Ризаэтдин фахретдин татарча реферат
Обновлено: 28.06.2024
Уроженец татарской деревни Кичучат (современный Альметьевский район РТ) Ризаэтдин Фахретдин не нуждатеся в особом представлении. Это просветитель-энциклопедист, литератор, редактор, религиозный деятель. Родился и учился в татарских деревнях Самарской губернии, потом жил в Уфе, потом – в Оренбурге, потом опять в Уфе.
Самый главный итог жизни Ризы Фахретдина – это знаменитый свод “Асар” с биографическими сведениями о многих религиозных деятелях Волго-Уральского региона. Риза-казый не разделял их по этническому признаку. Для ученого были одинаково дороги биографии и имамов из Заказанья, и из далекого Зауралья. Как и "Асар", все произведения Фахретдина – повести и педагогические наставления - были адресованы широкой тюркской аудитории.
На долгие годы судьба связала бывшего татарского имама из Бугульминского уезда с Уфой – городским центром Уфимской губернии, а потом уже столицей Башкирской АССР. Ризаэтдин Фахретдин сначала служил судьей (казыем) Оренбургского магометанского духовного собрания, а в советские годы был назначен на должность муфтия этого же учреждения.
В дореволюционном паспорте Р.Фахретдина в графе звание, действительно, было указано не крестьянин, а башкирец дер. Кичучатовой. Кстати, исконно татарской деревни. Хотя в сословном отношении почти все татарские деревни Бугульминского уезда были очень пестрыми. Например, в 1900 году в Альметьево проживали государственные крестьяне, башкиры и тептяри. Аналогичной была ситуация и в родной деревне Р.Фахретдина в Кичучатово. Таким образом, подобные вольности, допускаемые при интерпретации документов, представляются лишь попыткой фальсификации истории. Например, в паспорте Р.Фахретдина, выданном в той же Варваринской волости 17 марта 1912 года, его звание так же указано как башкир д.Кичучатовой Бугульминского уезда. Но сословное звание мы никак не можем приравнять к национальности человека, так же как не может быть людей крестьянской или мещанской национальности.
Другое дело, что сам Р.Фахретдин, очевидно, не придавал большого значения национальному вопросу, он идентифицировал себя, прежде всего, как мусульманина. Как и многие дореволюционные татарские деятели литературы и науки, ученый отличался особым мировоззрением. В его картина мира центральное место занимала тюркская культура во всем ее многообразии.
Но, безусловно, Р.Фахретдин интересовался историей своей семьи, собственным происхождением, составил шэджере рода и выяснил, что его дальние предки прибыли в Бугульминский край из Горной стороны, из деревни Шырдан (современный Зеленодольский район РТ). Символично, что в соседней деревне Малый Шырдан родился другой татарский просветитель – Каюм Насыри.
Впрочем, сам Ризаэтдин Фахретдин сохранил дореволюционные установки и в 1920-1930-е годов. Он остался в стороне от татаро-башкирского культурного размежевания, инициированного революционной властью.
Но новая национальная карта бывшей Российской империи, с советскими автономиями, актуализировала вопросы, связанные с титульными нациями. Вместе с административными границами необходимо было огородить новые области собственными историями, алфавитами и грамматиками, литературой и т.д.
Таким образом, несомненно то, что татарская семья Фахретдиновых внесла значительный вклад в развитие башкирской культуры. И это является закономерным следствием их уважительного отношения к соседнему народу. А когда в приоритете было звание “советский гражданин”, некоторые из потомков Р.Фахретдина в зависиомости от обстоятельств записывались башкирами. Вероятно, определялось это исключительно их географическим местоположением (казанские были татарами, уфимские – башкирами). Но такое легковесное отношение к своему происхождению сегодня наводит тень на память знаменитого основателя династии и порождает различные спекуляции на этнические темы. И это самое грустное, ведь не к такому финалу стремился выдающийся просветитель Ризаэтдин Фахретдин.
Создание Фахретдиновым собственной библиотеке на должности кадия в Духовном управлении в Уфе. Изучение арабского языка, литературы и богословских трудов. Работа над библиографическим сборников "Асар". Культурное наследие и журналистская работа.
| Рубрика | История и исторические личности |
| Вид | реферат |
| Язык | русский |
| Дата добавления | 09.02.2015 |
| Размер файла | 18,5 K |
Студенты, аспиранты, молодые ученые, использующие базу знаний в своей учебе и работе, будут вам очень благодарны.
Реферат
На тему: Ризаитдин Фахретдинович Фахретдинов
Выполнила: студентка 207 группы
Т Мальгина Ксения
Проверила: Шигапова Ф.Д
16 (4) января 1859 г. в деревне Кичучатово Альметьевского района Татрстан родился Ризаэтдин.
Осенью 1867 г. Ризаэтдина вместе с его дядей Гильман хазратом Карими отправили учиться в медресе города Чистополя. Его дядя Гильман хазрат устроился имамом в деревню Миннебаево, поэтому в медресе не поехал. Когда Риза рассказывал о своих годах учебы, он всегда сожалел, что не смог закончить учебу в Чистопольском медресе. В 1869 г. Ризу отправили учиться в медресе деревни Нижние Шелчелы, что в двадцати верстах от Кичучатово.
Самостоятельно Ризаэтдин Фахретдинов изучил арабский, персидский и турецкий языки. Русский он выучил позже. Хотя знал его хуже, чем фарси, арабский и турецкий, мог читать необходимую научную и историческую литературу.
В 1885 г. заключил брак с дочерью ахуна Габденнасыйра Тухватуллина из деревни Чыбыклы Мензелинского уезда Нурзямал. Прожили они вместе 50 лет.
В 1886 г. Риза поехал в Казань. В Казани он впервые встретился с Шигабеддином Марджани, познакомился и с другими учеными.
Осенью 1890 г. из Уфы, от кадия Духовного управления Халила пришло письмо с просьбой прибыть в Уфу. А причина вызова указана не была. Посоветовавшись со своим отцом, Фахретдин хазратом, Риза выехал в Уфу. Оказалось, что ему предлагают должность кадия в Духовном управлении. Решив, что, может быть, сможет здесь заняться наукой, Риза согласился переехать в Уфу. В феврале 1891 г. Риза прибыл в Уфу.
В Уфе Риза начал создавать собственную библиотеку. С детства жадный до книг, он начал с усердием собирать их. Эти многочисленные исторические, философские труды великих ученых на арабском, персидском, турецком языках были спутниками его каждодневной научной работы. Среди его книг, накопленных за многие годы, были и очень редкие издания. Под началом Духовного управления мусульман - Диниа назарете в то время находились более четырех тысяч приходов и столько же мечетей, три с половиной миллиона мусульман.
Фахретдинов выписывает из мусульманских стран журналы, газеты, книги по истории и культуре, подвергая все материалы тщательной систематизации.
В 1898 г. Риза впервые побывал в Оренбурге, познакомился со многими людьми, много общался. В мае 1900 г. он совершил поездку в Булгар. Привез оттуда оттиски надписей с древних надгробных камней.
Когда Фахретдинов работал в должности кадия, каждые 3 года его утверждали на новый срок: начиная с 1881 г., в начале 1894, 1897, 1903, 1906 г. - до 1909 г. Все годы, проведенные в должности кадия, он мечтал о научной работе в области истории.
фахретдинов кадий духовный асар
Из Оренбурга в Уфу Фахретдинов вернулся в 1918 г., после прекращения издания журнала. Он возвращается на работу в Духовное управление мусульман и его опять избирают религиозным судьей [6, с75-78].
У Фахретдинова были весьма серьезные намерения полностью посвятить себя востоковедению. Из академических кругов поступили соответствующие предложения, и они почти приняты. Но в 1921 г. умирает муфтий Г. Баруди, и в 1922 г. Фахретдинова избирают муфтием Центрального Духовного управления мусульман Внутренней России и Сибири. Здание Духовного управления становится местом его служения до последних дней жизни.
Вначале двадцатых годов законодательные структуры страны издают указы и постановления, которые формально поддерживают принципы свободы слова и вероисповедания. В 1923 г. власти разрешают провести съезд мусульманского духовенства.
Сразу же после приезда в Ленинград он приходит в Академию наук. Академик И.Ю. Крачковский, знаменитый переводчик Корана, долго беседует с ним по-арабски, а затем знакомит с учеными, прибывшими из Турции, Индии, Швеции. Фахретдинов занимает почетное место на торжественном заседании Академии, в академической библиотеке он видит и свои книги. Здесь же Ризаэтдин знакомится с историком Худяковым, который дарит ему свою книгу.
Весной 1926 г. Фахретдинову пришло приглашение из Аравии на Первый Всемирный конгресс мусульман в Мекке. Риза направил от своего имени телеграммы Председателю ЦИК М.И. Калинину и Наркому иностранных дел Г.В. Чичерину, получил подтверждение, что никаких препятствий к поездке на конгресс нет.
Фахретдинов просит Президиум ВЦИК отдать распоряжение о беспристрастном рассмотрении фактов закрытия мечетей, об освобождении из мест заключения и возвращении из ссылки мусульманского духовенства, о пересмотре дел сосланных в административном порядке мухтасибов, имамов, муэдзинов.
Какой-либо серьезной реакции на заявление Фахретдинова не последовало. Официальная власть признала, что допущены перегибы в проводимой религиозной политике, но отношения между нею и духовенством не изменились.
Встарости у Фахретдинова в привычку вошло по воскресеньям приходить на мусульманское кладбище, где он бродил среди могил, рассматривая надписи. При жизни он указал место, где хотел бы быть похоронен. С февраля 1936 г. Ризаэтдин начал слабеть и, по воспоминаниям близких, потерял надежду на выздоровление. Он умер 12 апреля и был похоронен на указанном им ранее месте. Над его могилой прочитали Коран, а затем, согласно завещанию, провожавшие его в последний путь в молчании разошлись. Провожать его пришло очень много людей, но речей, ему посвященных, не говорилось.
Подобные документы
Культура как многофункциональная система. Одна из древнейших мировых цивилизаций: культурное наследие Египта. Основные памятники, отразившие мифологические представления египтян. Три пирамиды в Гизе. Интенсивный рост русской культуры в XVIII веке.
контрольная работа [34,5 K], добавлен 25.12.2010
Понимание и обоснование места декабристов и их наследия в истории культуры России и сибирского региона. Литературное наследие декабристов на поселении в Забайкалье. Недвижимое наследие декабристов в Бурятии. Первый музей, посвященный декабристам.
курсовая работа [44,1 K], добавлен 26.12.2014
Н.Н. Миклухо-Маклай как выдающийся российский ученый в сфере естествознания, краткий очерк его жизни и личностного становления. Анализ достижений и открытий данного ученого, значение его трудов. Этапы обучения. Создание морских биостанций, их работа.
презентация [1018,2 K], добавлен 17.12.2012
Изучение деятельности Ивана Ивановича Янжула в школьном курсе истории России. Развитие сельского хозяйства, промышленности и торговли в стране во второй половине XIX века. Изменение социальной структуры российского общества в пореформенный период.
реферат [30,3 K], добавлен 01.11.2014
Личное. Работа в Комитете государственной безопасности. Работа в Санкт-Петербурге. Работа в Москве: Администрация президента, ФСБ. Премьер-министр, исполняющий обязанности президента. Первый президентский срок. Второй президентский срок.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
МБББУ "Икенче санлы Җәлил урта
гомумбелем бирү мәктәбе" Сарман районы
Яшь буынны тәрбияләүдә Ризаэддин Фәхреддин үрнәге.
Ризаэддин Фәхреддин – күренекле тарихчы, журналист һәм әдип. Дөньяга карашы һәм гомуми эшчәнлеге буенча ул киң карашлы мәгърифәтче һәм педагог,бөтен гомере буе ата-аналарга, яшь буынга белем һәм тәрбия бирергә, мәктәп-мәдрәсәләрдә уку-укыту проблемаларын уңай хәл итәргә, тәрбияви эчтәлекле хезмәтләр, мәктәп-мәдрәсә шәкертләре өчен дәреслекләр, методик кулланмалар булдырырга омтылучы шәхес буларак тарихка керде. Ул Ходай Тәгалә тарафыннан бирелгән табигый мөмкинлекләрен, сәләтен тулысынча диярлек ача алган, аларны шәхси мәнфәгатьләренә түгел, ә милләт ихтыяҗларына хезмәт иттергән. Аның эшчәнлеге шул дәрәҗәдә киң, хәтта аны колачлау, күп хезмәтләрен атап, санап китү дә гаять кыен. Бу мөхтәрәм зат һәр тармакта үзенең саллы сүзен әйткән, якты эзен калдырган. Аның энциклопедик эшчәнлеген, олуг мирасын күз алдына китергәч, кайвакыт: “Ничек моны бер кеше башкара алды икән?!” – дип аптырап та куясың. Нинди генә вазифа башкарса да, фәннең нинди өлкәсендә эшләсә дә, уку-укыту, тәрбия, әхлак мәсьәләләре галимнең игътибарыннан читтә калмый. Халыкны якты вә азат тормышка өндәү, аны йокысыннан уяту аның төп максаты булган. Үзе баш мөхәрир булган "Шура" журналында чыккан мәкаләләре дә эчтәлекле һәм тәрбия фәненең бар якларын да колачлавы белән аерылып тора. Мәгърифәтче галим үзенең "Тәрҗемәи хәлем"ендә педагогик карашлары, төшенчәләре формалашу турында болай яза: "Бу урында ишарә иткән вакыйгалар соңгы вакытларым өчен бөтенләй үк файдасыз булмаган, чөнки болардан үз балаларымны тәрбия итәр өчен ошбу кагыйдәләрне чыгардым. Болардан аңлашылганча Ризаэддин Фәхреддин педагогикага җитди карый һәм яшьтән бирелгән тәрбиянең шәхес формалашуга йогынтысын аңлый. Ризаэддин Фәхреддинның тәрбия мәсьәләләренә багышланган җитмештән артык китабы арасында түбәндәгеләр аеруча игътибарга лаеклы: Татар әдәбияты дәресләрендә мин мәгърифәтчелек , 19нчы гасыр азагы-20нче гасыр башы әдәбияты һәм мәдәнияте темаларын аңлатканда аның искиткеч бай мирасын укучыларга җиткерергә тырышам. Соңыннан күпчелек укучыларда аның тормышын һәм иҗатын өйрәнүгә кызыксыну уяна. Андый укучылар белән эшне алга таба индивидуаль рәвештә дәвам итәм. Төп максат итеп укучыларга Ризаэддин Фәхреддин үзе яшәгән заманда ук аның эшчәнлеге турында кызыксыну зур булуын ачыклый торган документларны табу һәм өйрәнүне алам. Рус телле мәктәптә эшләсәм дә, олуг мәгърифәтченең үгет-нәсихәтләре белән әдәбият дәресләрендә танышабыз. Әдәби геройга бәя биргәндә Риза Фәхреддин хезмәтләренә еш мөрәҗәгать итәм, бигрәк тә әхлак темасына. Мәгърифәтче фикеренчә, югары әхлаклы кеше генә җәмгыятькә файда китерә ала. Р.Фәхреддин әхлак мәсьәләсенә шулкадәр зур игътибар биргән ки, китапларның исемнәрен дә әдәп төшенчәсендә йөргән сүзләр белән атаган "Хатын вә тәрбия", "Ата әдәбе", "Ана әдәпләре", "Гимнастика әдәпләре" . Ризаэддин Фәхреддин үз халкын белемле, тәрбияле, һөнәрле итәргә, аны алдынгы кавемнәр белән бер сафта күререргә тели. Шушы юнәлештә күп хезмәт куйган олуг зат. Ул-әдип тә, имам-хатиб һәм мөгаллим.
1.Гайнуллин М. Риза Фәхреддинов. Татар әдәбияты тарихы.-Казан: Татарстан китап нәшрияте. 1985.
2.Миңнегулов Х., Садретдинов Ш. Ризаэддин Фәхреддин мирасы һәм хәзерге заман. Мәкаләләр җыентыгы. –Казан.-2003.
Яшь буынны тәрбияләүдә Ризаэддин Фәхреддин Җәмгыятьтә тәртип һәм рухи үсешне тәэмин итүче чыганакларның иң мөһиме - әдәп-әхлак, ә күркәм әхлакның нигезе – дин, иман. Аллаһы Тәгалә кешеләргә туры юлны күрсәткән, хәләлне хәрамнан аерган һәм аларның чикләрен төгәл билгеләнгән. Шул кануннар буенча яшәгәндә генә кеше бәхеткә, уңышка ирешә ала, дөньялыкта тормышны бәрәкәтле, ә ахирәттә киләчәге өметле була. Аллаһы Тәгалә кешеләрне шул кануннар буенча яшәсеннәр, җирдә җәбер-золым кылмасыннар өчен яраткан, һәм пәйгамбәрләре аша ислам динен җиткергән. Динебез татар халкын иң авыр чакларда да исән-имин саклап калды, болганчык заманнарда да халкыбыз үз телен, гореф-гадәтләрен онытмады, иманын югалтмады. Дин - башка дөньяви фәннәр – химия, биология, физика, математика кебек үк фән икән. Әмма алардан аермалы буларак, ул дөньяны бүтән яссылыкта, ягъни дин, рух яссылыгында танып белергә өйрәтә. (Фәхреддин Р. Кулъязмалар мәҗмүгасы. “Юаныч”.) Риза Фәхреддин - иң күренекле затларның берсе буларак татар тарихында исеме уелган бөек шәхес. Ул - тарихчы да, әдип тә, педагог һәм күренекле дин эшлеклесе дә. Аның иҗади мирасы гаҗәеп бай. Тарихчыбыз ислам нигезләрендә төзелгән мәгариф, тәрбия китаплары иҗат итә. Ул- ислам сагында торучы бөек остаз. Мөфти Ризаэтдин Фәхреддин- кыю фикерле, батыр шәхес. Аның чиксез мактауларга лаек ике олуг китабы бар: "Җәвамигуль-кәлим шәрхе" һәм " Ислам дине". : "Җәвамигуль-кәлим шәрхе"китабы Оренбургта "А.А. Хусаенов һәм Ко" типографиясендә 1916нчы елда басылган. Һәм бу китап Хөсәен Хөсәенов китапханәсендә сакланган. Бу китапларда остаз Коръән Кәримнең аятләрен тирәнтен аңлата, безне әхлаклы,чын кеше булу серләренә өйрәтә. Риза Фәхреддин өчен ислам бик җитди, ныклап өйрәнелергә тиешле һәм аерым игътибарга лаеклы зур бер фән өлкәсе дә булып тора. Шуңа күрә ислам диненә кагылышлы бер генә мәгълүмат та аның игътибарыннан читтә калмый. Ул җәмгыятьтәге уңай һәм тискәре күренешләрне ислам күзлегеннән чыгып бәяли. Риза Фәхреддин фикеренчә, ислам дине өч нигезгә таяна: игътикад (ышану), гамәл(кәсеп һәм гыйбәдәт) һәм әхлак. "Ислам дине хисап бирү көненә дөрес дип ышанудан һәм дә гамәл вә гыйбәдәтләрне шәригать кушканча үтәүдән вә әхлакны төзәтүдән гыйбәрәт". Димәк, тәрбиясез, әхлаксыз кеше әле тулысынча мөселман булып җитә алмый. Гомумән алганда, Риза Фәхреддин Ислам диненә, галим буларак, җитди фән итеп карый. Без аның Ислам динен җентекләп өйрәнүен һәм бөтен нечкәлекләре белән белүен, һәрбер проблемага җентекле, тирән һәм мәгънәле нәтиҗә чыгаруын һәрбер әсәрендә күрә алабыз. Халкыбызның киләчәге турында борчылып, ул бердәнбер юлны хак ислам динендә күрә. 1905нче елда Ибн Гарәби биографиясендә исламның фани һәм ахири дөньяның бөтен сорауларына җавап бирә алуы турында язып чыга. Балаларыбызны дин кануннары буенча тәрбияләсәк кенә, Энциклопедик галим Риза Фәхреддиннең хезмәтләре кешелек дөньясы өчен әйтеп бетергесез зур кыйммәткә ия. Аның хезмәтләре яшь буында милли үзаң, югары әхлак сыйфатлары тәрбияләү өчен уңдырышлы җир, иманга кайту юлында яктыртучы маяк булып тора. Шулай итеп, Риза Фәхреддин бар гомерен яхшылык, белем, мәгърифәт, дин өчен көрәшкә багышлый. Бөек шәхесне без генә түгел, киләчәк буын да онытмасын, аны өйрәнсен, аның хезмәтләрен куллансын һәм аның белән горурлансын иде!
2. Ризаэддин бине Фәхреддин. Җәвамигуль-кәлим шәрхе. Казан. “Иман” нәшр., 1995
Риза Фахретдин был ярким представителем пантюркизма, джадидизма и новаторских направления ислама рубежа 19-20 века.
Своими взглядами на жизнь, на образование и воспитание он опережал многих своих современников. Многие его сочинения, к сожалению, не сохранились, после идеологических чисток в 30-е годы многие сочинения были уничтожены. Риза Фахреддин вплоть до своей смерти боролся за свои идеи: посылал письма партии, сохранял литературу, писал сочинения. В то непростое время, когда воинствующий атеизм наступал на горло всякому конфессиональному и иному свободомыслию, он поднимал голос против насилия властей в защиту права на свободное вероисповедание.
Тексты исследователя начали восстанавливать в 90-е годы, но это оказалось не так просто и многие его работы еще не переведены .
Содержание
ВВЕДЕНИЕ 3
ГЛАВА 1. СТАНОВЛЕНИЕ, ЖИЗНЬ И ВЗГЛЯДЫ РИЗЫ ФАХРЕДТИНА 5
1.1 Жизненный путь Ризы Фахредтина 5
1.2 Творчество и взгляды писателя 11
ГЛАВА 2. РИЗА ФАХРЕДДИН КАК ХАДИСОВЕД 16
2.1 Хадисоведение 16
2.2 Аль-Бухари, как собиратель хадисов и толкователь 21
2.3. Риза Фахретдин, как комментатор хадисов 23
ЗАКЛЮЧЕНИЕ 29
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 31
Введение
Фрагмент работы для ознакомления
Список литературы
Пожалуйста, внимательно изучайте содержание и фрагменты работы. Деньги за приобретённые готовые работы по причине несоответствия данной работы вашим требованиям или её уникальности не возвращаются.
* Категория работы носит оценочный характер в соответствии с качественными и количественными параметрами предоставляемого материала. Данный материал ни целиком, ни любая из его частей не является готовым научным трудом, выпускной квалификационной работой, научным докладом или иной работой, предусмотренной государственной системой научной аттестации или необходимой для прохождения промежуточной или итоговой аттестации. Данный материал представляет собой субъективный результат обработки, структурирования и форматирования собранной его автором информации и предназначен, прежде всего, для использования в качестве источника для самостоятельной подготовки работы указанной тематики.
Ризаэтдин Фәхретдин 1859 елның 13 гыйнварында Самара губернасының Бөгелмә өязе (хәзер Татарстанның Әлмәт районы) Кичүчат авылында туган. Әтисе Фәхретдин Сәйфетдин улы шул авылның имамы булган. Ризаэтдин иң беренче сабакларын 5-6 яшьлек вакытында әнисе Мәһүбә абыстайдан алган. 1867 елның көзеннән 1868 елның язына кадәр, җизнәсе Гыйльман Кәримигә ияреп барып, Чистай мәдрәсәсендә укыган. Гыйльман хәзрәт Миңлебай авылына имам итеп билгеләнү сәбәпле, Ризаэтдин башка елларда ерактагы Чистайга укырга бармаган, үзләренә якынрак Түбән Шәлчәле авылы мәдрәсәсенә 1869 елда барып, анда нигезле белем алган. Мәдрәсәнең өлкән сыйныфларында укыганда ук, Ризаэддин хезмәт эшчәнлеген башлап җибәрә: башлангыч сыйныф балаларына дәресләр бирә. Мәдрәсәдә укуын төгәлләгәч, Р.Фәхреддин укыту эше белән шөгыльләнә.Укыту белән беррәттән, ул фәнни эш белән мавыга, бик күп китаплар һәм мәкаләләр яза,татар халкының тарихы һәм әдәбияты белән бәйле чыганакларны, истәлекләрне җыя, тәртипкә сала.
Мәдрәсәнең өлкән сыйныфларында укыганда ук, Ризаэддин хезмәт эшчәнлеген башлап җибәрә: башлангыч сыйныф балаларына дәресләр бирә. Мәдрәсәдә укуын төгәлләгәч, Р.Фәхреддин укыту эше белән шөгыльләнә.Укыту белән беррәттән, ул фәнни эш белән мавыга, бик күп китаплар һәм мәкаләләр яза,татар халкының тарихы һәм әдәбияты белән бәйле чыганакларны, истәлекләрне җыя, тәртипкә сала. 1889 елның язына хәтле ул Шәлчәле мәдрәсәсендә хәлфәлек итеп, шәкертләргә белем биргән.
Ризаэтдин Фәхретдин 1886 елда
Казанга сәяхәт итеп, заманының
олуг тарихчысы һәм дин галиме
Шиһабетдин Мәрҗани белән очраша. Аннан соң, 1887 елның 19 июнендә Уфада имтихан тапшырып, имам-хатыйплык шәһадәтнамәсе – указ ала. Шул ук 1887 елда Ризаэтдин Фәхретдиннең гарәп теле грамматикасы буенча язган беренче китабы басылып чыга.
1888 елның җәендә Петербургка барып, анда ике ай чамасы яши, заманының танылган ислам философы Җәмалетдин Әфгани белән очраша. Мондый күренекле затлар белән очрашулары һәм аралашулары Ризаэтдин Фәхретдингә бик зур тәэсир ясаган. Ул Шиһабетдин Мәрҗани, Җәмалетдин Әфгани һәм Исмәгыйль Гаспралыны үзенең рухи остазлары дип санаган.
1889-1891 елларда Ризаэддин Фәхретдин Бөгелмә өязенең Илбәк авылында имам һәм мөдәррис вазыйфаларын башкарган. 1891 елда ахунлык дәрәҗәсен алган.
Риза Фәхреддин үзенең педагогик хезмәтләрендә дини тәрбиягә кагылышлы, Коръән аятьләренә таянып эш иткән моментлар шактый. Яшьләргә тормыш өчен зарури булгангомуми белемне ана телендә бирүне хуплый. Галим яшь буынга хезмәт тәрбиясе бирүне дә читләтеп үтми. Шулай ук эстетик тәрбия бирү өлкәсендә дә галим –педагогның хезмәте гаять зур.
Читайте также: