Краткое содержание ак буре
Обновлено: 04.07.2024
1. Ак Буре - Яблоко. Вкусное сладкое яблоко - Ак Буре расскажет тебе, как правильно назвать его по-татарски.
2. Ак Буре - Семья. Семья - главное в жизни каждого человека. Давайте вместе с Ак Буре выучим несколько слов о семье.
3. Ак Буре - Лес. В этой серии наш друг Ак Буре приглашает нас в свой дом - лес и знакомит с лесными жителями.
4. Ак Буре - Овощи. На весёлом огороде растут морковка, картошка и лук. Ак Буре научит тебя как назвать их по-татарски.
5. Ак Буре - Домашние животные. Ак Буре откроет тебе тайну - кошка и собака большие друзья!
6. Ак Буре - Школа. Ак Буре расскажет о школе и новых татарских словах, которые в ней тебе пригодятся.
7. Ак Буре - Каша. Вкусная каша и большая ложка – что еще нужно для хорошего обеда с Ак Буре?
8. Ак Буре - На реке. Рыбачим вместе с Ак Буре и называем речку и рыбку по-татарски.
9. Ак Буре - Обед. Аппетитный хлеб, вкусный суп, сладкая каша – Ак Буре назовёт их для тебя по-татарски.
10. Ак Буре - Одежда. Нарядное платье, удобные брюки - Ак Буре научит тебя называть их по-татарски.
11. Ак Буре - Чаепитие. Ак Буре угостит тебя ароматным чаем и медовым чак-чаком, а заодно расскажет - как называть их по-татарски.
12. Ак Буре - Заяц. Все звери в лесу – друзья Ак Буре. Сегодня он расскажет тебе о зайце и назовет его по-татарски.
14. Ак Буре - Еж. Ак Буре расскажет тебе о ёжике и поможет выучить новые татарские слова.
15. Ак Буре - Мальчик и девочка. Ак Буре расскажет о дружбе мальчиков и девочек и о том, как произнести эти слова на татарском языке
16. Ак Буре - Эчпочмак. Ак Буре и бабушка приглашают тебя на чай со вкусными треугольниками. Заодно узнаешь – сколько у них углов и как правильно назвать их по-татарски.
17. Ак Буре - Огород. Волчонок Ак Буре расскажет тебе о пользе овощей и назовет их по-татарски.
Образ Ак буре восходит к образу Сивого волка (Борте-Чино), общему для тюрко-монгольских народов.
В древнекитайских источниках сохранились некоторые древнетюркские генеалогические легенды. Согласно одной из них, народ туг-ю происходит из племени со, обитавшем некогда к северу от племён хунну. Старший из 70 братьев Туг-ю – Нишиду, родился от волчицы.
В другой легенде говорится о предках хунну, которые произошли от волка и красавицы дочери шаньюя (хана или кагана тюрков более поздних эпох).
Ак буре предположительно является тотемным предком булгарских племён; белая (сивая) масть говорит о его небесном, божественном происхождении.
Ак буре обладает двойной природой: может являться и в облике красивого джигита, и сказочной птицы, и богатырского коня.
Литература
Урманчеев Ф.И. По следам Белого волка. Ранние этнокультурные связи тюрко-татарских племен. Казань, 1994.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Тема:Татар халык әкияте “Ак бүре”
Максат: 1. Тотем хайван буларак Ак бүре образаның татар халык әкиятләрендә төп геройның булышчысы булуын аңлату.
2.Әкиятнең эчтәлеген анализ нәтиҗәсендә ачыклау;
3. Әкиятнең нигезендә халыкның акылы, тапкырлыгы зирәклеге, батырлыгы салынуын төшендерү, шул турыда уйларга өйрәтү;
4. Әти-әнигә, туганнарга карата мәрхәмәтле булу, кешеләр белән итагатьле сөйләшү әдәбе, батырлык, максатчанлык кебек сыйфатлар тәрбияләү;
“ Планлаштырылган нәтиҗәләр:
Бурыч: башка халыкларның культурасына хөрмәт хисләре булдыру; әдәплелек кагыйдәләрен саклап, төрле ситуациядән чыгу юлын табу.
Метапредмет:
Шәхескә кагылышлы УУГ: - укучының башкарган эшенә җаваплылык хисен арттыру
Регулятив УУГ: - максатны гамәлгә ашыру чараларын сайлап алу һәм аларны куллану; -бәяләү.
Танып белү УУГ: - тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу.
Коммуникатив УУГ: - иптәшеңне тыңлап, фикереңне тулы һәм аңлаешлы итеп әйтеп бирә белү.
Җиһазлау: Г.М. Сафиуллина, Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова “Әдәби уку” 1 нче кисә,. төркемнәрдә эшләү өчен биремнәр, слайдлар.
Дәрес барышы.
Дәрес барышы
Дәрес этаплары
Укытучы эшчәнлеге
Укучы эшчәнлеге
I Оештыру өлеше, мотивация.
Максат: дәрестә укучылар белән уңай психологик халәт тудыру
II . Белемнәрне акту-
альләштерү. Өй эше тикшерү. Куелган бурычларны иҗади чишү өчен кирәкле белем һәм күнекмәләрне яңадан барлау һәм төзәтмәләр кертү.
III . Уку проблемасын
Максат: Дәрескә максат кую (белгәннәр нигезендә ачыклап бу дәрестә үзләштерелергә тиешле уку мәсьәләсе кую).
IV . Уку мәсьәләсен чишү . Максат: әкиятнең эчтәлеген анализ нәтиҗәсендә табу; әкиятне аңлау өчен шартлар тудыру.
V. Беренчел ныгыту
VI.Рефлексия Максаты: Дәрестә эшләгән эшләргә нәтиҗә ясау
Дәрескә гомуми бәя.
Өй эше бирү
Исәнмесез, укучылар! Хәерле , якты көннәр сезгә. Бүгенге дәресемне Ф.Яруллин шигыре белән башлап җибәрәсем килә.
Һич яхшылык эшли алмасаң син
Кешеләргә, бик-бик теләптә,
Яхшы теләк телә,
Зур көч өстәп куя йөрәккә.
Ф.Яруллин бу шигыре белән нәрсә әйтергә тели?
- Әйдәгез, бер беребезгә яхшы теләкләр телик.
Дәрестә үз-үзеңне тоту кагыйдәләре
(1.Укытучы сөйләвен игътибар белән тыңла.
2. Иптәшеңне бүлдермә, тыңлап бетер!
3.Урыннан кычкырма, кулыңны күтәреп кенә җавап бир!
4.Җавабың төгәл һәм аңлаешлы булсын!) искә төшерелә.
Сезгә өй эше итеп нинди бирем бирелгән иде?
Башка әкиятләрдә бүре образы ничек сурәтләнә? (Мисаллар ярдәмендә аңлату)
Без бүген дәрестә кем яисә нәрсә турында сөйләшербез? Узган дәрестә нинди әкият укыдык?
1 нче бирем
Ак бүре дигән сүзне сез ничек аңлыйсыз?
Аның реаль тормыш белән бәйләнеше бармы?
Ак бүре - яшәү һәм үлемнән өстен зат, ул кара урманның кырыс, кодрәтле хуҗасы буларак сурәтләнә. Бу гаҗәп түгел. Элек электән төрки бабаларыбыз бүреләрне изге хайван итеп санаганнар, ыруны яклаучы һәм саклаучы дип саналган әлеге хайваннны үтерергә ярамаган .
2 нче бирем
Әкияттәге вакыйгаларны аерып алыйк, исем бирик. План төзибез.( Әзер планны бирәм, алар әкиятнең эчтәлегенә карап урнаштыралар)
1.Патшаның хатыны югала.
2.Абыйларының әниләрен эзләргә китүе.
3. Сүзен тыңламаган өчен Ак бүре аларны тораташка әверелдерә .
4.Кече улының әниләрен эзләве һәм Ак бүренең аңа ярдәм итүе.
5. Кече улы Диюне җиңә,
6. Әниләрен коллыктан азат итүе һәм шатлыклы күрешү мизгелләре
Һәр төркем үз планы белән таныштыра
3 нче эталон буенча тикшерү.
4 нче бирем Сорауларга җавап бирү. ( Сорулар төркемнәргә аерым бирелә чиратлап җавап бирәләр)
1.Ак бүрене нинди итеп күз алдына китерәсез? 2.Абыйлары белән егет арасында аерма бармы? 3.Абыйларына нинди сыйфатлар җитми?
4. Егетнең абыйларына карата мөнәсәбәте нинди?
5.Ни өчен айгыр егетне тыңлый, аңа буйсына?
6.” Ат килсә, тоягы көя, кош килсә, канаты көя торган җиргә” дигән сүзләрне ничек аңлыйсыз?
7.Дию күз алдыгызга нинди булып килеп басты?
8. ни өчен кече улына әниләрен коткару насип булды?
5 бирем. Укучылар, әйдәгез әле образлардагы сыйфатларны кешеләрдән эзләп карыйк:
Әкиятнең баш каһарманы булган Ак бүре патша малайларыннан акыллырак, көчлерәк итеп сурәтләнә, кешеләр аңа буйсынырга, аны ихтирам итәргә тиешләр. Үзен ихтирм итмәгән кешене ул җәзага дучар итә. Кеше яхшы мөнәсәбәттә булса,
Ак бүренең аңа ярдәм зур. Ак бүре - чисталык, сафлык билгесе. Кешеләрдәге саф күңеллелек сыйфатларын гәүдәләндерүче зат.
Яхшылык эшләсәң, һәркемгә рәхәт була. Андый кешеләрнең гомере озын була. Гомер озын булу- кешеләр синең яхшылыгыңны онытмау ул.
Дию образы ул- тылсымлы әкиятләрдә иң күп очрый торган геройларның берсе.
Кайбер кешеләр Дию кебек бик хәйләкәр. Кешеләр кылган яхшылыклардан гына файдаланалар
Әти – әни сүзен тыңлаучан, игътибарлы, ярдәмчел бала. Куйган максатына ирешә, кеше сүзенә колак сала.
Хикәянең темасын әйтегез.Автор ни әйтергә теләгән.
Әгәр сез узегезне саклаучы тотем хайван сайласагыз нинди хайван сайлар идегез? Ни өчен?
Әйдәгез тагын бер бүре образын карыйк.
Әкиятләрдә ул нинди?
1 группа Бүре урманда нинди эшләр башкара? язалар
2 группа Бүрегә холык-фигылен ягыннан характеристика бирегез.
3 группа. Бүре нинди була алмый?
Бүре – ул сабыйларны яклаучы. Ә тормышта сабыйларны яклаучы кем? Ул- әни . Әниләр алар балаларын яклаучы, саклаучы, кайгыртучы зат.
Кем әни була ала?
Әмма кызганычка каршы үз баласын кайгыртмаган әниләр дә була. Сезне әниләрегез больницада калдырмаган. Без аларга моның эчен рәхмәтле булырга тиеш. Бүген безгә кунакка укытучы апалар –әниләр килгән. Безнең аларга да әйтер сүзебез бар.
Мәрхәмәтле безнең әниләр.
Җиргә матурлыкны, илҗгә батырлыкны
Сез бирәсез газиз ӘНИЛӘР.( бездәге очрашу истәлеге итеп укучыларыбыз эшләгән китап кыстыргычлары алыгыз)
Без бүген дәрестә мәрхәмәтлек нигезләре турында татар халык әкияте “Ак бүре” әкиятен анализладык. Әкияттәге вакыйгаларны аерып чыгардык, һәр өлешнең мәгънәсен билгеләдек. Әкиятнең эчтәлеген ачыкладык. Автор фикерен таптык. Кешеләр белән яхшы мөгалләмәдә булырга, яхшылык эшләргә кирәклегенә төшендек.
Укучылар, бүгенге дәрес темасын үзләштерүегез буенча билгеләр куюыгызны сорыйм
Киләсе дәрес Ак елан әкияте турында сөйләшербез. Бер укучы еланнар турында белешмә алып килсен, 43-44 бит хикәяне укырга
Укучылар бер берләренә теләкләр телиләр.
Кагыйдәләрне искә төшерәләр.
Өй эше бүре булган әкиятләрне барларга, укырга, аларга карата сораулар әзерләргә иде. Шул сорау ярдәмендә нинди әкият яисә әсәр турында сүз барганны белергә иде.
Укучылар соруларын, яисә әсәрнең өзеген сөйлиләр, иптәшләре нинди әсәр турында сүз барганын ачыклыйлар.
Татарская сказка “Ак буре” рассказывает о том, как трехголовый злой дух Див похитил у Хана жену Ханбике и унес ее в свое волшебное царство. Двое старших сыновей Хана отправляются на поиски матери, но, проявив гордость и несдержанность, погибают в борьбе с силами зла. Спустя годы на поиски матери и братьев отправляется младший, последний сын хана – Тенгин. Оказавшись в дремучем лесу, Тенгин встречает Белого волка – Ак буре. Тенгин просит помощи у волка, хозяина леса, в его поисках матери и братьев. Белый волк, выслушав юношу, соглашается ему помочь и вместе с доброй колдуньей Кам Аной заклинаниями оживляет братьев Тенгина. Братья отправляются домой к отцу, а Тенгин с помощью опять же заклинаний Белого волка и Кам Аны оказывается в царстве Дива. В этом царстве он попадает под чары змеи Юхи, сестры Дива, которые заставляют его забыть о родине, о семье, о своем долге. Молодой батыр пребывает в этом состоянии до тех пор, пока в дело не вмешивается Белый волк и Кам Ана, которые разрушают злые чары и пробуждают Тенгина к воспоминаниям о матери, о семье и о родине. После этого Тенгин убивает змею Юхи и в жестокой схватке убивает все три головы Дива. После победы над силами зла Тенге встречает свою мать, а в царстве Дива встаёт солнце и заливает его ярким светом.
В премьере примут участие Альбина Латипова – сопрано, Алина Шакирова – меццо-сопрано, заслуженная артистка РТ, Эльмира Калимуллина – меццо-сопрано, Рузиль Гатин – тенор, Артур Исламов – баритон, заслуженный артист РТ, Рустам Асаев – бас, Динар Джусоев – бас, Айрат Имашев – баритон, Денис Ханбаба – тенор, Руслан Абдрафиков – баритон. Режиссер-постановщик оперы – народный артист РТ Айрат Хаметов.
Читайте также: