Биография фатих карим на татарском языке кратко
Обновлено: 04.07.2024
Фатих Карим (1909 – 1945) – татарский писатель, поэт, патриот.
Родился Фатих 9 января 1909 года. Первое образование в биографии Фатиха Карима было получено в родном селе Аитово. Затем же стал учиться в педагогическом техникуме, а после – землеустроительном техникуме Казани. Первые свои произведения написал довольно рано.
За плодотворным творческим периодом последовал трагический. Одно из произведений писателя повлекло за собой обвинение в клевете, а Фатиха Карима арестовали и осудили на 10 лет тюрьмы. Но вскоре оправдали. Писатель почти сразу после оправдания добровольно ушел воевать. В жестких военных условиях в биографии Фатиха Карима возникло новое воодушевление. Его произведения тех времен наиболее ценны. Прекрасные патриотические, вдохновляющие героизмом стихотворения тех лет вышли в нескольких сборниках.
Фатих Кәримнең тормыш юлы Фатих Кәрим 1909 елның 9 гыйнварында Башкортстанның Бишбүләк районы Ает авылында Әхмәтвәли мулла гаиләсендә унберенче – төпчек бала булып дөньяга килә .
Сугыш чоры 1941 елның 30 декабрендә Ф.Кәрим армия сафларына алына.1942 елның февраленнән алып 1945 елның февраленә кадәр фронтның алгы сызыгында була.
Сугыштагы батырлыклары өчен Кызыл Йолдыз ордены, I дәрәҗә Дан ордены, медальләр белән бүләкләнә.
Фатих Кәрим сугышта кулына корал тотып та, каләм тотып та көрәшә . Аның “ Кереш җыр” исемле шигырен искә төшерик: Мин рядовой солдат булдым бу сугышта , Тик бер нәрсә белән аерылам : Рядовойлар төнен йоклаганда , Мин йокламадым шатлык , кайгыдан .
Ф.Кәрим – кешелексезлекнең вәхшилекнең аяусыз дошманы . Ул , күп милләтле илебезнең барлык солдатлары белән бер сафта торып , фашизм белән бугазлаша . Фашист илгә үлем китерә , Фашизмның таңы, язы юк . Яшен уты белән күккә язып үтәм: Язы юкның яшәү хакы юк !( Бездә яздыр )
Первая половина XX века стала временем, щедрым на бедствия и тяжелые испытания, как для целых народов, так и отдельных людей. Именно в эту эпоху жил поэт и солдат Фатых Карим. Революция, сталинские репрессии, вторая мировая война — все это, как в зеркале, нашло свое точное отражение в творчестве классика татарской литературы.
Детство и юность
Фатых Валеевич Каримов родился 9 января 1909 года в деревне Ает (Аитово) Уфимской губернии, ныне Башкирия, Бижбулякский район. На момент рождения будущего поэта в семье было еще семеро детей.
Отец, Ахметвали Карим, был сельским муллой, весьма образованным и уважаемым в общине человеком. Он преподавал в медресе. Мать, Гульямал, происходила из зажиточной семьи. Это была скромная, сдержанная женщина. Она знала много песен и часто пела, занимаясь домашними делами. Дети любили слушать ее голос.
В семье любили поэзию. Мать обладала талантом сказительницы, отец писал стихи и поэмы, слагал баиты — четверостишия на легендарную, историческую тему, которые исполняются нараспев. Старший брат Карима, Габдулла, тоже посвятил свою жизнь поэтическому творчеству. Знатокам литературы он известен под именем Ярлы Карим (Бедный Карим). Свой псевдоним Габдулла взял в честь революционного поэта Демьяна Бедного, с которым был дружен. Сочиняла стихи и сестра Фатыха, Марьям.
Отец умер, когда Фатыху исполнилось 9 лет. Семья стала нуждаться в средствах, тем не менее, мальчик все же получил начальное образование в местном медресе.
Интересно, что в энциклопедиях и разного рода исторических справках советского времени ранний период биографии Фатыха Карима довольно сильно искажен. Согласно сведениям из источников той поры, поэт родился в крестьянской семье, затем осиротел и воспитывался в детском доме.
Фатых Карим и Муса Джалиль (Казань, 1929)
Краткая биография
В ранней поэзии Ф. Карима чувствуется влияние стилистики поэтов-новаторов: Владимира Маяковского, Хади Такташа, Хасана Туфана. Произведения середины 30-х годов посвящены героике революционной борьбы, прославлению мирного труда, мечтам о светлом будущем.
Знаменитый поэт Фатых Карим
И все же Фатых Карим — это, прежде всего, поэт-фронтовик. За те годы, что он провел на войне, был создан больший объем его творческого наследия. Его поэзия расцветает в полной мере, становится сильной, страстной, пронзительной. Поэт-солдат размышляет об извечном противостоянии жизни и смерти, тоскует по семье, верит в неизбежность победы и в то же время предчувствует близкую гибель.
Личная жизнь
В Казани Фатых познакомился с Кадрией Гайнетдиновной Ишуковой, которая стала его женой, верным другом и деятельным соратником в литературных делах.
С женой Кадрией
Кадрия родилась в Санкт-Петербурге. Она была ровесницей Фатыха, вместе с ним училась в Казанском землеустроительном техникуме. Молодые люди поженились в 1930 году. У пары родились дочери Ада и Лейла.
Жена Кадрия с дочерьми Адой и Лейлой
Семья всегда была для поэта источником вдохновения, и в то же время надежной опорой и поддержкой. С фронта Фатых пересылал жене в письмах свои произведения. Кадрия составляла из них книги и передавала для публикации в Татгосиздат. Последний привет от мужа и отца семья получила уже после его гибели. Это была посылка с его фронтовой шинелью, пробитой пулями. В кармане шинели лежала тетрадь со стихами поэта.
Сейчас эти вещи хранятся в Национальном музее Республики Татарстан.
Младшая дочь, Лейла, посвятила жизнь творческому наследию своего отца. Умерла в возрасте 82-х лет в ноябре 2020 года. До последних дней принимала активное участие в литературных встречах, посвященных татарским поэтам-фронтовикам, читала лекции.
Наследие
Жизнь поэта не была долгой: он погиб в 36 лет. Она не была и легкой: Фатых успел перенести немало бед и страданий. Тем не менее, поэзия Карима пропитана верой в человека, надеждой на торжество добра и справедливости.
Невозможно переоценить значение Фатыха Карима для татарской литературы. Его произведения обогатили и русскую поэзию — многие работы переведены на русский язык.
Память о поэте, писавшем на татарском языке, увековечена в названиях улиц в Казани и российском Багратионовске. В его честь названа средняя школа в Аитово, там же открыт музей. Стихи Фатыха Карима включены в курс школьной программы Татарстана как пример прекрасной, глубокой поэзии, несущей воспитательный посыл любви к Родине.
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Зарегистрироваться 15–17 марта 2022 г.
Описание презентации по отдельным слайдам:
Фатих Кәримнең тормыш һәм иҗат юлы. 1909 елның 9 гыйнварында Башкортстанның Бишбүләк районы Ает авылында Әхмәтвәли мулла гаиләсендә унберенче – төпчек бала булып дөньяга килә.
Ф. Кәримнең “Хәзер сезнең белән” исемле беренче шигыре “Кечкенә иптәшләр” журналының 1927 елгы икенче санында дөнья күрә.
Рәсемнәрдә Фатих Кәрим үзенең якын дуслары белән. Җир төзелеше техникумында укыганда булачак әдип ныклап әдәби һәм иҗтимагый эшчәнлеккә тартыла. А. Алиш, Г.Минский, М. Әмир һәм башка бик күп дуслар таба.
Татарстан язучылар оешмасы каршында эшләгән әдәбият түгәрәге членнары арасында (уңнан сулга) беренче рәттә Фатих Кәрим.
Тәрәзәмә кунган ак күгәрчен Гөрли-гөрли канат кагына. Кагына да уйнап очып китә Син яшәгән өйләр ягына. Ә мин калам тынчу таш төрмәдә, Тимер рәшәткәгә баш иям. Өзелергә җитеп сыкрый күңлем Сагынудан сине, Кадриям!
Язмыш һаман безне аерырга тырышты һәм менә аерды инде, мәңге күрмәм инде мин аның көләч коңгырт күзләрен. Урамга чыксам, шинельле кешеләр күрсәм, Фатих исемә төшә. Ах, ул соры шинель. Ах, бу сугыш. Хатыны һәм кызлары
Калды Казан, Балаларым калды, Калды иркәм, Калды киң Идел.
Үлем турында уйлама, Илең турында уйла! Илең турында уйласаң, Гомерең озын була.
Ул көннәрне мәңге онытмабыз! Фатих Кәрим сугышта Үләм икән, үкенечле түгел, Бу үлемнең миңа килүе. Бөек җыр ул – Бөек Ватан өчен Сугыш кырларында үлүе.
1942 елның мартында Смоленск өлкәсенең Сухиничи, Масалык юнәлешендәге сугышларда була, “Зайцева Гора” биеклеге өчен сугышканда аягы яраланып, госпитальгә эләгә. 1942 елның беренче маенда дәваланып бетү өчен Казан госпиталенә җибәрелә.
Ф. Кәримнең тәнкыйтьче Гази Кашшафка язган хаты. Г. Кашшаф Ф. Кәримгә яшьлегеннән үк таныш. Бу гомерлек дустына шагыйрь иң тирән серләрен ача, аның киңәшләрен яшәү принцибы итеп ала.
Ф. Кәрим сугыш елларында гаҗәеп дәрәҗәдә актив эшли. Сугыштан аз гына бушап торган арада да ул 150 дән артык шигырь, 8 поэма, 1 баллада, 2 повесть, 1 драма әсәре иҗат итә.
Җиргә тамган безнең һәр тамчы кан Кан түгел ул – матур ал чәчәк, Алар безнең изге җиребездә Бәхет гөле булып үсәчәк!
Мин – бер шагыйрь; тойгы, хис кешесе, Яратам мин кошлар сайравын. Мин – гуманист, сөям дөньяны, Акмасын, дип, җирдә кеше каны, Гуманизм – минем байрагым.
Алар барысы да шагыйрьне хәтерләтәләр.
“Дөнья хәлләре кискенләшкән саен нигәдер Фатих Кәрим кебек кешеләр искә төшә. Ә бит Фатих Кәрим – Бөек Ватан сугышы шагыйре. Бугенге дөнья белән узган сугышның арасы нигә шулай якыная? Ике кырыс чор. Татар совет поэзиясендә шул чорны Фатих Кәримнән дә тулырак чагылдырган башка бер шагыйрь дә юк. Кенигсберг янында сугышның бөек үренә күтәрелде, үзенең иҗат үренә күтәрелде, үз шөһрәтенә шул солдат үреннән карап үлде. Үзенә йөкләнгән зур эшне башкарып китте шагыйрь.” Сибгать Хәким “Фатих Кәрим – һәр шигырь юлы белән ватанына фидакарь хезмәт иткән җырчы һәм солдат. Аның Казан музеенда изге реликвия булып саклана торган шинеле генә түгел, кулъязмаларының соңгы битләренә кадәр пулялар белән тишкәләнеп беткән”. Луи Арагон
Хәрби кешеләрне күрсәм, әткәй диеп йөзенә карыймын.
Фатих Кәримнең 100 еллык юбилей тантанасыннан. Шагыйрь Ренат Харис һәм Ф. Кәримнең кызы Ләйлә шагыйрьнең каберендә.
Уфа дәүләт “Нур” татар театры Фатих Кәримнең фаҗигале язмышын гәүдәләндергән “Ясмин гөле” әсәрен сәхнәләштерде. Рәсемнәрдә спектакльдән күренешләр.
Дошманга ялкын сибүче Җил булып барсам иде, Тәвәккәллек, батырлыкта Җыр булып калсам иде. Ф. Кәрим “Теләк”
Фатих Карим (1909 – 1945) – татарский писатель, поэт, патриот.
Родился Фатих 9 января 1909 года. Первое образование в биографии Фатиха Карима было получено в родном селе Аитово. Затем же стал учиться в педагогическом техникуме, а после – землеустроительном техникуме Казани. Первые свои произведения написал довольно рано.
За плодотворным творческим периодом последовал трагический. Одно из произведений писателя повлекло за собой обвинение в клевете, а Фатиха Карима арестовали и осудили на 10 лет тюрьмы. Но вскоре оправдали. Писатель почти сразу после оправдания добровольно ушел воевать. В жестких военных условиях в биографии Фатиха Карима возникло новое воодушевление. Его произведения тех времен наиболее ценны. Прекрасные патриотические, вдохновляющие героизмом стихотворения тех лет вышли в нескольких сборниках.
Читайте также: