Сочинение туган ягыма яз килде

Обновлено: 05.07.2024

Минем туган ягым Башкортостан. Безнең республикабыз бөек Рәсәй киңлекләрендә урнашкан. Монда бик күп милләт дуслыкта һәм бердәмлектә матур гомер кичерә. Аларның уникаль гореф-гадәтләре, борынгы культуралары туган ягыбызның иң мөһим рухи байлыгы.
Һәркемгә үз туган ягы йөрәгенә бик якын һәм кадерле. Кайда гына булмасаң да, нинди генә матур җирләрне күрмәсәң дә күңел барыбер үз туган ягыңа тартачак, чөнки монда табигать тә матуррак, һава да чистарак. Безнең өчен зур горурлык шулдыр – кем генә Башкортостанга кунак булып килмәсен, барсында мондагы яшел куе урманнар, саф чиста сулы елгалар, бөек Урал таулары һәм кунакчыл, нечкә күңелле башкорт һалкы таң калдыра. Туган як – ул минем яраткан гаиләм һәм туган йортым гына түгел, туган ягым минем бөтен Башкортостан.
Эссе җәй көннәрендә урманда олы имәннәр һәм төз каеннар күләгәсендә, җиләстә йөрү иң рәхәтедер. Кайдадыр якында гына җитез чишмә үзенең моңлы җырын җырлап йөгерә, ул бер дә арымый: кышын да, җәен дә, язын да, көзен дә каядыр ашыга да ашыга. Минем туган ягым урманнары төрле-төрле җиләк-җимешкә, гөмбәләргә, дару ясый торган үләннәргә бай. Аларны барсында курыкмыйча кулланырга мөмкин, чөнки алар саф һавада, кеше аягы басмаган җирдә үскәннәр. Бу бөтен байлыкны безнең яхшы һәм миһербанлы мөнәсәбәтебез генә саклап киләчәк буыннарыбызга да җиткерер.
Минем өчен кадерле һәм якын булган як ул минем туган авылым. Туган авылым зур түгел, кечкенә, ул ике калкулык астында урнашкан. Бу ике калкулык кышны салкын җилләрдән саклый безне, а җәйне монда авыл халкы урман җиләге җыеп мәш килә. Кечкенә тауларыбызны җитез елга уратып алган. Бала-чагага җәй көнендә иң зур шатлык иртәннән кичкә чаклы шушы елгада ташбаш яки зур булмаган табан балыкларын тотып утыру. Ерак түгел генә безнең урманыбыз да бар, анда без җәй көннәрендә җиләк һәм гөмбә җыеп вакытыбызны уздарабыз. Урал таулары безнең туган авылыбыздан ерак урнашкан. Минем туган ягым – чиксез калкулыклы дала, кайсебер җирдә аны зәңгәр сулы елагалар кисеп чыга.
Башкортостанда уникаль табигать һәм мәдәният байлыклары бик күп. Монда булган сәяхәтчеләрнең күңелендә Башкортостанда күргән матурлыклар озакка саклана һәм тагын да шушы тылсымлы җиргә борылып кайтасы килеп торадыр.
Безнең бурычыбыз - шушы табигый байлыкларны, туган ягыбызның матурлыгын саклауга барлык көчебезне салу, туган җиребезгә олы ихтирам белән карау. Шулай булса гына монда килүче кунакларбыз да безнең туган ягыбызга, туган җиребезгә ихтирам белән карарлар һәм аңа зыянлык ясамаслар.

Природа русского обряда: "Обряд" - слово русское и происходит от корня "ряд". Рядить или обряжать значило: обсудить, договориться о чем-либо, установить то или иное житейское правило, провести праздник. В широком смысле слова - это строй, порядок, уклад жизни семьи, общины, трудовых коллективов. С помощью обрядов определялись и регулировались все отношения, вся деятельность людей, их досуг и развлечения. На обрядовой основе возникало и развивалось национальное самобытное искусство, создавались народные песни и танцы, художественные символы и орнаменты, народный эпос. Возникая на основе производственной деятельности, обряды являлись и средством общения, и средством выражения коллективных эмоций. Именно праздники всегда составляли основу ритма народной жизни. Разумеется "праздники" не в нынешнем их значении сплошного отдыха, а праздники как дни "страшные" или "страстные", посвященные богам, которые регулируют жизнь в природе и человеческом обществе. Большинство славянских обрядов сложилось в доисторические времена. Жизнь племен и народов носила относительно демократический характер, эти племена не знали рабства, подневольного труда и долговой кабалы. Только с развитием частной собственности начался процесс разделения земель, т. е. процесс закрепощения, появились феодальные государства, нуждающиеся в новой религии. Такой религией стало христианство. Православные миссионеры все больше вторгались в жизнь народа, всячески способствуя его духовному закрепощениою. Духовенство с помощью княжеских дружин насильно загоняло людей в реки и крестило, превращая их единым взмахом меча и креста в рабов господ небесных и земных.

Оценить 930 0

Тема: “Яз килде”.

Максат: Балаларның сүзлек байлыгын һәм сөйләм телен үстерү буенча башлаган эшне дәвам итү.

1) Табигать күренешләре һәм аларны белдерүче сүзләр белән таныштыру дәвам итү.

2) Сөйләм телләрен яңа сүзләр хисабыннан үстерү.

3) Язга карата мәхәббәт хисләре тәрбияләү.

Методик алымнар:

Эшчәлек планы:

2) Әңгәмә (сорау – җавап) алымнар ядәмендә балаларга яңа сүзләр өйрәтү.

3) Өйрәнгән яңа сүзләрне ныгыту.

5) Табышмаклар чишү.

Күрсәтмә материаллар:

1) Яз сурәтләнгән рәсемнәр.

2) Табышмаклы уен өчен болыт макеты.

Матур әдәбият:

Г.Тукай “Бу кайсы вакыт?” / Балалар бакчасы - 190 бит.

“ Чәчәк җыям” уены / Уйнап укый сабыйлар - 19 бит.

“ Нәрсә турында әйтәм” уены / Уйнап укый сабыйлар - 34 бит.

Табышмаклар/ Балалар бакчасы - 550 бит.

Хрестоматия “Иң матур сүз”

Шөгыль барышы.

Исәнләшү. (Табышмак уку)

Боз һәм кар эреде,

Я, әйтеп кара. ( Я з)

- Бик дөрес,балалар. Бу табышмак яз турында.

(Тактага эленгән рәсемнәр буенча әңгәмә). Балалар, ә яз икәнен каян белдегез?

(Балалар җаваплары).

- Бик дөрес, яз җиткәч, кояш яктырта, җылыта, урамда җылы була. Бергәләп кабатлыйбыз: җылы(берничә баладан сорала).

- Тагын ничек белеп була? Күктән нәрсә ява? (Яңгыр ява) .Бергәләп кабатлыйбыз: яңгыр ява. (Индивидуал ь кабатлаулар)

- Яңгыр яуганда күк күкрәргә, яшен яшеннәргә мөмкин. Агач ботакларына нәрсәләр чыга?

- Дөрес, бөреләр. Бергәләп кабатлыйбыз: бөреләр чыга.

(берничә балаладан аерым – аерым сорала).

- Яз җиткәч тагын нинди үзгәрешләр була?.

- Бөтен җир өстен яшеллек каплый: чирәм, үләннәр, чәчәкләр үсә. Нинди үләннәр, чәчәкләр беләсез?

(балалар җаваплары: уги ана яфрагы, тузганак, ләлә чәчәге…)

- Җылы яклардан күчмә кошлар кайта. Кошлар сайрый, тирә-юньгә ямь өсти. Бергәләп кабатлыйбыз: күчмә кошлар. ( Кошлар турында сөйләшү ) .

- Әйе, балалар, кошлар җылы яклардан кайталар. Ә нинди кошлар җылы яклардан кайталар? (Кара карга, сыерчык, сандугач, һ.б.)

- Әйдәгез әле, кошларның файдасы турында сөйл әш ик әле. (Кошлар матур сайрыйлар, зарарлы бөҗәкләрне юк итәләр.)

- Нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң без?

1. Кошлар-безнең дуслар!

2. Кошлар өчен җимлекләр, оялар эл!

3. Кошларны куркытма, рәнҗетмә!

4. Кош оялары янында кычкырма, шаулама!

5. Кош оясын туздырма!

6. Йомыркаларны, кошчыкларны кулыңа алма!

Тәрбияче:Әйе, балалар, кошларны сакларга кирәк, аларга ярдәм итәргә кирәк!

“Кошлар кайтуы” дигән уен

Гөр-гөр итеп кошлар сайрый,

Агачларга оя коралар.

Кайсы оя кора алмый.

Качканнарны эзләп табалар,

Читнекенә барып керәләр.

- Балалар, яз көне тагын нинди үзгәрешләр була?

- Ә күк йөзе яз көне нинди төстә була икән?

(аерым-аерым да әйтеп чыгалар).

- Көннән көн бөҗәкләр күбәя. Нинди бөҗәкләр беләсез?

(балалар җаваплары: күбәләк, май коңгызы, суалчан, кырмыска, үрмәкүч…)

- Шулак ук, яз килүгә урмандагы җәнлекләр дә сөенәнә: аю йокысыннан тора, ә куян ак туңын алыштыра. Балалар, куян ак тунын нинди төскә алыштыра?

Балалар, ә хәзер уйнап алабыз. Уенның исеме: “Чәчәк җыям”. Бергәләп басабыз.

- Барабыз, барабыз, (бер урында атлап баралар)

Тузганак күреп алабыз (як-якка карыйлар)

- Бик күңелле итеп уйнап алдык. Барыгыз да булдырдыгыз.

Урыннырыгызга утырыгыз. Карагыз әле, нинди матур болыт! Аның тамчылары гади генә түгел, серле. Анда нинди сер яшерелгәнен белер өчен hәр тамчыны алып, ачып карарга кирәк.(Балалар бер-бер артлы кояш нурларын алалар. Анда табышмаклар язылган).

Мине игътибар белән тыңлагыз әле.

1) Тама-тама таш яра.

Бу нәрсә була икән, балалар? Кайсыгыз әйтә?

- Бик дөрес. Бергә кабатлыйбыз: тамчы. Икенче табышмакны әйтәм:

2) Лампа түгел-яктырта,

- Бик дөрес. Кояш. Бергә кабатлыйбыз: кояш.

- Тагын берне әйтәм, тыңлап карагыз әле:

3) Йөзәм, ләкин суда түгел,

Йөзәм сезнең өстә мин.

Шат чагында ап-ак булам,

Кайчак кара пөхтә мин.

- Бу табышмакка җавапны кем белер икән? Нәрсә була?

- Бик дөрес. Бергәләп кабатлыйбыз: болыт.

4) Яз килсә киенә

Көз килсә чишенә.

5) Җәен соры, кышын ак,

Аңа шулай яхшырак.

- Яшел, сусыл, биек…

- Җилле, болытлы, җылы …

- Салкын, көчле, әче…

- Балалар, барыгызга да бик зур рәхмәт, булдырдыгыз!

- Яз көне кешеләр ничек киенеп йөриләр?

(Балалар җаваплары).

- Кофта, башлык, куртка-боларның барысын бер сүз белән ничек әйтербез?

- Күлмәк, куртка өс киеме була. Ә түфли, сандали, итек?

- Башлык, панама, берет?

Балалар, шөгылебезне йомгакларга да вакыт җитте. “Яз” ел фасылы турында сөйләштек, яңа сүзләр белдек, уеннар өйрәндек. Әйдәгез, тагын бер кабат искә төшереп китик әле.

- Балалар, әйтегез әле, без бүгенге дәрестә нәрсәләр өйрәндек?

- Яз турында нинди яңа сүзләр белдек?

- Балалар, кемнәр актив булды?

- Сез бүген барыгыз да актив булдыгыз, бик зур рәхмәт! Сау булыгыз!

У вас недостаточно прав для добавления комментариев
Чтобы оставлять комментарии, вам необходимо авторизоваться.
Если у вас еще нет учетной записи на нашем сайте, предлагаем зарегистрироваться.
Это займет не более 5 минут.

Для скачивания материалов с сайта необходимо авторизоваться на сайте (войти под своим логином и паролем)

Если Вы не регистрировались ранее, Вы можете зарегистрироваться.
После авторизации/регистрации на сайте Вы сможете скачивать необходимый в работе материал.

Заказать рецензию на методическую разработку
можно здесь

Я тоже работаю по программе Неменского постоянно ищу что-то новенькое, ваши презентации просто клад. Подробнее.

Оказание первой помощи в образовательных учреждениях Пройти обучение

Благодарность руководству образовательного учреждения за поддержку и развитие профессионального потенциала педагогического работника

Диплом за отличное владение и эффективное применение современных педагогических методик в условиях реализации ФГОС

Свидетельство о регистрации средства массовой информации ЭЛ № ФС 77 — 58841 от 28 июля 2014 года выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационный технологий и массовых коммуникации (Роскомнадзор).
Лицензия на осуществление образовательной деятельности № 4276 от 19.11.2020 года. Серия 78 ЛО № 0000171 Выдана Комитетом по образованию Правительства Санкт-Петербурга
В соответствии с Федеральной целевой программой развития системы образования на 2011–2015 гг. и проектом концепции федеральной целевой программы развития образования на 2016–2020 гг.

Мой край, моя деревня, моя профессиональная деятельность Кукмара районы Татар Толлысы авылы Туган ягым , туган авылым , мәктәбем.

Татар Толлысы авылы Нократ елгасы буенда урнашкан , авыл артында ук куе урман .

. Авылыбызның ямен , суы тәмен беләм, Шуңа күрә сөям җаным- тәнем белән.

Авылым турында Авылым янында , юл чатында карт имән үсә. Юлчыларны озатып кала, каршы ала ул. “Бибинур” фи льмы шушы им ән күренешеннән башлана.

Безнең уңышларыбыз Җырларга һәм биергә яратабыз .

Мин 5, 8, 10нчы сыйныфларда укчыларга татар теле һәм әдәбиятыннан белем бирәм. Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Хәлимова Руфия Раниф кызы.

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Туган җирем - татар җире, туган телем- Тукай теле.

Туган телгә, туган җиргә багышланган кичә.

Туган җирем - татар җире, туган телем- Тукай теле.

Туган җиргә , туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.

Программа элективного курса "Туган ягым, туган төбәгем"

Программа элективного курса "Туган ягым, туган төбәгем" в 9 классе. Прогрмма содержит объяснительную записку, тематический календарьный план.

Туган телем - иркә гөлем (Туган тел бәйрәме)

21нче февраль- халыкара туган тел көне. Шул уңайдан мәктәбебездә туган тел бәйрәме үткәрелде. Кунакка балаларның яраткан газетасы "Сабантуй"ның әдәби бүлек мөдире, шагыйрә Йолдыз апа Шәрәпованы да чак.

Тамчы - шоу Тема: Туган телләр була бер генә - Туган телнең кадрен бел генә .

Туган тел көненә сценарий. "Дөньяда иң - иң матур тел - ул минем туган телем"

Әлеге сценариның беренче өлешендә милләтебезнең мәдәнияте, милли уеннары, мәшһүр кешеләре турында кыскача күзәтү бирелә. Икенче өллешендә укучылар арасында телебез белән тирәнтен кызыксынучы, тарихыбы.

Читайте также: