Сочинение на тему ц1ыху напэ кабардинском языке
Обновлено: 05.07.2024
Мы нобэрей псалъэмакъым сыхыхьэн ипэ къихуэу сэ куэдрэ сыгупсысащ. Япэрауэ сэ апхуэдэу гъашДэ гъуэгуанэ ин къэзгъэшДакъым хабзэм апхуэдэу куууэ сытепсэлъыхьыну. Ауэ апхуэдэу щыт пэтми, къызгуры1уэ мащ1эмк1э мы псалъэмакъым къыхыхьэ дэтхэнэ зыми садэгуэшэну си гуапэщ.
Ди лъэпкъым ижь-ижьыж лъандэрэ зэрихьэ хабзэмк1э ц1эры1уэу щытащ. Ик1и а хабзэ дахэмрэ нэмысымрэ къыщежьэр адыгэ унагъуэрщ. Нэхъыжьыф1 зырыс дэтхэнэ унагъуэ узыншэми и щ1эблэр щ1еп1ык1 нэхъыжьхэм къыхуагъэна а ф1ыгъуэшхуэм-лъэпкъ хабзэм. Ц1ыхур дунейм къытохьэри ток1ыж, ауэ абы къыф1ащу псэуху зэрихьа и ц1эр къонэ. Апхуэдэщ лъэпкъри и ц1эр игьэпэжу къэгъуэгурык1уэмэ, и хабзэм хуэпэжын хуейщ - ар налкъутнэлмэсу шДэблэ къыщ1эхъуэм хуихъумэфын хуейщ.Ик1и ар къэзыухъуреихь псоми да1ыгъын хуейщ.
Пэжщ, зэманым зэхъуэк1ыныгъэ гуэрхэр егъуэт, ауэ зэманым сытхуэдэ зэхъуэк1ыныгъэ имыгъуэтами, укъызыхэк1а лъэпкъыр пшДэжу, укъэзылъхуа адэ-анэм уахуэфащэу , сэ зэманым сыдок1у жып1эу нэхъ лейуэ зумыш,1у дунейм утетын хуейщ. Дэтхэнэ ц1ыхури щылъагъуэгъуаф1эр и хабзэм щытетым дежщ.
Ди хабзэхэм утепсэлъыхьын щ1эбдза нэужь, куэд къэпт1эщ1ыфынущ зэхъуэк1ыныгъэ дызыхуэмейхэр и1эу. Псалъэм папщ1э иджыри к1эщ1у игугъу сщ1ынщ ди адыгэ хъыджэбзхэм. Сэ гу лъызотэ ди литературам къыхэщыж образхэм еплъытмэ, абыхэми зэрызахъуэжар. Я хьэл-щэнк1и я зьйыгъыкЪкХи, я зыхуэпэк1эк1и ар абыхэм ещхьыжкъым. Сэ сыкъеджауэ щытащяпэм пщащэхэмрэ щауэхэмрэ зэрызэхуэзэу,зэрызэдэгушы1эу къек1уэк1ыу щыта хабзэхэм.
Сочинение Темирова Темирлана,
Пшеунова Т. А
Назначение платежа: Пожертвование на лечение (фамилия и имя ребенка). НДС не облагается.
Основные способы перевода пожертвований в Русфонд
1.Через банк
2. Через терминал QIWI (КИВИ)
3. Через банковскую карту
4. Другие способы
17.09.2014 Пять социальных проектов незрячего, но смотрящего далеко вперед Алексея Фитисова
Алексей Фитисов помогает людям с ограниченными возможностями здоровья найти себя в жизни. Несмотря на то, что сам является инвалидом по зрению I группы, ведёт весьма активный образ жизни.
12.09.2014 “Общество книголюбов Кабардино-Балкарии” живо, благодаря общественникам
Где найти Общество книголюбов в Нальчике – знают многие. Наш адрес не изменился, хотя мы уже давно живём при другом социальном строе, можно сказать, в другой стране.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Описание презентации по отдельным слайдам:
Гъащ1эм хъугъуэф1ыгъуэ нэхъ ин дыдэу ц1ыхум бгъэдэлъыр:
Ф1ы, лъагъуныгъэ, шы1эныгъэ, пщ1э, напэ, къабзагъэ, пэжыгъэ, намыс, гущ1эгъу, гуф1эгъуэ,
Акъыл
Ц1ыхур зэрыгупсысэ,
зэрызэхищ1ык1 .
Псалъэжьхэр
Адыгэ напэр къэзылъхур
–пэжыгъэщ.
Напэм и пэ псэр ихуэ.
Псэр щэй напэ къщэху.
Напэм техуэр жьэм же1эр.
Напэ зи1эм л1ыгъэхэлъщ.
Дауэ зэрытхъумэныр ди напэр ?
Жэуапыр
Сытым щыгъуи пэжыр жыт1эфу дыщытын, ди щыуагъэхэр къэдгъуэтыжыфу дыщытын, гъэгъуныгъэ,ук1ытэ тхэлъын.
Напэ зимы1э ц1ыху.
Ук1ытэ,хабзэ зыхэмылъ,зым щхьэк1и зи дзэ мыш ц1ыху.
Напэ зезыхьэ ц1ыхум и сурэт
Абы сыт хуэдэ 1уэхури пэжыгъэ хэлъу елэжь…(пц1ы хэмылъу, и гум къыбгъэдэк1ыу.)
Ар – ц1ыху …(захуагъэм и телъхьэщ., дзыхь ебгъэз хъунущ., 1уэху зыпэрыувэм пэжу бгъэдэдтщ. )
Абы и сыт хуэдэ лъэбакъуэри пэжаъэм,захуагъэмтету еч. (егупсысауэ.)
Абы ищ1энукъым 1уэхугъуэ …(щ1эук1ытэн, и щхьэр щ1рихьэхын.абы мылъку е ахъшэ къыпэк1уэну щытми.)
Ар блэк1ынукъым …(ц1ыхум сэбэп хуэхъуфыну ищ1эмэ)
Напэ зи1э ц1ыхум щыуагъэ къы1эщ1эщ1ауэ щытмэ.. (ар щ1огъукэж ), ик1и …. (ироук1ытэж).
Напэр къегъэлъагъуэ…(ц1ыхум и гум илъымрэ и дуней тетык1эмрэ).
Абы ц1ыхур хуеущий… (ф1ым, пэжыгъэм,захуагъэм).
И жагъуэ мэхъу… (мыхъумыщ1агъэ щилъагъум деж).
Рефлексия.
Псалъэухар нэгъэсыж.
Сэ нобэ къэсщ1ащ…
Гъэщ1эгъуэн сщыхъуащ…
Гугъут.…
Сэ къызгуры1уащ, …
Сэ зэхэсщ1ащ, …
Сэ сыдихьэхащ.…
Урокым сэ къызгуригъэ1уащ.…
Сэ сыхуейщ.…
Урокым къыщыгъэсэбэпыпхъэхэр: Нало Заур теухуа гъэлъэгъуэныгъэхэр(выставкэ),усак1уэм папщ1э гъэхьэзыра видео теплъэгъуэр,презентацэхэр,псалъалъэхэр,тест лэжьыгъэхэр,сурэтк1э зэрылэжьэну 1эмэпсымэхэр.
Урокыр зэрек1уэк1ынур.
1. Пэублэ ,урокым хуэзыгъэуш дакъикъэхэр.
Егъэдж. Махуэф1к1э нобэ сыфхуоусэ,ц1ык1ухэ!Ди дерсым сыхуейт ирищ1эддзэну мы видео пычыгъуэмк1э.(Нало Заур теухуауэ Москва щрагъэк1уэк1а пшыхьым и зы пычыгъуэ доплъ).
Иджы сыхуейт къызжеф1эну-хэт ди псалъэмакъыр зыхуэгъэпсар нобэ?
Еджак1уэхэм упщ1эм и жэуапыр къа1уатэ.
Егъэджак1уэ:Пэж дыдэщ.Мы пычыгъуэм зытепсэлъыхьыр лъэпкъ литературэм зи гуащ1эр щхьэузыхь хуэзыщ1а,ц1ыхупсэм ехуэбыл1э тхыгъэ купщ1аф1эхэр зи къалэмыпэм къыщ1эк1а,псоми ф1ыуэ ялъагъу Нало Заурщ.
2.Унэ лэжьыгъэр къэпщытэжын
Нало Заур и 1эдакъэщ1эк1ыу дэ дызэджахэм сыт хуэдэ тхыгъэр ящыщ?-мы упщ1эр хэзышэ дощ1 унэ лэжьыгъэр къэпщытэжыным.Адэк1э едджак1уэхэр къыдопщытэж.
1) Упщ1эхэмк1э гъэлэжьэн
Егъэдж.
Доскам псори доплъ.
Доскам Нало Заур и сурэтыр ф1элъщ, итщ:
-Сытк1э пыщ1а мы илъэс бжыгъэхэр Нало Заур и гъащ1эм?
1. 1928гъ. 4. 1954гъ.
2. 1948гъ. 5. 1956гъ.
3. 1952гъ 6. 1959гъ.
1928гъ – Старэ Урыху къуажэм къыщалъхуащ.
1948гъ – къуажэ еджап1эр ф1ы дыдэу къеух, Къэбэрдей – Балъкъэр пединститутым адыгэбзэмрэ литературэмрэ и отделенэм щ1от1ысхьэ.
1952гъ – пединститутыр къеух, институтым егъэджак1уэу лэжьэн щ1едзэ.
1954гъ – Къэбэрдей – Балъкъэр щ1эныгъэ – къэхутак1уэ институтым щылэжьэн щ1едзэ ик1и, нобэр къыздэсым, Нало Заур абы щолажьэ.
1955гъ – къыщыщ1эдзауэ дунейм къытохьэ Налом и тхыгъэхэр, сабийхэм папщ1э усэхэр, рассказхэр, новеллэхэр.
Балладэ-тхыдэм е таурыхъым къыхаха сюжетым тету строфаурэ тха усыгъэ мыин.
Строфа-усэм и 1ыхьэ,часть стиха.
Усэ-усак1уэхэм зэгъэк1уауэ псалъэк1э зэхалъхьа тхыгъэ мыин.
Усак1уэ-усэ зэхэзылъхьэ ц1ыху.
Усэн-слагать,сочинять.
- Зытепсэлъыхьым и щытык1эр зэхэщ1эгъуэу, нэгум къыщ1агъэхьэу, къа1уэтэж щхьэк1э, ар нэгъуэщ1 зыгуэрым ирагъэщхьу, ирагъапщэу къыщыжа1эм деж зэгъэпщэныгъэк1э йоджэ.
Егъэдж. Дэтхэнэ зы усэ едзыгъуэми фыкъеджурэ къыжыф1эт. Усак1уэм удым и шыфэл1ыфэр къыщигъэлагъуэк1э сыт хуэдэ художественнэ 1эмал къигъэсэбэпми.
- Сыт хуэдэ пщ1э хуищ1рэ усак1уэм ц1ыху напэм? Фэ сыт хуэдэ щытык1э хуви1э ц1ыху напэм?(Дэтхэнэ зы усэ едзыгъуэми усак1уэм къыщегъэсэбэп зэгъэпщэныгъэхэр,егъэлеиныгъэхэр.Усак1уэм напэм нэхърэ нэхъ лъап1э зэрыщымы1эр ди пащхьэ псалъэк1э кърелъхьэ.Ц1ыхум псори ф1эк1уэд хъунущ,ауэ напэр зыф1эк1уэдам ф1ок1уэдыр гъащ1э дахэр,дыгъэпс гуапэр,ц1ыхум и пщ1эр.
3.Темэщ1эр егъэджын.
Макъамэ гуапэ къоуэ.
2) Упщ1эхэр гъэувын,абыхэмк1э ещанэ 1ыхьэр зэпкърыхын.
-Ет1уанэ илъэсым удыр къэк1уащ л1ыжьым и напэр ихьыну.
-Напэм и п1эк1э удым ихьар сыт?
-Удым напэр л1ым къыщримытым сыт хуэдэ 1эмал удыр зыхуэк1уэр?
-Сыт усак1уэм л1ымрэ удымрэ я образхэмк1э дигъалъэгъуну зыхуеяр?
- Ц1ыхугъэр, ц1ыху напэр псом ящхьэу зэрыщытыр дауэ къигъэлъэгъуэфа усак1уэм?
-- Ц1ыхугъэмрэ напэмрэ псом нэхърэ нэхъ лъап1эу зэрыщытыр Нало Заур къыдигъэлъэгъуащ л1ым и напэм и п1эк1э и гурыгъугурыщ1эхэр къызэри1уатэ и бзэр, дунейм и дахагъэр зэрилъагъу и нэр, уеблэмэ, и псэ дыдэри удым зэрыритымк1э. И бзэм, и нэм, и псэм нэхърэ нэхъ лъап1эу къилъытащ абы и ук1ытэмрэ и напэмрэ.
Ижь – ижьыж лъандэрэ адыгэм псом япэ иригъэщу щытащ и напэр, и ц1ыхугъэр. Адыгэхэм пщ1э хуащ1ырт напэ зи1э, ц1ыхугъэ зыбгъэдэлъ ц1ыхухэм. Нэмыплъ иратырт зи напэпэри зи ук1ытэри 1эщ1ыб зыщ1а ц1ыхухэм. Абы и щыхьэтуи ди бзэм псалъэжь куэд къыхэнащ. Фэ фщ1эуэ п1эрэ ц1ык1ухэ, апхуэдэ псалъэжь.(слайдым тет псалъэжьхэр еджак1уэхэм я пащхьэ идолъхьэ)
- Псэр ящэри напэ къащэху.
- Нэмыс зи1эм насып и1эщ.
-Ук1ытэр щагъуэтым бжэкъуагъым къуэсащ.
- Напищэ нэхърэ зы напэ.
-Ук1ытэ зимы1эм ц1ыхугъи и1энкъым.
-Балладэр Щоджэнц1ык1у Алий и фэеплъу зэрыщытар дощ1э. Хэт жи1эн сыту п1эрэ усак1уэм мы тхыгъэр Щоджэнц1ык1у Алий фэеплъ щ1ыхуищ1ар?
И дуней тетык1амк1и, и къигъэнахэмк1и къилэжьыжащ Щоджэнц1ык1у Алий апхуэдэ тхыгъэ гъуэзэджэ, нэгъуэщ1 куэди фэеплъ хуащ1ыныр.
Сыхуейт удым и теплъэр зы еджак1уэм ищ1ыну,адрейм напэ,ук1ытэ,л1ыгъэ псалъэхэр тегъэщ1ап1э зыхуэхъун теплъэгъуэ.
4.Егъэбыдыл1эн
Балладэм и ещанэ 1ыхьэм еджак1уит1-щы къегъэджэн,еджак1уит1ым тест лэжьыгъэхэр егъэщ1ыжын:
Тхыгъэм и ещанэ 1ыхьэр:
Гъатхэ пасэщ ещанэгъэр,
Пц1ащхъуэр уэгум щос.
Л1ыжьыр дэлъу гъатхэ дыгъэм
Удыр занщ1эу къос.
Блэм и щ1ыфэу,уд 1э гъурыр
Л1ыжьым ще1усам,
Щылъэтащ ар щтэ1эщтаблэу
Ещхьу блэ зэуам.
«Сувы1энкъым,-же1э удым,-
Сымыхьау уи напэр;
Зэф1эк1ынущ ар тынш дыдэу,
Що1усам си 1эпэр.
Уи ук1ытэр сэ къызэптым,
Уи яужь сок1ыж.
Уи ни уи бзи уи ук1ытэм
Пэк1уэу узотыж.
Ц1ыхум напэр зэран хуохъур,
Насыпыншэ ещ1.
Ц1ыхум напэр игъэлъап1эм,
«Хьэуэ!-же1эр л1ыжьым игук1э,
Зыми димыхьэх:
-Сэ схуэщэнкъым си ук1ытэр,
«Ауэ щыхъук1э,-же1эр удым,-
Телъхьэ ин пхузощ1:
Дунеишхуэм ф1ыгъуэу телъыр
«Хьэуэ!-же1э л1ыжьым игук1э,-
Ухэмыт а псом,
Ук1ытэншэу упсэу нэхърэ
«Армэ хъункъэ,-же1эр удым,-
Уи псэр къыхызох.
Уи ук1ытэр уигу пымык1ым,
Нэпсу нэм къыщ1ок1.
Асыхьэтым щ1оху и лъакъуэр,
Хуэму и псэр хок1.
Тест упщ1эхэр:
1. Хьэтуей къуажэм къыщалъхуащ…
б) К1ыщокъуэ Алим
в) Щомахуэ Амырхъан
а) Щоджэнц1ык1у Алий
б) Джэдгъэф Борис
4. Цы 1уданэ плъыжьк1э и нэр
Псалъэу жи1эм гур е1ул1эр
Ещхьу хуэш хыхьам.
Мы псалъэхэр зытепсэлъыхьыр…
а) етхуанэ классым;
б) еханэ классым;
Классым щ1эс еджак1уэхэм упщ1э яхуэгъэувын:мы балладэр зытепсэлъыхь 1уэхугъуэр фэ къыфщыщ1амэ,сыт хуэдэ хэк1ып1эт фи1энур?Дунейм фи бзэр бзэрабзэу,нэхэм дахагъэ псори ялъагъуу фытетынут напэр фимы1эжу,хьэмэрэ а дахагъэ псоми фыхуэхейуэ,ауэ фи напэр хужьу фыпсэупхъэт.Жэуап къатахэм ипкъ итк1э еджак1уэхэр гупит1у гуэшын.Апхуэдэ жэуап къызэратам тегъэщ1ауэ я гупсысэхэр утыку кърегъэлъхьэн.
5.Урокыр зыщ1экъуэжын
Егъэдж. -Ц1ык1ухэ,урокыр иризэщ1эткъуэжыну сыхуейт синквейнк1э.Псалъэхэр:напэ,л1ыгъэ,уд
Фи махуэ ф1ыуэ, нобэрей ди урокым кърихьэл1а хьэщ1э лъап1эхэ. Нобэрей семинарым и проблемэр, гу зэрылъыфтащи, нобэрй щ1эблэр гъэсэнымк1э адыгэ литературэм и1э мыхьэнэр дызыхуэк1уэну стандартыщ1эм къызэригъэув щ1ык1эрщ. Абы и макъым дыщ1эту ди урокыр едгъэк1уэк1ыну ди мурадщ.
2.Унэ лэжьыгъэр къэпщытэн:
Егъ. - Фэ унэ лэжьыгъэу фи1ащ Нало Заур и гъащ1эмрэ и литературнэ лэжьыгъэмрэ теухуа доклад вгъэхьэзырыну. Хэт игъэхьэзырауэ п1эрэ?
(къоджэ докладым). Сурэтхэр слайдк1э къэгъэлъэгъуэн.
Егъ. – Хъарзынэщ. Нало Заур и сыт хуэдэ тхылъхэр, тхыгъэхэр фщ1эрэ …. кърибжэк1ахэм нэмыщ1?
Егъ. – Абыхэм нэмыщ1 мис мы тхылъэхэри Налом и къалэмыпэм къыщ1эк1ахэм щыщщ. Тхылъхэм я выставкэ. Тхылъхэр егъэлъэгъун.
Егъ. – Сыту п1эрэ Щоджэнц1ык1ум фэеплъ щ1ыхуищ1ар мы тхыгъэр?
Слайд Щоджэнц1ык1ум и сурэт.
Егъ. – Сыт балладэк1э зэджэр?
Балладэр - ………слайд.
Егъ. – Адэк1э, мы балладэм и япэ 1ыхьэр сценкэу къагъэлъэгъуэну зызыгъэхьэзыра еджак1уэ къытхэтщи иджыпсту, хуит дыкъэфщ1мэ, фи пащхьэ къралъхьэнщ. (Сценкэр къагъэлъагъуэ, макъамэ гууз к1эщ1эту).
Егъ. – Мы теплъэгъуэм еплъа ц1ык1ухэм къыджеф1эт, хэт гъуэгурык1уэм къыхуэзар?
Егъ. – Авторым удым характеристикэ щритым деж сыт хуэдэ 1эмал къигъэсэбэпрэ?
Егъ. – Сытыт зэгъэпщэныгъэк1э зэджэр?
Едж. – Зэгъэпщэныгъэр…..Слайд.
Егъ. – Къэдвгъэгъуэти дыкъевгъаджэт тхак1уэм зэгъэпщэныгъэ къыздигъэсэбэп сатырхэм.
Едж. - Цы 1уданэ плъыжьк1э и нэ хуэдэщ къэдыхьам……….
Егъ. – Удым и теплъэр зригъапщэр сыт?
Едж. – И нэр цы 1уданэ плъыжьк1э къэдыхьам ирегъэщхь, псалъэу жи1эр апхуэдизк1э гум хыхьэу, ц1ыхум жагъуэ щыхъуу же1эри, хуэш зыхыхьа 1эпкълъэпкъым ирегъэщхь.
Егъ. – Хъарзынэщ. Адэк1э унэ лэжьыгъэу иджыри фи1ащ балладэм и япэ 1ыхьэм щыщ теплъэгъуэ, фэ нэхъ фигу ирихьар, сурэту фщ1ыну.
(Сурэтхэр къыхэхын, псоми егъэлъэгъун).
3.Словарнэ лэжьыгъэ.
Егъ. - Адэк1э балладэм и 2,3 1ыхьэхэм хэт псалъэ нэхъ гугъухэм я мыхьэнэр зыгурыдгъэ1уэнщ:
Жыхьэнмэ – дин лэжьак1уэхэм ц1ыхур л1а нэужь ишэчу жыхуа1э хьэзаб, щишэч щ1ып1э; (слайд)
и гур плъыхук1э – псы нэхъ 1ейуэ хуэл1эху;
хуэш – 1эпкълъэпкъхэр щ1ишэу къыхыхьэ уз;
сэтэнейхэр – (лабазник) удз, тхьэмпэ хужь ц1ык1у, 1эрамэу гъагъэу, мэкъуп1эхэм, хъуп1эхэм къыщок1; (слайд)
шауэ напщ1э – шык1э щывэк1э, шым деуэр здрик1уэ щ1ып1э. (слайд)
Егъ. – Мы псалъэхэр тетрадхэм ивотхэ.
4. Темэщ1эр егъэджын (пыщэн)
Ет1анэгъэм… удыр л1ым и деж къос,
«Сыкъэк1уащ уи напэр схьыну,
къыжре1э абы л1ым, ауэ л1ым и жэуапыр сыт щыгъуи зы быдагъэщ:
Егъ. – Балладэм къызэригъэлъагъуэмк1э, л1ым и напэр ихъумэжын щхьэк1э, и бзэри, и нэри, и псэ дыдэри итащ. Ар дихьэхакъым дуней мылъкуми.
Слайд ………….Зы тк1уэпс закъуэ
нэпсу нэм къыщ1ок1.
Асыхьэтым щ1оху и лъакъуэр,
Хуэму и псэр хок1.
Егъ. – Хэт къызжи1эн, темэ хуэхъуар сыту п1эрэ мы балладэм?
Едж. – (Балладэм къегъэлъагъуэ ц1ыхугъэмрэ напэмрэ нэхъ лъап1э зыри зэрыщымы1эр. И напэр имы1эж нэхърэ л1ым мыпсэужым нэхъ къищтащ. Темэ хуэхъуари аращ – ц1ыхугъэмрэ напэмрэ).
Егъ. – Хъарзынэщ. Адэк1э мы балладэм и текстым делэжьынщ тхылъымк1э. (Гъуэрыгъуурэ къегъэджэн, пычыгъуэк1эрэ, упщ1эк1э зэпкърахыурэ).
Егъ. – Ц1ыхугъэр, ц1ыху напэр псом япэу зэрыщытыр дауэ къыщыгъэлъэгъуа тхыгъэм?
Егъ. – Удымрэ л1ыжьымрэ я зэхуэзэныгъэм дауэ пэлъэщрэ л1ыхъужь нэхъыщхьэр? Сыт абы апхуэдэ къару къыхэзылъхьэр?
Егъ. – Хэт жи1эн, ди зэманым сытк1э щхьэпэ мы балладэр?
Егъ. – Мы балладэм сыт хуэдэ псалъэжь къыхуэпхь хъунур?
(Псэр щэи напэ къэщэху.) слайд
Егъ. – Хэт гу лъитауэ п1эрэ, сыт хуэдэ псалъэжьхэр къыхэщрэ мы балладэм?
Едж. – (Ер вы бжьакъуэм къызэрик1ыр; бацэ щапхъыу цы щапхъэхым).
Егъ. – Псалъэжьхэм нэмыщ1, сыт хуэдэ художественнэ 1эмал къигъэсэбэпрэ тхак1уэм?
Цы 1уданэ плъыжьк1э и нэр хуэдэщ къэдыхьам……..
- мы едзыгъуэм куэдрэ къытрегъазэ.
Егъ. – Пэж дыдэщ, къытригъэзэхук1и – удым и образыр нэхъ на1уэу, нэхъ ерыщ бзаджэу къыдегъэлъагъу тхак1уэм.
Егъ. – Сыт хуэдэ бзэк1э тха балладэр?
Едж. –(Бзэ тыншк1э, щэрыуэк1э, гуры1уэгъуэк1э)………………..
5. Гъэбыдэныгъэ
Егъ. – Ат1э, ц1ык1ухэ, нобэрей урокым сыт щ1эуэ къыщыфщ1ар?
Егъ. – Напэм теухуауэ нобэрей урокым щыжыт1ахэр къызэщ1эскъуэжу зы псалъэ жыс1эну сыхуейщ сэ. Ц1ыху напэр зэрыщы1эр, зэрыпсэур, ар ц1ыхухэм зэрахэлъыр псоми къыдгуры1уауэ къызолъытэ, ауэ напэншагъэр зытемыгъэк1уэныр ц1ыху псоми я ипэ къалэну, бэнэныгъэу къысщохъури, дыхущ1эвгъэкъу, псоми ди напэр хужьу, къабзэу дунейм дытетыну.
6. Унэ лэжьыгъэ етын.
7. Оценкэхэр гъэувын.
Егъ. – Нобэрей урокым хъарзынэу щылэжьахэщ…. абыхэ … яхузогъэув. Фыпсэу.
Amina, Къэсхь хабзэр
Сатаней,
Я писала но не помню
Даяна, Ар дыдэращ сэри
Читал в школе это произведение
2 къэсхьау щыта мыбык1э
Сэри стхау щытаа
"Хьэжыгъэ пут закъуэ" ЩоджэнцӀыкӀу Алий
Мы тхыгъэр ин дыдэу пхужыӀэнкъым, ауэ гурыщӀэу зыхигъащӀэм, гупсысэу уигу къигъэкӀыр куэдыщэ дыдэщ. Тхыгъэр зытепсэлъыхь зэманым лъандэрэ илъэсищэм щӀигъу дэкӀами, пщыхэмрэ пщылӀхэмрэ щымыӀэжми, тхыгъэм къыщыхъу Ӏуэхугъуэхэр ди нобэрей гъащӀэми щыхыболъагъуэр, ди жагъуэ зэрыхъунщи.
Показать полностью.
Тхыгъэр зытеухуар цӀыхум и гуауэм, и фэм дэкӀ бэлыхьым, ишэч хьэзабым, гущӀэгъуншэу, цӀыхугъэншэу зыр зым дызэрыхущытырщ. А псори тхакӀуэм ди нэгум къыщӀегъэувэр сабийм и гупсысэхэмкӀэ, и гурыгъу-гурыщӀэхэмкӀэ, и нэхэмкӀэ дырегъэплъ а къэхъуа Ӏуэхугъуэхэм.
Сабийм и гум мывэшхуэ хьэлъэу телъщ а хьэжыгъэ путым къахуихьа гуауэр, дунейм и дахагъэри къыфӀэмыӀэфӀыжу ещӀ. Хуэгъэвкъым а гузэвэгъуэр илъэсибгъу хъу сабийм и гум, и акъылым.
Унагъуэр шхын щхьэ мылӀэн папщӀэ, Хьэмид и гъунэгъу Тембот хьэжыгъэ пут закъуэ щӀыхуэу, хуэлэжьэжыну къыриӀыхащ. Тембот хьэж щыӀащ, Тембот хьэжыкӀэ йоджэр, сарыкъыр щыгъщ, нэмэз щыгъэр ӀэщӀэлъщ. Ауэ сыт и пэрмэн теплъэкӀэ зыбгъэмуслъымэныныр, ауэ хьэл-щэнкӀэ, Ӏуэху щӀэнкӀэ умымуслъымэным, цӀыхухэм уазэрыхущытын хуейуэ диным фарз тщищӀ хьэлыфӀхэр пхэмылъмэ, Алыхьым хьэрэм ищӀа пагэныгъэр пхэлъмэ, динымкӀэ уи щхьэ Ӏуэхухэр дэбгъэкӀмэ!? Диным и дахагъэр, и къабзагъэр зэхащӀэфакъым апхуэдэ цӀыхухэм. ТхьэмыщкӀэхэщ дауи жыӀи.
Иныкъуэ адыгэхэм я анэбзэм теухуауэ хуаӀэ бгъэдыхьэкӀэ, гупсысэкӀэ къуэнтӀа, зэблэша, мышухэри къыхощыр тхыгъэм. Адыгэ унэцӀэр, цӀэр зэрихьэу, теплъэкӀэ адыгэу, ауэ мыукӀытэу и лъэпкъым и псэр зыхэлъ бзэр Ӏумпэм ищӀу, "дызэрекэр урысыбзэс, ди бзэр сыту ссын…",- жиӀэу. Ари мытхьэмыщкӀэу дауэ зэрыжыпӀэнур!?
Тхыгъэм къыщыхъу псоми сытэпсэлъыхьынкъым. Феджэм фэ езым щыгъуазэ фыхъунщ Хьэсет цӀыкӀу и унагъуэм хьэжыгъэ пут закъуэм бэлыхьу къатрилъхьар.
ЩоджэнцӀыкӀу Алий Ӏэзэу дегъэлъагъу цӀыху цӀыкӀум ди хьэл мыхъумыщӀэхэр, абы гуауэ къихьыр. Тхыгъэм дерс нэхъыщхьэу сэ къыхэсхар зыщ: " Адыгагъэм, муслъымэнагъэм дахэу утепсэлъыхькӀэ, фащэ дахэ зыщыптӀагъэкӀэ зэфӀэкӀкъым, ахэр уи хьэлыфӀхэмкӀэ, уи щэнымкӀэ, цӀыхухэм уцазэрыхущытымкӀэ, Ӏуэхум узэрыбгъэдыхьэмкӀэ къэбгъэлъагъуэн хуейщ, уи гъащӀэм къыхэщын хуейщ". Алыхьым апхуэдэхэм ящыщ дищӀ!
Читайте также: