Сочинение малаг1а пайда лу дешаро

Обновлено: 02.07.2024

Разработка открытого урока на ингушском языке в 7 классе. Тема: Наречие.

ВложениеРазмер
otkrytyy_urok_ingushskogo_yazyka_v_7_klasse.docx 30.89 КБ

Предварительный просмотр:

ГКК имени А. Цароева

3 курс 1 взвод (7 класс)

Г1алг1ай метта йийла урок.

Куцдеша лоарх1ами цун грамматически белгалонаши.

Хьехархо: Китиева Д.И.

Горский кадетский корпус имени А. Цароева.

3 курс 1 взвод (7 класс)

Хьехархо: Китиева Д.И.

Тема: Куцдеша лоарх1ами цун грамматически белгалонаши.

Урока лоарх1. : 1. Куцдешах, цун грамматически, морфологически белгалонех юкъара кхетам кадеташта балар; цун синтаксически г1улакх довзийтар; куцдешаш предложене юкъера хьакъоастаде 1омабар.

2. Моногологически къамаьл шаьрдар; куцдешаш юкъедоаладарца вай дешай запас шеръяларах, къамаьл хозаг1а тоадаларах кадеташ д1атешабар.

3. Г1алг1ай эздий г1улакхаш диц ца дара, иштта 1алам эстетически кхетамца хьат1аэцара кадеташ т1ахьехар; логически кхетам лакхбар.

Гойтам: Эпиграф, сурташ, слайдаш, таблицаш, тесташ, гойтама диктант.

Урок д1аяхьара никъ:

Г1алг1ашка ала: ма яхийта зама,

хьакхаштаг1а бувца даьша бийцар.

Юха а хазийта цун оаз, ва нана,

хьо еций сона из 1омабаьр?

Урок д1аяхьара никъ

Готахьазилг (да, да) – трясогузка.

1. Хьех-чун дош. Урок д1айолалуш, массаза санна, вай цкъа кердача дешашцара болх д1ахьоргба…

- Д1аязде из дош, дагалаца.

Улга т1арча сурташка а хьаже,слайдашка а хьаже, иштта готахьазилга ашарга ла а дийг1е хоза предложенеш в1ашаг1йохка.

2. Шин-кхаь кадета 1оеш шоай предложенеш.

- Готахьазилг доацаш кхы малаг1а оалхазараш довз шоана?

- Пайда боалий наха оалхазарех?

- Т1аккха царна эшаш хулий вайгара г1о?

- Малаг1а г1о де йиш я вай царна?

Кадеташа оттаяьчарех предложени д1аязъю улга т1а.

  1. 1омадаьр кердадаккхар.
  1. Шин кадета тестови т1адулларца къахьег.
  2. Улга т1а предложене синт. тохкам бу:

Сийнача сигала ч1оаг1а хоза халхар дора готахьазилго.

  1. Цхьанкхийтта дешаш (хоза готахьазилг) дожарашца, легадар.
  2. Орфографически болх.

Сурта т1а а хьожаш, дифтонг оа юкъе долча х1амай ц1ераш д1аязъю кадета улга т1а, кердайоаккх бокъо, хьаоалл белгалдаьха дешаш (йоккха, боккха..)

-Малаг1ча доккхача шин даькъе декъалу къамаьла доакъош?

-Х1анз вай чакхйоаккхашъяр малаг1а округ я?

-Ц1ераш яхал вайна мел дайзача кхамаьла доакъой.

Хьех-хочо а кадеташа а тохк улга т1а даь балхаш нийса дий, хьаэц кадеташа даь тестови заданеш.

IV Керда тема хьехар.

  1. Хьех-чун дош. Лоаттам кердабаккхар.
  2. –Тхьовра ма аллара, х1анз д1ахо дахьоргба вай воаш соахка д1аболабаь никъ. Йоккхаг1йолча округера эггара т1ехьара къамаьла дакъа куцдош даххача д1акхаьчад вай. Цхьабакъда, цига д1ачудахалехьа вай кердадаккха деза лоаттамах воашта мел ховр. Шоана х1аранена хьалхашка таблицаш яда. Аз яхачунца шо раьза дале, таблица т1ара цу хаттара арг1а хьагойташ йолча цифра гонахьа гом бергба оаш, нагахьа санна аз яхар шоашта харцахьа хете, из цифра ручкаца д1айоаергья оаш.

1. Лоаттам – къамаьла дакъа да

2. Лоаттамо жоп лу хаттарашта: Мича? Маца? Мишта?

3. Ха хьагойташ долча лоаттамаша жоп лу хаттарашта: Маца? Маццалца?

4. Лоаттам – предложене маьже я.

5. Дара куца лоаттамо жоп лу хаттара: Мишта?

6. Моттига лоаттамо жоп лу хаттарашта: Мича? Мичара?

Рефлекси: Шин кадета, арг1-арг1ах жоп а луш (кхоккха хаттара) тохк хьех-чо берий балхаш. Х1аране шийна оценка оттаю.

2) А. Хьехархочун лекци, гойтама диктантах пайда а эцаш.

- Х1анз вай хьожаргда куцдош мича дах а, цун фу оамалаш я а, х1аьта ший лоалахошца, гаргалчарца юкъ-моттиг цо мишта лелаю а. Иштта вайна гучадаргда предложене чура цун синтаксически г1улакх а.

Сийсара, борз мо 1увг1аш, ч1оаг1а шийла, хьекхар мух. Дог1а делхар, тхов т1а фата етташ, турба чу геттара ч1оаг1а 1увг1ар мух.

Хьех-чо предложенеш тохк дешархой дикаг1а д1акхетаргболча оаг1орахьа, гучайоаккх белгалдешаи куцдешаи юкъера башхало, хьех уж мишта шоайла къоастаде деза. Иштта болх бу куцдешаи деепричастенеи юкъера къоастам гучабоаккхаш а.

Гойтама диктант (2).

Оаш хоз а яздаьд.

Цо хоз а яздергда.

Ручкаца хоз а язлу.

Диктантах пайда а эцаш, хьехархочо гучадоаккх куцдош цхьаккха тайпара хувцалуш ца хилар.

Х1анз вай къоастам бе йиш я сенах оал куцдош. (Кадета 1оеш бокъо учебника т1ара.) Куцдош оал даран е кхыча белгалон белгало хьахьокхача къамаьла даькъах. Цо жоп лу: Мишта? Мича? Мел? Х1ана? Сендухьа? Яхача хаттарашта: Предложене чу куцдош лоаттам хул.

1. Доска т1ара предложени хувца т1адулл хьехархочо кадеташта, хоза яхача белгалдешах куцдош хургдолаш.

Халхар ч1оаг1а хоза дора готахьазилго сийнача сигала.

3. Кхоллама болх. Хьехархочо 1оеш фразеологизмаш, кадеташа цар м1анга хьежжа цхьан куцдешаца д1аязъю уж.

Ц1и яьлча мо (водар) – сихвенна

Михо бодабаь ба1 мо (йодайир) – сиха.

Ши царг в1ашка ца кхеташ (шелвеннавар) – ч1оаг1а.

Хилар (из) даьтта хьекха маьчи санна – дика.

Сигалара 1очувежача санна (гучаийккхар)– ц1аьхха.

Кхаь б1оаг1илгах декъа улга т1ара дешаш, шоай ма1анга хьежжа.

1уйрийна, шийла, хьунаг1а, ч1оаг1а, геттара, бирса, ара, тахан, соахка.

Шин тетрадага хьож хьехархо – 4 оценка оттаю.

Къоано хуле новкъа воаг1аш,

Нийса лоатто г1ерташ г1ов;

Юхасацар, никъ ца хоадош,

Г1алг1ай мехкарашка тов…

  1. Фу гу шоана укх сурта т1а?
  2. Тахан вайна юкъе дий уж г1улакхаш?
  3. Шоана хой маца бита беза никъ?

VI Урока корта бар, таблицах пайда а эцаш.

Куцдош – къамаьла дакъа да. Цо хьахьокх даран е кхыча белгалон белгало.

Предложене юкъе куцдешах лоаттам хул.

Уккхаза, т1ато11аяь, маьлха к1ал, к1ирандийнахьа, футтаройна…

Куцдешо жоп лу мишта? Маца? Мел? Х1ана? Сендухьа? Яхача хаттарашта.

Хувца ца лу къамаьла дакъа

Вода (мишта?) шорттига.

(Мел шорттига?) Геттара шортига.

Куцдешо бувзам лелабу хандешаца, деепричастеца, белгалдешаца, куцдешаца.

- Х1анз вай тахан мел дийцачох малаг1а къоастам (вывод) бергба вай?

Бераша хьех-чун новкъосталца таблицах пайда а эцаш, вывод ю.

VII . Оценкаш д1акхайкаяр.

По теме: методические разработки, презентации и конспекты


Тема урока“Was wir schon wissen? “ Урок - путешествиеТип урока: урок повторения и обобщения пройденного материала.Цель урока: формирование коммуникативной компетенции уча.


открытый урок английского языка в 7 классе по теме "Английский язык - язык мира"

Данный урок актуализирует знания учащихся по теме "Иностранные языки". Данный урок построен на использовании всех видов речевой деятельности: метод "Мозговой штурм" при активизации лексического матери.


Открытый урок русского языка на тему: "Здоровьесберегающие технологии на уроках русского языка. Игра "Что? Где? Когда?"

Представляю Вам урок-игру, которая содержит увлекательно-познавательную информацию истории русского языка, сравнительное языкознание восточной группы славянских языков и др. Данный урок полезен с точк.


Открытый урок английского языка в 7 классе по теме: "Английский язык -язык мира"

Материал этого урока предназначен для проведения открытого урока английского языка в 7 классе. Он прививает детям интерес к изучению иностранного языка, развивает навыки чтения, устной речи.

  • Для учеников 1-11 классов и дошкольников
  • Бесплатные сертификаты учителям и участникам

Са нана даиман тхога хьожаш я. Из 1охайна в1алла б1аргагац тхона. 1уйран тхо деррига бераш х1ама даийта, ц1ена х1амаш т1айиха школе дохийта цо. Чудаьхкача а хьожа из тхога, ший мела йола ха тхога хьожаш йоаю цо. Цудухьа тхо дерригаш цунга хьажа декхарийла да. Из деррига кхетадеш со а хьож сай нанна новкъостал де. Цо к1езига-мукъа сало1аргдолаш. Ц1аг1а де дезар ду аз, цул совг1а, сай нанас саготтадергдоацаш, дика деш хьож со. Из ч1оаг1а раьза хул сона.

Нанна хам баь вай даргдац. Х1аьта дукха къахьега деза вай цун сатем лорабе аьнна. вай декхар да из.

  • подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
  • по всем предметам 1-11 классов

Курс повышения квалификации

Дистанционное обучение как современный формат преподавания


Курс повышения квалификации

Дислексия, дисграфия, дискалькулия у младших школьников: нейропсихологическая диагностика и коррекция

  • Курс добавлен 24.12.2021
  • Сейчас обучается 200 человек из 52 регионов


Курс повышения квалификации

Актуальные вопросы теории и методики преподавания в начальной школе в соответствии с ФГОС НОО

  • Сейчас обучается 353 человека из 70 регионов
  • ЗП до 91 000 руб.
  • Гибкий график
  • Удаленная работа

Дистанционные курсы для педагогов

Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

5 603 382 материала в базе

Самые массовые международные дистанционные

Школьные Инфоконкурсы 2022

Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

  • 10.03.2017 15178
  • DOCX 13.4 кбайт
  • 25 скачиваний
  • Оцените материал:

Настоящий материал опубликован пользователем Яндиева Айна Иссаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

Автор материала

40%

  • Подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
  • Для учеников 1-11 классов

Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов

Дистанционные курсы
для педагогов

663 курса от 690 рублей

Выбрать курс со скидкой

Выдаём документы
установленного образца!

Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки

Время чтения: 11 минут

Время чтения: 2 минуты

Новые курсы: функциональная грамотность, ФГОС НОО, инклюзивное обучение и другие

Время чтения: 15 минут

Школы граничащих с Украиной районов Крыма досрочно уйдут на каникулы

Время чтения: 0 минут

Инфоурок стал резидентом Сколково

Время чтения: 2 минуты

Минобрнауки и Минпросвещения запустили горячие линии по оказанию психологической помощи

Время чтения: 1 минута

Минпросвещения России подготовит учителей для обучения детей из Донбасса

Время чтения: 1 минута

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.

Нажмите, чтобы узнать подробности

План открытого мероприятия.Литератрно-музыкальная композиция.Г1алг1ай мотт-къаман мотт.

Г1алг1ай мотт - наьна мотт – къаман мотт.

ший мотт хар мел лоарх1аме да дешархошта гучадаккхар;

мета хозал, цун к1оаргал дешархошта гучаяккхар;

бокъонца бола шоай къаман патриоташ кхебар.

Класса кийчо:

дешархой сурташ,плакаташ, книжкай журналий

хьокхам, докладаш

Доска т1ара йоазув:

Мотт – къаман юкъара ганз. Х1ара саго

ший мета хам бе безза, сий де деза.

Хоастабе наьна мотт, хоастае Даьхе,

Кхебе, хозбе, шак1а санн ц1енбеш,

Кердадаккха, илли ала,

Оаз яхийта – мерза ба наьна мотт

Лерга хезача…

I Хьехархочун дош.

Иштта хетачарна дика хьокхам хургба аьнна хет сона вай в1ашаг1кхетарах.

Наьна мотт!Мел деза дешаш да уж х1ара сага. Ма дукха х1ама чулоац цу шин дешо. Цунца дувзаденна да вай вахар: вай хьаькъал, кхетам, вай культура. Наьна меттаца дувзаденна да вай эхь- эздел, г1улакх, сийрдача кхоаненга сатувсар.Мотт вай къаман эггара йоаккхаг1а йола ганз я. Из дег1аихаб баг1ахбувцамца, мах баь варгвоацаш хоза а, б1аьхий а, боккха лорх1ам болаш а ба г1алг1ай мотт. Тахан доккха баркал а оалаш дагабоха беза вайна вай метта хьалхара йоазув кхеллараш: Мальсагов Кураза Зоврбик, вай меттала эггара хьалха йоазув даьраш Беков Дордаг1а Тембот, Озиев Илеза Ахьмад, Озиев Исма1алий Салман. Мах баь варгвоцаш , ч1оаг1а лоарх1аме болх ба цар баьр. Ди бийса ца къувсаш вай йоазон мотт дег1аболабеш, из наха 1омабеш яьккхай цар шоай йоаккха ха.

Халкъа мукъам хоз.

II Мероприяти дешархоша д1ахо д1ахьо.

I Ведущи

Священных слов, заветных, дорогих,

Не так уж много среди слов других.

Так и язык единственно – земным

Стал для тебя с рождения – родным.

Ничто на свете не сравнится

С тем языком, что мог пробиться

В твоих устах, с рожденья лет,

Что для тебя, как божий свет.

II Ведущи

Вай дегаш детталу г1алг1ай мотт бувцаш,

Вай дегаш детталу г1алг1ай мохк безаш.

Тха бочал, фарал, илли – Г1алг1айче,

Иразе, беркате яхийла хьо.

Сийлахьа Г1алг1айче – эздела Даьхе,

Ноаноша хьийста беркате мохк.

Турпала Г1алг1айче – денала Даьхе,

Вай даьша лорабаь къонахий мохк.

I Ведущи

Где б ни был ты, заслышав речь родную

Ты тут же вспоминаешь твердь земную,

Где ты родился, жил и рос,

То есть Отчизна, близкая до слез.

Любой язык сам по себе велик,

Но всех роднее, знай, родной язык.

Родная речь, язык и слово,

Они и есть твоя основа.

II Ведущи

Майрала доага дог – х1аране кер чу,

Эздела г1алаш – х1арне дег чу,

Адамлен мерза са– дошо Г1алг1айче,

Къонахий Даьхе – кура Г1алг1айче.

Вай маьша дахалда г1алг1ай мотт бувцаш,

Вай г1оза дахалда яхь лелош,

Иразе яхийла нана Г1алг1айче,

Кортмукъа яхийла нана Г1алг1айче.

I Ведущи.

Дукха метташ да укх дуненен чу, къаман викалашка хьажжа доккхий а да уж, масала китайций мотт е инглисий мотт, х1аьта г1алг1ай мотт з1амига ба яхалга дац из, г1алг1ай мотт г1алг1аш бувц. Фу хургда т1аккха вай а из ца бувций? Мотт д1абаргба.Кхыча къаман наха вай мотт лора а бергбац е из 1ома а бергбац, бокъалдар аьлча вай воаш из лоарх1аш ца хилча лоарх1аб а бац.

II Ведущи

Дунен метташта юкъе къаьнаг1чарех ба вай мотт.Бале а йоазув 1921 шера мара даьннадац, цудухьа вай мета дукха эшам хиннаб цох.Эггара хьалхара вай метта йоазув даьрех ба Мальсагов Кураза Зоврбик, Беков Тембот, Озиев Салман, Осмиев Хьамзат кыбараш а, цар хьийга къа зехьа доаде йиш яц вай. Мотт эшаш ба – из вай сакхетам, къаман са , ганз я. Дош даша мо, меттахьа дуж г1алг1ай меттала. Лерг хьеста цун ясмален оаз хезача мишта 1елургвар из 1ома ца беш. К1оарга тахка х1ара деша ма1ан, хье ма хиллара хьо байзача, мала вусаргвар хьо беза ца луш?

Мальсагов К.З. вахарах а цо леладаьча балхех а хоам бу дешархочо.

I Ведущи.

II Ведущи

I Ведущи

Г1алг1ай поэташа шоай стихашца хестабаьб вай мотт, х1анз са новкъосташа ешаргья шоана вай метта хетаяь байташ.

IV Дешархоша стихаш еш.

1 Наьна мотт.

Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара г1алг1ай мотт,

Деша говзал сона енна,

Бицлургбоаца г1алг1ай мотт.

Эггара хьалха сай наьнага

Со хьо бувцаш йистхиннав,

Бера хана 1а нахага

Со харца ца ле 1омаваьв.

Наха хьаг1е хилва аьннаp

1а со новкъа ваьккхавац,

Ийрча,чамза хилда аьнна,

Сона иллеш деннадац.

Нагахь арг1а йоацар дувце,

Меттаза, чамза из хургбар.

Наха дика оалаш беце,

Симал къахьаг1а хетаргбар.

Къаьда, хьаьнала из бецаре,

Вай мотт хьана эшаргбар?

Меттахь оалаш уж децаре,

Дешаш сенна дезаргдар?

Дега гарга ба хьо сона,

Са хьамсара наьна мотт,

Деша говзал сона енна,

Бицлургбоаца г1алг1ай мотт.

2 Г1алг1ай мотт

Г1алг1ай мотт, со кхеваь мотт,

Са даь, наьна дошо мотт,

Зизай хозал, баьций мутт

Денна 1а са дег чу лутт.

Хьона аз сай корта бетт

Со хьа к1оаргал йовза г1ертт…

Х1анаб хьо,аз хьога хетт

Малх мо лепаш,сийрда, ц1ена?

Х1ара дош хьа дегах лет,

Сица, ц1ийца хоттаденна.

Хьо, ца ховчоа къе ба мотт,

Дала безбаь г1алг1ай мотт.

Хьона деннад сибат, куц,

Замо шаьрбаьб,хьекхаш гам.

Хьо ца хилча сена дувц,

Бовргбар дуненцара чам.

Цудухь беза лелабаьб,

Цудухь безаш хьалкхебаьб

Даьш шоай дезал, Даймохк лорош,

Ноаноша шоай ага теркош,

Ахархочо гота йоаккхаш,

Йо1о говза маха боаккхаш,

Мухажарий оаг1ув лувцаш,

Бус оаламаш, фаьлгаш дувцаш,

Маьлха з1анарашца бувцаш,

Нажарга т1а аьшк мо тувсаш,

Г1алг1ай мотт, са халкъа мотт,

Дала безбаь байта мотт.

Аз г1алг1ай мотт лебу.

Аз г1алг1ай мотт лебу

Са къамо из шаьра бувцандаь.

Г1алг1аша цунца беркат кхеду…

Шоай вахар цунах доаландаь

Ширача замалахь денз,

Мел хинна дика – во.

Кар- кара эцаш, багахбувцамца…

Г1алг1аша эздий, камаьрша бийца,

Бухсоццаш беркате г1алг1ай мотт,

Хьа сийле яхаргья массаза.

Г1алг1ай мотт хьоца да,

Са къаман вахаре мел хиннар…

Сий, беркат, эздел, денал, сабар.

Г1алг1аша шун т1а хьаьша везвеча,

Эздий бувца, хьамсара г1алг1ай мотт …

II Ведущи

Г1алг1ай къам, еррига Г1алг1айче тахан къаман культурай ганз дийнъеча, уж юха меттаоттаеча г1улакха бала болаш хила деза .Из да 1алаьмате лоарх1аме,кхоачашде хала, чоалхане дош. Вай даьша, мела халонаш шоашта т1акхаьча яле а, шоай мотт лакхерча дарже лоттабаьб, г1алг1ай мотт бувцаш хезача сапарг1та доалаш, дега дикахетар хулаш хиннад.

I Ведущи

Цхьаккха х1ама гонахьа доацаш, мехках баьха кхойтта шу доаккхаш шоай мотт, культура дег1айоалаеш къахьийгад вай даьша. Цу кхойтта шера царна дагадаьллар дар сихаг1а Г1алг1ай мехка ц1оабоаг1аргбола оамал лахар, нана Даьхе б1аргагор из дар цар массаза а дага кхаьбар .Малаг1а да цун бахьан, даьшта иштта езаш хиннай Даьхе, х1аьта вай заманхошта езаций из? Цар яхь хиннай, вай еций яхь?Царна бийзаб шоай мотт, вайна безаций г1алг1ай мотт?

II Ведущи

I Ведущи

Шоана фу хетт укх хьалах мотт х1аччий балар да ер, е вай х1аччий далар да? Х1анз вай хьожаргда мишта хов шоана г1алг1ай мотт.

1 Дукхаг1а кицаш хьана хов хьожаргда вай.

2 Малаг1а ловцаш хов шоана?

3 Ц1ераш яхал г1алг1ай поэтийи йоазонхойи.

4 Масса алапех латт г1алг1ай алфавит?

5 Малаг1а газет да эггара хьалха кепадетташ арадаьннар, малаг1ча шера

Массане а цхьана ховли довзалеш дашх.

VI Дешархоша д1ахо стихаш еш.

Г1алгай мотт.

Ло1ам болаш къаьста е ло1ам боацаш,

Халкъах,мехках дог лазачоа

Дегаг1оз хул, кхы йоккхаг1а йоацаш,

Наьна меттала аьнна дош хезача.

Бувцаш хьо хезача, сона духьалъувтт

Дега бухье дувша кхийна сурташ:

1урра лоаме сийрдайоаха малх,

Тийна лоама к1ала яда юрташ,

Уйла мара кхоачаргйоацаш гаьна

Со вале а, даим сох дог лазаш

Сона дега й1овхал тела нана.

Наьнал, Даьхел, халкъал кхы дезаг1а

Шийх саг лерх1аш волчун фу хургда?

Сона деза, деза корта беттал,

Эггара хьалха сай мотт керча ди.

Хьо ма барра бувца ховчоа

Б1аьхий ба хьо, наьна мотт,

Хьо ма барра бувца ловчоа

Т1ехьле я хьо, наьна мотт.

Ший халкъ Даьхе езаш волчун

Дозал да хьо, наьна мотт,

Ма барра хьо бувца хайча

Ма ираз дар са, наьна мотт.

II Ведущи

Унахочун мел дукха дарбаш даьдар аьнна, х1ама хилац цун лазара бокъонцадола бахьан гуча ца доаккхе. Иштта да метта хьал а, вай мел дувцар пайда бац х1аране ше бувца мотт ц1енбеш, нийсбеш ца бувце, из бувцарах пайда а хургбац.

I Ведущи

Вай мехка массадолча х1аман доаг1а, лард, овла, духье, г1алг1ай паччахьалкхен са – г1алг1ай мотт хила беза. Мотт боаца паччахьалкхе - паччахьалкхе яц, колони я, мотт боаца къам – ираз дайна, кортамукъале йоаца къам да. Х1аьта тахан вай паччахьалкхе я . Вай паччахьалкхен мотт г1алг1ай мотт ба. Г1алг1ай конституции т1а а белгалдаьд эрсий мотти г1алг1ай мотти г1алг1ай паччахьалкхен метташ да аьнна. Новкъостий, тахан ванна хьалхашка латта кертера декхар да вай мохк, мотт, паччахьалкхе лораяр, цунца лораю вай кортамукъале.

VII Хьехархочун дош.

Цу боарамаша белгалдаьд дукха дика куцаш: воккхаг1чун сийдар, даьи-наьней лерх1ам бар, ийшачоа новкъостал дар, нийсархошца г1улакх лацар, гаргало лелаяр, камаьрша хилар, хьаьша – да т1аэцар и кх. д1. Духхьал г1алг1ай мара доацача боарамех эздела дакъа а да вай къаман. Из да найца эздел. Цунца нийса хилча найца бокъо лац уст-даьнеи уст-нанеи духьал ваха, иштта царна а лац найца духьала баха бокъо. Вай къамо к1езига, эсала лаьрх1а г1улакх да из. Цудухьа вайна юкъе лорадеш да из х1анз а. Из дика 1адат да, х1ана аьлча уст-ц1ай, къаьстта уст-даи уст-нанеи бехке ба.
Эздел-м б1арчча вай хьаийцача ткъаьи цхьайтте дакъе декъалуш да: наькъа; хьаьша; дезала; даьца-наьнацара; къоаношцара; гаргалон; дезалцара; юкъара; дешара; лоалахошцара; нийсархошцара; балха; хьоашалха вахара; ловзарга ваг1ара; таьзета вахара вааг1ара а; кхыча къамий викалашцара; захалашцара (саг д1айигача); хийрача нахацара; захалашцара (саг хьайосалаяьча); мараи сесагаи юкъера; маьрц1аьшцара; несий; мехкарий; ма1ача наьха кхалнахацара; кхалнаьха ма1ача нахацара; х1ама даара; шу оттадара; берашцара; саг ехара; хьаьша накъаваккхара; ноанахошцара. Царех эздела х1ара дакъа ши-ший ха а моттиг йолаш леладе дезаш да.

Данный материал опубликован на сайте BezFormata 11 января 2019 года,
ниже указана дата, когда материал был опубликован на сайте первоисточника!

Читайте также: