителей для обучения детей из Донбасса

Время чтения: 1 минута

Время чтения: 2 минуты

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.


1944 оной намар. Совет сэ­рэгшэдэй хархис фашистнуудые бута сохижо байха сагта үргэн Хүнхэрэй талын адуу малай үбһэ ногоондоо садаад, Онон мүрэнэй эрьеэр үлир мойһоной эдеэшэ­эд, Нарһан тужада һархяагай элбэгээр ургаад байхада, Аю­шын Базарсадын нэрэ хүндые суурхуулха заяатай Шуя-Ханда басаган мүндэлэн түрөө юм. “Ханда” гэжэ түгэд үгэ “наран” гэһэн удхатай, үнэхөөрөөшье Шуя-Ханда басаган – Садо абын эрхэ тангил үринь – ябаһан га­зартаа дулаахан элшэ сасаруу­лан үндыгөө. Ёһотойл буряад эхэнэрэй абари зантай Һама эжынь “эрхые һуранхаар, бэр­хые һураһаниинь дээрэ” гэдэгэй ёһоор, басагаяа орёо эгсэ даба­ануудтай ажабайдалай харгыда зүбөөр шэглүүлжэ шадаа юм. Шуя-Ханда Хүнхэрэйнгөө эхин шатын һургуулида эрдэм номой эхин мэдэсэтэй болоод, сааша­дааа Һүдэнтын долоон жэлэй һургуулида һураа.

Бэлигтэй багшын һургаалаар

Энэл һургуулида мэдээжэ багша Бадма-Базар Намсарайн ударидалга доро түрүүшынгээ шүлэгүүдые бэшэжэ туршаа гэ­эшэ.

Ородой Уран зохёолшо­дой холбооной гэшүүн, уран шүлэгшэ Шуя- Ханда Базарсада­ева иигэжэ хөөрэнэ:

- 5-дахи ангида һуража бай­хадамнай, багшамнай бидэни­ие шүлэг бэшэжэ һургадаг һэн. Эгээл түрүүшын “Ленин” гэһэн шүлэгыемни багша заһаа һэн. Аймагай һурагшадай харалгада уншажа, һайн сэгнэлтэ абаа бэ­лэйб. Мэдээжэ уран зохёолшо Жамьян Балданжабон ехэ маг­тажа, “Галуунууд” гэжэ номоо бэлэглээ һэн. Тэрэ номыень ха­дагалжа шадаагүйдөө шаналаг­шаб.

Он жэлнүүд Онон голой уһандал түргөөр урдан ошожо, һургуулиин хаһа дүүрэжэ, Шуя- Ханда басаган түрэл ажахыдаа ветеринаараар ажаллаа, удаань 1966 ондо Улаан-Үдын хүдөө ажахын техникумдэ һуража, малай аргашан мэргэжэлтэй болоод, олон жэлэй туршада нютагайнгаа ажахыда ахамад зоотехнигээр хүдэлөө, 1970- 1973 онуудта нютагайнгаа һургуулиин үхибүүдтэ буряад хэлэ заагаа.

Шүлэг бэшэхэдэ, сүлөө саг хэрэгтэй бэшэ

Шуя-Ханда хаанашье, ямар­шье ажалда ябахадаа, харгын хани – уран шүлэгөө орхёогүй, саарһан гуурһан хоёртоёо хахасаагүй, забда олоод лэ, бэ­шэдэг байгаа.

- Зарим зон шүлэг бэшэхэ сүлөө саг үгы гэдэг. Энэ – худал, бэшэхэеэ һанаа һаа, сүлөө саг хэрэггүй. Малайнгаа шабааһа түүжэ ябахадаа, гэнтэ ухаандаш ерэһэн бодолнуудаа түргэн гэр­тээ ороод, саарһан дээрэ буулга­жа бэшээд, саашань зохёохош, – гэжэ Шуя-Ханда Аюшиевна һанамжаяа хэлэнэ.

Эхэнэр хүнэй жаргал харида гэдэгэй ёһоор, Шуя-Ханда Бато­мунко Дашидондоковтой хуби заяагаа ниилүүлжэ, бата бэхи айл бүлэ боложо түбхинөөд, 2 хүдэр хүбүүдые үргэн замда гар­ганхай. Аажам тэнюун нютаг­таа аба эжын баярай һүлдэ – үри хүүгэдээ, аляа хөөрхэн ашанараа - харан баясан, алтан мүрнүүдээ үлхэһөөр.

Уран бэлигэй харгыгаар

Шуя-Ханда Базарсадаева­гай шүлэгүүд уранаар зэдэлжэ, уншагшадай анхарал абаһаар лэ гансата татадаг. Үшөө залуу ябахадаа, “Алтан намар” гэжэ Сибирь болон Алас-Дурна зүгэй уран зохёолшодой семинарта хабаадаа бэлэй. Энэнь уран бэ­лигээ хүгжөөхэ хэрэгтэнь гори­той түлхисэ болоһон юм.

- Энэ семинарта хабаадаһанаа тон дүтэхэнөөр, мэнэ һаяхан болоһон мэтээр һанагшаб. Шэтэ хотын “Забайкалец” гэһэн зочид буудал нээлгын баяр ёһололтой тэрэ үдэр тудаа бэлэй. Бидэ түрүүшын айлшад болоо һэмди. Мэдээжэ уран зохёолшо Леонид Соболевто һүлдэтэ түлхюур ба­рюулагдаа һэн. Би нэгэ таһалга соо Красноярскын номой хэ­блэлэй ахамад редактор Ольга Александровна Фоминатай суг­таа байгаа һэмди. Угаа һайхан сэдьхэлтэй, бэрхэ хүн һэн даа,- гэжэ уран найрагша дурсана.

Шуя-Ханда Базарсадаевагай шүлэгүүдынь “Байгал” журнал, “Буряад үнэн”, “Агын үнэн”, “То­лон” сонинуудта хэблэгдэһэн, мүнөөшье хэблэгдэһээр.

Саг жэлэй ошохо бүри уран гуурһанайнь ябаса ульгам болон, удха түгэлдэр шүлэгүүд мүндэлһөөр. Ульhатай, хурсахан шүлэгүүдынь, ажабайдалдаа ажаглаhан али олон зураглалну­удынь, шог ёгто хөөрөөнүүдынь согсологдожо, “Уянга”, “Үнгэрэн ошоһон жэлнүүд”, “Талын су­уряан” гэһэн номууд боложо гараһан байна.

Хүгжэмэй жэгүүртэ шүлэгүүд

Уран шүлэгшын бэшэһэн уд­хатай үгэнүүдтэ хүгжэм найруу­лагдажа, олон дуунууд мүндэлэн түрэжэ, үргэн олоной шэхэнэй шэмэг болонхой. Шуя-Ханда Ба­зарсадаева Базар Цырендашиев, Юрий Ирдыниев, Бато Бальжи­нимаев, Владимир Цыдыпов, Ольга Тангатова, Ринчин Бал­дандашиев, Лариса Санжиева, Баир Дамдинжапов, Мунко Цы­денов, Цырен Шойжинимаев болон бусад композиторнууд­тай хамта ашаг үрэтэй зохёохы ажал ябуулна. Мүнөө тэрэнэй аяар 80 гаран дуунуудые олон- олон дуушад гүйсэдхэдэг юм.

Агын Үндэһэтэнэй музейн захирал Рыгзын Цырендоржи­ев нютагайнгаа бэлигтэй уран найрагша тухай иигэжэ тэмдэ­глэнэ:

- Шуя-Ханда абгаймнай шүлэгүүд һайхан дуунууд болоһон. Эрхүү, Улаан-Үдэ, Мо­сква болон бусад газарнуудта­шье ходол гүйсэдхэгдэжэ байдаг, мэдээжэ болонхой. Хүнхэр нюта­гай басаган Намгар Лхасаранова бүхы дуунуудыень бүмбэрсэг дэлхэйгээр дэлгэрүүлэн суур­хуулна гээшэ. Мүнөө үедэ бэрхэ бүхы дуушадай репертуарта Шуя-Ханда Базарсадаевагай шүлэгүүд дээрэ зохёоһон дуу­нууд заабол ородог байна. Юуб гэхэдэ, абгаймнай дуунууд ай­хабтар удхатай үгэнүүдтэй, ажа­байдал, нютаг, сэдьхэлэй байдал тон тааруу зохидоор зураглан, һайхан мэдэрэл түрүүлдэг юм.

Монгол ороной Дорнод ай­магта үнгэргэгдэһэн Бүгэдэ бу­ряадуудай “Алтаргана” наада­най үедэ Шуя-Ханда Аюшиевна Базарсадаевагай “Ехэ наадан” гэһэн шүлэгтэ Баир Дамдин­жаповай хүгжэм найруулһан дуу Дылгыр Ирдынеев Алек­сандр Бороев хоёр гүйсэдхэжэ, конкурсын алтан медальда хүртэжэ, нютагайхидаа баярлу­улаа һэн.

Шуя-Ханда Базарсадаева олон найдамтай нүхэдтэй, ню­таг зондоо хүндэтэй хүн юм. Тэрэ алдар суутай, ажалша малша зонойнгоо аша габьяа­ень түүхэдэ оруулан, мүнхэлхэ талаар нилээд ехэ ажал ябуул­даг гээшэ.

Шуя-Ханда Аюшиевнагай шүлэгүүдые ямаршье наһанай хүн һайшаадаг юм. Ёһо заншал, буряад хэлэн, хүнэй ажабайдал тухай гүнзэгы бодолнуудынь, уран мүрнүүдынь хэнэйшье ан­харал татадаг гээшэ. Зохёолнуу­дыень уншажа, сэдьхэлээ хана­хаар.

Шуя-Ханда Базарса­даевагай олон шүлэгүүд һургуулиин һуралсалай ному­удта оруулагдаһан, тэдэнииень үхибүүд уншажа, түрэл хэлэ­нэйнгээ баялигые шудална. Хур­са гуурһатай эгэшэмнай “саһан сагаан талмайгаар сараа мүрөө гаргажа, абын гамтай нэрые үргэжэ, эжын сэнтэй үреэлһээ эршэ хүсэ нэмэжэ, одото тала­ан бэлигээ олондо түхөөжэ”, олон -олон шүлэг, дуунуудаа бэлэглэһээр зандаа.

Ородой Холбоото Уласай Уран зохё­олшодой холбооной гэшүүн Шуя-Ханда Аюшиевна Базарсадаевагай үгэнүүд дээрэ бэшэгдэһэн дуунуудай суглуулбариин номтой танилсуулга Хүнхэр һууринай соёлой байшанда үнгэрөө.


Донир Доржиевай гэрэл зураг

Номтой танилсалгын үедэ

“Алтан үлгы-Агамнай” гэһэн уран зохёолой түсэл Агын Буряадай тойрогой захиргаанай, Агын аймагай түбэй номой сангай үүсхэлээр бэелүүлэгдэжэ, “Агадаа жаргалтай” гэжэ нэрэ­тэй шэнэ ном хэблэгдэбэ. Тус уран зохёолой түсэл 2016 оной октябрь һарада эхи абажа, Ородой Холбоото Уласай Уран зохёолшодой холбооной гэшүүд Батожаргал Гармажа­пов, Дугарма Батоболотова, Батор Шагдаров, Агын Буряадай тойрогой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ Цырен-Дулма Батомунки­на болон бусадтай, Бүгэдэ буряадуудай “Ал­таргана” нааданда хабаадаһан зонтой һонин уулзалганууд, уран зохёолой үдэшэнүүд Агын тойрогой 3 аймагай тосхон, һууринуудта, Шэтэ хотодо үнгэргэгдөө һэн.

Сагаан һарын үедэ Агын аймагай Һүдэнтэ һууринда уран зохёолшодтой уулзалга үнгэргэгдэһэн байна. Тэндэ үндэһэн буряад хэ­лэеэ уһанда хаянгүй, һалхинда хиидхүүлэнгүй, улам хүгжөөхэ эрмэлзэлтэй үхибүүдые уран зохёолшод шүлэг бэшэхэ онол аргануудтай та­нилсуулаа, мүнөө дистанционно аргаар тэрэ ажалаа үргэлжэлүүлнэ. Ага тойрогой уран зохёолшод иимэ уулзалгануудые Дулдаргын, Могойтын аймагуудай нютаг һууринуудаар үнгэргэхэ түсэбтэй.

Хүгжэм дуунуудай суглуулбари хэблэхэ хэ­рэг уран зохёолой түсэлэй нэгэ һалбари боло­но. Энэ жэлэй туршада Ородой Холбоото Уласай Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн Дугарма Батоболотовагай, Агын Буряадай тойрогой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ Жаргал Жербаевай, бэлигтэй шүлэгшэн Светлана Ма­хабадаровагай шүлэгүүд дээрэ бэшэгдэһэн ду­унуудай согсолбори хэблүүлэгдэхэ түсэбтэй.

Агын Буряадай тойрогой байгуулагдаһаар 80 жэлэй, тойрогой Уран зохёолшодой хол­бооной байгуулагдаһаар 70 жэлэй ойдо зорюулагдаһан “Агадаа жаргалтай” гэһэн ду­унуудай түрүүшын согсолбори энэ хэрэгэй эхин болобо гээшэ.

- “Агадаа жаргалтай” гэһэн номдо 80-яад дуунууд ороо. Дуун бүхэниинь өөрын онсо түүхэтэй. Шуя-Ханда Аюшиевна тойрогойнгоо бэлигтэй хүгжэмшэдтэй нягта холбоотойгоор зохёохы ажалаа ябуулжа, үргэн талын арад зо­ной һүлдэ болохо заяатай захатые бүтээбэ гэ­эшэ, - гэжэ ирагуу найрагша Баатар Шагдаров тодорхойлбо.

“Улаалзай”, “Замай дуун”, “Инагай дуун” гэһэн уянгата һайхан дуунуудые шагнаагүй хүн үгы шахуу. Ородой Холбоото Уласай соёлой габьяа­та хүдэлмэрилэгшэ, Ородой Композиторнуудай холбооной гэшүүн Бато Бальжинимаев эдэ дуу­нуудай хүгжэм найруулһан байна.

Шуя-Ханда Базарсадаева олон жэлэй тур­шада Согто-Хангилһаа уг гарбалтай бэлигтэй хүгжэмшэн, сагһаа урид алтан дэлхэйһээ ха­лин ошоһон Ольга Тангатоватай хамта зохёо­хы ажал ябуулһан юм. Дуунай үгэнүүдые бэ­шэхэ нюусануудтай намайе Ольга Сунраповна тон түрүүн танилсуулһан гээд мүнөөшье боло­тор хүндэтэ абгаймнай хөөрэдэг гээшэ. Уран бэлигтэй басагадай зохёоһон 15 дуун энэ сог­солбори соо оруулагданхай. Эдэ дуунуудыень Агын, Буряад ороной дуушад, һайн дуранай артистнууд дуратайгаар гүйсэдхэдэг юм .

Хугжэмшэн, багша Ринчин Балдандашиев хадаа Шуя-Ханда Аюшиевнагай шүлэгүүдтэ тон түрүүн хүгжэм бэшэжэ эхилһэн юм.

“Агадаа жаргалтай” гэһэн дуунуудай суглу­улбарида мэдээжэ композиторнууд Юрий Ир­дыниевэй, Анатолий Андреевэй, Лариса Сан­жиевагай, мүн Ага нютагай мэдээжэ багша, хүгжэмшэн Цыцык Батомункуевагай, Роман Бурматовай дуунууд оруулагдаһан байна.

Өөрөө дуушан ябаһан Владимир Цыды­пов Шуя-Ханда Аюшиевнатай зохёохы талаар нүхэр боложо, 1990 онуудаар “Сэлгеэ hүнил газаа”, “Гэсэрэй зүрхэн”, “Эжым гансам шам­тайгаа”, “Хүсэл” гэһэн дуунууд хойно хойноһоо мүндэлһэн юм. Һүдэнтэ нютагһаа гарбал­тай бэлигтэй хүгжэмшэн Батор Цыпыловтэй Шуя- Ханда Базарсадаева мүн лэ гоё дуунуу­дые зохёоһон. Залуу хүгжэмшэн Мунко Цыде­новтэй Шуя-Ханда Аюшиевна үнихэнэй хамта ажалладаг. “Могойтомнай” гэһэн дууниинь могойтынхидай гимн болонхой гээшэ. “Бу­ряад орон” гэжэ дууниинь “Сагаан һара” гэһэн Буряад орондо үнгэргэгдэдэг ехэ урилдаанай лауреат болоһон юм. Залуу хүгжэмшэн Баир Дамдинжаповтай хамта зохёоһон “Ехэ наадан” гэжэ дууниинь Монголдо үнгэргэгдэһэн “Ал­таргана” нааданда түрүү һуури эзэлээ гэжэ олондо мэдээжэ.

Дуунуудай согсолборитой танилсуулгын үдэшэдэ Шуя-Ханда Базарсадаевагай олон ду­унууд зэдэлжэ, нютагайхидые болон хүгжэм дуу сэгнэгшэдые хужарлуулаа.

Читайте также: