Кыргыздын улуттук кийимдери реферат

Обновлено: 30.06.2024

чыгара баштайбыз. Баштаганда эле Ак Калпак!

Прикрепленные изображения

шапкасыле барбы,калган телосу жыланач ко

*Звё3до4кА*

шапкасыле барбы,калган телосу жыланач ко

ошо чыгарбайсынарбы. Мени карап отурушат. Наста толтура суроттор бар болчу, кыргыздардын, Солныфкада болушу керек эле.

Кыргыздар кийсе коп байкалбайт, орустар кийип алса, сонун корунуп калат экен

Прикрепленные изображения

мына

Прикрепленные изображения

AId@L

Фото студиянарда уже даяр эле прототиптерди илип койгонсунарго. бетти кесип алып эле жармаштырып койгону

AId@L

Ушул суротторунду беришпейсинби.

NaSToyaShiy

соонун го жакшы кийим экен

Калпак кыргыздарга таандык эмес деген ойго кандай карайсынар!тарыхый далилдер болсо жазгыла!

жана боз уй дагы таандык эмес дегенге

chch
сиз кимге таандыксыз ?

chch
сиз кимге таандыксыз ?

канешнама кыргыздыкы.

Калпак кыргыздарга таандык эмес деген ойго кандай карайсынар!тарыхый далилдер болсо жазгыла!

жана боз уй дагы таандык эмес дегенге

Ак калпакты билбейт экенмин, бирок Бакай Калпакты тартып алышкан. Борсок, кымыз, боз үйдү тартып алышайын деп калган бир жолу, бирок кичине ызы чууну көтөрө башташканда кыргыздар, казактар казактын боз үйү дебей кыргыз-казак боз үйү деп калышкан. Борсок менен кымызды тартып алышканы ыктымал, азырынча маалымат жок.

мен бир озумдун оюм менен улуттук стильдеги костюм тиктирейин деп жатам, буюрса жазында кийип калам, ошол костюмду коргондор обяз так ошондой тиктиришет деп ойлойм, муну менен мен жаны мода, же азыркы швеяларга жаны заказдарды тартуулайын деген оюм бар.

Бугун биз улуттук баш кийимдер,алардын болунушу,кайсы курактагы адам кандай баш кийим кийууго тийиш деген суроолордун тегерегинде соз кылабыз. Ак калпак-ата сыймыгы. Кыргыздын кийим-кечектери баш кийимдер,сырткы кийимдер жана бут кийимдер болуп учко болунот .Карылардын нускоолору боюнча баш кийим эч качан жерде жатпайт,бироолор тепсебейт жана бардык кийимдерден ойдо коюлат Илгери калпак торт буктолуп уукка кыстарылган.Негизи ,баш кийимди жыртылгыча кийип ,андан сон жан-жаныбар баспай турган жерге катып коюу керек.Байбичелер жаштарга "атандын баш кийимин тепсебе ..Атандын калпагын кийип жыртып кой"деп айта турган.Бул-жаштарга таалим-тарбия беруудогу улуулардын тескоолору. Калпакка сурот тушуруу ото жат корунуш.Тээ алмустакдан бери калпак аппак жундон жасалгандыктан ак калпак деп аталат. Калпакты башкалардын башына кийгизууго ата салты каршы турат.Илгери шарты келсе ардактуу меймандардын алдына ат тартып,устуно чепкен жапкан.Ак калпак кийгизуу деген жок болгон.Азыр 250 турист келсе,ошонун баарына калпак кийгизгенибиз туура эмес. Ак калпак жаз,дай,куз айларында кийилет.Кышында калпакчан журуунун озу онтойсуз.Кыш суук болгондуктан ,илгери кыргыздар жаш-кары дебей калпактын ордуна тебетей кийишкен. Ак калпак чынында ,Аоа-Тообузду элестетет.Чечмелей келгенде калпактын аппактыгы тоо кыркалай жаткан монгулор,муз торлор делинет. Илгери калпактын озу эле адамдын жаш озгочолугун аныктаган.Калпак кием дегендер "мага бул калпак жарашпайт.Улгайганда муну кийуубуз уят" деп оздоруно ылайыктуусун тандап кийишкен .Жигиттер торт талаасы топ келген кызыл ,жашыл кыюулары бар калпак кийишсе,орто жаштан жогорулардын калпагынын кыюулары кара,курон болгон . Тебетей. Тебетей бардык курактагы кыргыздарга таандык баш кийим .Бобоктор ,жаш балдар,тестиерлер ,уландар кийуучу тебетейдин кадуусу ичкерээк келип,тышталган кездемелери кызыл,жашыл, кок болуп жаштыкты баамдатып турат.Суусар тебетей ,кара корпо ,сыйда тулку тебетейлер орто жаштагыларга ылайыкташкан.Элуудон ашкандардын тебетейин борк деп да аташат.Элуу жаштан жогору карай сулоосун ,тулку сыяктуу ан терилерден жасалган тебетей кийишет.Кыргыздарда 15-17 курагында кыздар тебетейчен кыз деп аталып,алар баркыт ,чий баркыт ,тукабадан жасалган тебетейлерди кийишкен. Малакай. Малакай- кобунчо карыяларга муноздуу баш кийим.Ичи туктуу болгондуктан ,баш жылуу жургон.Ошондуктан ,азыр да карыялар кобунчо жатарда кийип жатышат.Айрым карыялар ат бастырганда да кийишет. Элечек. Элечек- ак калпак сыяктуу аялдардын ардактуу баш кийими.Элечек кундолук жашоо-турмушта кунуго кийилбейт.Илгери коч устундо,аш-тойлордо ,куда-соок тоскондо ,каалалуу жайларга барганда элечек кийуу нарктуу болуп эсептелген.Калган учурларда айымдар жоолук салынышкан. Байбичелер кийген элечек казанбак элечек деп аталат.Бул пахтадан токулган ак кездемеден жасалат.Орто жаштагы аялдардын элечеги каз элечек деп аталат.Каз элечектин артындагы куйрукчасы байбичелердикине караганда бир аз узунураак болот.Ал эми жаш келиндердики такыя элечек деп айтылат.Ал шуру сыяктуу асем буюмдар менен кооздолот. Элечек илгери боз уйдун эпчи тарабында турган.Кебин бузбаш учун ичине жумшак кездемелерди салып толтуруп коюу керек . Кеп такыя. Кептакыя-элечектин ичинен кийилчу баш кийим.Бул моюн талыганда элечекти алып коюп женил-желпи журо берууго ылайыкташкан женил жоолук.Кеп такыянын арты элечектин куйрукчасынан чыгып туруусу шарт. Шокуло. Шокуло-кыз турмушка чыгып,торкунунон кайын -журтуна аттанганда кийилчу баш кийим.Барган жеринен колукту шокулону торкунуно кайра узатат.Салт боюнча аны синдилери турмушка чыкканда киет.Бирок,учурда шокулону орто жаштагылар да сахнага кийип чыгыгышып,каада -салтты бузуп жатышат. Жоолук. Жоолук- аялзатынын женил,ынгайлуу баш кийими.Турмушка чыга элек кыздар жоолукту артына бууп салынышат.Кыз жаны келин болуп келген алгачкы кундору жоолукту алдыга салынат.Жумуш жасаганга ынгайлуу болгондуктан ,арадан бир нече убакыт откондон кийин кайын журту уруксат берип,артка салынат.

Ваш браузер должен поддерживать фреймы Ваш браузер должен поддерживать фреймы--> --> Ваш браузер должен поддерживать фреймы--> --> Ваш браузер должен поддерживать фреймы--> -->

Для учеников 1-11 классов и дошкольников
Бесплатные сертификаты учителям и участникам

Кыргыздардын улуттук кийими

Кыргыз элинин улуттук кийими илгертен сакталып келет. Ар түрдүү оюн-зоок кечелерде, аш-тойлордо кыздарыбыз жашоо-шартынын деңгээлине ылайык кош этек көйнөк, саймаланган чыптама, топуларды кийишкен. Ошондой эле байбичелер, карыялар, жигиттер аш-той көркүн кооздолуп тигилген чепкен, саймалуу белдемчи, жайкалган элечектери менен ачышкан. Ал эми той-топурга барбаган күндөрү жумуш кылганга ыңгайлуу деп жеңил кийимдерди кийишкен.

Кыз-келиндерибиз кош этек менен жуп кие турган, ичтелип же жалаңкат тигилген жеңсиз, бели жабылгандай ич кийим. Чыптама да денеге чак тигилет. Ал кош этек менен кийгенде гана көркүнө чыгат. Көгүчкөн төш чытырап, бели кыпчыланып, чыптама этеги жамбашты жая кененделип кетет. Көйнөктүн кош этектери көлбүп, кыз кылактап, ал өзүнчө ак шоокум болуп көрүнөт. Укмуштай кооз саймаланып, же көбөлөнүп тигилген чыптама көбүнчө чий баркыт, тасбаркыт, тукаба, трайке өңдүүлөрдөн тигилет. Аны кош этек көйнөк менен өздүк көркөм чыгармачылыктын катышуучулары, артисттер, жаштарыбыз улуттук сыймыктуу кийим катары кийип жүрүшөт.

Эгер кийимдин жердиги көк кездемеден турса, ага түшкөн көчөттөрдүн өңү кызыл менен жашылдан тандалса, кызыл өң буюмду ажарлантат да, жашыл өң кездемеге жутулуп кетет.

Кемсел – бул адеми калың кездемеден, таардан тышы, жука кездемеден ичи бар элдик кийим. Муну бешмант, күрмө деп да коет. Ал тизеге дейре бычылып, жеңи узун да, чолок да болот. Мунун жалаң каты, жүн, кебез ичтелип (астарланып) жасалган түрү бар.

Бул кооздук кийимдин тик жакасына, жең учтарына да тегерете берилет. Адатта, кемселге кемер кур курчалат.

Мындан тик жака кемселдин кездеме курунун энине жана түшкөн көчөтүнө жогорудагы кооздуктар дал өзүндөй кайталанышы керек.

Элечек кыргыз зайыптарынын байыртадан кийип келаткан, калпактын катарында турган баш кийими. Тилекке каршы, б ү г ү нк ү к ү нд ө той топурларда эле болбосо эже-же ң елерибиз, энелерибиз ө т ө сейрек кийишет. Элечек - сыртынан бирдей к ө р ү нг ө н ү менен оромуна жараша к ө п т ү рг ө б ө л ү н ү п, аны кийген зайыптын жаш курагын, кайсы жерлик экенинен ө йд ө к ө рс ө т ү п турат. Айталы, т ү шт ү к, т ү нд ү к тараптарда элечектер негизинен ү нд ө ш ү п турганы менен Памирлик найман кыргыздарында ээк алгыч болбойт.

Элечектин эл ичинде "илээки" же "челек" деген да аттары бар. Памирдик кыргыздарга барган саякатчы Б. Громбчевский "Элечектин ө зг ө ч ө л ү кт ө р ү н билип алса ң кыргыз аялынын (оролушунан, аркасындагы куйругунун саймасынан) кайсы уруудан экенин, жаш курагын жазбай аныктаса болот. Эгер алар бир уруудан болсо элечектери да бирдей окшош"деп жазган.

Бай оокаттуу айымдар элечекке 30-50 метрдей, ө т ө жука ак кездемени тайпы орогон. Натыйжада ал к ө л ө мд үү чыккан жана тыкан к ө р ү нг ө н. Т ү нд ү к тарапта негизинен элечек ороонун 3 ыкмасы жолугат. Жаш келиндер ма ң дай жагы 3-4 б ү кт ө лг ө н, ээк алгычы бар, каптал же арка жагына турнанын же ү к ү н ү н ү лп ү лд ө г ө н канаты тагылган элечектерди кийишкен. К ү м ү ш кыргак, шуру же сайма, тасма менен кооздошкон. 30 жаштан ө т ү п калган аялдардын элечегинин жыгымы артында болуп, ма ң дайы т ү з тартылып, кооздолгон куйрукчасы чыгарылган. Ал эми орто жаштан ө йд ө ээк алгычы, куйрукчасы бар элечек кийишип, ү ст ү н ө н б ү кт ө м ө с ү артына т ү ш ү п тургандай жоолук жамынышкан. Аялдар элечекти жайдыр кыштыр оронушуп башынан т ү ш ү рг ө н эмес. Аны жатаар алдында гана алып коюшкан. Элечектин астына негизинен т ү шт ү к тарапта туулга сымал кеп такыя же чач кеп кийишкен. Алар да к ө п т ү рд үү болгон. Ал эми элечектин бир эле кооздугу эмес пайдасы да к ө п. Мисалы, журт к ө ч ү п баратканда келиндер т ө р ө п калса элечекке ороп, наристенин керегине жаратышкан. Адам улгайганда бели б ү к ү р ө й ү п калат эмеспи, ошон ү ч ү н белди т ү з алып ж ү рс ү н деп оор элечекти кийишкен. Себеби, жашы ө тк ө нд ө р элечектин куйругуна кооз шуру-мончокторду тагышып, ал шуру- мончоктор бир топ оор келген.

Слайд 1

Слайд 2

.Әбиемнең күңел сандыгы! Нинди серләр саклый икән ул? Гомер буе җыйган хәзинәме, Әллә инде күңел бизәгеме? Нинди серләр саклый икән ул?

Слайд 3

Әбиебез сандыгында Сакланмый ниләр генә. Әйдәгез сорыйк үзеннән, Ачып күрсәтсен безгә. Бу минем дәү әнием – Салисә Камилевна.

Слайд 4

Слайд 5

Слайд 6

Слайд 7

Слайд 8

Слайд 9

Слайд 10

Кәләпүшем, кәләпүш, Энҗе-мәрҗәннәр чиккән! Чиккән кәләпүш үземә Бигрәк килешә икән! Кәләпүшем, кәләпүш, Бизәгендә бар ае. Киеп куйсаң сокланалар Мин бит татар малае.

Слайд 11

Слайд 12

Читайте также: