Дагаев валид биография кратко на чеченском
Обновлено: 30.06.2024
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Зарегистрироваться 15–17 марта 2022 г.
Мамакаев Мохьмад Амаевич
Окуев Шима Хамидович
Бадуев Саид Сулейманович
Гайсултанов Умар Эдилсултанович
(1920-1980) Гайсултанов Iумар вина 1920 шарахь Шелахь ахархочун Эдалсолтин доьзалехь. Юьртара школа чекхъяьккхинчул тIаьхьа, 1936-чу шарахь, Грозненски рабфаке деша вахна Гайсултанов Iумар. Дика доьшуш чекхъяьккхина рабфак. Дукха хан ялале Сийлахь-боккха Даймехкан тIом болабелла. ТIаме а вахна Гайсултанов Iумар, 1941–1943 шерашкахь эскарехь хилла иза. Нохчийн къам махках даьккхинчу хенахь, 1944-1957 шерашкахь, Киргизехь финансови органашкахь белхаш бина цо. 1958 шарахь дуьйна хаддаза Нохч-ГIалгIайн книжни издательствехь дешаран книгаш арахоьцучу отделехь лакхарчу редакторан болх беш вара.Гайсултанов Iумар яздан волавелла дIадаханчу бIешеран 40-га шераш юккъе даханчу хенахь. Гайсултанов Iумаран дуьххьарлера книга “Болат-ГIала йожар” араяьлла 1959 шарахь Соьлжа-ГIалахь. Гайсултанов Iумар кхелхина 1980 шеран 1-чу февралехь Соьлжа-ГIалахь.
Саракаев Хьамзат Ибрагим-Бекович
Рашидов Шаид Рашидович
Рашидов Шах1ид Нохчийн г1араваьлла яздархо ву. Рашидов Шах1ид
Сулаев Мохьмад Абуевич
Абдулаев Леча Шарипович
Леча Шарипович Абдулаев ( 1953 , Чиллан-беттан 15 - гIа де) — нохчийн яздархо, поэт, публицист, гочдархо, Нохчийн Республикан а, Оьрсийчоьнан а яздархойн Кхеташонан декъашхо, Нохчийн Республикан а, Оьрсийчоьнан журналистийн Бертан декъашхо, Нохчийн Республикан Халкъан поэт.
Гадаев Мохьмад-Салахь
Мохьмад-Салахь Гадаев вина ГIуран-беттан 6-чу дийнахь, 1909-чу шарахь.
Гацаев Саь1ид Асланбекович
Мамакаев Арби Шамсуддинович
Сулейманов Ахьмад Сулейманович
Хамидов Абдул-Хамид Хамидович
(1920-1969) Хамидов Iабдул-Хьамид вина 1920-чу шеран гIадужубеттан 15-чу дийнахь. Иза нохчийн яздархойх тоьллачех ву. Цул сов иза актёр а, байтанча а, драматург а, гочдархо а, театран кхолларалийн белхахо а, Нохч-ГIалгIайн АССР-ан Хьалкъан артист (1959), Совет Пачхьалкхан яздархойн декъашко (1943), Нохч-ГIалгIайн яздархойн Бертан гIентда (1959-1961). Цуьнан дахаран некъ цIаьххьана хедира машенан бохамехь 1969-чу шеран товбеца-беттан 6-чу дийнахь.
Арсанукаев Шайхи Абдулмуслимович
Айдамиров Абузар Абдулхакимович
Джамалханов Зайнди Джамалханович
Берсанов Хож-Ахьмад Ахьмадович
Дикаев Мохьмад Джунидович
Дикаев Мохьмад вина 1941 шеран 1 сентябрехь Соьлжа-ГIалахь искусствон белхахочун Джунидан доьзалехь. Джунид Нохч-ГIалгIайн пачхьалкхан эшарийн, хелхаран ансамблехь говза пондарча хилла, гIараваьллачу нохчийн къоман композиторца Димаев Iумарца цхаьна пондар локхуш а хилла иза. Нохчийн къам махках даьккхинчу хенахь Казахстанехь Чу станцехь Iийна ДикаевгIеран доьзал. Цигахь 1949 шарахь хьалхарчу классе деша вахна Мохьмад. Юккъера школа чекхъяьккхина Даймахка цIадирзинчул тIаьхьа Соьлжа-ГIалахь 1959 шарахь. Иза Соьлжа-ГIалара 18 школа яра. Оццу шарахь деша вахна Нохч-ГIалгIайн пачхьалкхан педагогически институтан историко-филологически факультете оьрсийн мотт, литературий, нохчийн мотт, литературий хьоьхучу отделени. ТIех дика доьшуш институт чекх а яьккхина, аспирантуре хIоьттина фольклорехула йолу Iилманан говзалла караерзо.Оцу институте хьехархочун балха дIа а эцна иза. Хаддаза цигахь болх бина цо студенташна литература хьоьхуш. Дикаев Мохьмад кхелхина 1979 шеран 29 октябрехь. Поэтана дуьненахь яккха елла хан еха ца хилла. Амма ша дуьненахь яьккхинчу кIеззигчу хенахь нохчийн литературехь кIеггина лар йита кхиъна Мохьмад.
Кибиев Мусбек Магомедович
Сальмурзаев Мохьмад Сальмурзаевич
Эдилов Хас-Мохьмад Эдилович
Поэт, прозаик Эдилов Хасмохьмад вина 1922-чу шеран 16-чу ноябрехь Нохчийчоьнан Ачхой-Мартан районерчу ВалартIехь ахархочун Эдалан доьзалехь.
Эдилов Хасмохьмада юьхьанца цIахь дешна. Эдилов Хасмохьмад яздан волавелла 1937-чу шарахь, хьехархойн училищехь доьшуш волчу хенахь. Амма шина-кхаа шарахь а шен стихотворенеш зорбане ца елла цо, уьш ледара хеташ. Дуьххьара цуьнан стихотворени зорбанехь араяьлла 1939-чу шарахь.
Ошаев Халид Дудаевич
Музаев Нурдин Джамалдинович
Арсанов Саид_бей Арсанбекович
Бексултанов Муса Эльмурзаевич
Кагерманов Докка Денисолтович
Нунуев Сайд-Хьамзат Махмудович
Айсханов Шамсуддин Катаевич
Урок конспект разработан по чеченскому языку для 4 классов , разработан урок с требованиями ФГОС . Структура урока оптимальна .
Дагаев Валид Шитаевич
(1940 – 2016 шо)
Цо иллеш аьлла Украинехь, Гуьржийн махкахь,Казахийн махкахь, Дег1астанехь,Москвехь. Миччахь и шен гастролашка вахча ,ч1ог1а дика,хазахеташ т1елоцура иза.
1972 шо - Лауреат Всероссийского конкурса в Ростове-на-Дону.
2016 –г1а шарахь иллиалархочун дахар д1ахедира,цуьнан валар нисделира. Амма иза кху дуьненчуьра д1авахарх, вайх д1акъастарх, Валид вайн дегнашкахь вехар ву. Дахаран ницкъ ойуш, халкъан дог-ойла юьйцуш декар ду РФ-н Халкъан артистан сийлахь ц1е лелийначу халкъан везачу иллиалархочун Дагаев Валидан зевне аз. И вай виц вир вац, виц ва йиш яц, х1унда аьлчи и вайн исторехь,дахарехь дакъа лаьцца ву.
ТЕПТАР запись закреплена
Ламанца дин лелац,
Ца хилча ленаш,
Уьш кхачаделлачохь
Соцуш бу дин…
Иштта бу къонахий,
Х1ар дуьне латтош.
Къонахий д1абевлча –
Духур ду и.
Къонаха – дахаран
Синпхенийн мерз бу.
Къонаха – дуьненан
Г1айг1анийн шад.
Цо ларйо дахаре
Вайн йолу марзо.
Къонаха – пха кхосса
Дуьйлина 1ад.
Къонаха вехийца
Даймехкан сийнна,
Даймехкан сий лардеш,
Вала и ле.
Ле иза, кхин ваха
Ца лууш сана,
Ленвоцчу сийлалле
Кховдаеш ц1е.
Ца лууш ца ле и
Вайначул ваха,-
И вайна, махкана
Хьалхара ле.
Х1ар дуьне мел деха,
Къонахий беха:
1ожало лийр йоцчу
Сийлалле хьош.
Терзан т1е ца дуьллу
Цо деший, даьхний
Халонехь хадочохь
Хьуьнаран мах.
Ахь дуьне мах болу
Шен корта буьллу,
Вайн маршо ларъечохь
Саг1а дой шех.
Къонахийн собар ду
Лекха лам баккхал,
Собар ду сов доккха,
Кхача ца луш.
Къонахийн собар
Кхачийча-м, боккъал,
Х1ар маьлхан вайн дуьне
Духур ма ду.
Дуьненан машарна
Г1ароллехь лаьтташ,
Сийлаллин таж ма ю
Церан само.
Къонахийн само
Артъеллачу меттехь
Мостаг1 ву кийча 1аш
Дуьне дохо.
Той кхолуш х1оттаде
Боцчарна г1анташ.
Дийначел дийна бу!
Вайца бу уьш!
Къонахийн сий хуьлда!
Г1овтта вай, к1ентий,
Хьакъ долу сий, хастам
Царна а луш.
Къийсамна хьалха бу
Байракхан суьртахь,
Лийр йоцчу сийлалле
Шаьш дуьгуш вай…
Дерриг а халкъаша
Г1улч туьйсу бертахь,
Доьлху уьш ирс долчу
Хьалхенга шайн.
Валид Дагаев родился в 1940 году в поселке Новые Алды. Когда мальчику было 4 года, его семья была депортирована в Казахстан. Страшные февральские дни – это первое, что помнит о себе Валид. Учился мальчик недолго. Надо было помогать взрослым. Закатав штанины, Валид наравне со взрослыми делал саманные кирпичи, помогал строить дом. И еще одно воспоминание из детства – длинные песни-узумы в исполнении мамы. Песни о родном доме, Кавказе. Тяготы, перенесенные при выселении, сказались на зрении мальчика. Он стал постепенно слепнуть…
Валиду не было и тридцати, когда ему присвоили звание народного артиста ЧИАССР, в 1972-м он удостоился звания заслуженного, а в 1984-м – народного артиста РСФСР. Начавшаяся война прервала его творческую деятельность. Валид вынужден был уехать из своей четырехкомнатной квартиры по проспекту Орджоникидзе. Все, что было им с такой любовью и тщательностью собрано – инструменты, книги, костюмы, сувениры, все сгорело. Валид лирический певец. Он всегда пел о любви, о Родине. И не спел ни одной песни о войне. Валид Дагаев считает, что на долю народа выпало много испытаний, и не хочет бередить незажившие раны песней.
С 1954 года врачи постоянно поддерживали слабое зрение певца. Но после трагических событий 1994-го оно ухудшилось. И все же Валид твердо стоит на земле, которую воспевает вот уже полвека. Ему пришлось трижды самому восстанавливать свой разрушенный дом. И когда ему подарили машину, он продал ее и на эти деньги в очередной раз восстановил разбитый кров. Валид считает себя счастливым человеком: у него добрая и верная жена Малика, которая с 1959 года его надежный спутник жизни. В большой и дружной семье Дагаевых по стопам отца, к сожалению, никто не пошел. Да и сам Валид не одобрил бы подобный выбор детей. Слишком тернист этот путь.
Читайте также: