Рагъул магъалоялъул бак1лъи сочинение
Обновлено: 02.07.2024
Подготовила учительница
родного языка и литературы
Пахрудинова Саламат
Назирбеговна
Лологонитль.2016г.
РАГЬАРАБ ДАРС
Х1адурана авар мац1алъул ва
литератураялъул муг1алим
Пахрудинова Саламат Назирбеговналъ.
Лологъонилъ. 2016 с.
- Баянго дарсил тема бич1ч1изаби. Асаралъул тема, идея загьир гьабизе бажари. Асаралъулъ рагъул ва рокьул темаби рагьун ругеб куц , маг1арул ч1ужуг1аданалъул сабруялъул к1одолъи, г1акъиллъи бихьизабун бугеб куц бихьизаби. Ф. Г1алиевалъул творчествоялъе кколеб къимат кьей. Жакъасеб къоялъулгун бухьен ч1езаби. Ц1алдохъабазул г1акълу камиллъизаби.
- Мац1алде, литератураялде рокьи бижизаби.
-К1алзул калам цебет1ей.
- Асаралъул г1ат1идаб анализ гьабизе бажари.
-Ват1аналде рокьи бижизаби.
- Нилъер эркенлъиялъе г1оло г1умру кьурал г1адамал к1очене бегьулареблъи, гьезул бет1ер къулун, х1урмат гьабизе кколеблъи бич1ч1изаби.
- Рагъулкьог1лъи, рагъул магъалоялъул бак1лъи бихьизаби.
- Халунил образалдалъун лъималазе тарбия кьей. Сундулъго сабру гьабизе кколеблъи бич1ч1изаби. Маг1арул ч1ужуг1аданалъе т1адег1анаб къимат кьей.
Дарсил алатал: т1ахьал, ребусал, компьютер, презентация, реферат, суратал.
Класс дарсиде х1адури.
Ц1ияб темаялъе цебераг1и:
а )Ф. Г1алиевалъул творчество;
б)К1удияб Ват1анияб рагъ. Рагъул кьог1лъи.
в) Рагъ- г1ахьалаб балагь.
Учителас асар ц1али.
Рич1ч1уларел раг1абазе баян кьей.
Дарс щула гьаби:
б) Кицабазул маг1на рагьи ;
в)асаралъул идея рагьи.
Дарсил х1асил гьаби(рефлексия).
Класс дарсиде х1адури.
-М. ГЪайибековалъул х1акъалъулъ реферат,
5. Ц1ияб темаялъе цебераг1и:
а) Ф. Г1алиевалъул творчество.
Фазу Г1алиева гьаюна 1932соналъ ХунзахърайоналъулГиничукь росулъ.Гьит1инго эменги хун хут1арай гьей г1езаюна эбелалъ.
Дагьаб мехалъ Мах1ачхъалаялда руччабазул педагогияб институталдаги ц1алун, Фазу уна Москваялде, гьениб т1убала г1умруялъул цо лъик1аб мурад- лъуг1изабула Максим Горькил ц1аралда бугеб Литературияб институт.Гьенир к1удиял г1алимзабаз, машгьурал хъвадарухъабаз кьурал дарсаз камилгьабуна коч1ое бугеб гьунар, гъварид гьабуна г1акълу-лъай. Фазуе дарсал кьуна рек1елъ къвак1иги чорхолъ гьунарги бугел Михаил Светлов, Владимир Луговской г1адал поэтаз.
Ц1али лъуг1ун хадуб ,Фазу х1алт1ула Дагъучпедгизалъул редакторлъун, г1емерал соназ йик1ана “Дагъистаналъул ч1ужуг1адан” журналалъул бет1ерай редакторлъун. Кинабго жигарги, жанги, чорхол къуватги, рек1ел х1асратги Фазуца кьола г1адамазул рак1ал авадан рук1ине, жах1да- х1усуд т1аг1ине, вацлъи, гьуинлъи щулалъизабизе.
Т1оцебесеб жиндирго кеч1Фазуцагьабуна т1оцебесеб классалда ц1алулей йигсб мехалъ. Узухъда, жеги берцинго ц1ализе-хъвазе лъаларей ясалъ гьабураб коч1олъ г1унгут1аби г1емерал рук1ана, амма гьит1инай ясалъухъа бажарана халкъалъулго г1умруялъе к1вар бугеблъугьа-бахъиналде раг1и абизе. Сон бук1ана г1ажаибаб. Росулъа армиялде т1орит1улаан г1олохъаби. Жеги рек1ун бук1инч1о аза-азар маг1арул г1олохъабазул г1умру бахъараб к1удияб рагъул ц1а, гьединлъидал армиялде унел т1орит1улаан рохалида, кеч1-бакъангун. Ват1ан ц1унизе унел чарамул васазухъги балагьун, гьит1инай Фазуца цоцалъ хурхинаруна т1оцебесеб коч1ол мухъал..
Фазул гьел раг1аби рахъана школалъул къадал газеталда. Гьелъул х1акъалъулъ хабар, пири г1адин, хехго т1ибит1ана гьит1инаб маг1арул росулъ. Гьеб раг1ана эбелалдаги. Ялгъузлъиялъ рак1 мукъсанай, чияр раг1укьа х1инкъарай эбелалъ ,лъадаса ц1ун бач1араб г1ерет1 г1одоб лъезег1ан теч1ого, к1ут1ана яс:
Щай, эбел, ягъулей? — абун гьикъана тамашалъарай Фазуца.
Ясаз кеч1 хъвалеб киб дуда раг1араб? Куч1дул хъварайМарямил г1адин, к1ал букъизейищ бокьун бугеб дуеги?—гьединаб бук1ана эбелалъул жаваб.
Фазул 30 ц1ик1к1ун т1ехь къват1ибе биччана. Щибаб т1ехь — гьеб ккола рек1ел цо кесек, г1умруялъул х1акъалъулъ гьарурал пикраби, анищал ва хьулал рехсарал сипат-суратал, образал. К1удияб рокьигун, адаб-х1урматгун хъвапеб буго Фазуца маг1арулазул, гьезул г1адатазул, г1амал-хасияталъул, т1абиг1аталъул х1акъалъулъ.
б) Фазуе щварал шапакъатал:
1969с. Кьуна Дагъистаналъул халкъияй поэтесса абураб ц1ар,
1994с.гьелъие кьуна Халкъазул гьудуллъиялъул орден.
2002с. кьуна Андрей Первозванниясул орден…
1941 соналъ байбихьана гьеб вах1шияб рагъ. . Г1емераб г1акъуба- къварилъи бихьана г1адамазда, амма гьез бихьизабуна кьвариги,къвак1иги, лебаллъиги, Ват1аналде бугеб г1урхъи гьеч1еб рокьиги, тушманасукьа х1инкъулареблъиги. Киналго цолъун, вацал г1ади,н къеркьана гьел г1аммав тушманасде данде. Гитлерил хиялал х1орлъана.
Нилъераз босана бергьенлъи, амма камиял г1емер ккана.Ват1аналъе г1оло, нилъер эркенлъиялъе г1оло г1умру кьуна 30 миллионналде г1агарун чияс.
в ) Рагъ- г1ахьалаб балагь.
Къварилъ, ками кеч1еб хъизан цониги бук1инч1илан абизе бегьула. Ват1аналъе камунаг1емерал васал. Гьезул ц1аралги ишалги кидаго к1оченаро. Рагъалъ рахъинаруна г1емерал бах1арзалги. Дагъистаналдаса вахъана 50 ц1ик1к1ун бах1арчи. Рак1алде щвезабе нилъер районцоясул бах1арчилъи. Мух1амадзагьид Г1абдуланаповасул х1акъалъулъ раг1ич1ев чи вук1ине рес гьеч1о.Гьесдаса ч1ух1ула ракьцоял.
Учителас асар ц1али.
Рич1ч1уларел раг1абазе баян кьей(словарияб х1алт1и).
Х1алцен, гормендо, сухъмахъ, свенек.
Дарс щула гьаби:
- Фазу Г1алиевалъул х1акъалъулъ щиб лъараб?
-Т1оцебесеб кеч1 кида гьабураб?
- Щай эбел ясалда ягъарай?
-Фазул асаразул ц1арал рехсе.
-Асаралъул тема рагье.( Асархъвалаго, авторалъборхунеб буго чаналиго к1вар бугебсуал, тема:
Маг1арул ч1ужуг1аданалъул г1акъиллъи, сабруялъул к1одолъи, гьелъул рух1ияб бечелъи.
Рагъул кьог1лъи, рагъул магъалоялъул бак1лъи, рагъул лъалк1ал.
+ Лъил ц1аралдасан бицунеб бугеб асар?
- Халунил образ рагье.
б) Кицабазул маг1на рагьи ;
- Сабру- алжаналъул к1ул
- Ват1ан хириясе хвел бук1унареб?
в)асаралъул идея рагьи.
- Щиб бич1ч1изабулеб бугеб асаралъ?
Бихьизабулеб буго рагъул магъалоялъул бак1лъи. Рагъалъ киданиги лъик1лъи гьабуларо, гьелъ бачун бач1уна к1удияб балагь. Рагъалъ вас гьавуларо, гьавуравги ч1вала. Бит1араб буго гьеб кици.( Закари рагъда ч1валев вуго. Амма рокъорго хут1аразул г1умруги лъик1аб гьеч1о, рагъалъ гьездаги лъун буго к1удияб ругъун: цоялъе камун вуго абурав, цогиялъе- вас.)Гьел бах1арзал к1очене бегьуларо.
Асаралъул г1ат1идаб анализ гьабизе.Г1абдулманаповасул х1акъалъулъ доклад х1адуризе.
Т1олалго нилъ цолъун мац1 ц1унизелъун, Ц1акъго т1адег1анаб рак1ари нилъер! Жакъа нилъеца т1обит1улеб буго нилъерго миллатги, мац1ги к1одо гьабун гьит1инабго церерахъин.
Содержимое разработки
Асаламу г1алайкум маг1арул мац1ги, миллатги рокьулел, маг1арулал!
Т1олалго нилъ цолъун мац1 ц1унизелъун,
Ц1акъго т1адег1анаб рак1ари нилъер!
Жакъа нилъеца т1обит1улеб буго нилъерго миллатги, мац1ги к1одо гьабун гьит1инабго церерахъин.
Г1енекке, муг1рул кеч1 чвахулеб буго,
Гьеб боржунеб буго муг1рул т1огьазде,
Гьеб гъугъалеб буго кьурабалъ, парсахъ.
Муг1рул коч1охъабаз мисал босизе.
Асаламу г1алайкум, хириял бусурбаби,
Бусурманаб диналъул кьуч1алда хут1айги нуж.
Кьварараб наслуялъул сси бугел маг1арулал,
Сахлъи сахаб г1умру кьун г1орц1изег1ан тайги нуж.
Намус иях1 ц1унараб ц1аралда т1анк1 ккеч1ого,
Бац1адаб г1ищкъуялъул г1орхъуда хут1айги нуж.
Хъизан-рукъ цоцалъ бит1ун бокьухъе ратайги нуж,
Рокьарал лъималги щун щулаго хут1айги нуж.
Бертадуе гурони чед бежизе ккогеги,
Рохалие гурони лълъар борхизе ккогеги.
Г1акъилав имамасул нухдаса таругеги,
Гьесул г1адаб лебаллъи лъугьараб наслу кьеги.
Авар мац1 бицунеб меседил кини,
Кинацаго гьорой рехулеб буго.
Гьеб мац1алъ кинидахъ ах1улел куч1дул
Дах1абабадацин к1очон тун руго.
К1одо, маг1арул мац1 кида к1очараб?
Дах1ададал к1уди г1урусалълъайищ?
Нилъер миллаталъул тарих, г1адатал,
Гьеб мац1 к1очон тани, кин лъазе ругел?
Хварал мац1алгицин ч1аго гьарулин,
Ч1агояб авар мац1 щай хвезабулеб?
Мац1 к1очене тани, Шамил к1очена,
Ах1улгох1 билила, Мах1муд лъаларо,
Г1алих1ажи, Ч1анк1а, кици-биценал,
Халкъиял асарал рилун лъуг1ила.
Миллатги лъаларел, мац1ги лъаларел
Лъималазул хьвади щибдай бук1ина?
Бокьухъин хьвадиги тохаб г1амалги
Чияр гьаз босани, суруларищ нилъ?
Дун г1урус мац1 рихун к1алъалей гуро,
Дие гьеб бокьула, дида гьеб лъала.
Амма бокьилаан маг1арулазда
Маг1арул жидерго мац1 к1оченч1они.
Дун йиго маг1арулай
Маг1аруллъи хирияй
Маг1арухъ кьуру г1адай
Кьури гьеч1еб рак1алъул.
Дун дур талих1ай йиго
Дир хирияб Дагъистан
Дур ракьалда йик1иналъ
Дуде бугеб рокьиялъ.
Ах1изе ккола куч1дул
Умумузул жергъада
Реццизе ккола ясал
Намус ц1унизе лъалел.
Кьурдизе рекъон буго
Къалигун зурма бачун
Чияразул музыка
Муг1рузул бакъан гуро.
Маг1арулал ратани
Маг1арул г1амал тоге
Маг1арулазул намус
Басра гьабун хьвадуге
Дун йиго маг1арулай
Маг1аруллъи хирияй
Маг1арухъ кьуру г1адай
Кьури гьеч1еб рак1алъул.
Г1орхъи тун бокьула мун, маг1арул мац1,
Маг1арухъ г1умругун цадахъ бижараб.
Чохьол эбелалъул рахьдада цадахъ
Дур маг1арулаб рух1 хахана дица.
Дулъ биун т1ун буго Мах1мудил х1асрат
Х1амзатил борхатаб, гъварараб гьаракь,
Бокьула рак1алъе мун, г1агараб мац1,
Г1азизаб ракьалъул т1абиг1ат г1адин.
Дун гьаюраб къоялъ, къулун т1адегун,
Т1егьилан абуна, дида эбелалъ.
Гьеб раг1и бук1ана маг1арул мац1алъ
Маг1арул ч1ужуялъ ч1ух1ун абулеб.
Дица гьаб мац1алда бакъул ч1оразде
Дах1аян рит1ана гьит1инал кверал,
Каранде дунги къан, инсуца дие
Гьаб мац1алъ ц1алана, ц1одорал харбал.
Ясазул кьурди.
Къоло щуго соналъ Дагъистан ц1унун,
Ц1ум г1адин вагъарав Шамил имамас,
Маг1арул мац1алда эркенлъийилан
Ах1ана кьураби кьват1илеб х1алалъ.
Гьаб мац1 дие кьуна маг1арулаца
Маг1арул намусгун бечедаб ирслъун.
Бац1ц1адго ц1уне гьаб, бечед гьабе гьаб,
Гьелда ах1е дуца х1асратаб кеч1ан.
Биччанте гьаб дагьаб хъач1аб бук1ине,
Хъач1ал кьурабазда г1ураб бук1ине.
Г1агараб рахьдал мац1, дир маг1арул мац1,
Дир рек1елъ бессараб бидулъ бежараб,
Дицаги кьела мун рахьдада цадахъ,
Дирго лъималазе ма босейилан.
Хириял гьудулзаби, рак1ал цоял кьерилал,
Жакъад ругин нилъ дандч1ван, гьаб берцинаб сверуда.
Нилъ руго г1олохъанго, бут1рул хъах1лъананиги,
Нилъ руго аваданго, заман кьог1лъананиги.
Ралагье нуж квег1иса, ралагье квараниса,
Киназго пикру гьабе бит1араб бугищали.
Нилъ руго г1олохъанго, бут1рул хъах1лъананиги,
Нилъ руго аваданго, заман кьог1лъананиги.
Аби буго маг1арухъ, бищунго дур рак1 хвараб,
Аск1ор ругел божараз гьабулеб батулилан.
Гьеб бит1араб батила, г1умру гьеб г1умру буго,
Амма жакъа гьединал нилъеда аск1ор гьеч1о.
Ралагье нуж квег1иса, ралагье квараниса,
Киназго пикру гьабе бит1араб бугищали.
Нилъ руго г1олохъанго, бут1рул хъах1лъананиги,
Нилъ руго аваданго, заман кьог1лъананиги.
Огь гьудуллъи, огь гьудуллъи, огь гьудуллъи, ц1уне гьудуллъи!
Огь гьудуллъи, огь гьудуллъи, огь гьудуллъи, ц1уне гьудуллъи!
Гьудуллъи бук1унаро, к1удияб хъулухъ бугин
Гьудуллъи бук1унаро, г1емераб г1арац бугин.
Т1адег1анас бецараб, берцинаб г1умру гьабе
Г1аданлъи чорхолъ ц1уне, хириял гьудулзаби.
Ралагье нуж квег1иса, ралагье квараниса,
Киназго пикру гьабе бит1араб бугищали.
Нилъ руго г1олохъанго, бут1рул хъах1лъананиги,
Нилъ руго аваданго, заман кьог1лъананиги.
Киналго сверухъ ругел, ралагье нуж цоцазухъ
Бадиб ц1вабзазул кунч1и, керемалда х1асралъи.
Гъункарал, цолъарал муг1рузда г1урал
Маг1арулал, щай нилъ рикь-рикьун ругел?
Кьолбол к1одолъидул бицун г1олебищ,
Г1аданлъиялъ тараб тахидаги ч1ч1ун.
Мискинлъулел руго, бечелъанаг1ан,
Бечедал г1адатал г1одор таралго.
Г1емерлъанаг1ан нилъ дагьлулел руго,
Данделъизе ресал ратуларого.
Нилъ цолъизе ккола, цогидацаги
Нилъедасан мисал босеян абе.
Нилъ рекъезе кола, рекъелгун вацлъи
Даимлъизе ккани Дагъистаналда.
Бице, эбел Ват1ан, бице Дагъистан,
Мун разияб гьеч1ищ дур васаздаса?
Мустах1икъав вугищ дун дур ц1аралъе
Ц1адулъ парпадулел дур байрахъазе? -
Бице, эбел Ват1ан, бице, Дагъистан,
Дилъ эбелалъ лъураб рак1 хут1ун бугищ?
Гьадал муг1рузулги гьал г1оразулги
Г1умругун цолъич1ел къоял дир гьеч1о.
Гьадал къункърабазул рахсидаса т1ун,
Нух бат1ияб зодихъ дица гьабич1о.
Бице, эбел Ват1ан, бице, Дагъистан,
Дилъ эбелалъ лъураб рак1 хут1ун бугищ?
Гьал дир орденалги, дир медалалги
Дица дир муг1рузул каранда рала.
Гьобол хисуларев т1адмаг1арулас, -
Т1адег1анаб улка кинан хисулеб!
Бице, эбел Ват1ан, бице Дагъистан,
Дилъ эбелалъ лъураб рак1 хут1ун бугищ?
Щай дие къвариг1ун бугеб Дагъистан,
Дир гьаракь бахъани дир лъималахъа?!
Щай дий маг1аруллъи, маг1арул чаг1аз
Чияр мац1 бицунеб жидерго гъаст1а?!
Щай дие гьал муг1рул, г1урул раг1алда
Г1агараб маг1арул кеч1 раг1ич1они?
Камилаб гьаракьалъ нилъер кьерилаз,
Кьурул раг1алда ч1ун, гьеб ах1улеб куц!
Гьеб мац1алъ панаяб кеч1 ах1улаго,
Киниги гьулакги к1ик1ана нилъер.
Гьаб мац1алъ, рокъоса унеб мехалда,
Нух бит1айгийилан абуна улбуз.
Мах1мудил пасих1лъи, гьасул х1асралъи,
Бидулъ къаламги ччун, гьарурал куч1дул,
Гьаб нилъер маг1арул мац1алъ кинигин,
Киданиги дида рич1ч1изе гьеч1о.
Аллагь, малъе г1олезда,
Г1адаталги адабги,
Умумуз нилъей тарал,
Тарихазул назлаби.
Херазул адаб кквезе,
Адабият ц1унизе,
Унтаразда гурх1изе,
Рукъулезухъ г1одизе.
Лъимер гьабураб рокъоб,
Дуг1а ц1алун лъугьине,
Рац1ц1алъиги роц1енги
Гьезие даимлъизе.
Аллагь, дуда гьарула,
Дир гьари къабул гьабун,
Дунялалъе рекъел кье,
Рагъул ц1аял свинаре.
Гьит1инал к1удиязе,
К1алг1алъун рагье дунял
Ц1уне дуца Дагъистан,
Ц1уне дуца Россия.
Гьалдалъун жакъасеб нижер церерахъин раг1алде щвана. Мац1 ккола инсанасе кьураб кутакаб бечелъи, х1икмат. Гьарула нужее маг1арул мац1алъул х1еренлъиги, недегьлъиги кидаго нужер рак1азулъ бессун хут1изе.
Установите приложение, чтобы получить полный доступ ко всем функциям
Очень хооошее дуа
(аварский)
Аг1узу биЛлагьи мина щайт1ани рраджим. БисмиЛлагьи рах1мани ррах1им. Алх1амдулиллягь, щибаб рецц дуе буго, Аллагь, рецц рекъарав ханги Мун вуго, Бет1ергьан, гьаб динул Исламги кьун ниж к1одо гьарурав. Дуниялалъул рокъов лъик1асдаги квешасдаги гурх1улев Аллагь, кинал ратаниги нижеда Мун гурх1а, Ахираталъул рокъов хасго муъминасда гурх1улев Аллагь, муъминзабазде гъорлъе нижер исму - ц1ар ккезе гьабе Аллагь. Я Арх1ама Ррах1имин, Я Арх1ама Ррах1имин, Я Арх1ама Ррах1имин, Я РРаби, нижер тавбуги къабул гьабе Аллагь, бараб какги, ккураб к1алги, ц!алараб Къур'анги, ц!алараб зикриги, гьабураб г1амал къабул гьабе Аллагь. Мун разияб г1амалалъе тавфикъ кье, к1иябго рукъалул квешлъабаздаса ц1уне. Нижедаги, Эбель - Инсудаги, вацал - яцаздаги, лъималаздаги Мун Гурх1а Аллагь. Мунагьал чуре, чурхдул рац1ц1е, Мунги, Дур Х1абибги, устарзабиги разияб х1алалда ниж ч1езе гьаре, Аллагь. Гьеб х1алалда хвезе гьаре хун хадур т1адеги рахъине гьаре Аллагь. Баларесе как гьуин гьабе, кколаресе к1ал гьуин гьабе, Мун вокьи кье, Дур Х1абиб вокьи кье, Къуръан бокьи кье, Къуръаналъул баракат нижее ризкъилъун гьабе Аллагь. Дуниялалъул ахиралда гурх1а, Ахираталъул авалалда гурх1а, ахир бахъулеб рух1 иманалда бахъе, нижер хвараздаги гурх1а, ч1агояздаги гурх1а. Бец1аб лах1ду гвангъизабе, къваридаб хоб г1ат1ид гьабе, г1анкъра борохьалъул г1азабалдаса ц1уне, г1амалал хъварал кагътал кваранисан кьолеллъун гьаре, ц1ц1адирабат1а лъик1лъаби ц1иккине гьабе, Сират1алъул кьодасан рахине кумек гьабе, Кававсаралъул лъим щолеллъун гьаре, Г1арщалул раг1ад щолеллъун гьаре, иман бугел данде ч1вазе гьаре, дин бугезда гъорлъе ккезе гьаре, иман щула гьабе, щайт1ан риккад гьабе. Дуниялалъул ургъелалги бигьа гьаре Аллагь, чорхолъа унти бахъе, рек1елъа ургъел бахъе, унти-балагьалдаса ц1уне, зулму макру х1иллаялдаса ц1уне. Нижее лъик1лъи гьабурасул азар даражаялде бахине гьабе Аллагь. Квешлъи гьабурасеги жаваб Дуцаго гьабе Аллагь. Мун к1очараб черхалдеги, чи гурх1араб рукъалдеги биччаге Аллагь. Исламалъул байрахъал рорхизе гьарун, капурзабазул х1ат1икь ккезе гьаре Аллагь. Устарзабазул макъам даражабиги Дуца т1адег1ан гьаре, гьезие чорхое сахлъи кье, гьез къач1алел рак1ал нижерги Иманалъул ц1езе гьаре Аллагь. Устарзабазул адаб ккезе нижее тавфикъ кье Аллагь. Файизалъул нуралъ рак1ал чуре Аллагь. Нижер лъимал иман бугел, бахьи бугел лъугьине гьаре Аллагь. Мун разияб г1елму кье, гьелда рекъараб г1амал кье Аллагь. Чехь бух1араб рух1иялдаса ц1уне😞😢😞рух1 босараб ракъиялдаса ц1уне. Кир ниж ругониги нижер лъимал Дуца ц1уне, хьихье Аллагь. Дуде Аманат гьарулел руго Аллагь. Баракат бугеб рикъзи кье. Квешлъиялде х1ет1 бухье, х1арамалде квер бухье Аллагь. Гьабурасул ригьин баракат бугеблъун гьабе Аллагь. Раг1иги къокъаблъун къадарги халатаблъун гьабе Аллагь. Гьаб Дуг1а ц1алан щинав чиясул Рак1алда ругел киналго мурадазде щвезе гьаре Аллагь. Гьаболеб щинаб данде билъине гьабе Аллагь. Гьаболеб щиналда баракат лъе Аллагь. Унтарав сахлъизе гьаве. Рек1елъ Иман ц1ц1иккине гьабе. Мун гурх1араб гурони къо т1аде биччаге Аллагь. Иманги Исламги бахъараб къо т1аде биччаге Аллагь. Гурх1а Аллагь нижеда, лъугьа Аллагь мун т1аса, чуре Аллагь Мунагьал, гьабе Аллагь г1ат1илъи. Раббана атина фи ддуния х1асанатан ва фил ахирати х1асанатан ва къина г1азаба ннар. Нар абураб жжужах1алъул ц1аялъе нижер гьанги расги х1арам гьабе Аллагь. Аллагьума салли г1ала саййидина Мух1аммадин ваг1ала али саййидина Мух1аммадин васаллим.
Аллагьас Дуг1а къабулалгун цадахъ рахъаги киналго.
Аллагьума Амин. ❤🌹🌹🌹
Исана 74 сон тIубалеб буго Совет Союзалъ гьелъул армиялъ, рагъда гIахьаллъарал пачалихъазул прогрессивияб халкъалъ гитлерилаб фашизмалъул Германиялда тIад бергьенлъи босаралдаса нахъе.
КIудияб Бергьенлъиялъе — 74 сон
Рагъул кьогIлъи кIочене бегьуларо
Исана 74 сон тIубалеб буго Совет Союзалъ гьелъул армиялъ, рагъда гIахьаллъарал пачалихъазул прогрессивияб халкъалъ гитлерилаб фашизмалъул Германиялда тIад бергьенлъи босаралдаса нахъе.
Дунялалъулго халкъал рахъана ВатIан цIунун хъамалчагIазде данде рагъизе. КIиабилеб дунялалъул рагъалъ гъорлъе вачун вукIана миллиардгун 700 миллион чи вугеб 61 пачалихъ. 110 миллион чияс кодобе босана ярагъ, 40 пачалихъалъул ракьалда тIад унеб букIана рагъ. 1418 сордо-къоялъ халалъана кIиабилеб ВатIанияб рагъ. I941 соналъул июналда СССРалъул армиялда 2,9 миллион чи вукIун ватани, хадуб гьелъул къадар бахана 6,7 миллион чиясде. КIиабилеб дунялалъул рагъда хвана 50 миллионалдаса цIикIкIун чи. СССРалда тIаде кIанцIана цадахъго 4 гьаваялъул флот ва 190 дивизия. Гьезда гъорлъ рукIана 5,5 миллион чи солдатазул ва офицеразул, 37I2 танк, 4500 самолет, 50000 гIарада. Гьеб къуват 2-3 нухалъ цIикIкIараб букIана дандечIей гьабизе кколел гIорхъабазда рукIарал БагIараб Армиялъул аскараздаса.
Гьеб рагъда хвана фашистазул 1,5 миллион чи ва асирлъуде восана 90 азарго чи. Гьеб букIана Германиялъ тIолабго улкаялда магIирукъ лъазабураб къо. Гьеб букIана нилъер аскараз босараб кIвар бугеб кIиабилеб бергьенлъи. Сталинград кверде босиялъ кьолболъанго рагъул ин хисизе байбихьана ва тIолго дунялалъулго рагъул кверщел кодобе щвана СССРалъухъе. 1943 соналъул июль моцIалъ Курскалъул дугаялда рагъал унаго тушманасул аскараз байбихьана гъоркьчIел гьабизе, амма БагIараб армиялъул гьужумалъ гьел гьеб соналъул ахиралде Белоруссиялъул гIорхъабазде нахъе къазаруна. 1943 соналъ нилъеца росарал бергьенлъабазул хIасилалда тIубан кьолболъанго хисана рагъул ин. Гьебги букIана нилъее щварал бергьенлъабазул лъабабилеб. 1944 соналъул 6 июналда рагьана кIиабилеб фронт ва Англо-Америкаялъул аскарал рещтIана Нормандиялда-Франциялъул ракьалда. I944 соналъул январь моцIалъ блокадаялдаса эркен гьабуна Ленинград. Гьебго соналъул апрель-май моцIаз БагIараб Армиялъ щущахъ риххизаруна тушманасул аскарал ЧIегIераб ралъдал рагIаллъабазул ракьаздаса — Крым, Севастополь, Одесса. 1945 соналъул байбихьуда Европаялъул пачалихъалги эркен гьарулаго, БагIараб Армия ана 500 км. манзилалъ цере Берлиналдехун. Гьебго соналъул 30 апрелалъ БагIараб Армиялъул гучалдалъун Берлиналъул Рейхстагалда тIад парпазабуна Бергьенлъиялъул байрахъ. Гьеб байрахъ лъуразда гъоркь вукIана дагъистанияв АбдулхIаким ИсмагIиловги. 2 маялъ Берлиналъул гарнизон ва 8 маялъ тIубанго Германия кверде бачIана. 2 маялъ Чехословакиялъул тахшагьар Прагаялда кодор росана вермахталъул рагъул рукIарал ахирал аскаразул къокъаби. Гьеб заманалда Западалъул ракьалда ругел пачалихъазда рагъ лъугIана. БагIараб Армиялъ Востокалда бугеб Япониялъул армия щущахъ биххизабуна ва 2 сентябралъ гьеб кверде босана. КIиабилеб дунялалъулго рагъда жигараб гIахьаллъи гьабуна кIинусазаргоялде гIунтIун дагъистанияс. Рагъда росарал бергьенлъабазе гIоло 30 азаргоялдасаги цIикIкун дагъистаниясе щвана рагъул орденал ва медалал, 58 чиясе щвана Совет Союзалъул БахIарчиясул цIар.
Гьезда гьоркьор руго нилъер ракьцоял, Анатолий Хуторянский ва Зульпукъар ГIабдурахIманов. Дагъистаналъул халкъалъ ВатIаналъул рагъул соназда танкал, самолетал ва цогидабги рагъулаб къайи гьабиялъе кьуна 350 млн. гъурущ гIарац, фронталъе битIана 150 вагон хинаб ретIел-хьиталъул, ва 140 вагон батIи-батIиял сайгъатазул. Гьеб кинабго бакIариялъулъ гIахьаллъи гьабуна херазги, руччабазги, школалъул лъималазги, гIаммаб къагIидаялъ-киназго. РухIалда, яхIалда барахщичIого рагъда жигараб гIахьаллъи гьабуна нилъер районалъул халкъалъги.
Нилъер районалдаса КIиабилеб ВатIанияб рагъде ана ункъазариде гIагарун чи. Гьезул гIемерисел абадиялъего къанщана кьалул майданалда. Районалъул щибаб росулъ руго рагъде аразул, рагъдаса руссинчIезул рагъул гIахьалчагIазул сияхIал. Киналго рагъда гIахьаллъаразул, гьезул бахIарчилъиялъул, рагъда росарал бергьенлъабазул бицун нилъер хIал кIвеларо, амма якъинго лъалеб жо буго гIемер миллаталъулаб Совет Союзалъул рагъулал аскаралгун цадахъ лъугьун гьез бахIарчияб къагIидаялда кьаби щвезабуна тушманасда.
Бигьаго щвечIо нилъее бергьенлъи. Рагъул соназ фронталда букIаралъул бицун хIал гIоларо. Рагъда нилъ бергьана И.В. Сталинил нухмалъиялда гъоркь СССРалъул тIолалго миллатазул халкъазул цолъиялдалъун. Советиял рагъухъабазул ва тылалда ругезул рагъулабгун хIалтIулаб кьварараб гIадлу-низам, щибав рагъухъанасул бахIарчияб вагъи, сордо-къоялъулаб кIвахI гьечIеб хIалтIи, рагъухъабазда ва халкъалда гъоркьоб гьабураб бергьенлъиялде тIолго халкъ ахIараб патриотикияб пропаганда-гьеб ккола КIудияб Бергьенлъиялъул аслу. Амма жакъа къоялъ гьедин захIмат щвараб бергьенлъиялъул тарих БакътIерхьул пачалихъазгун СШАялъул тарихчагIазгун политиказ хисизабизе жигар бахъулеб буго.
Дунялалда тIад кидаго букIинчIо ва букIине рес гьечIо кинабго рахъалъан щвалде щвараб ритIухълъи бугеб пачалихъ. Улкаялъул къисмат бараб букIуна гьелъул нухмалъиялда. Н.С. Хрущев СССРалъул компартиялъул тIоцевесев секретарьлъун ккаралдаса нахъе жакъа къоялде щвезегIан тIагIунеб гьечIо И.В. Сталин каки. Сталин хун хадусала рачIаралщиназ къасд бахъулеб буго гьес бекьараб хуриса бачIинги бакIарун, ганчIал жанире рехизе. Гьелъул хIасилалда гьез кIвахI тун жигар бахъулеб буго жидерго политикияб карьера борхизабизе.
Рагъул заманаялъулги, хадусел соназулги щвалде щун бицинчIониги, къокъаб заманалда жаниб Сталинида кIвана улка промышленносталъул рахъалъан дунялалдаго тIад кIиабилеб бакIалде бачизе. БукIун батила улкаялда тIад гIадлу-низам щула гьабулаго, законал щвалде щвараб къагIидаялда цIунулаго, пачалихъалъул буголъи цIуниялъе гIоло гьарулел кадраби тIаса рищун тIамиязул тадбиразулъ Сталинил гIайибалдалъун ккарал репрессияби, гьелда инкар гьабиларо. Н.С. Хрущевасул тIадкъаял-далъун батIи-батIиял идарабаз кьурал баяназда рекъон, 1921-1952 соназда политикиял гIиллабазе гIоло тамихIалде цIаразул къадар 3,7 млн. бахун батани, Советияб пачалихъ биххун хадуб, Россиялъул халкъалъе ккараб ками лъабго нухалъ цIикIкIун рагIула.
Читайте также: