Доца шеконан мукъа аьзнаш 3 класс конспект урока

Обновлено: 06.07.2024

Яшлар, мен билемен гьали сиз нечик гёрегенизни аналарылыгъызны.

гьали сиз айтыгъыз, нечик олагъа кёмек этегенигизни.

Унутмагъыз, сюймек аналаны-олагъа къарамакъ, болушмакъ, языкъ сынмакъ.

-Шуну сиз нечик англайсыз?

-Айтыгъыз (гьар яш оьзюню оюн айта)

Яшлар булан хабарны охуйман

-Нечик гёрдигиз шу хабарны?

-Несин арив гёрдигиз?

Аякъ къагъып, къол силлеп,

Къанат къагъып учайыкъ,

-Гьали яшлар ойлашыгъыз неге мен сизге булай иш бергендим?

Урокан ц1е: Деха а, доца а мукъа аьзнаш. Доца шеконан мукъа аьзнаш (а, у, и),церан нийсаяздар.

1алашо: Хаа деза, мукъа аьзнаш деха а, доца а хилар. Уьш деха а, доца а аларца дешнийн маь1на хийцадалар.

Хаа деза, шеконан аьзнаш муьлхарш ду а, церан нийсаяздаран бакъонаш а.Нохчийн матте болу безам ч1аг1бар.

2.Ц1ахь бина болх таллар.

Дешархошка уьн т1е д1аяздойту ц1ахь фонетически къастам бина дешнаш. Цаьрга дуьйцуьйту й элп муьлхачу маь1нехь лела, масалш а даладойтуш.

3.Дешархошка шаьшка болх байтар (цхьана кехат т1ехь).

Бе фонетически къастам билгалъяха, нийсаяздар, яздира бохучу дешнашна.

XIapa мукъаза аьзнаш кхаа б1ог1амалге декъа, шайн аларан башхалле хьаьжжина: [I] [й] [б] [ж] [з] [къ] [кх] [х] [т1] [д] [ф] [к1] [р] [л] [ш] [ъ] [щ] [xl] [ц1] [ч] [м] [с].

3. 151-чу шар дар т!ера схьаязде элп й шайца долу дешнаш. Д1аязде, xlopa дашехь х1ун маь1на леладо оцу элпо.

Билгалдаккхар. Х1окху жимачу балхана массо а дешархочунна оценкаш х!иттае.

4.Керла коьчал йовзийтар а, иза т1еч1аг1ъяр а

Уьна а, тетрадаш т1е д1аязйо xlapa предложе неш шина б1ог1амалге:

Иштта болх бо шолг1ачу б1ог1амалгерачу 1-чу предложеница а.

Буха сиз хьаькхна дешнаш доынуш, церан ал ар цхьатерра дуй? Ткъа яздар муха ду?

Хьалхарчу б1ог1амалгера деза бохучу дашера хьалхарчу дешдекъера а деха ду я доца ду? Ткъа шолг1ачу б1ог1амалгера оццу дашера ший а а доца ду я муха ду?

Церан маь1на цхьатерра дуй? И аьзнаш деха я доца хиларо хийциний оцу дешнийн маь1на?

Оцу кепара дешархошка толлуьйту йисина пред- ложенеш. Дуьйцуьйту, маца дуьллу аьзнаш [у], [уь] олучохь йозанехь оцу элпашна т1ехьа й. Кхин а дало мегар ду масалш.

Кхочушдойту 154-г1а шардар.

Цул т1аьхьа дешархоша йоыиу 33-г1а §, дуьйцу, маца, муха яздо элпаш, аьзнаш [а,] [у,] [и] шеконца хезачохь.

4. Кхочушдо 156-rIa шардар.

Мукъа аьзнаш деха а, доца а аларца дешнийн маь1на хийцалой? Даладе масалш.

Аьзнаш [а,] [у,] [и] шеконца хезачохь муьлха элпаш яздан деза? Даладе масалш.

Кхочушде 153-г1ий, 157-г1ий шардарш. (Xlopa шардар т1ера пхиппа предложени язъе.)

Урок-конспект по чеченскому языку на тему " Деха а, доца а мукъа аьзнаш" (5 класс)

Диг ага йо1 малх орам херх кема

Диг ага йо1 малх орам херх кема
Моза ага зингат алу лекъ
Моша ехк paгly зу абат
Буру урчакх

Даймохк мазал мерза бу.

стаг - нах, йиша - буьйса - да - гуьржи - нохчо - лулахо – шелахо – таллархо – яздархо – бер – илли -

стаг - нах,
йиша -
буьйса -
да -
гуьржи -
нохчо -
лулахо –
шелахо –
таллархо –
яздархо –
бер –
илли -

стаг - нах, йиша - йижарий буьйса - буьйсанаш да - дай, гуьржи - гуьржий нохчо -нохчий лулахо –лулахой шелахо –шелахой таллархо – таллархо яздархо…

стаг - нах,
йиша - йижарий
буьйса - буьйсанаш
да - дай,
гуьржи - гуьржий
нохчо -нохчий
лулахо –лулахой
шелахо –шелахой
таллархо – таллархо
яздархо – яздархой
бер – бераш
илли -иллеш

Вина Вийна йина йийна кира кийра юьлу юьйлу сина сийна

Вина Вийна
йина йийна
кира кийра
юьлу юьйлу
сина сийна

Предложенеш х1иттае. Деша - деша

Предложенеш х1иттае.
Деша - деша.
Ваха - ваха.
Хица - хийца.
Сына - сийна.
Йина - йийна.

Совнаха дош д1адаккха: 1. Сай, куй, нуй, бух; 2

Совнаха дош д1адаккха:
1. Сай, куй, нуй, бух;
2. Тега, деша, амал, лепа;
3. Мохк, тайна, дийна, лийча.

Учебник для 3 класса по чеченскому языку. На чеченском языке.

Содержание
Іамийнарг карладаккхар.
Къамел. Предложени. Дош.
ХІуманаш билгалъен а, церан дар а, билгало а гойту дешнаш.
Нохчийн алфавит.
Деха а, доца а мукъа аьзнаш.
Нохчийн меттан шатайпанара аьзнаш.
Къасторан хьаьркаш.
Доца шеконан мукъа аьзнаш.
Дешан чаккхенга "н" яздар.
Предложени.
Дийцаран, хаттаран предложенеш.
Айдаран предложенеш.
Предложенин коьрта а, коьртаза а меженаш. Подлежащи а, сказуеми а.
Предложенин цхьанатайпанара меженаш.
Предложени а, дешнийн цхьаьнакхетарш а.
Дешан хІоттам.
Орам.
Орамехь шала мукъазнаш яздар.
Чаккхе.
Дешан чаккхенга шала мукъазнаш яздар.
Дешхьалхе.
Дешхьалхе а, дештІаьхье а.
Суффикс.
Къамелан дакъош.
ЦІердош.
ЦІердешнийн терахьашца хийцадалар.
ЦІердешнийн классаш.
ЦІердешнийн дожаршца хийцадалар (легар).
Билгалдош.
Гергара а, дуьхьал маьІна долу а билгалдешнаш.
Лааме а, лаамаза а билгалдешнаш.
Хандош.
Хандешнийн хенашца хийцадалар.
Хандешнашца "ца", "ма" нийсаяздар.
Шарахь Іамийнарг карладаккхар.

Читайте также: