Маф1эдз сэрэбий мыщэ лъэбжьанэ сочинение
Обновлено: 03.07.2024
Пэублэ псалъэ (егъэджак1уэм ) : Дэтхэнэ зы лъэпкъми ижь – ижьыж лъандэрэ пщ1э хуащ1у къок1уэк1 ц1ыху губзыгъэм, ущияк1уэм, гъащ1эм къыхиха 1ущагъхэр бэм я пащхьэм изылъхьэжыфым. Апхуэдэу адрей лъэпкъхэм къахэщырт я акъылыф1агък1э адыгэхэр. Я акъылыф1агъэр къызэрагъэлъагъуэр ди анэдэлъхубзэрт, адыгэбзэрт. Къэплъытэ хъунущ, адыгэбзэр нэхъ тэмэм дыдэу убзыхуа бзэхэм ящыщу, абы и щыхьэтщ псалъэ хьэулей куэд зэрыхэмытыр. Ауэ, ди жагъуэ зэрыхъунщи, ди анэдэлъхубзэм гулъытэ щ1агъуэ щыхуэдмыщ1 куэдрэ къохъу. Мы зэпеуэмк1э дэ къалэну дгъэувыр ди бзэм и дахагъыр зэхэтщ1эу ди пщэдейр зи 1эмыщ1э илъыну фэ ц1ык1ухэм абы пщ1э хуэфщ1у, фегугъуу фхъумэнырщ.
«Гуащэ и псынэ « гупым
Къуэ щхъуант1э уэхым и лъащ1эм
Псы гъуджэ ц1ык1ур щопщ1ыпщ1э;
Тк1уэпс щ1ы1э щыгъэхэр 1уфит1ым
Я удз щ1эращ1эхэм хеутхэ.
Псынэ абджыфэм и 1уфэм
Жыг хьэлэмэтхэр тожьауэ,
Дыгъэ нур гуащ1эм пэлыду
Зишэщ1 – зи1уант1эу мэк1уасэ
Махуэр хуабейщи бгы нэк1ухэм
Удз епэр тхьэмпэхэр щолалэ.
Къуалэбзу ц1ык1ухэри бэмп1ауэ
Псы щабэ 1уфэми щохуарзэ.
Фхуэс1уэтэнщи си гухэщ1ыр –
Гуауэ хьэлъэм сыполъэщыр.
Нывжес1энщи си гуф1эгъуэр –
Сэ щ1эрыщ1эу си гур хохъуэ.
Сщ1экъым сэ ар къызыхэк1ыр,
Фи губгъэным сыф1ол1ык1ыр.
Гугъэу си1эм я нэхъ лъап1эр –
Къэсхьэхунырщ фи гур гуапэу.
Фи гуф1эгъуэм и пшынэбзэр
Ауэ гуауэм хишмэ гъыбзэ
Къысф1ыщ1ок1ыр сэри нэпс.
Сыхъуу щытми нэхъ фпэжыжьэ,
Си псэр нэхъри фпэгъунэгъущ.
Фэрщ и нит1ыр си Хэкужьым,
Фи гурыщ1эр си 1эпэгъущ.
Лъэпкъым сыт хуэдэ гуф1эгъуэ къэхъуами зэраублэу щытар хъуэхъущи
- Ди зэпеуэр идохьэжьэри
Хъуэхъур ди бэу, дыбагъуэу,
Губгъуэу ди1эр бэвылъэу,
1ей тхэтыныр ди жагъуэу,
Ди жагъуэгъухэр зэгуэпу,
Ди гукъеуэр здэтшэчу,
Ди чэт гъэлъэхъу щымыщ1эу,
Ди хъыджэбзхэр щ1ык1аф1эу,
Ди щ1алэхэр гъущ1ыпсэу,
Псыблэм хуэдэу заупц1у
Пц1ащхъуэ лъатэм къадэжэу,
Я жэрагък1э алъпыжьхэу,
- Ди бзэр зэзмыпэсыжу
Ар 1эщ1ыб ищ1ыну ек1э и ужь ихьэхэм
Гъэ мэш ищ1эну губгъуэм щихьам деж,
И хьэсэм ихъуреягъыр хьэкъыршу,
И кур шыпсыранэу,
Зрагъэзыхмэ, и нэм къыщ1эуэу,
Хэ1эбэмэ, и 1эр къису,
Дзыгъуэ тхыц1эр щ1имыгъанэу –
Адыгэбзэм теухуа усэхэмрэ уэрэдрэ ягъэзащ1э:
Си нэр зыгъаплъэ,
Си лъэр здэбыдэ,
Уэ уи жьэгу дыщэм
- Дэ ди гуф1эгъуи
Утетщ гъуэгу махуэ.
Анэдэлъхубзэ, адыгэ жьабзэ,
- Уэ ди нэ ди псэ лъэпкъым и гупсэ,
Анэдэлъхубзэ, уэ узижагъуэр
Узыгъэик1эр акъыл тхьэмыщк1эщ.
- Си гум и хъущхъуэ
Пхузощ1 сыт щыгъуи
Анэдэлъхубзэ,анэм и жьабзэ,
- Адыгэбзэр жа1э к1уэдыжыну
Ар уи ф1эщ уэ хъурэ, си ныбжьэгъу?
Зэхэпхар уигу къеуэу умышынэ,
Ди бзэр хуэныкъуэххэкъым гущ1эгъу.
-Бзэр т1эщ1эк1мэ, дылъэпкъкъым.
Акъыл ин ухуэмей
Къыбгуры1уэу а т1эк1ур
-Бзэм и макъхэм ди тхыдэр,
Ди лъыр, ди псэр хэпщащ.
Бзэр тхъумэну зымыдэр
Ди биям къагъэщ1ащ.
-Бзэр т1эщ1эк1мэ, досык1ыр,
К1уа л1эщ1ыгъуэм лъык1псык1ым
Хипщэжар сыт хъужын
-Бзэр т1эщ1эк1мэ, док1уэдыр,
Лъы зыщ1этыр фысакъ
Псы зыщ1этыр тек1уэту,
Вгъэ1у бзэ хуабэм и макъ.
-Си бзэ дахэу адыгэбзэ,
Си бзэ дахэу уэ си нэху!
Уэращ си анэдэлъхубзэр,
Уэрэд «Си бзэ - си псэ, си дуней.
псалъэхэр Джэдгъэф Борис
макъамэр Молэ Владимир яйщ.
Къапсэлъыр нобэ Къэбэрдейм
Си гущ1эм нылъо1эс Ежьу: Си бзэ – си псэ, си Дуней.
Анэбзу си уэрэд
Лъагъуныгъэу сигу мыжейм,
Сигу мыжейм укъолъэт
Адыгэу тетым щ1ы хъурейм,
Ей, маржэ, жыф1эрей:
Си бзэ- си псэ, си Дуней.
Си бзэ – си Дуней!
Уэрэдыр хуэдэщ дыгъэ бзийм,
Псэм нурыр щеукъуэдий.
- Сэ хъуэхъуэн си фарзщи,
И псэук1эр еф1ак1уэу,
Къэралу щы1эм драпашэу,
Шэуэ къелъэлъэхыр тпэ1эщ1эу,
Лъэпкъыу исыр зэгуры1уэу
Зым 1эпыхур зым къищтэжу
Зы унафэм дыщ1эту
Ди лъэпкъ анэдэлъхубзэр дгъаф1эу
Ар 1эщ1ыб дымыщ1у
Гъавэр, псыр, шыгъур, гъущ1ыр, хугур
Нэмысрэ насыпрэ ди куэду
Гъэ минк1э псэун лъэпкъ тхьэм дищ1!
-Ди анэдэлъхубзэр къуилъхьэжыну
Ек1э ди ужь къихьэм
Я пк1эунэм жумэрэн щыущу,
Я хьэщ1эщым дзыгъуэ щит1 щыджэгуу,
Я шхы1эныжьым бацэ къилэлу,
Ц1амыщхъейр и гуфэу,
Л1ит1 зы уэщу, л1ищ зы хьэму,
Я хьэмэщ щэджыншэу,
Мэрамысэ бэщ1рэ, унэлъащ1э ф1ейуэ
-Жэщи махуи си анэдэлъхубзэм
Иропсалъэ мо си къуршыжь плъагъухэр,
Къалъхуащ ахэр щ1ыр щымыджэмыпц1эм,
Щ1ыщ1игъэнар арщ я щыгур тхъугъэм.
-Зэхэпхынущ си анэдэлъхубзэ
Зыхуэбгъэщхърэ уеда1уэмэ псынэм…
Си жылагъуэ 1эджэу нэм къы1уидзэм
Нэрэ нап1эу я1эр а нэщэнэрщ.
-Яхь я гъащ1эр, си бзэк1э нэщхъыф1эу,
Си тенджыз толъкъунхэу емышыжхэм,
Си бзэк1э мэгу1э е мэгуф1э
Сэ си лъахэу сыкъызыщхьэщыжыр.
-Си анэдэлъхубзэм ирипсалъэр
И куэдагък1э хъуркъым мелуан бжыгъэ,
Ауэ, си лъэпкъ мащ1эу си псэм хэлъым
Къыдок1уэк1ыр ар имыщ1эу жьыгъэ
-Си анэдэлъхубзэ хэмытауэ
Сигу къеуэк1эр фэ зэхэвмыщ1эну,
Си анэм и бзэр си къызимытамэ
Къыщ1эк1ынт сэ бзагуэу сыкъэнэну.
Си бзэу си лъэпкъыц1э .
-Уэ уи къежьап1эр, адыгэ хабзэ,
Си анэм къыздилъхуа си бзэрщ,
Си Хэкуу си нэм уэ уринабдзэщ,
Си лъэпкъым урищ1ыхь гъуазэщ.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, дыадыгэжкъым.
Пшагъуэбэщ пщащэнэ ф1ыц1эр,
Нысэм щхьэрыгъри дыщэ пы1эжкъым,
Щ1элъыжкъым пшынэбзэм ди ц1эр.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, ди щауэишэр
Къутауэ зы нарт шабзэшэщ,
1эщ1элъри щауэу зи пащ1эр пхъашэм
Дзэху къамэ лъэпкъ саутыншэщ .
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, ди уэредадэр
Бжьыхьэпэм и зы жэп налъэщ,
Махъсымэ к1адэр, ди дыщэидэр
Пшэк1ухьым и сыхьэт п1алъэщ.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, дыбзу дамэншэщ,
Мыл губгъуэм иту шу налыншэщ,
Гъатхэ уэлбанэу щхьэншэ техъуанэм
Щытк1ужу дызышыгъу к1анэщ.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, хуэзэм дыкъищтэу
Дыхъуак1эщ хамэ жыхапхъэ,
Я 1уэху зэф1эк1мэ драхьэгъащтэу
Дгъэф1энущ я боужь дапхъэ.
-Ущык1уэдынум, си адыгэбзэ.
Здэпхьынущ, сощ1э, ди хабзэр,
Нэмысу, щ1ыхьу, уи л1ыгъэ хасэу
Къинэнур хэкум зы гъыбзэщ.
Упсэу уэ куэдрэ! Уэрщ лъэпкъым и лъабжьэр!
Упсэу уэ куэдрэ1 уэ дыбдэпсэунщ!
Удигуф1эгъуэщ, уэ уди1эщ набдзэу, упсэу!
Упсэумэ ди лъэпкъыр псэунщ.
Мурадхэр : я бзэр ф1ыуэ ялъагъуным я гур къыхуэгъэушын;
Анэдэлъхубзэм хуа1э гулъытэм хэгъэхъуэн;
Бзэр шэрыуэу къагъэсэбэпыфу егъэсэн.
1 Пэублэ псалъэ.
- 1уэры1уатэ нэхърэ – нэрылъагъу (псалъэжьхэмк1э зэпегъэуэн).
- Адыгэбзэр мэбзэрабзэ (псынщ1эрыпсалъэхэмк1э зэпеуэн).
- Дэрэжэгъухэм я 1ыхьэ . Адэк1э къыпыщэ…(нэщэнэхэмк1э зэпеуэн)
8 Капитанхэм я зэпеуэ. Псалъэрыджэгу.
псалъэр Щоджэн Аслъэнджэрий
макъамэр Къэбэрдокъуэ Борис яйщ.
Бахъсэн уэрыжьыр къуак1эм щызоуэ,
Мы ди Хэкужьыр Дуней телъыджэщ,
Ди адыгэбзэр абы и гъуджэщ.
Зы бзэм хуэлажьэр ар лъэпкъ уэхътыншэщ,
Адыгэ лъэпкъыр дызэкъуэтынщ,
Ди бзэм и щ1ыхьыр лъагэу т1этынщ
Илъэс мин куэдрэ абы и тхыдэщ,
Псы къелъэм хуэдэу ар къарууф1эщ,
Ди лъэпкъ гъэф1эну дызэрыгуф1эщ.
Зи хэку епц1ыжу зы лъэпкъ щымы1э,
Зы бзэр зыхъумэр мис ар лъэпкъ къабзэщ,
Бзэм пщ1э хуэщ1ыныр лъэпкъхэм я хабзэщ.
Зи бзэм хуэсакъхэр зэманым ток1уэ,
Гъащ1э хъуэпсэгъуэр щ1ылъэм щаухуэ.
Апхуэдэ щапхъэм дэ дегъэгушхуэ.
Блэк1а зэманхэр дэ къыдегъащ1э,
Ди нартыжь лъэпкъым уэрэд хуеусыр,
Ди лъэпкъ хъыбархэр дэни нехьэсыр.
Зи бзэм хуэлажьэхэр ар лъэпкъ уэхътыншэщ.
Адыгэ лъэпкъыр дызэкъуэтынщ,
Ди бзэм и щ1ыхьыр лъагэу т1этынщ.
1уэры1уатэ нэхърэ – нэрылъагъу
- Псынэ, псыбэ, бырыбищ, къыщик1ухьым щыбырыбыр п1ырып1ищщ.
- Ди щак1уэхьэм щ1эрык1уэхьыр щ1эк1уэрыхьырт
- Уэдыд, ди адэ дыдыр Дэбубыдым , быдэу едыр.
4. Мыщэ. мыщ1э мащ1э.
Псэлъафэр вжызо1э, фэ къызытек1а хъыбарыр жыво1эж. Нэхъыбэ жызы1эфыр тек1уащ.
Щамыр и ц1эт, езыр Астемырхэ ящыщт. Щам хьэрычэт, зэф1эгъэк1рэ имы1эу, и гъащ1эр тхьэмыщк1эу ирихьэк1ащ. Щ1ымахуэ гуэрым пхъэгъэсын имы1эу унэм къыщ1энэри, гузэвэху чыху 1эпл1э къыдичурэ и щ1ап1эр къызэрыхухьа бжьыхьыр игъэсыжати, псэлъафэр абы къытек1ащ.
Парипыхыр щ1ып1эц1эщ. Балъкъ 1уфэрэ Псыхъурей къуажэ щ1ыбымрэ я зэхуакурщ. Къэбэрдейм къытеуауэ щыта тургъуэтхэр Парипых деж хьэлэч зэрыщащ1ыгъам псалъэжьыр къытек1ащ.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
ДЕПАРТАМЕНТ ОБРАЗОВАНИЯ МЕСТНОЙ АДМИНИСТРАЦИИ
МУНИЦИПАЛЬНОЕ КАЗЕННОЕ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ
СРЕДНЯЯ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ШКОЛА № 21
с УГЛУБЛЕННЫМ ИЗУЧЕНИЕМ ОТДЕЛЬНЫХ ПРЕДМЕТОВ г. о.НАЛЬЧИК
Щомахуэ Амырхъан гъащ1эмрэ и творчествэмрэ ехьэл1а лэжьыгъэ.
Зыгъэхьэзырар - 21-нэ курыт еджап1эм,
7-нэ классым щеджэ Къущхьэ Залинэ . Егъэджак1уэр -Мудрэн М.М.
Щомахуэ Амырхъан и творчествэм ехьэл1а лэжьыгъэ.
Щомахуэ Амырхъан и творчествэмк1э къэдгъуэта щ1эныгъэр
Тхак1уэм и гъащ1эмрэ творческэ гъуэгуанэмрэ теухуа тхыгъэхэм набдзэгубдзаплъэу еджэн, анализ щ1ыжын .
Псалъащхьэхэр
11.Щомахуэм Амырхъан и гъащ1эр ,творческэ лэжьыгъэмрэ
1.Щомахуэм и сабийгъуэр.
2.Щ1эныгъэм и гъуэгуанэр.
а) Щомахуэ Амырхъан и усэхэр
б) Щомахуэм и прозэр.
Щомахуэ Амырхъан къызэралъхурэ илъэс 110 зэрыхъуам и саулыкъук1э делэжьащ мы лэжьыгъэм.
Адыгэ сабий литературэм и зэхэублак1уэхэм, абы и зыужьыныгъэм
хэлъхьэныгъэ ин дыдэ хуэзыщ1ахэм ящыщ зыщ Щомахуэ Амырхъан Къамызэ и къуэр. Усак1уэм и 1эдакъэщ1эк1 тхыгъэхэм я нэхъыф1хэр ди щ1эблэщ1эм теухуащ.
Тхыгъэхэм дэгъуэу къыхощ ныбжьыщ1эхэм я хьэл – щэныр, я гупсысэхэр, гурыгъу – гурыщ1эхэр, я псэук1эр, нэгъуэщ1 1уэхугъуэхэри. Щомахуэ Амырхъан сабийхэм папщ1э итха усэхэр зэхэщ1ык1ыгъуэу зэхэлъхьащ, ахэр дэтхэнэ еджак1уэми ф1ыуэ елъагъу, усэхэм гъэсэныгъэ - ущииныгъэ мыхьэнэ ин ябгъэдэлъщ.
11. Щомахуэ Амырхъан и гъащ1эр ,творческэ лэжьыгъэмрэ
1.Щомахуэм и сабииггъуэр.
Щомахуэ Амырхъан Къамызэ и къуэр Тэрч районым щыщ Курп Ищхъэрэ къуажэм 1910 гъэм къыщалъхуащ. Дэтхэнэ мэкъумэшыщ1э сабийм дежк1и зэман бзаджэт а лъэхъэнэр: къуажэм мыдрисэ ф1эк1 дэттэкъым, ц1ыхур к1ыф1ыгъэмрэ гугъуехьымрэ хэтт. Щомахуэр пасэ дыдэу лэжьыгъэм пэщ1эуващ. Ар и адэм сыт хуэдэ 1уэху и лъэныкъуэк1и щ1эгъэкъуэн хуэхъуащ. Амырхъан лэжьэн ф1эк1 1уэху и1этэкъым, ар ехъуапсэрт пщэдджыжьк1эрэ еджап1эм к1уэ ц1ык1ухэм. Ауэ абы
къыгуры1уэртэкъым мыдрисэм щ1эныгъэ лъэпкъ къызэрыщ1амыхынур. Зэман дэк1а нэужь, Октябрьскэ революцэм мэкъумэшыщ1э сабийхэм папщ1э еджап1эхэм я бжэр зэ1уихащ. 1920 гъэм Амырхъан илъэсипщ1 ныбжьым иту еджап1эм щ1эт1ысхьащ. Илъэсипл1к1э абы Щомахуэр дихьэхауэ щеджащ,
2.Щ1эныгъэм и гъуэгуанэр.
Пэщ1эдзэ еджап1эр къиуха нэужь, ар ирагъэблагъэ Налшык Ленинскэ еджап1эм. А еджап1э ц1эры1уэр Амырхъан ехъул1эныгъэк1э къеух 1929 гъэм. А гъэ дыдэм ар щ1от1ысхьэ Владикавказ къалэм дэт педагогическэ институтым. А еджап1эри ехъул1эныгъэк1э къиухащ Амырхъан.
Щ1эныгъэм хуэпабгъэ щ1алэм институтым кууэ щедж бзэ щ1эныгъэхэр, литературэр, 1уэры1уатэр, тхыдэр. Абы щыгъуазэ зещ1 А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов ,Н.А.Некрасов сымэ, нэгъуэщ1хэми я тхыгъэхэм. Псом хуэмыдэу ар дехьэх Щоджэнц1ык1у Алий и усэхэмрэ и поэмэхэмрэ.
3.Лэжьыгъэ 1энат1эр.
Еджап1э нэужьым япэ дыдэу егъэджак1уэу 1938 гъэм лэжьэн щ1идзащ, зауэ нэужь илъэсхэм партым и райкомым и секретарь хъуащ.
1965-1970 гъэхэм тхак1уэхэм я союзым и правленэм и секретару лэжьащ.
Дэтхэнэ зы 1энат1эми гурэ псэк1э бгъэдэтащ Щомахуэ Амырхъан.
Лъэпкъ литературэмрэ исскуствэмрэ зегъэужьынымк1эи1э лэжьыгъэр
4.Творческэ лэжьыгъэр.
а) Щомахуэ Амырхъан и усэхэр
Ди адыгэ тхак1уэхм ящыщу басня жанрым япэу ик1и зэф1эк1 и1эу елэжьар Амырхъанщ
Абы и тхыгъэхэр апхуэдизк1э ягу ирихьати урысыбзэк1э,аварыбзэк1э,азербайджаныбзэк1э ,балъкъэрыбзэк1э нэгъуэщ1ыбзэк1и зэрадзэк1ащ.
Усак1уэм и 1эдакъэщ1эк1 тхыгъэхэм я нэхъыф1хэр ди щ1эблэщ1эм теухуащ.
усэри. Усэм къыщыгъэлъэгъуащ ц1ыху щхьэхуэхэм я хьэл – щэн мыкъумыщ1эхэр.
Тхыгъэм къыхэщ хъыджэбз ц1ык1ум и ц1эм ещхькъым и щытык1эхэр. Ар хьэл –щэн дахэ зыхэмылъ ц1ыхущ, нэхъыжьхэм пщ1э яхуищ1ыну и гум къэк1ыркъым. Дахэлинэ еущиену мурад зыщ1а ц1ыху хэк1уэтам абы ирит жэуапыр мыращ:
Усэм къыщыгъэлъэгъуа персонажым хуэдэ дэнэ щ1ып1и щы1энк1э зэрыхъуным къыхэк1к1э Щомахуэм усэм и к1эр мыпхуэдэу еух:
« Нэхъыф1ынут мы си усэм
къыщеджатэм къуажэ къэс,
Дахэлинэ и гъэ1эсэм сэ
Щомахуэм и сыт хуэдэ усэми гъэсэныгъэ - ущииныгъэ мыхьэнэ пыухык1а зэра1эм къыхэк1к1э, ахэр тхылъеджэхэм гурыхь ящохъу, ц1ыхупсэм йохуэбыл1э, сабийхэми балигъхэми яф1эф1у ядж. Щомахуэ Амырхъан и усыгъэм гупсысэ нэхъыщхьэу хэлъыр щ1эблэр пэжыгъэмрэ ц1ыхугъэмрэ, лэжьыгъэф1ымрэ Хэкур ф1ыуэ лъагъунымрэ, зэныбжьэгъуныгъэмрэ къуэшыгъэмрэ, ик1и къинэмыщ1 хьэл – щэныф1хэм хуэгъэушынырщ. Ар гурыщ1э къабзэщ ик1и къалэн гугъущ, ауэ усак1уэм ахэр къехъулъауэ къэплъытэ хъунущ. Щомахуэм и тхыгъэхэм ц1ыхур ф1ым хураджэ, 1ейм щагъэмэхъашэ. Аращ абыхэм гъащ1э к1ыхь щ1а1энури.
Амырхъан хузэф1эк1ащ езыр къызыхэк1а лъэпкъым 1эужь къулейрэ лъэужь хъарзынэрэ къыхуигъэнэн. Усак1уэ 1умахуэм и 1эдакъэщ1эк1хэм щ1эблэм ди дежк1э икъук1э гъэсэныгъэ – ущииныгъэ мыхьэнэшхуэ я1эщ.
Лъэпкъ лъагъуныгъэр къэхьыгъуаф1экъым. Тхэ псоми апхуэдэ я нат1э хъуркъым, ауэ ар къызэхъул1ахэм ящыщ зыщ усак1уэ пажэ Щомахуэ Амырхъан.
б).Щомахуэм и прозэр.
Чапай щ1алэ ц1ык1ум и адэр имы1эжми къуэш хуэхъуащ адыгэ щ1алэ ц1ык1ур.Гузэвэгъуэм а т1ур зэкъуэш ищ1ащ.
Амырхъан и тхыгъэхэр я тематикэк1э зэрызэхуэмыдэм ещхьу, абыхэм я гупсысэ нэхъыщхьэхэри зэщхькъым, ауэ псоми
белджылыуэ къыхощ гъэсэныгъэ-ущииныгъэ 1уэхухэр. Рассказхэм къыхощ щ1алэгъуалэр лэжьыгъэм зэрызыпы1уамыдзымрэ щ1эныгъэм зэрыхуэпабгъэмрэ.
Социалистическэ лэжьыгъэм и Л1ыхъужь ц1э лъап1эр зыф1аща Бгъэжьнокъуэ Хьэчим теухуащ. Тхак1уэм къигъэлъагъуэ адыгэл1ым и образым удехьэх. Псом хуэмыдэу Бгъэжьнокъуэм и сабиигъуэм.
И рассказхэми и очеркхэми гъэсэныгъэ-ущииныгъэ мыхьэнэшхуэ я1эщ. Очеркхэм къыщыхощ ди республикэми нэгъуэщ1 щ1ып1эхэми щыц1эры1уэ ц1ыхухэр. Щомахуэм и1эщ нобэрей ди гъащ1эм щыщ 1уэхугъуэ щхьэхуэхэр къыщыгъэлъэгъуа тхылъхэри.
л1ык1уэхэр: адыгэхэр, балъкъэрхэр, урысхэр, белорусхэр, куржыхэр,
нэгъуэщ1хэри Романым щек1уэк1 1уэхугъуэ нэхъыбэр Жылау Хьэжмуратрэ Мадинэтрэ я унагъуэм епхащ. Ар къызэрыгуэк1 адыгэ унагъуэщ. А т1ур зэгуры1уэу,зэдэ1уэжу, зым 1эпыхур адрейм къещтэж жыхуа1эм хуэдэу зэдопсэу, нэмысрэ пщ1эрэ яку дэлъщ. Ахэр псоми чэнджэщэгъу яхуохъу, я дэ1эпыкъуэгъущ.
Зэрытлъагъущи ц1ыху зэхъуапсэ адыгэ унагъуэщ. Ауэ абыхэм къеиж зырызхэри щы1эщ. Къазбэч хуэдэхэр.
Тырнауздэсхэм ящыщу Къазбэч япэ дыдэ зы1ущ1ари, зи ц1ыхугъэрэ зи хабзэрэ илъэгъуари, зи шхын 1эф1 ишхари а унагъуэрщ. Къуэ пэлъытэ яхуэхъуат ар абыхэм. Къазбэч яущиин гъуэгу захуэ трагъэувэн папщ1э лъэк1 къагъэнакъым абыхэм. Ауэ псоми я гугъуехьыр псыхэк1уадэ хъуащ. Бригадир 1эщ1агъэм зэрыпэщ1эувэу абы псори щыгъупщэжащ. И зыкъыф1эщ1ыжыныгъэм, и щхьэхуещагъэм, и нэпсеягъэм ар тек1уэдэжащ. Мылъкум и нэри ирищ1ащ. Мылъку уи1эныр хъарзынэщ, ауэ гъащ1эм дэ1эпыкъуэгъу,щ1эгъэкъуэн къыщыпхуэхъуа дэтхэнэ зыри пщыгъупщэ хъунукъым. Ф1ы умыщ1ауэ зэи ф1ым ухуэзэнукъым.
111. Къызэщ1эзыкъуэж псалъэ.
Амырхъан и тхыгъэхэм куэдым дыхуагъасэ. Псом хуэмыдэу абы дыкъыхуреджэ пэжыгъэм, ц1ыхугъэм, ущалъхуа Хэкум ф1ы лъагъуныгъэ хуи1эным, нэхъыжьым пщ1э лей хуэщ1ыным, зэныбжьэгъуныгъэм, къуэшыгъэм, зэкъуэтыныгъэм.
Щомахуэм и тхыгъэхэм и пщ1эр нэхъ лъагэ зыщ1у сэ къэслъытэр:
гъэсэныгъэ – ущииныгъэ зэрыхэлъырщ, ауан гъэщ1эгъуэнхэр, гушы1э дахэ
хэлъхэрщ, тхыдэм, географием, химием епха 1уэхугъуэхэм зэрытхутепсэлъыхьырщ,гъащ1эм къыщыхъуа 1уэхугъуэ дыдэхэу дызыщыгъуазэхэр тхыгъэхэм къыщыгъэлъэгъуащ.
Сабийхэми балигъхэми хьэлэлу яхуэлажьэу щыта тхак1уэ и ц1эр адыгэ литературэм къыхэнащ абы и зэхэублак1уэхэм ящыщ зыуэ.
Щоджэнц1ык1у Алий зэхиубла адыгэ сабий литературэм Щомахуэр жыджэру ик1и зэф1эк1 къигъэлъагъуэу хэлэжьыхьащ,абы нобэ игъуэта зыужьыныгъэм тхак1уэм и ф1ыщ1и и гуащ1и хэлъщ. Аращ ди сабий литературэр лъэпкъ культурэм лъэ быдэк1э щызыгъэувар, абы и тхыгъэ нэхъыф1хэмк1эщ адыгэ сабий литературэр къэрал утыкум япэу зэрихьар
Лъэпкъ лъагъуныгъэр къэхьыгъуаф1экъым. Тхэ псоми апхуэдэ я нат1э хъуркъым, ауэ ар къызэхъул1ахэм ящыщ зыщ усак1уэ пажэ Щомахуэ Амырхъан.
Пэублэ псалъэ (егъэджак1уэм ) : Дэтхэнэ зы лъэпкъми ижь – ижьыж лъандэрэ пщ1э хуащ1у къок1уэк1 ц1ыху губзыгъэм, ущияк1уэм, гъащ1эм къыхиха 1ущагъхэр бэм я пащхьэм изылъхьэжыфым. Апхуэдэу адрей лъэпкъхэм къахэщырт я акъылыф1агък1э адыгэхэр. Я акъылыф1агъэр къызэрагъэлъагъуэр ди анэдэлъхубзэрт, адыгэбзэрт. Къэплъытэ хъунущ, адыгэбзэр нэхъ тэмэм дыдэу убзыхуа бзэхэм ящыщу, абы и щыхьэтщ псалъэ хьэулей куэд зэрыхэмытыр. Ауэ, ди жагъуэ зэрыхъунщи, ди анэдэлъхубзэм гулъытэ щ1агъуэ щыхуэдмыщ1 куэдрэ къохъу. Мы зэпеуэмк1э дэ къалэну дгъэувыр ди бзэм и дахагъыр зэхэтщ1эу ди пщэдейр зи 1эмыщ1э илъыну фэ ц1ык1ухэм абы пщ1э хуэфщ1у, фегугъуу фхъумэнырщ.
«Гуащэ и псынэ « гупым
Къуэ щхъуант1э уэхым и лъащ1эм
Псы гъуджэ ц1ык1ур щопщ1ыпщ1э;
Тк1уэпс щ1ы1э щыгъэхэр 1уфит1ым
Я удз щ1эращ1эхэм хеутхэ.
Псынэ абджыфэм и 1уфэм
Жыг хьэлэмэтхэр тожьауэ,
Дыгъэ нур гуащ1эм пэлыду
Зишэщ1 – зи1уант1эу мэк1уасэ
Махуэр хуабейщи бгы нэк1ухэм
Удз епэр тхьэмпэхэр щолалэ.
Къуалэбзу ц1ык1ухэри бэмп1ауэ
Псы щабэ 1уфэми щохуарзэ.
Фхуэс1уэтэнщи си гухэщ1ыр –
Гуауэ хьэлъэм сыполъэщыр.
Нывжес1энщи си гуф1эгъуэр –
Сэ щ1эрыщ1эу си гур хохъуэ.
Сщ1экъым сэ ар къызыхэк1ыр,
Фи губгъэным сыф1ол1ык1ыр.
Гугъэу си1эм я нэхъ лъап1эр –
Къэсхьэхунырщ фи гур гуапэу.
Фи гуф1эгъуэм и пшынэбзэр
Ауэ гуауэм хишмэ гъыбзэ
Къысф1ыщ1ок1ыр сэри нэпс.
Сыхъуу щытми нэхъ фпэжыжьэ,
Си псэр нэхъри фпэгъунэгъущ.
Фэрщ и нит1ыр си Хэкужьым,
Фи гурыщ1эр си 1эпэгъущ.
Лъэпкъым сыт хуэдэ гуф1эгъуэ къэхъуами зэраублэу щытар хъуэхъущи
- Ди зэпеуэр идохьэжьэри
Хъуэхъур ди бэу, дыбагъуэу,
Губгъуэу ди1эр бэвылъэу,
1ей тхэтыныр ди жагъуэу,
Ди жагъуэгъухэр зэгуэпу,
Ди гукъеуэр здэтшэчу,
Ди чэт гъэлъэхъу щымыщ1эу,
Ди хъыджэбзхэр щ1ык1аф1эу,
Ди щ1алэхэр гъущ1ыпсэу,
Псыблэм хуэдэу заупц1у
Пц1ащхъуэ лъатэм къадэжэу,
Я жэрагък1э алъпыжьхэу,
- Ди бзэр зэзмыпэсыжу
Ар 1эщ1ыб ищ1ыну ек1э и ужь ихьэхэм
Гъэ мэш ищ1эну губгъуэм щихьам деж,
И хьэсэм ихъуреягъыр хьэкъыршу,
И кур шыпсыранэу,
Зрагъэзыхмэ, и нэм къыщ1эуэу,
Хэ1эбэмэ, и 1эр къису,
Дзыгъуэ тхыц1эр щ1имыгъанэу –
Адыгэбзэм теухуа усэхэмрэ уэрэдрэ ягъэзащ1э:
Си нэр зыгъаплъэ,
Си лъэр здэбыдэ,
Уэ уи жьэгу дыщэм
- Дэ ди гуф1эгъуи
Утетщ гъуэгу махуэ.
Анэдэлъхубзэ, адыгэ жьабзэ,
- Уэ ди нэ ди псэ лъэпкъым и гупсэ,
Анэдэлъхубзэ, уэ узижагъуэр
Узыгъэик1эр акъыл тхьэмыщк1эщ.
- Си гум и хъущхъуэ
Пхузощ1 сыт щыгъуи
Анэдэлъхубзэ,анэм и жьабзэ,
- Адыгэбзэр жа1э к1уэдыжыну
Ар уи ф1эщ уэ хъурэ, си ныбжьэгъу?
Зэхэпхар уигу къеуэу умышынэ,
Ди бзэр хуэныкъуэххэкъым гущ1эгъу.
-Бзэр т1эщ1эк1мэ, дылъэпкъкъым.
Акъыл ин ухуэмей
Къыбгуры1уэу а т1эк1ур
-Бзэм и макъхэм ди тхыдэр,
Ди лъыр, ди псэр хэпщащ.
Бзэр тхъумэну зымыдэр
Ди биям къагъэщ1ащ.
-Бзэр т1эщ1эк1мэ, досык1ыр,
К1уа л1эщ1ыгъуэм лъык1псык1ым
Хипщэжар сыт хъужын
-Бзэр т1эщ1эк1мэ, док1уэдыр,
Лъы зыщ1этыр фысакъ
Псы зыщ1этыр тек1уэту,
Вгъэ1у бзэ хуабэм и макъ.
-Си бзэ дахэу адыгэбзэ,
Си бзэ дахэу уэ си нэху!
Уэращ си анэдэлъхубзэр,
Уэрэд «Си бзэ - си псэ, си дуней.
псалъэхэр Джэдгъэф Борис
макъамэр Молэ Владимир яйщ.
Къапсэлъыр нобэ Къэбэрдейм
Си гущ1эм нылъо1эс Ежьу: Си бзэ – си псэ, си Дуней.
Анэбзу си уэрэд
Лъагъуныгъэу сигу мыжейм,
Сигу мыжейм укъолъэт
Адыгэу тетым щ1ы хъурейм,
Ей, маржэ, жыф1эрей:
Си бзэ- си псэ, си Дуней.
Си бзэ – си Дуней!
Уэрэдыр хуэдэщ дыгъэ бзийм,
Псэм нурыр щеукъуэдий.
- Сэ хъуэхъуэн си фарзщи,
И псэук1эр еф1ак1уэу,
Къэралу щы1эм драпашэу,
Шэуэ къелъэлъэхыр тпэ1эщ1эу,
Лъэпкъыу исыр зэгуры1уэу
Зым 1эпыхур зым къищтэжу
Зы унафэм дыщ1эту
Ди лъэпкъ анэдэлъхубзэр дгъаф1эу
Ар 1эщ1ыб дымыщ1у
Гъавэр, псыр, шыгъур, гъущ1ыр, хугур
Нэмысрэ насыпрэ ди куэду
Гъэ минк1э псэун лъэпкъ тхьэм дищ1!
-Ди анэдэлъхубзэр къуилъхьэжыну
Ек1э ди ужь къихьэм
Я пк1эунэм жумэрэн щыущу,
Я хьэщ1эщым дзыгъуэ щит1 щыджэгуу,
Я шхы1эныжьым бацэ къилэлу,
Ц1амыщхъейр и гуфэу,
Л1ит1 зы уэщу, л1ищ зы хьэму,
Я хьэмэщ щэджыншэу,
Мэрамысэ бэщ1рэ, унэлъащ1э ф1ейуэ
-Жэщи махуи си анэдэлъхубзэм
Иропсалъэ мо си къуршыжь плъагъухэр,
Къалъхуащ ахэр щ1ыр щымыджэмыпц1эм,
Щ1ыщ1игъэнар арщ я щыгур тхъугъэм.
-Зэхэпхынущ си анэдэлъхубзэ
Зыхуэбгъэщхърэ уеда1уэмэ псынэм…
Си жылагъуэ 1эджэу нэм къы1уидзэм
Нэрэ нап1эу я1эр а нэщэнэрщ.
-Яхь я гъащ1эр, си бзэк1э нэщхъыф1эу,
Си тенджыз толъкъунхэу емышыжхэм,
Си бзэк1э мэгу1э е мэгуф1э
Сэ си лъахэу сыкъызыщхьэщыжыр.
-Си анэдэлъхубзэм ирипсалъэр
И куэдагък1э хъуркъым мелуан бжыгъэ,
Ауэ, си лъэпкъ мащ1эу си псэм хэлъым
Къыдок1уэк1ыр ар имыщ1эу жьыгъэ
-Си анэдэлъхубзэ хэмытауэ
Сигу къеуэк1эр фэ зэхэвмыщ1эну,
Си анэм и бзэр си къызимытамэ
Къыщ1эк1ынт сэ бзагуэу сыкъэнэну.
Си бзэу си лъэпкъыц1э .
-Уэ уи къежьап1эр, адыгэ хабзэ,
Си анэм къыздилъхуа си бзэрщ,
Си Хэкуу си нэм уэ уринабдзэщ,
Си лъэпкъым урищ1ыхь гъуазэщ.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, дыадыгэжкъым.
Пшагъуэбэщ пщащэнэ ф1ыц1эр,
Нысэм щхьэрыгъри дыщэ пы1эжкъым,
Щ1элъыжкъым пшынэбзэм ди ц1эр.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, ди щауэишэр
Къутауэ зы нарт шабзэшэщ,
1эщ1элъри щауэу зи пащ1эр пхъашэм
Дзэху къамэ лъэпкъ саутыншэщ .
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, ди уэредадэр
Бжьыхьэпэм и зы жэп налъэщ,
Махъсымэ к1адэр, ди дыщэидэр
Пшэк1ухьым и сыхьэт п1алъэщ.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, дыбзу дамэншэщ,
Мыл губгъуэм иту шу налыншэщ,
Гъатхэ уэлбанэу щхьэншэ техъуанэм
Щытк1ужу дызышыгъу к1анэщ.
-Ди бзэр к1уэдыжмэ, хуэзэм дыкъищтэу
Дыхъуак1эщ хамэ жыхапхъэ,
Я 1уэху зэф1эк1мэ драхьэгъащтэу
Дгъэф1энущ я боужь дапхъэ.
-Ущык1уэдынум, си адыгэбзэ.
Здэпхьынущ, сощ1э, ди хабзэр,
Нэмысу, щ1ыхьу, уи л1ыгъэ хасэу
Къинэнур хэкум зы гъыбзэщ.
Упсэу уэ куэдрэ! Уэрщ лъэпкъым и лъабжьэр!
Упсэу уэ куэдрэ1 уэ дыбдэпсэунщ!
Удигуф1эгъуэщ, уэ уди1эщ набдзэу, упсэу!
Упсэумэ ди лъэпкъыр псэунщ.
Мурадхэр : я бзэр ф1ыуэ ялъагъуным я гур къыхуэгъэушын;
Анэдэлъхубзэм хуа1э гулъытэм хэгъэхъуэн;
Бзэр шэрыуэу къагъэсэбэпыфу егъэсэн.
1 Пэублэ псалъэ.
- 1уэры1уатэ нэхърэ – нэрылъагъу (псалъэжьхэмк1э зэпегъэуэн).
- Адыгэбзэр мэбзэрабзэ (псынщ1эрыпсалъэхэмк1э зэпеуэн).
- Дэрэжэгъухэм я 1ыхьэ . Адэк1э къыпыщэ…(нэщэнэхэмк1э зэпеуэн)
8 Капитанхэм я зэпеуэ. Псалъэрыджэгу.
псалъэр Щоджэн Аслъэнджэрий
макъамэр Къэбэрдокъуэ Борис яйщ.
Бахъсэн уэрыжьыр къуак1эм щызоуэ,
Мы ди Хэкужьыр Дуней телъыджэщ,
Ди адыгэбзэр абы и гъуджэщ.
Зы бзэм хуэлажьэр ар лъэпкъ уэхътыншэщ,
Адыгэ лъэпкъыр дызэкъуэтынщ,
Ди бзэм и щ1ыхьыр лъагэу т1этынщ
Илъэс мин куэдрэ абы и тхыдэщ,
Псы къелъэм хуэдэу ар къарууф1эщ,
Ди лъэпкъ гъэф1эну дызэрыгуф1эщ.
Зи хэку епц1ыжу зы лъэпкъ щымы1э,
Зы бзэр зыхъумэр мис ар лъэпкъ къабзэщ,
Бзэм пщ1э хуэщ1ыныр лъэпкъхэм я хабзэщ.
Зи бзэм хуэсакъхэр зэманым ток1уэ,
Гъащ1э хъуэпсэгъуэр щ1ылъэм щаухуэ.
Апхуэдэ щапхъэм дэ дегъэгушхуэ.
Блэк1а зэманхэр дэ къыдегъащ1э,
Ди нартыжь лъэпкъым уэрэд хуеусыр,
Ди лъэпкъ хъыбархэр дэни нехьэсыр.
Зи бзэм хуэлажьэхэр ар лъэпкъ уэхътыншэщ.
Адыгэ лъэпкъыр дызэкъуэтынщ,
Ди бзэм и щ1ыхьыр лъагэу т1этынщ.
1уэры1уатэ нэхърэ – нэрылъагъу
- Псынэ, псыбэ, бырыбищ, къыщик1ухьым щыбырыбыр п1ырып1ищщ.
- Ди щак1уэхьэм щ1эрык1уэхьыр щ1эк1уэрыхьырт
- Уэдыд, ди адэ дыдыр Дэбубыдым , быдэу едыр.
4. Мыщэ. мыщ1э мащ1э.
Псэлъафэр вжызо1э, фэ къызытек1а хъыбарыр жыво1эж. Нэхъыбэ жызы1эфыр тек1уащ.
Щамыр и ц1эт, езыр Астемырхэ ящыщт. Щам хьэрычэт, зэф1эгъэк1рэ имы1эу, и гъащ1эр тхьэмыщк1эу ирихьэк1ащ. Щ1ымахуэ гуэрым пхъэгъэсын имы1эу унэм къыщ1энэри, гузэвэху чыху 1эпл1э къыдичурэ и щ1ап1эр къызэрыхухьа бжьыхьыр игъэсыжати, псэлъафэр абы къытек1ащ.
Парипыхыр щ1ып1эц1эщ. Балъкъ 1уфэрэ Псыхъурей къуажэ щ1ыбымрэ я зэхуакурщ. Къэбэрдейм къытеуауэ щыта тургъуэтхэр Парипых деж хьэлэч зэрыщащ1ыгъам псалъэжьыр къытек1ащ.
Причастем, деепричастием , инфинитивым морфологиерэ синтаксисрэ я лъэныкъуэкIэ къэбэрдей-шэрджэсыбзэм щабгъэдэлъ щхьэхуэгыгъэхэр = Морфологические особенноси и синтаксические функции причастия, деепричастия и инфинитива в кабардино-черкесском языке
ЗыхэщIэныгъэмрэ стилистикэмрэ я IэмалхэмкIэ адыгэ усыгъэм художественнэ образхэр зэрыщызэфIэгъэувар : (Мыккъуэжь А. Хь. и усэхэм япкъ иткIэ) : зэредэжэн пособие = Экспрессивно-стилистические средства формирования художественного образа в кабардинском пожтическом тексте
Изучаем кабардинский язык = Адыгэбзэ зыдогъфщiэ : 7 класс : для учащихся, не владеющих кабардинским языком
Заседания Верховного Совета Кабардино-Балкарской Автономной Советской Социалистической Республики десятого созыва (девятая сессия), 30 мая 1984 г. : Стеногр. отчет
Современная кабардино-черкесская литература = Kabardino-Circassian modern literature : фактологические, событийные материалы
Пятая сессия Верховного Совета Кабардино-Балкарской Автономной Советской Социалистической Республики (одиннадцатый созыв), 4 окт. 1986 г. : Стеногр. отчет
Сабийхэм я анэдэльхубзэ жьэррыIуатэбзэм зегъэужьыныр : ДОУ-и и гуп нэхъыжьхэм папщIэ : методическэ дэIэпыкъуэгъу : (занятиехэм я конспектхэр) = Развитие родной речи детей
Дунейм хэзыгъэгъуазэ : ЕджакIуэхэм папщIэ тетр. : ИлъэсиплI пэщIэдзэ шк. 2-нэ кл. и учеб. пособие = Ознакомление с окружающим миром
Седьмая сессия Верховного Совета Кабардино-Балкарской Автономной Советской Социалистической Республики (одиннадцатый созыв), 11 июля 1987 года : Стеногр. отчет
Новое слово в науке и практике: гипотезы и апробация результатов исследований : сборник материалов XV Международной научно-практической конференции, г. Новосибирск, 13 февраля 2015 г
Адыгэбзэр зэрегъэджыпхъэр. 3 класс = Методическое руководство к учебнику "Кабардинский язык". 3 класс
Семантико-грамматическая характеристика категории наклонения в кабардино-черкесском языке = The semantic and grammatical characteristic of the category of mood in kabardian-circassian language
ЗэIущIэ гъэщIэгъуэн : усэхэр, рассказхэр : пэщIэдзэ классхэм къыщагъэсэбэпын тхылъ = Интересная встреча
Обучение лексике и фразеологии родного языка с использованием занимательных материалов : Учеб. пособие
Шестая сессия Верховного Совета Кабардино-Балкарской Автономной Советской Социалистической Республики (одиннадцатый созыв), 11 дек. 1986 г. : Стеногр. отчет
Адыгэбзэ : I - хабзэхэр. II - Къызэджэн тхыгъэхэр : Мыадыгэ шк. и 2-нэ кл. папщIэ = Кабардинский язык
Очерки политической истории Черкесии = Шэрджэсым и политикэ тхыдэ очеркхэр = Essays on the political History of Circassia
Девятая сессия Верховного Совета Кабардино-Балкарской Автономной Советской Социалистической Республики (одиннадцатый созыв), 7 апр. 1988 г. : Стеногр. отчет
Развитие умений и навыков самостоятельной работы учащихся начальных классов кабардинской школы на уроках русского языка : Автореф. дис. на соиск. учен. степени канд. пед. наук : (13.00.02)
ЕсэпымкIэ къызэрыгуэкI пэублэ нэхъ тынш дыдэхэм сабий садым и гуп нэхъыжьхэр щыгъэгъуэзэныр : ДОУ-м и гуп нэхъыжьхэм папщIэ : занятиехэм я конспектхэр = Формирование элементарных математических представлений
Адыгэ литературэмкIэ урокхэр 9-нэ классыи зэрыщегъэджыпхъэр = Методические рекомендации к учебнику "Кабардино-черкесская литература. 9 класс"
Къэбэрдэй-шэрджэсыбзэ зэрегъэджэн хуей къэрал стандарт (программэ) : "Анэдэльхубзэмрэ литературэмкIэ егъджакIуэ" IэщIагъэм зэрыхуагъэхьэзыр къэрал стандарт-программэ = Кабардино-черкесский (родной) язык
Особенности бесленеевского диалекта кабардинского языка : Автореферат дис. на соискание учен. степ. канд. филол. наук
Тхыгъэхэр : Усыгъэхэр, рассказхэр, статьяхэмрэ очеркхэмрэ, зэдзэкIа, авт. теухуа тхыгъэхэр = Сочинения
Изучаем кабардинский язык = Адыгэбзэ зыдогъащiэ : 3 класс : для учащихся, не владеющих кабардинским языком
ХьэфIыцIэ Мухьэмэд: Адыгэ лъэпкъым и джакIуэ : и гьащэмрэ и лэжьыгьэмрэ = Мухамед Хафицэ : Глашатай адыгского народа
Читайте также: