Яр чаллы туган шэхэрем сочинение
Обновлено: 03.07.2024
Я живу в одном из самых древних городов России. Казань основали больше 1000 лет назад и вся история города тесно переплетена с историей России. Сначала это была крепость, защищавшая границы Золотой Орды и важный пункт на торговых путях в Азию. Потом возникло Казанское ханство, воевавшее с Московским княжеством. И наконец, Иван Грозный ввел Казань в состав Российского государства.
Сейчас Казань в первой десятке самых крупных городов России. Здесь очень развита промышленность и несколько крупных химических предприятий, которые дают работу местным жителям.
В Казани есть метро, признанное самым благоустроенным в России, не считая, конечно московского метрополитена.
Так как Казань — столица республики Татарстан, то здесь сосредоточены и главные образовательные и культурные ресурсы региона. В городе несколько Федеральных Университетов и филиалов крупных ВУЗов. Это дает возможность людям не уезжать на учебу в другие города, а получать хорошее высшее образование и в дальнейшем работу тут же, в городе. Я тоже, когда закончу школу, буду поступать в Приволжский Казанский университет.
Древняя история города обусловливает наличие множества интереснейших достопримечательностей, на которые приезжают посмотреть тысячи туристов со всего мира. А наш Казанский Кремль даже находится под защитой ЮНЕСКО.
У нас также много театров, музеев, памятников старины, есть Национальная Библиотека — одна из крупнейших в России.
Поскольку в городе есть крупные предприятия нефтехимии, то имеются также и научные организации, которые поддерживают развитие этих предприятий на высоком уровне. И многие выпускники ВУЗов идут в Большую Науку, чтобы развивать экономику страны.
Мой город гордится тем, что в нем жили многие известные люди, оказавшие много влияния на российскую историю и культуру: Державин, Лобачевский, Шаляпин, Филатов, Ершов и другие. Я тоже горжусь, что тоже здесь живу. Мне нравится чувствовать сопричастность к таким прославленным людям, которые когда-то ходили по тем же улицам, что и я.
Я живу в Приволжском районе и любимое место прогулок с моими друзьями — озера Кабан. Там очень красивые набережные, скверы и можно покататься на лодках. А еще на озерах живут разные птицы и даже дикие лебеди, которых можно кормить хлебом. Там мы часто катаемся на велосипедах или роликах.
Я очень люблю Казань и даже когда вырасту скорее всего не уеду отсюда, а буду жить здесь.
Сочинение №3
Казань – столица Республики Татарстан, город, которому уже более 1000 лет и который несет в себе историю не одного столетия, город, в котором проживает свыше 1 миллиона человек, город, который всегда радушно принимает гостей.
Казань обладает достаточно большим запасом памятников архитектуры и прочих не менее удивительных достопримечательностей, которые собирают около себя туристов и обычных зевак. Город сочетает в себе несколько архитектурных стилей, например, таких как: барокко, классицизм, модерн, эклектика, псевдорусский стиль и конструктивизм. Эти стили оживают в постройках города, словно, сошедшие с книжных страниц персонажи давно полюбившихся историй.
Тенистые аллеи и парки города с обитающими крылатыми собратьями придают ему атмосферу спокойствия и душевного умиротворения.
Живописные храмы, которым уже очень много сотен лет, удобно расположились на берегу рек, уникальные в своем роде здания, уютные кафе и семейные ресторанчики – все это неотъемлемые составляющие этого невероятного города, моего любимого города.
Моим излюбленным местом всегда был небольшой остров Маркиз, летом, забираясь в тень ветвь, растущих там деревьев и читая книгу или изучая каждую деталь этого небольшого островка, не заметно пролетает время, и вечером, перед заходом солнца можно наблюдать невероятный молочно-розового цвета закат.
Также изюминку городу приносит Дворец Земледельцев. Его величественный стан и архитектура завораживают, а символ векового дерева наполняет жизненной силой каждого, кто является полюбоваться этим творением. Его свет во мраке ночи или только надвигающихся сумерек освещает все ближайшее, что есть вокруг. Гости города, зачастую, не упустят возможности лицезреть такую красоту вживую, и обязательно оценят увиденное по достоинству.
Каждый сезон года, будь то лето или зима, весна или осень, не важно, сменяя друг друга вносит новые краски и как будто жизнь в городе не прекращалась с приходом холодов или же, наоборот, аномальной жары, город словно сияет изнутри.
Я, поистине, считаю этот город своим любимым, каждую его улочку, перекресток, аллею или же парк с раскидистыми деревьями, каждую песчинку местного пляжа, каждую кофейню, что подает изумительный кофе, каждый ресторан, вкус блюд которого заставляет вернуться в будущем. Этот город наполнен любовью к жизни и готов дарить ее абсолютно каждому, кому это необходимо.
Сочинение на татарском языке на тему “Казан – мәңге яшь шәһәр” Иркәли җанны Идел һавасы, Ишетәм синдә әнкәм авазын. Мәхәббәтем син, Бәхетем каласы − Мең яшьлек Казан, Мең яшәр Казан. (Роберт Әхмәтҗанов).
Туган ягым − Татарстан. Киң кырларга, шаулы урманнарга, елгаларга, көмештәй ялтырап торган күлләргә бай минем туган ягым. Бәлки шуңа күрәдер, телебез дә каен ботагыдай сыгылмалы, көйләребез кебек назлы безнең. Чиксез яшел киңлекләр, урман, кыр, күлләр илендә, инде мең елдан артык үзенең серле исеме, шөһрәтле тарихы булган Казан шәһәре Идел елгасына Казансу килеп кушылган җирдә урнашкан. Казан − Татарстанның башкаласы. Ул татарларны бер үзәккә туплап торучы башкала − безнең рухи мәркәзебез. Ул − минем туган шәһәрем дә. Казанның, тарихчылар һәм археологлар ачыклый алган гомере генә дә 1000 елдан артып китә. Ә аңа кадәр ул күпме еллар дәвамында яшәгән, бер Ходай белә. Казан шәһәренең салынуы турында бик күп халык авыз иҗаты ядкярләре һәм әдәби әсәрләр бар. “Хан кызы Алтынчәч”, “Кабан күле”, “Алпамша” әкиятләре, “Туйбикә казаны” легендалары − әнә шундыйлардан. “Шәһри Болгарда халык бай яшәгән. Ләкин Аксак Тимер Шәһри Болгарны җимергән. …Бер кабиләнең анасы Туйбикә карчык унбишләп кешене иярткән дә җил көймәсе белән Идел буйлап китеп барган. Ул алты потлы казанын да үзеннән калдырмаган, казанның чылбыры да алты пот икән. Шактый баргач, юлчылар яр буена төшкәннәр. Бу урын аларга ошаган. Шунда туктап, яшәп калганнар. Безгә аш-су, бәхет теләп торсын диеп, казанны күмеп куйганнар. Шушы урында Казан шәһәрен сала башлаганнар, ди. Чылбырлы Казан әле хәзер дә шәһәр астында ята, ди, тик аны табучы гына юк, ди. Казан исеме әнә шулай килеп чыккан, имеш”. (“Туйбикә казаны”.) Чынлап та, безнең халкыбыз бик кунакчыл бит, димәк, ул сыйфат безгә борынгы бабаларыбыздан күчкән. Өйгә кунак алып кайту, аңа хөрмәт күрсәтү − бүген дә халкыбызның иң күркәм сыйфатларының берсе. Казан − тарихи шәһәр. Аның иң биек урынына Кремль диварлары урнашкан. Ә диварлар артында кызыл кирпечтән салынган Сөембикә манарасы һәм ап-ак Спас манарасы; Казаныбызга нур чәчеп торучы Кол Шәриф мәчете бар. Казан Кремле − Бөтендөнья тарихи мирас һәйкәле дип игълан ителде. Казаныбызга мең яшь булуга карамастан, ул яшәрә генә бара. Чөнки аны көннән-көн матурлыйлар, яңарталар. Башкалабызның иске урамнары, йортлары төзекләңдерелә. Шулай ук яңа урамнар һәм микрорайоннар да калкып чыга, метро төзелә. Казан һаман да иҗат дәрте белән рухланып яши, киләчәккә ачык йөз белән карый. Казан − безнең республикабызның йөрәге ул, белем үзәге. Монда бик күп атаклы язучылар, галимнәр, рәссамнар, композиторлар яшәгән, укыган, иҗат иткән… Шәһәребездә бик күп уку йортлары, музейлар, театрлар, парклар бар. Казанда төрле халык вәкилләре үзара дус яшиләр һәм эшлиләр. Казаным − ул дуслык шәһәре! Казаным − ул тарихи шәһәр. Казаным − ул гел яңарып торучы, картаймый торган мәңге яшь шәһәр!
Родной татарский уголок
Я проживаю в одном из самых старых городов России. Столица Татарстана была основана более 1 тыс. лет назад. Существование городка тесно связано с историей нашей страны. Изначально здесь располагалась крепость, которая защищала границы Золотой Орды от врагов. На этом месте также находился когда-то главнейший пункт торговых путей в Азию. Позже образовалось Казанское ханство, которое, как мы знаем из школьных учебников по истории, воевало с Московским княжеством. Что касается окончательного присоединения к России, то это смог сделать царь Иван Васильевич Грозный. Именно он ввёл Казань в состав царства.
В настоящее время столица Татарстана входит в десятку самых крупных городов России. На территории Казани весьма неплохо развита промышленная отрасль. Здесь располагается несколько больших химических заводов, которые обеспечивают работой местных жителей.
Мало кто знает, что метро, расположенное здесь, считается самым благоустроенным в нашей стране. Конечно, если не брать в расчёт московскую подземку.
Так как Казань является столицей республики, здесь также находится несколько образовательных и культурных заведений. У нас сосредоточено несколько государственных университетов, а также филиалов самых больших вузов России. Благодаря этому студентам нет необходимости ездить учиться в другие города. В Казани они могут получить неплохое образование, а в дальнейшем найти здесь же работу. Когда я окончу школу, то тоже планирую поступить в какой-нибудь из этих университетов.
Конечно, нельзя не упомянуть интереснейшие достопримечательности татарской столицы. На эти культурные наследия приезжают полюбоваться тысячи туристов не только с нашей страны, но и из других уголков мира. Самыми популярными достопримечательностями являются:
- Казанский кремль, который находятся под защитой ЮНЕСКО.
- Национальная библиотека, являющаяся одной из самых крупных на территории Российской Федерации.
- Знаменитая улица Баумана.
Помимо этого, в городе находится большое количество интересных музеев, театров, памятников культуры и архитектуры.
Растет и развивается
В городе располагаются крупные предприятия нефтехимии. Именно поэтому здесь находятся различные научные организации, поддерживающие развитие этих компаний на должном уровне. Большое количество выпускников университетов и институтов предпочитают делать карьеру в науке. Благодаря этому развивается экономика не только республики, но и всей страны в целом.
- Летняя универсиада;
- Кубок конфедераций;
- Чемпионат мира по фехтованию.
Мне удалось побывать на Кубке конфедераций несколько лет назад. Когда здесь проходила универсиада, Казань буквально кишела студентами, но было весело посещать различные мероприятия.
Я горжусь своим городом. Здесь проживали различные известные личности, которые оказали немалое влияние на культурное наследие всей страны. К таким выдающимся персонам следует отнести:
- Шаляпина;
- Державина;
- Лобачевского;
- Филатова.
Очень рад, что проживаю в этом замечательном городе. Иногда мне кажется, что я сопричастен к этим известным людям, ведь они тоже много лет назад ходили по тем же улицам, что и все мы.
Любимое место
Сам я проживаю в Приволжском районе. Очень люблю гулять со своими друзьями и одноклассниками вдоль озера Кабан. Здесь располагаются красивейшие пейзажи. Часто в этом районе можно увидеть фотографов, которые приходят запечатлеть закат для своего портфолио. На озере также проживают различные птицы, в том числе лебеди. Иногда здесь можно встретить туристов, которые приходят покормить их хлебом. Люблю просто наблюдать за всем этим, катаясь на велосипеде или роликах.
Считаю, что мне очень повезло родиться в таком замечательном городе, как Казань. Многие отправляются сюда в путешествие, а я счастливчик, так как живу здесь. Иногда мне кажется, что у меня никогда не возникнет желания уехать отсюда в другой город.
Казань для каждого
Казань — город-курорт, в который влюблены не только жители России, но и гости из других стран. Гостеприимная, загадочная, самобытная, удивительная и неповторимая татарская столица не оставит никого равнодушным после поездки сюда. Некоторые Казань называют неофициальной третьей столицей нашей страны. Мало кто знает, но по популярности посещения этот город занимает третье место в России. Многие сюда едут только для того, чтобы посмотреть на знаменитую мечеть Кул-Шариф, которая славится на всю страну.
Казань располагается в живописном и удобном месте — на берегах рек Казанка и Волга. Изначально город считался местом слияния Запада и Востока. Здесь находился главный торговый центр.
В настоящее время столица Татарстана динамично развивается. В ней располагается большое количество промышленных предприятий. Однако Казань имеет и большой культурный потенциал. Можно бесконечно рассказывать о красоте мини-улочек, которые чем-то похожи на европейские. Здесь сосредоточено большое количество мечетей и храмов, музеев и театров, древних архитектурных комплексов и памятников. Все это завораживает.
Отдельного внимания стоит Казанский кремль, который находится в самом центре нашей столицы. Он поражает каждого своим величием и красотой. Здание является уникальным. Оно украшено необычными ажурными элементами. Что касается современных домов, то они органично сочетаются со старинными городскими постройками и достопримечательностями.
В нашем городе трепетно относятся к историческим местам, но и современные архитектурные памятники делают Казань привлекательной для туристов и местных жителей.
В столице Татарстана проживают народы различных национальностей. На ее улицах можно встретить татар, русских, башкир, удмуртов, чувашей, марийцев. Что касается языка, то здесь их тоже несколько. Я и сам планирую в будущем выучить татарский. Хочу полностью наладить контакт с культурным и историческим наследием нашей республики.
Казань — это удивительный город. Побывав в нем раз, захочется вернуться ещё.
Город-сказка
Я бывал во многих интересных и красивейших местах России и других стран. Каждый раз, возвращаясь домой в Казань, я искренне радовался своему приезду. Да, существует большое количество красочных уголков на этой планете, но свой родной город я не променяю ни на какой другой.
В Казань мы переехали, когда мне было 5 лет. За эти годы я по-настоящему влюбился в татарскую столицу. Это именно то место, которое выделяется среди остальных и заслуживает неформального статуса великих.
О красоте города можно говорить бесконечно. Казань в настоящее время считается одним из самых крупных экономических центров России. Здесь хорошо развиты химическая промышленность, военная отрасль и авиационная сфера. В столице Татарстана ежегодно организовываются различные спортивные мероприятия. Например, недавно здесь проходили Кубок конфедераций и Чемпионат мира по футболу. Казань уверенно приняла несколько матчей.
Сам я проживаю в пригороде, однако часто бываю в городе. Люблю просто гулять по улицам, рассматривать здания. В Казани находится большое количество различных достопримечательностей. Мне нравится этот город не только за богатое культурное наследие, но и за его современность. Здесь сумели ужиться исторические памятники архитектуры, старинные музеи, храмы, мечети с огромными торговыми центрами, ресторанами, кафе и кинотеатрами.
Казань — это именно тот город, в котором не будет скучно ни одному туристу. Для каждого здесь найдется своё развлечение. Я бесконечно благодарен судьбе, что мне выпал прекрасный шанс жить в таком потрясающем месте.
В сочинении про Казань можно рассказать о многом. При написании школьники могут фантазировать до бесконечности. Однако полезно будет упомянуть не только о красивых пейзажах, достопримечательностях, но и о развитии города.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Описание презентации по отдельным слайдам:
Гүзәлем- Яр Чаллы
Гүзәлем – Яр Чаллы Яр Чаллы – бай тарихлы борынгы шәһәр. Аның 300 еллык бай тарихы бар. Аңа 1626 нчы елда Алабуга крестьяны Федор Попов нигез салган дип санала. Революциягә кадәр хәзерге Чаллы шәһәре урынында авыл булган. Чулман елгасы буенда яшәүче халыклар игенчелек һәм терлекчелек белән шөгыльләнгән. Ә гражданнар сугышы чорында монда кызыллар һәм аклар арасында каты сугышлар барган. 1930нчы елда Чаллыга шәһәр статусы бирелә. Кечкенә кала үсә башлый. Бөек Ватан сугышы елларында Чаллы халкы фронт өчен икмәк үстергән, җылы киемнәр хәзерләгән. Сугыштан соң шәһәрнең яңа тарихы башлана.60нчы елларда ГЭС һәм ЗЯБ бистәләре төзелә. 1969нчы елның декабрендә Яңа шәһәр һәм КамАЗ заводлары төзелә башлый. Чаллы каласына төрле илләрдән, төрле җирләрдән егетләр-кызлар җыела башлый. Алар Кама автомобиль заводын төзергә киләләр, башта палаткаларда, вагоннарда яшиләр. Ә бит шундый зур завод төзүче эшчеләргә палаткаларда яшәү рәхәт булмый.Шуңа күрә йортлар төзи башлыйлар. Беренче булып 2\01 йорты салына. Ә 1976нчы елда беренче КамАЗ машинасы конвейрдан төшә. Тиз арада авыллар тоташа һәм Чаллы шәһәре көннән-көн үсә,зурая бара:юллар салына, киң урам-проспектлар, бульварлар барлыкка килә, балалар бакчалары, мәктәпләр төзелә. Кеше ашамый-эчми яши алмый, шуңа күрә сөт, ит, икмәк комбинатларын, кондитер фабрикасын, минераль сулар заводын да төзиләр. Бүгенге Чаллы – матур һәм заманча шәһәр. Монда 80 милләт вәкиле дус яшиләр, тырышып эшлиләр.
Тирләп эшләсәң, тәмләп ашарсың.
М ә к т ә п География Математика Т а р и х Татар теле Әдәбият Ял паркы
Ә менә бу- … Утырып йөрергә уңай. Көн дә ул безне йөртә, Кирәк җиргә өлгертә. Билетыңны алуга Чык син хәерле юлга.
Өй эше -билетлар Мәкальләр Тама-тама күл булыр. Тамчы тамып таш тишә. Дөя дулап күккә менмәс.Бүредән бүрек ташлап котылмыйлар . Бикә бизәнгәнче туй үткән. Чебен дулап ат булмасИлен сатып ашаган-2 генә көн яшәгән. Сугыш беткәч батыр күбәя. Эшләп үлмәссең, чирләп үләрсең. Ятып калганчы атып кал. Юрганыңа карап, аягыңны суз. Итәк кисеп җиң ялгама. Көтеп алган кунак кадерле була. Киеменә карап каршы алалар,акылына карап озаталар. Атың чыкканчы җаның чыксын. Уйнап сөйләмә, уйлап сөйлә. Моның белән ботка пешереп булмый. Авызы пешкән салкын суны да өреп эчкән. Сүз сөйләсәң, уйлап сөйлә. Ат менгәч, атасын оныткан.Чынлап еласаң, сукыр күздән дә яшь чыга. Туйга барсаң туеп бар, актык казын суеп бар. Үзем тапкан мал түгел, атам тапкан жәл түгел.
География 1. Спросите друга, где находится город Набережные Челны. 2.Ситуатив күнегүне эшләгез. Скажите что: - г. Набережные Челны расположен на берегу реки Кама; - на месте нынешнего города были деревни Элеваторная гора, Красные Челны, Рябинушка, Орловка и другие - протекают и маленькие речки как Шильна, Мелекеска, Челнинка; - жители города выпускают грузовые и легковые автомобили. 3. Татарстан картасыннан Чаллы шәһәрен табып күрсәтәгез.
Математика 80 000 000 1 1976 520 000 2030 381
Математика 1626 - Чулман буенда яңа авыл барлыкка килә. 1930 – Чаллыга шәһәр статусы бирелә. 1969 – Чаллы шәһәрендә КамАЗ заводы төзелә башлый. 000 000 1 – беренче КамАЗ машинасы номеры. 1976 – беренче автомобиль конвейердан төшә. 520 000 – нән артык кеше Чаллы шәһәрендә яши. 80 – нән артык милләт вәкиле дус һәм тату яши. 2030 – Шәһәребезгә 100 яшь тулачак. 383 - быел Чаллыга …яшь булды.
Тарих 1. Чаллы шәһәре кайчан барлыкка килә? 2. Яр Чаллы – нинди шәһәр? 3. Чаллыга кем нигез салган? Бу кайчан булган? 4. Элек шәһәр урынында нәрсә булган? 5. Авыл халкы нәрсә белән шөгыльләнгән? 6. ГЭС һәм ЗЯБ бистәләре кайчан төзелгән? 7. Шәһәрнең яңа тарихы кайчан башлана? 8. Бөек Ватан сугышы елларында халык нишли? 9. КамАЗ заводлары кайчан төзелә башлый? 10. Егетләр-кызлар ни өчен Чаллыга киләләр? 11. Кешеләр кайда яшиләр? Ни өчен? 12. Иң беренче кайсы йорт төзелә? 13. Ә беренче КамАЗ машинасы кайчан чыга? 14. Чаллы шәһәрендә тагын нәрсәләр төзелә? 15. Бүгенге Чаллы каласы турында сөйлә. 16. Чаллыда күпме кеше исәпләнә? 17. Шәһәрдә ничә төрле милләт халкы яши? 18. Аргамак –нәрсәнең символы?
Татар теле Текстта бирелгән хәзерге заман хикәя фигыльләрне әйтегез, юклык формасына куегыз. Үткән заман хикәя фигыльләре булган җөмләләрне укыгыз. Соңгы җөмләне киләчәк заманда әйтегез Хәл фигыльнең мөмкин булган төрләрен кулланып җөмләләрне берләштерегез. - 1626 нчы елда авылга нигез салына. Халык игенчелек ,терлекчелек белән шөгыльләнә. - 1930 нчы ел җитә. Чаллы шәһәре урынында авыл булган. - Бөек Ватан сугышы башлана. Чаллы халкы фронт өчен икмәк үстерә. - Сугыш бетә. Шәһәрнең яңа тарихы башлана. - КамАЗ заводлары төзелә башлый. Төрле җирләрдән егетләр- кызлар җыела. - Йортлар төзи башлыйлар. Кешеләр палаткаларда яшиләр.
Әдәбият 1. Дөресме?Ялгышмы? - Чаллы – борынгы шәһәр. - Шәһәргә 1626нчы елда шәһәр статусы бирелә. - Монда КамАЗ машиналары чыгарыла. - Элек халык игенчелек белән шөгыльләнгән. - Шәһәргә Минзәлә крестьяны нигез салган. - Бүген шәһәрдә 1000 000 кеше яши. 2. Татарчага тәрҗемә итегез. Дәфтәрегезгә языгыз. Набережные Челны – древний город. До революции люди занимались животноводством и земледелием. Челны становится городом. После войны начинается новая история города. Начинают строить автомобильный завод. Город растет. Современные Челны. 3. 2нче бирем пунктлары буенча текстның эчтәлеген сөйләп карагыз.
Туган якка юл тотамын Туган як, туган як. Иң гүзәл газиз якка Туган як, туган як. Җир җиләкләре пешкән чак, Туган як, туган як Ашыгам каенлыкка, Туган як, туган як. Талпына куңел, талпына ашкына Ярсуына түз, түз генә, Каенлыкта җиләк пешкән, Тиз үрелеп өз генә. Чәчәкләрнең ниндие юк, Туган як, туган як. Хуш исле аллы-гөлле, Туган як, туган як. Бу якларга беркайда да, Туган як, туган як. Һич тиңнәр булмас төсле, Туган як, туган як. Талпына куңел, талпына ашкына Ярсуына түз, түз генә, Каенлыкта җиләк пешкән, Тиз үрелеп өз генә. Каенлыкта сайрый кошлар, Сайрый – сайрый кошлар. Бер туктамый өздереп, Өздереп- өздереп. Озакламам кайтырмын мин, Кайтырмын – кайтырмын. Торып булмас көттереп, Көттереп –көттереп. Талпына куңел, талпына ашкына Ярсуына түз, түз генә, Каенлыкта җиләк пешкән, Тиз үрелеп өз генә.
Краткое описание документа:
-өйрәнелгән фигыль формаларын сөйләмдә дөрес куллану күнекмәләрен ныгыту;
- укучыларның анализ ясый, белемнәрен гомумиләштерә һәм билгеле бер системага сала, исбатлый һәм аерым фикерне кире кага белү, арадан иң мөһим мәгълүматны , иң мөһим эшне сайлап ала белү күнекмәләрен үстерү.
- Чаллы шәһәре тарихы турында мәгълүмат бирү.
-Туган як, туган шәһәр тарихы турында күбрәк белүгә омтылыш, патриотик хисләр тәрбияләү.
Туган ил, туган жир, туган туфрак , сулаган саф һава, челтерәп аккан шифалы чишмәләр, елгалар. Барысы да туган якта үз, якын , кадерле, сокландыргыч ! Урал тауларының киң итәгендә туган ягым Башкортостан урынлашкан.
Башкортстан- таулар иле,
Монда алсу, тын таңнар,
Шул таңнарга уй-хисләрем
Яшьтән үк манчылганнан.
Башкортстан - күлләр иле,
Күлләре зәңгәр күзле.
Чишмәләре ачык йөзле,
Каршылар жырлап сезне.( М.Сиражи)
Шушы зәңгәр күзле күлләр, ачык йөзле чишмәләр , тын таңнар бөтенесе туган жиремдә. Чишмәләр жырын тыңлый-тыңлый хәтфә үләннәр келәме өстеннән ялан аяк йөгерәм. Ә искән жылы назлы жил битемнән иркәли. Каршыга очраган зифа каеннар серемне саклый, киңәш бирә сыман .Нинди ләззәтлек, рәхәтлек ! Һәркемгә шушы бәхет тияме соң!? Юктыр, чөнки кемдер үз туган жирен, нигезен корыта, оныта ; туган теле һәм тарихыннан баш тарта. Халык акылы : " Илен белмәгән - тиле", - ди . Фаиль Шәфигуллинның "Каеннар " шигыре юллары күңел сагышыннан язылган :
Серләшеп туймый каеннар
Яшел хәтфә аланда.
Каен телендә сөйләшү
Рәхәт, ахры, аларга.
Яфраксыз бер каен гына
Сүзсез, кайгыга чумган.
Ана телен белми торган
Кызганыч кеше сыман.
Телсез халык булмый, ил булмый. Телебезне онытсак, тарихыбыз мәңгелеккә гасырларда югалыр. Башка милләтне хөрмәт итик, телен , мәдәниятен өйрәник, әмма үз тамырларыбызны онытмыйк.
Күренекле шагыйрь Мостай Кәримнен шигырь юллары кечкенәдән йөрәгемә жуелмас хәрефләр белән язылган:
Жир Шарының картасына
Карасан яхшы гына,
Башкортостан шул картада
Бер яфрак хәтле генә.
Бер яфрак хәтле генә. Кем генә базнат итмәгән, кара кулларын сузмаган , ләкин өзеп алырга көче житмәгән.Чөнки шушы яфрак үскән агачның тамыры нык , гасырлар буе кара туфрак куенында ныгыган, үскән. Туган ягымның ныклы тамыры - халкыбыз. Башкортстанда күп милләт халыклары үзләренең икенче туган илләрен тапканнар. Рус, татар, башкорт, мари, мордва, чуваш һәм башка милләтләр бер кан туганнар кебек дуслыкта, татулыкта яши. Барысы очен дә Башкортстан газиз, сөекле , якын . Халыклар татулыгы, хезмәте, тарихы, ижаты, күренекле шәхесләре туган жиребезгә дан китерә. Батырлар эзе жыр, шигырь ,хикәя , әсәрләрдә язылган. Герой - шагыйрь Муса Жәлилнең ялкынлы шигырь юллары туган илгә чын сөю хисләре булып яңгырый:
Үлгәндә дә йөрәк туры калыр
Шигыремдәге изге антыма.
Бар жырымны илгә багышладым,
Гомеремне дә бирәм халкыма.
Халкымның күренекле зыялылары , шәхесләре күп : М.Кәрим, З. Биишева, М.Гафури, Р.Хәсәнов, М.Акмулла , И.Тасимов, Зәки Вәлиди , С.Юлаев һәм башкалар. Аларның тормыш юллары , халыкка хезмәте үрнәк булып тора. Туган як, халкыбызның үткәнен данлап, якты киләчәге өчен хезмәт итү үзе бер шатлык, горурлык. Уй-фикерләремне Салават Юлаевның шигырь юллары белән тамамлыйсы килә:
Минем туган кырларым,
Балдай татлы суларым,
Күккә ашкан Уралым -
Минең изге төягем,
Сезне сөя йөрәгем.
Туган ягымны сөям, тарихын өйрәнәм, халкыбыз белән горурланам , туган телемдә дан жырлыйм !
??ркемг? д? ?з туган ягы бик кадерле. Кеше кая гына барса да, барыбер к??еле бел?н ?зене? газиз туган авылына, туган ш. рен? ашкынып кайта.
Безне? чиксез ки? илебезд? матур ш. рл?р ??м авыллар бик к?п. Тик б?ек татар теленд? а?лашып, с?йл?шеп, татар халкыны? гореф-гад?тл?рен? буйсынып яш?г?н кешел?р, ?лб?тт?, Татарстан республикасында гомер кичер?. Татарстан республикасы экономик яктан ??м кеше саны буенча Русияне? и? зур республикаларыны? берсе. Шулай ук х?зерге Татарстан- й?зд?н артык милл?тк? туган йорт, туган як. Ул к?п милл?тле республика. Татарстан ?зене? бай тарихы ??м уникаль табигать ресурслары бел?н халкында горурлык хисе уята, шу?а к?р? д? бу табигать почмагы туристларны? игътибарын яулап алган. Зур у?ыш бир? торган ки? басулар, к?п миллионлы ш. рл?р з??г?р сулы Кама, Идел елгалары ??м яшел урманнар бел?н алмаша. Республика ?ир асты байлыклары бел?н д? горурлана ала.
Татарстан – минем туган ягым
Һәркемгә дә үз туган ягы бик кадерле. Кеше кая гына барса да, барыбер күңеле белән үзенең газиз туган авылына, туган шәһәренә ашкынып кайта.
Безнең чиксез киң илебездә матур шәһәрләр һәм авыллар бик күп. Тик бөек татар телендә аңлашып, сөйләшеп, татар халкының гореф-гадәтләренә буйсынып яшәгән кешеләр, әлбәттә, Татарстан республикасында гомер кичерә. Татарстан республикасы экономик яктан һәм кеше саны буенча Русиянең иң зур республикаларының берсе. Шулай ук хәзерге Татарстан- йөздән артык милләткә туган йорт, туган як. Ул күп милләтле республика. Татарстан үзенең бай тарихы һәм уникаль табигать ресурслары белән халкында горурлык хисе уята, шуңа күрә дә бу табигать почмагы туристларның игътибарын яулап алган. Зур уңыш бирә торган киң басулар, күп миллионлы шәһәрләр зәңгәр сулы Кама, Идел елгалары һәм яшел урманнар белән алмаша. Республика җир асты байлыклары белән дә горурлана ала.
Татарстан республикасында татар мөселман һәм рус православие мәдәниятенең үзара бәйләнеп яшәвенең үрнәге күрсәтелгән.Тарихының авыр вакыйгаларына карамастан, татар һәм рус халкы татулыкта һәм бердәмлектә яши.
Татарстанда буыннан-буынга күчеп килгән гореф-гадәтләр, бәйрәмнәр бик күп. Шуларның берсе - Сабантуй бәйрәме. Бу милли бәйрәм язгы чәчү тәмамлануга багышлана. Элек-электән Сабантуйның күрке - ат чабышлары, әлеге Татарстанда да бу спорт төренә бик әһәмиятле урын бирелә. Сабантуй бәйрәме Татарстанда гына түгел, ә татарлар яшәгән барлык регионнарда да, хәтта чит илләрдә дә үткәрелә.
Татар халкының милли бәйрәмнәре белән бергә республикада яшәүче башка милләтләрнең дә бәйрәмнәренә дә зур игътибар салынган.
Татар көйләре бигрәк тә моңлы булып тоела. Башка телләргә тәрҗемә ителми торган моң сүзе татар халкының күңелен сыйфатлый. Татар шигърияте һәм җыр иҗаты белән бер рәттә татар мәдәниятендә традицион һөнәрләр дә зур урын алып тора, алар татар халкының рухи дөньясын чагылдыралар. Мәсәлән, татар халкының ювелир сәнгате бөтен дөньяга билгеле. Шулай итеп, татар сәнгате безнең – татарларның - борынгы буыннарыбызның яшәү рәвешен, мәдәниятен чагылдыра. Без, егерме беренче гасыр кешеләре, үз халкыбызның, үз туган ягыбызның гореф-гадәтләрен ихтирам итеп яшәргә тиешбез.
Читайте также: