Айыл5а уонна киьи сочинение
Обновлено: 05.07.2024
Содержимое публикации
Иитээччи: Попова Туйара Егоровна
Категория: үрдүк
Аттарыыга дьарык конспега.
О5о сааскы айыл5аны аттаран ойуулаан оӊоруута.
Кумаа5ынан араас ньымалары туттан үлэлииргэ үөрэтии.
О5о толкуйа, айар дьо5ура сайдарыгар,илии былчыннарын сайыннаран, о5о илиитэ имигэс буоларыгар олук ууруу.
Са5алаабыт улэтин ти h э5эр тиэрдэргэ, бол5отолоох буоларга иитии. Айыл5а5а харыстабыллаах сы h ыаҥҥа иитии.
Эрдэ ыытыллыбыт улэ:
Халлааны, күөх хонууну гуа h ынан кырааскалаа h ын, ма h ы клейдээ h ин.
Билбэччэй куукула, слайд презентация, салфетка, кыра гына кырыллыбыт кумаа5ылар, күн, клей, инчэ5эй салфетка, кыра кумаа5ы, поднос,о5олорго худуоhунньук бэргэhэтэ, музыка чыычаах саӊата.
Итээччи: О5олоор,бүгүн би h иэхэ Билбэччэй ыалдьыттыы кэллэ.
Билбэччэй: Дорооболорун, о5олоор! (э) О5олоор, мин тугум уларыйбытый?(Э) худуо h унньук Билбэччэй буоллум.
Мин таабырын кэ h иилээх кэллим. Истин эрэ: Күммүт сылаастык тыкта, хаарбыт уулунна, үрэхтэр сүүрдулэр, сибэккилэр үүннүлэр. Дьыл ханнык кэмэй?
Б: Саамай сөп. Билигин мин сааскы айыл5аны уру h уйдаабыппын э h иэхэ көрдөрүөм. Ба5ара5ыт?
И: Тыый, о5олоор, билбэччэй уру h уйун сөпкө уруhуйдаабыт дуо? Сааскы айыл5а хайдах буолуохтаа5ый? (эппиэттэр).
Билбэччэй хомойор: О5олоор, баhаалыста миэхэ көмөлөhүн эрэ.
Мин таабаарыстарым кэлиэх буолбуттара. Мин сааскы айыл5абын көрүөх буолбуттара.Мин сыыhа уруhуйдаабыппын дии.
Иитээччи: Билбэччэйгэ көмөлө h өбүт дуо?
Билбэччэй үѳрэр: Мин ѳссѳ таабырыннаах кэлбитим.Таайын эрэ.Сѳпкѳ таайдаххытына эппиэтэ кѳстүѳ5э.
Көҥүлүнэн устар көмүс кытыйа баар ү h ү. Бу тугуй? (Күн) Слайд.
Күннээҕэр күүстээх, тыаллаа5ар мөлтөх, ата5а суох да буолларбарар, хара5а да суох буоллар ытыыр баар үhү. (Былыт). Слайд.
Саас үүнэн кө5өрөр, кү h үн алтан дуйданар, тыалга- куска суйданар. (сэбирдэх). Слайд.
Сааскы маҥнайгы сибэкки баар үhү.(Ньургу h ун). Слайд.
Билбэччэй: О5олоор, маладьыастар, олус тургэнник толкуйдаан сөп эппиэттэри биэрдигит. Мин ойуубар күн, былыт, ньургуhун, сэбирдэх тиийбэт эбит дии. Айуу сылайдым а5ай. Кыратык хамсана түhүѳххэйин
Күммүт уота сыдьаайда – сардаҥаларын ыста.
Тыалбыт маhы хамсатта: уҥа – хаҥас, уҥа – хаҥас.
ИИ:Айыл5абыт үөрэрин курдук үлэлиибит дуо? Бары остуолбутугар барыа5ын.
Билбэччэй: О5олоор, кырааска5ыт суох эбит дии. Айыл5абын хайдах оноробут оччо5уна?
Иитээччи: Билбэччэй, кырааската да суох биhиги билигин сааскы айыл5аны оноруохпут. Бастаан көрөбүт. Биhиэхэ туох баарын.
О5олор: Бэлэм ойуу. (халлаан уонна күөх хонуу баар) Подноска улэлиир тэрилбит баар. (Кыптыый, клей, салфетка, кыра гына кырыллыбыт от күөҕэ уонна са h архай өҥнөөх кумаа5ылар бааллар, Клейдиибит барытын.
И: Саамай сѳп. Күн, былыт кырыйабыт. Бары сэрэнэн үлэлииргэ бэлэмнэнэбит. Слайд көрөбүт.
Схема: 1 күн, 2 былыт, 3 сэбирдэх, 4 сибэкки.
Оҥорон көрдөрөбүн. О5олор бары үлэлииллэр. Музыка тыа h ыыр.
О5олор үлэлэрин выставка оҥоробут. Чыычаах ырыата холбонор.Билбэччэй махтанар о5олорго.
(интегрированнай уруок-семинар 9 кылааска)
онордулар: Бочкарева-Жиркова Л.Е, история учуутала,
Матвеева Н.Е, саха тылын, литературатын учуутала.
Кебекен орто оскуолата,
« Саха киьитэ уонна айыл5а: киьи дойдутугар,
(интегрированнай уруок-семинар 9 кылааска)
Сыала: Уерэнээччи интэриэьин киьи уонна айыл5а ураты сыьыаннарыгар, ебугэлэрбит айыл5а5а сугуруйуулэригэр оло5уран урдэтии, кебутуу;
Уерэтэр сорук: Киьи уонна айыл5а сыьыаныгар анаммыт уерэтэр матырыйаалы кэрчигинэн тумуу уонна сааьылааьын;
Иитэр соруга: Уерэнээччи ис уйул5атын туругун байытыы;
Уруок ньымалара уонна тутуулара: эвристическай сэьэргии (учуутал уерэнээччилэри кэтээн керууттэн ырытыыга тиэрдэр, биирдиилээн тумуктэн уопсай быьаарыныыга кэлии); сэьэни быьаарыылаах аа5ыы; семинары ыытыы;
Уруок былаана: 1. Тэрээьин: Сыалы-соруктары туруоруу; керер-билэр кехтерун ке5улээьин-2мун; 2.Историк учуутал киирии тыла-3мун; 3. Уерэнээччи уруок тематынан айымньыны ырытар, билиьиннэрэр-5 мун; 4. Саха тылын, литературатын учууталын киирии тыла-3 мун; 5. Семинар боппуруостарын дьууллэьии -25 мун; 6.Уруок тумуктэрин таьаарыы, сыаналары туруоруу-4мун; 7.Дьиэ5э улэ соруда5а-3мун;
Уруок хаамыыта:
1. Тэрээьин чааьа: Сыалы-соруктары туруоруу; керер-билэр кехтерун ке5улээьин;
Тутаах тыллар: Ойуунускай бэйэтэ санаран туттар тылларын тэнннэьин: бэккэ-бэрткэ, сассын-сарсын, суоду манан, о.д.а;
3.Уерэнээччи уруок тематынан айымньыны ырытар, билиьиннэрэр:
Уерэнээччи: П.А.Ойуунускай оло5ун уонна улэтин кылгастык иьитиннэрии. (Историческай событиелары арыйан туран.)
5. Семинар боппуруостарын дьууллэьии:
История учуутала: Билинни уйэттэн енейен туран ыйыттахха Улуу Кудансаны элбэх сири, суеьуну-сылгыны бас билээччини, фермерскэй хаьаайыстыба баьылыгынан дуу, бааьынай хаьаайыстыба салайааччытынан дуу керуеххэ сеп дуо, онорон керуеххэ сеп дуу?
Саха литературатын учуутала: Улуу Куданса олоххо эппиэтинэьэ, айыл5а5а сыьыаныттан эрэ кестер дуу? Кини дьонно сыьыаныттан эмиэ быьаарыахха сеп дуу? Холобура, Улуу Куданса чолбону тымныы туспутугэр буруйдаан, Чачыгыр Таас ойууну кердеьеруттэн, ойуунна ураты итэ5эллээх сыьыана ойууланар дии… Оччо5уна, Улуу Куданса киьи таьымыттан керен сыьыан олохтуур эбит диэн тумук оноруохха сеп дуо?
Уерэнээччилэр сэьэнтэн быьа тардан аа5ан эппиэттииллэр.
История учуутала: Сеп, кэми-кэрдииьи билиммэт наьаа актуальнай сэьэн диэн тумуктээтибит. Киьи уонна айыл5а, социальнай сыьыаннаьыылары, историческай кэрдииьинэн сахалар олохторун арыйар. Киьи история сайдыытыгар туох сыыьаны онороруй? Тугу сыыстыбыт?
Уерэнээччи: Эппиэтинэстээх буолуу суох, Улуу Куданса курдук киьи киьи иннигэр эппиэтинэьи сутэрии, айыл5аны кытта ситими сутэриигэ тиэрдэр.
6.Уруок тумуктэрин таьаарыы, сыаналары туруоруу.
7.Дьиэ5э улэ сорудах:
Айыл5а5а үтүө сыһыан. Сиэр-майгы түктэри быһыы. Экология диэн тугуй?
Арай биирдэ. Ыраас салгын.
Тыынар,тыыммат айыл5а. Күһүнү көрсүүтэ. Дьон-сэргэ күһүннү түбүгэ. О5уруот
Кыстык Хаар түһүүтэ. Хаар суолтата, күһүннү билгэлэр.
Мунха күһүннү булт. Мунха тэрилэ. Булчут. Булчут тэрилэ,сиэрэ-туома. Кэбээйи мунхаьыттара.
Тымныы оройо. Күн кылгааһына, тымныы тыынар-тыыннаахха сабыдыала. Кыстыыр
көтөрдөр. Билгэлэр. О5о-аймах кыьынны дьарыга. Чыычаахтарга көмө, билгэлэр.
Үүнээйи эйгэтигэр (14).
Түөлбэ үүнээйитэ. Аһылыкка үүнээйи туһаныы. Сахалар окко-маска сүгүрүйэр
Уу олох төрдө (15).
Иһэр уу суолтата. Түөлбэбит эбэлэрэ. Эбэлэр экологическай туруктара.Күөх Боллох тойон.
Өбүгэлэр айыл5а5а сыһыаннара. Ууну харыстаа. Урэх уонна орус. Куол уонна муора. Байкал куол. Лена орус. Кэбээйи куоллэрэ.
Саас дьыл кэрэ кэмэ (15).
Саас дьыл кэрэ кэмэ. Харалдьык тахсыыта, бастакы ньургуһун._Айыл5а уларыйыыта,
билгэлэр. Бастакы илдьиттэр, көтөрдөр кэлиилэрэ. Сааскы түбүктэр, сааскы куйуур.
Сааскы экологическай үлэлэр.Улэ уонна сынньалан. Киьи доруобуйата.
Айыл 5 а харыстабыла (20).
Заповедник. Зоопарка. Ботаническай сад. Национальнай парка.
Кыһыл кинигэ то5о наада буолла?
Төрөөбут түөлбэм Кыһыл кинигэтэ.
Бэйэ билиитин о5олорго тар5атыы.
Айыл5а до5отторо диэн кимнээхтэрий?Кыталык Саха итэ5элигэр. Экологическай катастрофа.
10.Киһи доруобуйата (15).
Үлэ, сынньалан режимэ. Салгын уонна киһи. Тыас. Табах, арыгы буортута. Аһааһын гигиената.
Хамсаныы суолтата. Хараххын харыстаа. Араас прибордар. Уот.
Тыыннаах уонна тыыммат айылга араастарын;
Үүнээйини, хамсыыр-харамайы бөлөхтөрүнэн араарыыны;
Айылҕа уонна киһи быстыспат сибээстэрин.
Төрөөбүт түөлбэтин үүнээйитин хамсыыр-харамайын араарары;
Уустаан-ураннаан кэпсиир, айар улэлэри оҥорууну;
Бэйэтин билиитин дьоҥҥо тириэрдэри, айылҕа харыстабылыгар үлэлэри тарҕатары.
Уу айыл5а баайа
Айыл5а киһи алаһата. Экология диэн тугуй? Айыл5а5а үтүө сыһыан. Айыл5а харыстабыла.
Экологическай субботник. Маста олорт. Уунээйи сиэмэтэ.
Уу-айыл ҕ а баайа. (24)
Уу туһунан өйдөбүл. Лена өрүс. Лена өрүс уонна кини о5олоро.Муустан оноьуктар. Кыьыл кинигэ. Ичигэс тымныы. Термометр. Уу уонна олох. Муус уонна Хаар. Ууну харыстаа. Муоралар, океаннар. Туман.
Түөлбэм күөллэрэ. (24)
Күөл туһунан өйдөбүл. Кэбээйи күөллэринэн баай. Күөл үүнээйитэ, хамсыыр-харамайа. Күөл балыктара. Малыыда- Кэбээйи улахан күөлэ. Эбэлэри харыстааһынна экологическай үлэлэр.Эбэлэри харыстааьынна улэлэр. Кыьыл кинигэ. Ба5алар, чохулар. Балыктар.
Экологическай сурук айыыта.Ойуур хаьыата. Экологическай остуоруйа. Оркон ой. Лото.
Күөллэргэ мунхалааһын. Мунха тэрилэ. Сиэр-туом. Мунхаһыттар танастара-саптара. Кэбээйи киэн туттар балыксыттара. Балыктан астар. Т.Сметанин айымньылара.Кырыа кыьын. Ойуур хаьыата. Куох Боллох тойон. Балык унуо5уттан панно. Киьилии киьи. Балык астар.
Олохтоох музейга экскурсия.
Күөх халааттаахтар. (26)
Күөх халааттаах быраастар: киис отоно, күлүүкүбэ. Хара5ы үөрдэр, сүрэ5и сылаанньытар ( сарбанньах, хатыҥ).
Үөрэ от. Кыһыл кинигэ страницата (кытыан, ба5а батаһа, сиһик).Ботаническай сад. Эмтээх уунээйини хомуйуу. Уунээйи уонна хамсыыр-харамай. Тыа уонна киьи.
Э н ин дьикти араас.(26)
Түөлбэм кэрэ миэстэлэрэ. Бэйэ билиитин о5олорго тар5атыы.Аьа5ас аан. Айыл5а киьи алаьата. Сааскы тубуктэр . киьи доруобуйата. Паннолар. Харыйа уонна кини тула. Экологическай сибээстэр. Сопко аьааьын.. Бырдахтар уонна куоскалар. Хайдах загаардыахха.
Тыыннаах уонна тыыммат айылга араастарын;
Үүнээйини, хамсыыр-харамайы бөлөхтөрүнэн араарыыны;
Айылҕа уонна киһи быстыспат сибээстэрин.
Төрөөбүт түөлбэтин үүнээйитин хамсыыр-харамайын араарары;
Уустаан-ураннаан кэпсиир, айар улэлэри оҥорууну;
Бэйэтин билиитин дьоҥҥо тириэрдэри, айылҕа харыстабылыгар үлэлэри тарҕатары.
Үс сыллаах программа сүнньүнэн о 5 о билиэхтээх:
Тыыннаах уонна тыыммат айыл5а араастарын;
Үүнээйини, хамсыыр-харамайы бөлөхтөрүнэн араарыыны;
Айыл5а уонна киһи быстыспат сибээстэрин.
Төрөөбүт күөллэрин ааттарын, суолталарын;
Төрөөбүт түөлбэтин дьонун оло5ун – дьаһа5ын, үлэтин-хамнаһын;
Кэрэ барыта айыл5аны, оло5у кытта ситимнээ5ин;
Төрөөбүт түөлбэ айыл5ата чөл буолуута барыбытыттан тутулуктаа5ын.
О 5 о сатыахтаах :
Төрөөбүт түөлбэтин үүнээйитин хамсыыр-харамайын араарары;
Бэйэтин билиитин дьонно тириэрдэри, айылҕа харыстабылыгар үлэлэри тар5атары.
Уустаан-ураннаан кэпсиир, уобараһынан толкуйдууру, бэйэ көрүутүнэн айан араас үлэлэри онорууну.
Бэйэ-бэйэ5э үтүө сыһыаны, сүбэ-ама бэрсэри, көмөлөсүһэри.
О5олору кытта куруһуокка дьарыктаныы маннык түмугү көрдөрдө:
Эрчиллии, дириҥэтэн дьарыктаныы түмүгэр о5олор салгыы сайдалларын, уобараһынан толкуйдуулларын;
Көрбүт түгэннэрин умнубаттарын, уратытын өйдөөн хаалалларын;
Үөрүүлэрин, ис санааларын айар үлэ ис хоһоонунан биэрэргэ кыһаллалларын;
Тулалыыр айылҕаҕа харыстабыллаахтык сыһыаннаһалларын;
Үлэҕэ, оонньууга көхтөөхтөрүн, бэйэ-бэйэҕэ убаастабыллаахтык сыһыаннаһалларын;
Айылҕаны кытта алтыһан өй-санаа, өттүнэн сайдарын, эт-хаан өттүнэн чиргэл буоларын.
2. Фадеева Г.А. Экологические сказки.- Волгоград: изд.
3. Алексеев А.К. Прекрасный мир природы. _ Якутск: изд.
4. Романова А.К. Айылҕа азбуката. – Якутск:
Сахаполиграф издательство, 2001
5. Рянжин С.В. Экологический букварь. Санкт-Петербург:
Попов Б.И. Төрөөбүт айылҕаҕа сыһыан- Дьокуускай, 1980
Афанфсьев Л.А. Сиэрдээх буолуу – Дьокуускай, 1999
Лугинов В.А. Экологическая образования учащихся в сельской школе – Якутск. 2001
Попов Р.Д. О природе Якутии – Якутск, 1990
10.Неустроева. Урааҥхай саха оҕото – Дьокуускай, 1992
11. Концепция государственной экологической политики РС (Я).
12. Петрова, Ефимова, Егорова. Огону тулалыыр эйгэни кытта билиһиннэрии. – Дьокуускай, 1997
13. Гагарин и Новиков . Человек-листочек. – Хабаровск, 1996
О5о5о аналлаах литература:
Афанасьев Л.А. Сиэрдээх буолуу.Дьокуускай,1993
Алексеев Афанасий. Айыл5а кэрэ эйгэтигэр. Дьокуускай,2004
Винокуров В.Н. Саха сирин уунээйитэ, кыыла –суолэ. Дьокуускай,2004
Васильева М.В. Оонньоо, толкуйдаа, таай. Дьокуускай,2004
Дмитриев Е.Н. Биикээнэй ал5аьа. Дьокуускай,2000
Захарова Е.Г., Захаров В.В. Саха сирин бултанар кыыллара. Дьокуускай,2002
Иванов Иван Кунчээнэ. Дьокуускай,2003
Книга знаний в вопросах и ответах. Москва,2004
Мурад Аджиев. Лена, Яна, Витим и Оленек. Москва,1989
РянжинС.В. Экологический букварь. Сант-Петербург,1996
Романова А.К. Айыл5а азбуката. Якутск,2001
Слепцова А.Д. Мэнигийээн Дьокуускай, 1993
Сосин Иннокентий Сахсаахаан. Дьокуускай,2002
Тарабукин Василий. Айыл5а дьиктилэрэ. Дьокуускай,2001
Тихонов А.В. Времена года Москва,2004
Прудецкай И.С. Сиринэн, тыанан сиэтиьэн. Дьокуускай,1994
Чехордуна Е.П. Мин дойдум- олонхо дойдута. Дьокуускай,2006
Министерство образования РС (Я)
МБОУ - Кобяйская средняя общеобразовательная школа имени Е.Е. Эверстова
Зыкова Мария Ивановна
1. Подготовка учащихся к самостоятельной трудовой жизни.
2. Приобретение практических умений в сельскохозяйственной и прикладной творческой деятельности и социально трудовая адаптация на основе профессионального самоопределения.
Это предполагает: формирование у учащихся качеств творчески думающей и легко адаптирующей личности, которые необходимы для деятельности в новых социально-экономических условиях, начиная от определения потребностей до реализации продукции.
Для этого учащиеся должны:
- определять потребности и возможности своей деятельности;
- находить и использовать необходимую информацию;
- выдвигать идеи решения возникающих задач;
- планировать, организовывать и выполнять работу;
- оценивать результаты, корректировать свою деятельность.
3. Подготовка учащихся к осознанному профессиональному самоопределению в рамках дифференцированного обучения и гуманному достижению жизненных целей.
4. Формированию творческого отношения к качественному осуществлению трудовой деятельности.
5. Развитие разносторонних качеств личности и способности профессиональной адаптации к изменяющим социально-экономическим условиям.
6. Научить жить в гармонии с природой, самим с собой и людьми.
овладение основами культуры и быта народов населяющих нашу республику и приобщение учащихся к истокам культуры, народным традициям и формирование политехнических знаний, экологической культуры;
привить первоначальные, необходимые знания и умения для ведения домашнего хозяйства;
развитие самостоятельности и способности учащихся решать творческие задачи;
овладение основами семейной экономики;
знакомство с основами современного производства и сферы услуг;
приобщение учащихся к истокам национальной культуры и ее традициям;
формирование специальных умений, технологических и элементарных экономических знаний.
Реализация программы направлена на формирование допрофессиональных знаний, умений и навыков; успешно подготовить учащихся к самостоятельной жизни.
Особенности этой программы в том, что она способствует углубленному изучению традиций народов населяющих нашу республику.
Реализация программы идет разнообразными методами: словесными, наглядными, практическими. Формы учебных занятий традиционные и нетрадиционные (уроки, лекции, экскурсии, игра, олимпиады, конкурсы и т.д.). Формы учебной работы: коллективная, парная, индивидуальная.
Программой предусмотрено 70% учебного времени на практические занятия – овладение общетрудовыми умениями и навыками; на самостоятельные работы (под руководством учителя), а остальное время – на изучение теоретического материала.
Место предмета в базисном учебном плане
Программа ориентирована на обучение учащихся с 5 по 8 классы с учетом использования времени компонента образовательного учреждения (КОУ). При выборе предмета учитывалось агроэкологическое направление школы.
Похожие документы:
Образовательная программа (61)
. русский язык 89 Керейтова Л.Р. 2010 Эверстова Татьяна русский язык 100 Чернова . на 1 часа в неделю. -музыки в 4в классе на 1 час в неделю. Учебный план на 2012 – 2013 учебный год при шестидневной учебной .
Информационный бюллетень тпп рф по вопросам малого предпринимательства в российской федерации за июль 2011 года
. очно, дистанционно либо по учебным материалам", - пояснила представитель ФНС . политики РФ на 2012 год и на плановых период 2013 и 2014 годов, опубликованном на официальном сайте . специалист улусной администрации Варвара Эверстова, общая сумма субсидий .
. на 2012 год - 32,0 млн.рублей Остаток фед. средств по бизнес-инкубатору на 2012 год . 60 112 Эверстова Ирина Николаевна . на территории Республики Саха (Якутия) с 2013 года. . информационно-разъяснительная работа в учебных заведениях, встречи, круглые .
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Утуе кунунэн, кунду биир саастыылаахтарым, дьууллуур субэ!
Айыл5аны харыстааччы – экосумка буоларын ейдеен, дьонно тиэрдии.
- Экосумка ту h унан ыйытык ыытаа h ын, ту h атын ту h унан, экономически барыы h ын тар5атаа h ын;
- ма5а h ыыннарга дьон хайдах суумкалаах кэлэн атыыла h алларын кэтээн керуу;
- дьиэ кэргэмминэн экосумканы дизайннаан, киэргэтэн тигээ h ин;
- экосумка ту h атын, табыгастаа5ын, экономически барыыстаа5ын о5олорго, тереппуттэргэ кэпсээ h ин.
Былыргы сахалар у h ун уйэлээх, бе5е доруобуйалаах дьон этилэр. Кинилэр бултаан-алтаан, суе h у ииттэн олорбуттара. Билигин би h иги тереебут айыл5абыт улаханнык айгыраата, киртийдэ. Би h иги олорор дэриэбинэбит уулуссаларыгар араас салапаан пакеттар, пластиковай и h иттэр бех буолан сыталлар. Салапаан пакеттар, пластик и h иттэр бутэ h иктээхтик урэллэр кэмэ 500 сыл буолар. Оннук бехтер элбээн сир урдугэр кытаанах бех буолан айыл5а5а киьи доруобуйатыгар кутталлары уескэтэллэр. Ол курдук, суе h улэр, кыыллар салапааны сиэннэр, ас бу h арар органнара улэлээбэккэ елеллер. Муостарыгар, туйахтарыгар эринэн эрэйдэнэллэр. Ити пакеттар оннуларыгар тугу эмит атыны толкуйдуохха сеп диэн санааттан танас суумка туттар табыгастаах дии санаатым. Онтон кинигэни, интернети хасы h ан экосумка диэн баарын биллим.
Экосумка диэн тугуй? Эко диэн экология диэн тылтан тахсыбыт. Экология –диэн тулалыыр эйгэни, айыл5аны харыстыырга уерэтэр наука. Экосумка диэн танастан тигиллибит суумка. Пакет суумкаттан аккаастаныы бастакы хардыыта буолар. Экосумка ыйаа h ына суох, илдьэ сылдьарга табыгастаах. Экосумканы ким ба5ар бэйэтэ себулуурунэн дизайннаан киэргэтэн тигиэн сеп. Киртийдэ5инэ те h е багарар сууйуохха сеп.
Мин бэйэм уерэнэр оскуолабар алын су h уех кылаас о5олоругар ыйытык ыыттым ол тумугэр:
-алын кылаас о5олоро экосумка ту h унан билбэттэр эбит.
- салапаан пакеттар, пластик и h иттэр айыл5а5а уонна ки h и доруобуйатыгар улахан буортуну онороллорун билбэттэр, улаханна уурбаттар эбит.
Онтон салгыы ,олорор бе h уелэгим ма5а h ыыныгар уонна рыноктарга сылдьаммын дьон те h е экосумка туттарын кэтээн кердум. Онно маннык тумуккэ кэллим:
-нэ h илиэнньэ уксэ салапаан пакеты тутталлар эбит.
Аны сылга биир дьиэ кэргэн, уерэнэр кылаа h ым дьиэ кэргэнэ те h е пакеты быра5арын аа5ан кердум:
Экосумка туох барыыстаа5ын уерэтэн кердум
Мантан кестерунэн, салапаан пакеттан аккаастаннахха хас биирдии ки h и
50 литр бензин экономиялыан сеп. Ол барыта дьиэ кэргэн харчытын харыстыа.
Тумукпэр мин маннык санаа5а кэллим:
Айыл5аны харыстыыр улэлэртэн биир наадалаах ерутунэн буолар эбит – экосумка. Би h иги экосумканы туттаммыт айыл5абытын харыстыыр , дьиэ кэргэммит харчытын да ыскайдаабат эбиппит.
Читайте также: