Раскіданае гняздо план канспект урока

Обновлено: 02.07.2024

1 група. “Шляхам змагання” называе Я. Купала шлях Лявона Зябліка і “ шляхам трывання і цярпення” – шлях Марылі. Так гэта ці не? Даследаваць.

2 група. “ Шляхам пралому ў бяссіллі” названы аўтарам шлях Сымона. Даказаць.

3 група. Даследаваць ролю народнага мудраца старца. Ці згодны вы з меркаваннем, што яго імкненні – “шлях пошуку і веры”.

4 група. Які ідэал чалавечага шчасця ў Зоські і Данілкі? Чым праўда Зоські адрозніваецца ад Сымонавай праўды? Ці можна назваць жыццё Данілкі шляхам творцы, а Зоські – шляхам мар і летуценняў?

Вобраз Лявона Зябліка.

1. Якая трагедыя адбылася ў сям’і Зяблікаў?Вызначце яепрычыны.

2. Знайдзіце ў тэксце маналогі Лявона і раскрыйце іх змест ( акт 1, з’явы 7, 9 ).

3. У чым вы бачыце трагедыю Лявона Зябліка?

Вобраз Марылі Зяблік

( акт 1, з’ява 1, акт 3, з’ява 2, 3, акт 4, з’ява 3, акт 5 з’ява 2).

1. Як адносіцца Марыля да сямейнай трагедыі? Што надае ёй жыццёвую сілу і стойкасць?

2. Якія рысы маці-пакутніцы абагулены ў вобразе Марылі?

( акт 1, з’ява 8, 11, акт 2, з’ява 3, акт 3, з’ява 3, акт 4, з’ява 3, 4, акт 5, з’ява 5).

1. Як характаразуюць Сымона яго ўчынкі, узаемаадносіны з іншымі героямі п’есы? ( з панічом, Зосяй, Марыляй – расказаць).

2. У чым сутнасць канфлікту Сымона з панічом? Якія сацыяльныя сілы кожны з іх прадстаўляе?

3. Знайдзіце словы, якімі Зоська характарызуе Сымона (акт 2).

4. Якімі шляхамі да праўды ідзе Сымон?

5. Раскажыце, як фарміравалася самасвядомасць Сымона.

( акт 1, з’ява 6, акт 3, з’ява 5, 7).

1. Раскрыйце, у якіх учынках Зоські выяўляюцца галоўныя рысы яе характару – уражлівасць, летуценнасць, рамантычнасць, даверлівасць .

2. Адшукайце ў тэксце рэмаркі, якія дапамагаюць раскрыць думкі і перажыванні Зоські (акт 3).

3. Якімі шляхамі Зоська ідзе да праўды?

4. Чым праўда Зоські адрозніваецца ад праўды Сымона?

5. Ці можна апраўдаць яе каханне да паніча – разбуральніка шчасця сям’і?

Старац ( акт 1, 5).

1. Раскрыйце погляды Старца на жыццё.

2. Якая яго роля? Як адносіцца да шляху, абранага Сымонам? Якая яго праўда?

Нажмите, чтобы узнать подробности

План-конспект урока по белорусскому языку. Разработан по новому планированию.

Мэты: Вучыць даваць маральную ацэнку ўчынкам персанажаў твора з пункту погляду гуманістычных каштоўнасцей; выхоўваць уважлівае стаўленне да навакольнага асяроддзя, вучыць вызначаць эмоцыі персанажаў і супастаўляць іх з уласнымі эмоцыямі; удасканальваць навыкі чытання; вучыць дзяліць твор на сэнсавыя часткі і пераказваць яго.

І. Арганізацыны момант.

ІІ. Праверка дамашняга задання.

ІІІ. Моўная размінка.

Запрасiў шпак вераб’я:

- Пасвiшчы, браток, як я.

Шпок – шпак, шпок-шпак! –

Шпакляваў шпакоўню шпак.

Шпок – шпак, шпок-шпак! –

Шпакляваў, пакуль не змок.

Штохвiлiны на шашы

Шумна, як на кiрмашы.

IV. Вывучэнне новай тэмы.

● Чытанне дыялогу Васілінкі і Лянка. Адказ на праблемнае пытанне.

- Як быць, калі вы знойдзеце маленькае птушаня?

- Матэрыял моўнай размінкі і адгадка падказваюць нам тэму ўрока.

● Звесткі пра аўтара

Міхаіл Паўлавіч Пазнякоў (нар.24.01.1951; в. Заброддзе, Быхаўскі раён, Магілёўская вобласць) — беларускі паэт, празаік, перакладчык, крытык, мовазнавец.

● Вызначэнне сэнсу слоў.

Завіхаліся – старанна працавалі.

● Чытанне твора падрыхтаванымі вучнямі і адказ на пытанні.

- Чаму ліпы было неабходна спілаваць?

- Як Вадзік выратаваў шпачынае гняздо?

- Раскажыце, як паставіліся да хлопчыка дарослыя.

● Падзел твора на сэнсавыя часткі, прыдумванне загалоўкаў.

3.Размова з рабочымі.

●Пераказ твора па сэнсавых частках.

Заглянула сонца ў хатку, Рукамі сонейка дастаць.

Раз, два, тры, чатыры, пяць. Раз, два, тры, чатыры, пяць.

Робім мы ўсе зарадку, І на месцы паскакаць.

Раз, два, тры, чатыры, пяць. На насок, затым на пятку –

Трэба нам пысесці, устаць Робім мы ўсе зарадку

● Аляксандр Уладзіміравіч Прушынскі. Нарадзіўся ў 27 лютага (11 сакавіка) 1887 г. у Мінску, на Багадзельнай вуліцы. З дзяцінства палюбіў кнігі і ў пяць гадоў умеў чытаць па-руску і па-польску. Арыштаваны за антыўрадавую дзейнасць 4 сакавіка 1907 у падпольнай друкарні, асуджаны на ссылку і пажыццёвае пасяленне ў Сібіры. У acoбe Алecя Гapyнa бeлapycкaя лiтapaтypa aтpымaлa i цyдoўнaгa дзiцячaгa пicьмeннiкa, aб чым cвeдчыць збopнiк п'ec "Жывыя кaзкi" (1920) для дзiцячaгa тэaтpa, якi пepaд caмaй cмepцю, y 1920 гoдзe, выдaў пicьмeннiк.

● Пастаноўка праблемнага пытання і слуханне твора.

- Дзе павінны жыць птушкі, якія нарадзіліся на волі?

● Адказ на пытанне.

● Тлумачэнне значэнняў незразумелых слоў.

На пацеху –для забавы.

● Адказ на пытанні.

- Навошта дзеці хацелі злавіць вераб’я?

- Чаму маці не парадавалася?

● Камбінаванае чытанне ( настаўнік - навучэнцы хорам )

- Чаму дзеці вярнулі сініцы свабоду? Як бы вы паступілі?

- Ці можна назваць гэтых дзяцей добрымі?

● Падрыхтоўка і выразнае чытанне па ролях часткі верша

VІ. Падвядзенне вынікаў урока. Рэфлексія.

- З якім творамі мы сення пазнаёміліся?

- Чаму яны вас навучылі?

VІІ. Дамашняе заданне.


-75%

Микропересказ : Пан разорил большую крестьянскую семью, соблазнил старшую дочь. Глава семьи повесился, дочь сошла с ума, её старший брат поджёг панский дом, а мать и младшие дети пошли просить подаяние.


Акт 1

1905 год, канун праздника Купалы. Лёжа в постели, Марыля жаловалась гостившему у неё нищему Старцу на своего мужа Левона, который вздумал судиться с панычем из-за земли.


Марыля Зяблик — крестьянка, 48 лет, больная, измож­дённая, изму­чена тяжёлой жизнью.


Старец (Нищий) — стран­ству­ющий старик, около семи­де­сяти лет, седой, живёт пода­я­нием.


Левон Зяблик — муж Марыли, крестьянин лет пяти­де­сяти, хромой, покорен судьбе.


Паныч — красивый, молодой, обра­зо­ванный, надменный шлахтич, владеет землёй, на которой живут Зяблики.

Левон продал весь скот, разорил хозяйство, но ничего не добился. Теперь семью Зябликов выселяли из их дома. Левон отправился на панский двор просить, чтобы их пока не выселяли, потому что его жена больна.

Данилка — второй по стар­шин­ству сын Левона и Марыли, 14 лет, любит музыку, прики­ды­ва­ется дурачком.

В хату вошёл озлобленный Симон.


Симон — старший сын Левона и Марыли, 24 года, озлоблен, нена­видит паныча.

В хату вошла Зоська с букетом цветов, дала цветы старцу и попросила помолиться за здоровье паныча, а цветы повесить на икону в церкви.


Зоська — старшая дочь Левона и Марыли, 18 лет, мечта­тельная, влюб­чивая девушка не от мира сего.

Старец пообещал выполнить просьбу Зоськи и покинул хату Зябликов.

Зоська рассказала матери, что паныч поцеловал её, восхищалась его красотой. Марыля попросила дочь не водиться с ним. Девушка перевела разговор на другое — начала рассказывать свой сон.

Ей снилось, как незнакомец с солнцем в руках и месяцем на голове повёл семью Зябликов через страшное болото, дикий лес и песчаное поле, по дороге отгоняя солнцем змей, диких зверей и хищных птиц. Пройдя по радуге, Зяблики оказались у дома, где жили святые, я незнакомец оказался Святым Петром. Святой Спас предложил им остаться у него навсегда. Тут-то Зоська и проснулась.

Вошёл Левон и сообщил, что паныч не смилостивился и выселять их будут прямо сейчас, даже хлеб сжать не дадут. Левон просился пожить к соседям, но никто не захотел их приютить. Теперь Симону и Данилке придётся идти в батраки, а Левону с больной женой, дочкой и двумя младшими детьми — по миру идти.

Человек с землёй срастается, как дерево; сруби дерево — засохнет, отбери у человека землю — пропадёт.

Выкупить свою землю Левон тоже не мог — закон не позволял крестьянам выкупать участки у землевла­дельцев.

В хату вбежал Симон и сообщил, что панские люди перепахивают их поле и огород. Левон ничего не предпринял, и тогда Симон схватился за топор. Пока Левон отбирал у сына топор, панские люди начали разбирать крышу хаты.

Левон был окончательно сломлен, но Симон не сдался. Он решил бороться умом, а не топором, и пообещал найти новое пристанище для своей семьи. Левон вышел, и вскоре люди паныча сообщили, что он повесился.

Акт 2

Прошло две недели. Семья Зябликов жила возле развалин хаты. В этот день полиция наконец-то выдала тело Левона, и Симон пошёл хоронить отца.

Вернулся Симон ещё более ожесточённым — Левона похоронили за церковной оградой, как самоубийцу. Марыля уговаривала сына ещё раз попросить милости у панича, но не хотел становиться панским прихлебателем и служить ему собирался только по принуждению. У могилы отца он поклялся не уступать панычу своё разорённое гнездо.

Симон сообщил Марыле, что её дочь по ночам к панычу бегает, и об этом уже знает вся деревня.

Холёная кожа, маслянистые глаза, льстивое слюнявое сюсюканье, бесстыдные в углу поцелуи — вот вам и пропасть, в которую падает простая девушка, падает, себя не помня.

Когда-то паныч отбил у Симона девушку, а теперь позорит сестру.

Пришла Зоська. Симон строго спросил, где она пропадала всю ночь, но девушка сказала, что ей не спалось рядом с телом отца, и она гуляла в поле. Она принесла немного сала и хлеба, солгав, что заняла еду у тётки. Симон ушёл, не поверив сестре.

Марыля заставляла Зоську поклясться перед иконой, что у неё с панычем ничего не было, но девушка не решалась солгать перед богом. В этот момент к разорённой хате подошёл паныч. Он пришёл узнать, почему Зяблики не уходят с его земли.

Зоська села у ног паныча, восторгаясь им и не замечая его высокомерия. Марыля начала умолять его не губить её дочь, напомнила, что это благодаря её молоку паныч не умер во младенчестве. Паныч сказал, что уже поздно просить об этом, и предложил Зябликам батрачить на него.

Пришёл Симон и заявил, что не уступит землю панычу, а тот пригрозил заковать строптивого парня в цепи. В разговор вмешался Данилка и предложи попросить у паныча дерева на крест для отцовской могилы. Паныч ответил, что для этого леса у него хватит, и ушёл. Зоська хотела догнать паныча, но Симон с топором в руках преградил ей путь.

Акт 3

Марыля начала шить котомки из льна, который сама растила, обрабатывала и ткала. Из полотна она хотела сшить рубахи для всей семьи, но вместо этого пришлось шить нищенские котомки.

Симон, надеясь на справед­ливость, снова начал судиться с паном за землю. Зоська по-прежнему встречалась с панычем, от чего Симон злился ещё сильнее. Марыля упрекала сына и дочь в том, что они губят младших детей.

Симон и Данилка смастерили крест из рябины, на которой повесился Левон. Был поздний вечер, но братья решили отнести крест на кладбище, не прося помощи у соседей. Марыля пошла с сыновьями, а Зоська осталась с младшими детьми и Данилкой, который мастерил свою скрипочку.


Неизвестный — странник с посохом в руках, вестник перемен.

Совесть и желание счастья себе и другим дорогу тебе покажут… Только надо идти и не оглядываться. Кто оглянется — в столб превратится, которого потом и громы с места не сдвинут.

Неизвестный ушёл. Напуганная им Зоська решила пойти к панычу, но тот пришёл сам. Девушка бросилась ему на шею.

Акт 4

Прошло три недели. Наступила поздняя холодная осень. Семья Зябликов по-прежнему жила у своего разорённого гнезда. Симон проиграл суд — паныч подкупил свидетелей, и земля досталась ему.

Марыля упрекала сына, что тот не согласился работать на паныча — сейчас был бы у младших детей тёплый дом и еда. Упрямый Симон заявил, что не сдвинется с места, даже если превратится в глыбу льда. Построит будку и доживёт до весны, а там что-нибудь да изменится.

Симон отказался идти на сход, не желая покидать свою землю. Неизвестный ушёл. Симон бросился за ним, чтобы узнать, где будет проходить сход, но Марыля его не пустила. Тогда Симон решил спросить у Зоськи, ведь она тоже говорила с Неизвестным, но сестра куда-то ушла.

Симон начал выпытывать у Данилки, где Зоська, угрожая порубить его новую скрипку топором. В этот момент слуги паныча привели связанную Зоську, которая хотела повеситься у панского дома.

Акт 5

Канун Дня всех святых, холодная ночь. Зяблики ещё не ушли от разорённого гнезда — их не пускал Симон. Данилка хотел уйти, но Марыля слушалась старшего сына, который искал и никак не мог найти место великого схода.

Старец предложил Марыле странствовать вместе с ним, сказал, что Симон ей не помощник — он вернётся в семью только когда на сходе побывает.

Пора, мать-птаха, сниматься с разорённого гнезда, чтобы остальных своих деток оборонить от злых ястребов…

Вошла Зоська в грязной одежде, с распущенными волосами. Как и предсказывал Данилка, паныч уехал, и у брошенной девушки помутился рассудок.

Где-то у панского дома начался пожар. Старец засобирался в путь. Данилка попросился с ним, и Марыля тоже решилась покинуть развалины хаты.

Повесив на шеи котомки, семья Зябликов ушла под печальную песню Данилковой скрипочки.

Зоська осталась у костра одна. Вскоре к ней подошёл Симон с тлеющей головнёй в руке. Он спешно увёл сестру на великий сход, бороться за родную землю.

Пересказала Юлия Песковая. За основу пересказа взят перевод Вс. Рождественского и П. Кобзаревского из собрания сочинений Купалы в 3 томах (М.: Художественная литература, 1982). Нашли ошибку? Пожалуйста, отредактируйте этот пересказ в Народном Брифли.

Что скажете о пересказе?

Что было непонятно? Нашли ошибку в тексте? Есть идеи, как лучше пересказать эту книгу? Пожалуйста, пишите. Сделаем пересказы более понятными, грамотными и интересными.

Лявон - глава сям'і Зяблікаў. Ён да апошняга змагаўся за сваю хату і сваю зямлю. Успамінаў, як яны з яго бацькам разам будавалі гэту хату, як на гэтай зямлі жылі яшчэ яго дзед і прадзед. Лявон лічыў, што чалавек, як дрэва, не можа жыць без сваёй зямлі. Ён доўга судзіўся з панічам, продаў амаль усю гаспадарку, каб наняць адваката, але ўсё роўна праіграў суд. З гора Лявон павесіўся.
Данілка - чатырнаццацігадовы хлопчык. Ён марыў, што калі ў яго будзе новая скрыпка (бо старую зламаў бацька), то ён пойдзе па свеце і будзе іграць на сваёй скрыпачцы. Але ён хацеў іграць толькі сумныя мелодыі, каб данесці да іншых людзей трагедыю іх сям'і.

У паэме Янкі Купалы “Раскіданае гняздо” мне больш за усіх спадабаўся вобраз Сымона Зябліка. Сымон – з’яўляецца старэшым сынам у сям’і Зяблікаў. Па сваёй натуры Сымон моцны духам малады чалавек, у той жа момант ён непакорны і свабодалюбівы. Сымон здольны каб заступіцца за іншых і абараніць чалавечую годнасць.

Зоська разам з Незнаёмым параўноўваюць Сымона з вольнай птушкай, называюць яго арлом.

Сымон шукае у жыцці справядлівасці, аднак не так усё проста. Узяўшы сякеру у руку хлопец бароніць родны кавалак зямлі. Меўшы рашучасць і упартасць Сымон вырашае, што дабівацца праўды трэба уласнымі сіламі.

Прыйшоўшы на магілу да бацькі, Сымон клянецца што не пакіне роднае месца, не сыйдзе з разграбленага гнязда. І Сымон спрачае сваёй маці, калі тая гаворыць яму, каб той ішоў на службу да паніча. Для сымона гэта служба, тое самае, што прадаць сваіх родных, утапіць сябе. Няхоча Сымон шукаць прімірэнне з панам. Бо для яго гэта здрадніцтва.

Выбрав категорию по душе Вы сможете найти действительно стоящие книги и насладиться погружением в мир воображения, прочувствовать переживания героев или узнать для себя что-то новое, совершить внутреннее открытие. Подробная информация для ознакомления по текущему запросу представлена ниже:

libcat.ru: книга без обложки

Раскіданае гняздо: краткое содержание, описание и аннотация

Янка Купала: другие книги автора

Кто написал Раскіданае гняздо? Узнайте фамилию, как зовут автора книги и список всех его произведений по сериям.

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

Янка Купала: Бондаровна

Бондаровна

Янка Купала: Курган

Курган

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

В течение 24 часов мы закроем доступ к нелегально размещенному контенту.

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

libclub.ru: книга без обложки

Янка Купала: Адвечная песня

Адвечная песня

Раскіданае гняздо — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком

Янка Купала

Раскіданае гняздо

Драма ў пяці актах

Асобы

Лявон Зяблік – пажылы гаспадар, кульгавы, гадоў пад 50.

Марыля – яго жонка, нараклівая, замучаная жыццём, худая кабеціна, гадоў 48.

Дзеці Зябліка:

- Сымон, 24 г.

- Зоська, 18 г.

- Данілка, 14 г.

- Аленка, 8 г.

- Юрка, 7 г.

Старац, гадоў пад 70.

Паніч, гадоў 23.

Незнаёмы, гадоў 35.

Двое дворных людзей.

Рэч дзеецца ў 1905 г. Першы акт у хаце Зяблікаў, а рэшта чатыры – на руіне той жа самай хаты.

Час каля Купалля. Поўдня. Хата Зябліка. Марыля — хворая: то сядзіць, то ляжыць на ложку. Данілка на зямлі скрыпку майструе. Старац сівы, як голуб, абчэплены торбамі і з кіем у руках сядзіць на лаве.

(Mapыля, Данілка, Старац.)

Стаpaц. Так, так, пані гаспадыня! Заўсёды бяда бяду вядзе, але ніколі не трэба здавацца. Ліха перамелецца, і ўсё добра будзе. Калісь і мяне ціскалі няшчасці з усіх бакоў, а цяпер. Э! Што казаць? — Жыву сабе і гора ніякага не знаю. Торбачкі за плечы, кій сукаваты ў рукі і хаджу сабе, як ні ў чым не бывала, па дарожках пуцявінках. Так, так, пані гаспадыня!

Марыля(гаворыць з трудом). Гэта ж толькі падумаць, дзедка. Мала усялякага безгалоўя, а тут на табе, яшчэ гэта хвароба. Лета не за тарою, скора касьба пачнецца, жніво, работы гібель, а ты ляжы тут прыкава-най да ложка, як пакутніца якая. Лепей хай бы ўжо смертачка прыйшла на маю галаву няшчасную, дык хаця б хаты не завальвала. Не так я вясну спатыкала і праводзіла, як мне сёлета прыйшлося, ох, не так, як і сам знаеш! (Кашляе.) А тэты суд у майго з дваром. То ж не давядзі ты, Божанька. Гаспадарку ўсю змарнавалі, да няма нічога дайшлі, і сягоння ўжо не ведаеш чалавек, дзе заутра сонейка прыйдзецца сустрэнуць. Ох, Божа ты наш справядлівы, за якія грахі цяжкія караеш ты нашу сямейку! Ах, як жа цяжанька! Падай мне вады, Данілка. (Данілка падае.)

Данілка. Праўду мамка кажа. Страшэнна нягодна жыць на свеце. Вось хоць бы і мне такая бяда зрабілася: скрыпку старую, што была ў мяне раней, татка са злосці паламаў, а цяпер і рабі што хочаш. Пакуль жа я новую такую змайструю. Ну, але затое калі і зраблю, дык вот жа зайграю — цэлы свет дзіву дасца!

Старац. А дзе ж гаспадар ваш, пані гаспадыня?

Данілка. Тата пайшоў у двор прасіцца, каб яшчэ трохі пачакалі і не выкідалі нас адгэтуль.

Марыля. Так, так. Сягоння сышоу час наш выехаць, а мой нічога яшчэ сабе не прыстараўся.

Старац. Дрэнна, вельмі дрэнна, калі так выходзіць. Свайго не меўшы,— трэба легчы спаць не еўшы.

Данілка. Вось табе дык добра, дзедка: з адной хаты выкінуць, дык у другую пойдзеш.

Марыля. Усе ж да апошняга часу думалі, што за нам! зямлю прызнаюць, тым часам наадварот выйшла.

Старац. Так, так, пані гаспадыня. Чалавек страляе, а чорт кулю носіць.

Марыля. Мой жа чалавек — каб вы, дзедка, бачы-лі: за апошні час як набраў сабе нечага ў галаву, дык проста з розуму сыходзіць. Учарнеў, асунуўся, азыз, толькі таўпехаецца з кута ў кут, як сам не свой. Баюся, дзедка, вельмі баюся, каб з ім, барані божа, чаго благога не сталася.

Сымон(уваходзіць з тапаром і кладзе яго за лаву). Ці гэта яшчэ не вярнуўся?

Марыля. і Данілка. Не, нямашака яшчэ,

Сымон. А дзедка ўсё госціць у нас!

Старац. Але, сынку мой. 3 мамкай тваёй загава-рыліся аб справах вашых хатніх. Як уважаю, то не лёганькі будзеце мець сёлетні гадок.

Сымон. Э! Нічога, дзядочак. Пакуль будзе хоць якая малая магчымасць, то не дадзімся жыўцом ваўку ў зубы. Паглядзіш!

Стаpaц. Смела, сынку мой, варожыш. Можа, i не дасіся ваўку ў зубы, але жыццё бярэ ў свае лапы, ох, як бярэ! Не такія яшчэ дужыя і смелыя здаюцца на яго ласку i няласку. Так, так, сынку мой! Адвага наша — адно, а жыццё — другое, І найбольш верх бярэ гэта апошняе.

Читайте также: