Сэмэнчик кэпсээн краткое содержание
Обновлено: 07.07.2024
В данной папке примерные тесты по якутскому языку и литературе в якутских классах.
| Вложение | Размер |
|---|---|
| 9_kylaastarga.docx | 13.02 КБ |
| v.docx11_kylaas_test.docx | 12.86 КБ |
| dalan.docx | 13.09 КБ |
| n1.docx | 14.48 КБ |
| n.docx | 21.13 КБ |
| saha_literaturatygar_10_kylaastarga.docx | 16.59 КБ |
| saha_literaturatygar_11_kylaastarga_tymyktyyr_test.docx | 23.97 КБ |
| saha_literaturatygar_olimpiada_9_kylaastarga.docx | 13.13 КБ |
| saha_literaturatygar_10_kylaastarga_honturuolunay_test.docx | 13.6 КБ |
| has_biirdii_eppiekke_1dii_baal.docx | 13.98 КБ |
Предварительный просмотр:
А.С.П Данилов Б Н.А Заболоцкай В А Е Кулаковскай Г Н.Д Неустроев
2.Мааппа туhунан ким кэпсиирий?
А Уйбаан б Былатыан в Ылдьаа г Сэмэн
3.Кпсээннэ ханнык кэм кѳстѳрγй?
А Революция иннинээ5и кэм б А5а дойду сэриитин сыллара в Билинни кэм
4.Мааппалаах Ылдьаа хас кγн бииргэ олороллоруй?
А биир б икки в γс г биэс
5. Ылдьаа тойонун аата кимий?
А Батас Мѳндγγкээн б Бѳдьѳкѳ кинээс в Мэкчэ хоhуун г Бакамда
А 1917с б 1932 в 1944с г 1941
7 Маапа хас сааhыгар дылы тѳрѳппγттэрин кытта олорбутуй?
А б 16 в 19 г 15
8 Мааппа хас сааhыгар ѳлбγтγй?
А 16 б 19 в 14 г 20
9 Мааппа дьонун баайын ким ылбытый?
А Нэлэкэ кинээс б Майынчы в Сабыстай г Боотураат
10 Мааппа туох до5ордоох этэй?
А Ыт б хомус в кинигэ в чыычаах
11.Мааппа арахсарыгар Ылдьаа5а тугу ылаар диирий?
А Хомуhун б Кѳмγhγн в Баайын г Аhылыгын
12.Мааппа дьоннорун ким кѳипγтγй?
А Сабыстай б Нэлэкэ в Балыксыт о5онньор г Ылдьаа
13 Мааппа ыар дьыл5атыгай ким буруйдаа5ый?
А Сабыстай б Тѳрѳппγттэрэ в Баайдар г Урукку олох.
Предварительный просмотр:
В.Далан «Дьикти саас « айымньытынан тест.
1.В.Далан тѳрѳѳбyт сирэ.
А)Сунтаар б) Чурапчы в) Мэнэ-Ханалас.
А)Ганя б) Толя в) Кеша
3.Кеша балтын аата.
А) Маня б) Света в) Айта.
4.Сэhэннэ о5олор оскуола5а туох бэлэ5и биэрэллэрий?
А) Радиола б) телевизор в) оскуола историятын ахтыыта.
5.О5олор кылаастарын салайааччытын аата.
А)Анна Ивановна б)Антонина Николаевна в)Людмила Сергеевна.
6Колхоз председателэ кимий?
А) Соломонов б) Попов в) Аргылов.
7.Υyрэххэ барбат о5олор колхозка хас сыл yлэлиэхтээхтэрий?
А) 3 сыл б)5сыл в)2сыл.
8.Кеша а5ата туох идэлээ5ий?
А)болуотунньук б) суоппар в)тракторист.
9.Оскуола историятын кимнээххэ мустан суруйалларый?
А) Мандаараптаахха б)Айталаахха в) Ланалаахха..
10.Кеша ханнык кыыhы сѳбyлyyрyй?
А)Верканы б)Айтаны в) Лананы.
11.Кеша тѳhѳ yрдyк унуохтаа5ый?.
А)165см б) 175см. в) 170см.
12.Кеша биэчэргэ кимниин yнкyyлээтэ?.
А)Анна Ивановналыы б) Айталыын в)Людмила Сергеевналыын.
13.Кешалаах кимтэн сааны былдьыылларый?.
А) Миитэрэйтэн б) Ваняттан в)Сэбиэт Мэхээлэттэн..
14.Кеша yѳрэ5ин бyтэрэн баран хайыыр буолла?.
А) Υѳрэххэ барар б) хаалан yлэлиир в)армия5а барар.
15Людмила Сергеевна ханнык предмети yѳрэтэр учууталый
А) омук тыла б) математика в) история.
16.Роман суруллубут кэмэ.
А)60с сыллар б) 70с сыллар в) 80 с сыллар..
Предварительный просмотр:
а) Сунтаар б) Чурапчы в) Таатта.
2.Бакамда уолун аата
а) Yрэн Хоhуун б) Чэмпэрэ с) Да5анча
3)Да5анча ийэтин аата?
а) Маарыйа б) Майынчы в) Даарыйа
4)Бакамда туох тѳрyттээ5ий?
а) тон биистэр б) туматтар в) дьирикинэйдэр
5)Майынчы туох тѳрттээ5ий?
а) тон биистэр б) туматтар в) дьирикинэйдэр
6)Да5анча хас сыл эhэтин кытта олорбутай?
а) 9 сыл б) 16 сыл в) 1о сыл
7)Туох диэн тылыттан Да5анча тумат буоларын билбиттэрэй?
а) Хааны! Хааны! б) Алакыы Алакыы! в)Бай! Бай!
8)Туматтар хайдах ѳннѳѳх танастаахтарай?
а) кyѳх б) хара в) кыhыл
9.)Ньырбачаан диэн кимий?
а) Ѳрѳгѳчѳй балта б) Да5анча балта в)Бакамда сиэнэ
10)Мэкчэ хоhуун диэн кимий?
а)Да5анча а5ата б) Ѳрѳгѳчѳй а5ата в)Бакамда уола
11Туматтар то5о yнкyyлyyллэрий?
а)Киhи ѳллѳ5yнэ б) Таах олоруохт аа5ар в) Кыргыhаары гыннахзтарына уонна yѳрдэхтэринэ
12Сахалар тустарынан туох дииллэрий?
а)сахалар -сэрииhит дьоннор б)сахалар кѳhѳ сылдьыбаттар, биир сиргэ олороллор
в)кѳyѳ сылдьар норуоттар
13Далан ханнык саха ырыаhытын айма5ай?
а) Ника б) Ый Кыыhа в) Далаана
Предварительный просмотр:
1. Харатаайап кулуба хантан тѳрyттээ5ий?
а)сунтаар б) Бyлyy с) Yѳhээ Бyлyy.
2. Харатаайап кэргэнин аата кимий7
а)Марыына б)Маайа с) Ылдьаана.
3Суоhалдьыйы Толбонноох туhунан Ылдьаана5а ким кэпсиирий?
а) Марыына б)Алааппыйа с) Кэтэриинэ.
4Суоhалдьыйа Толбонноох ханнык оройуонна олорбутуй?
а) Сунтаарга Хочото б) Мэнэ Майата с) Yѳhээ Боотулу
5Суоhалдьыйа Толбонноох кими таптыырай?
а) Уhук Уйбааны б) Улахан Бyѳтyрy с) Уhун Ыстаппааны.
6 Ойох ылыахтаах дьоннор тугу тэлгэтэн иhиэхтээхтэрэй ?
а) кyѳх оту б) кыhыл кѳмyhy с) yрyн кѳмyс манньыаты.
7Кyтyѳт уол хас сыл муспут баайын кутан биэрбитий ?
а) 10 сыл б) 9 сыл с) 15 сыл
8 Суоhалдьыйа Толбонноох то5о бэйэтигэр тиийиммитий7
а) Кyтyѳт уол эппит yнкyyтyн тылыттан б) куттанан с) атын киhини таптыырыттан
9 Кyтyѳт уол кыыс ѳлбyтyн кэннэ хайыырый?
а атын кыыhы кэргэн ылар б) аны кэргэннэммэт с) моннон ѳлѳр
10.Уhук Уйбаан хас сыл буолан кѳстѳрyй?
а) 9 сыл б) 10 сыл с) 5 сыл
11 Уhук Уйбаан куhа5ан сура5ы истэн баран хайыырый?
а) атах балай барар б) ыйанан ѳлѳр с) санаттан кэргэннэнэр
12Маайаны ким сэрибиэйдиирий?
а) Ылдьаана б) Сyѳкyлэ с) Кэтириис
13.Аркадий Романович Эхов кимий?
а Учуутал б) Быраас с)кулуба.
14. Маайа ким уолун сирдэ?
а) Дьаакыбылап кулуба уолун б) атыыhыт уолун с) хамначчыт уолун.
15. Маайа таптыыр киhитэ кимий?
а) Уйбаан б) Сyѳдэр с)Мэхээлэ
16Маайа олох олороругар хас суол баарый диирий7
а) 3 суол б) 2 суол с) 5 суол.
17 Маайа барарыгар туох танастаах этэй ?
а) торбос сонноох б) мааны сонноох с) сиидэс ырбаахылаах.
18. Сyѳдэрдээх Маайаны ким кѳрѳрyй?
а) Ѳрyyнэ эмээхсин б) Огдооччуйа эмээхсин с) Ылдьаана эмээхсин
Предварительный просмотр:
Н.Д Неустроев оло5ун, айар yлэтигэр тест ,
ыйытыылар 10 кылаастарга.
1.Н.Д Неустроев тѳрѳѳбyт сыла:
а) 1900. б) 1895 с) 1929
2.Н.д Неустроев тѳрѳѳбyт сирэ.
а) Уус Алдан улууhа б) Таатта улууhа с) Мэнэ-ханалас улууhа.
3.Н.Д Неустроев yлэлээбит сурунаалын аата:
4.Бастакы айымньылара ханнык куоракка бэчээттэммиттэрэй?
а) Якутскай б) Москва с) Иркутскай.
5)Советскай кэмнэ айбыт кэпсээннэрин ааттаталаа :
6)Неустроев ханнык пьесатыгар Максим Аммосов, Анемподист
а) 1926-1027с б) 1925-1926 с) 1920-1922с.
8Неустроев хас сааhыгар ѳлбyтэй7
а) поэзия б)проза с) комедия
10Неустроев ханнык айымньытыгар национализмна буруйдаабыттарай?
11. Комедия тугу кѳрдѳрѳрyй?
а) киhи итэ5эстэрин кyлyy-элэк оностор б) киhини кyллэрэр эрэ
с) киhи оло5ун кэпсиир.
а) Куонаан , Сэмэн б) Силээхтэ Сэмэн, Бырдаахап с) Кымаах баhылай.
а) кэччэгэй буолууну б) арыгыhыттары с) сэрииhиттэри
1.Сyѳдэр Сyѳдэркэни то5о кырбаата? а) кэргэнин Маайаны иэстэhэн б) кинини бэйэтин кырбаабытын иhин с) хамначчыттары аhынан
2.Сyѳдэркэ кырбаммытын кѳрѳн баран ийэтэ тугу кѳрдyyрyй? а) таба5ы б) арыгыны с) харчыны
3.Уола кырбаммытын кѳрѳн баран Дьаакыбылап кулуба хайыырый?
а)уолун бэйэтэ кырбыыр б)уолуттан туох буолбутун ыйытар с) Сyѳдэри кырбыыр.
4. Маайа то5о Дьаакыбылап кулуба5а бэйэтэ барарый?
а) Дьаакыбылап кулуба Сyѳдэргэ иэстээх б) кэргэнин Сyѳдэри аhынара бэрдиттэн с) уруккутун санаан
6. Дьаакыбылап кулуба Сyѳдэртэн тугун ылбытый? а)атын б) оночотун с) туох баар баайын
7.Сyѳдэрдээх Маайа Дьаакыбылап кулубалаахха хас сыл yлэлээтилэр?а) 5 сыл б) 3 сыл с) 1 сыл
8.Дьаакыбылап суруксутун аата кимий?а) Сиидэр б)Ылдьаа с) Миитэрэй
9.Дьаакыбылап Сyѳдэри тугунан албыннаары гынна? а)харчынан б) арыгынан с) сyѳhyнэн
10 Маайа а5ата кыыhын туhунан тугу истибитий?
б) кыыhа ѳлбyтyнэн туhунан с) кыыhа бэрт yчyгэйдик кэргэн тахсан олорорун.
11.Маайа ийэтэ кыыhын туhунан тугу саныырый?
12.Маайалаах о5олорун аата кимий? а) Уйбаанчык б) Сэмэнчик с)Миитэрээс
13.Маайалаах дьиэлэрин ким уоттуурга быhаарынна? а) Ылдьаана б) Ѳрyyнэ с) Огдооччуйа
14.Ѳссѳ кимнээх кѳмѳлѳстyлэр? а) Толлор Ньукулай б) Чѳмѳѳт Сэмэннээх с) Дьаакыбылап кулуба бэйэтэ
15.Маайалаа5ы ким быыhаата А) Сyѳдэр б) Бороннуур Охонооhой с) Толлор Ньукулай
16Маайалаах ханна саспыттарай? а) муннукка б) онкучахха с) кyyлэ5э
17Роман т тугунан бyтэрий?
а)Сyѳдэрдээх Маайа атын сиргэ кѳhѳллѳр.. б) Сана дьиэ тутталлар с) Дьаакыбылап кулубаны кытта эйэлэhэллэр.
1.Бырдаахап баайын ханна кистиирий?а) дьиэтигэр б) бала5анна с) ампаарга.
2.Ким Бырдаахап баайын уораары гыммытый?а) Сyлyгэс yѳдэр Б) Куонаан с)Дьарааhын атыыhыт
3.Тyѳкyттэр хайдах уораары гыналларый
а) сибиэн буолан б) бэйэтигэр саба тyhээри гыналлар с) барбытын кэннэ ылаары гыналллар.
4.Бырдаахаптан ким yксyн иэс кѳрдyyр эбитийа) Баачыка б) атыыhыт с) Куонаан .
5Бырдаахап харчытын туохха мунньар эбитий?а)холбуйа5а б)кyѳскэ с) дьааhыкка
6.Бырдаахап харчытын уордаран баран туох диирий?
7А5абыт Бырдаахаптан аны тугу кѳрдyyрyй?а) харчы б) арыгы с) бурдук.
8.Марыына а5ата харчытын уордарбытын туох диирий?
а) Айыыта-харата таайда буолуо б) а5абыт ылла буолуо с) дьаданы быраата ылла буолуо.
9.Куонаан ханна баран кэлбитий?а) со5уруу б) атын дэриэбинэ5э с) куоракка
10.Куонаан ким буолан кэлбит а)атыыhыт б) суруксут с) а5абыт.
11.Силээхтэ Сэмэн Бырдлаахаптан аны тугу кѳрдѳѳтѳ?а) харчы б) Сyѳhy с) кыыhын.
Предварительный просмотр:
Саха литературатыгар 10 кылаастарга
1.Роман хаhан суруллубутай?
а)1934 б) 1938 в) 1941 с) 1956
2.Айымньы сγрγн геройдара кимнээ5ий?
а) Кыра Хабырыыс б) УУлаах Уйбаан в) Настаа г) Сэмэнчик
3.Уулаах Уйбаан сирэ туох диэн ааттаа5ый?
а)Бакыр б) Дьа5а в)Ѳргѳннѳѳх с) Тураннаах.
4.Уулаах кэргэнин аата кимий?
а) Ѳрγγнэ б) Ааныка с) Мааппа с) Настаа
5 Уулаах Уйбаан хас о5олоо5уй?
6Кинээс аата кимий?
а) Хаппытыан Ачаарап б)Баhылай Доодороп в)Лоо5у Лэгэнтэй с)Доодороп
7.Кыра Хабырыыс а5атын аата кимий?
а)Уулаах Уйбаан б) Ѳргѳстѳй в)Ыстапаан в)Миитэрэй о5онньор с)Тыргылла
8. Уулаах Уйбааны бандьыыттарга ким тыллаан биэрдэ?
а)Ааныка б) Настаа в) Маарыйа с)Ѳрγγнэ
9.Уулаах Уйбаан туох идэлээ5ий ?
а) γнкγγлγγр б)олонхолуур в) тыл этэр с) уруhуйдуур.
10. Ачаараптар сирдэрин аата ханныгый?
а)Тураннаах .б)Дьа5а баhа с)Арыылаах с)Ньама5ын γрγйэтэ.
11.Сири кимнээх тγнэтэллэрий?
а)кулаактар б) бандьыыттар в) ревкомнар с) дьаданылар.
12. Олорор нэhилиэктэрин аата ханныгый?
а) Бакыр б)Дьа5а баhа в)Ѳргѳннѳѳх с)Ньама5ан
13. Бандьыытар диэки ким буолбутай?
а) Тырып б) Саhааннаах в)Сэмэнчик с)Тобук
14 Кыра Хабырыыс ийэтин аата кимий?
а)Настаа б)Ааныка в)ѲРγγНЭ С)Маарыйа
15. Тγмγгэр Уулаах Уйбаан Кыра Хабырыыс кэриэhин толордо дуо?
а) толордо б) кыайан толорбото в) толоруон куттанар
16.Колхозка кими ылбатылар?
а) Тырыбы б) Саhааннаа5ы в) Настаа Ачаарабаны с)Мэхээлискэни
17 Уулаа5ы кытта ѳссѳ ким олонхолууруй?
а)Сэмэнчик б) Хабырыыс в)Мэхээлискэ с)Тугуттай
18 Уулаах сана тэриллибит колхозка туох дуоhунаска тигистэ?
а) правление чилиэнэ б) председатель в)олонхоhут с) суруксут.
19.Уулаах колхозка тугун биэрдэ?
а )ына5ын б) атын в) кунанын с)ытын
20.Бандьыытар туох куhа5ан кэмэлдьилэрэ аа5ааччыны долгутарый ?
а)сымыйаччы б) уоруу в) ѳлбγт дьон танаhын устан ылыылара с) дьону кырбыыллара.
21. Романна ханнык сана киhи γγнγγтэ кѳстѳрγй?
а)Сэмэнчик б) Уулаах Уйбаан в) Хабырыыс с )Мэхээлискэ
Предварительный просмотр:
Саха литературатыгар 11 кылаастарга тyмyктyyр тест.
1 Бу yѳрэх сылыгар ханнык суруйааччылары yѳрэттин?
а)В.С. Яковлев -Далан б) Суорун Омоллоон в)Наталья Михалева
г) Тимофей Сметанин д) Ѳксѳкyлээх Ѳлѳксѳй
3. Ханнык айымньы геройай?
4) Айымньы тематын быhаар
5)Ырыа буолбут хоhоон автора:
а)О Корякина а) Сабарай Илгэ
б)Н. Михалева. )Умсуура
в)С Гольдерова в)Сайа
г)А. Парникова г)Саргы Куо
7.Суруйааччы тѳрѳѳбyт дойдута:
а)Эллэй а) Сунтаар
б)Кyндэ б) Кэбээйи
в) Т. Сметанин в)Горнай
г) С.Данилов г)Таатта
8.Айымньы жанрын быhаар:
9.Суруйааччы псевдонимын ый:
б)Эрилик Эристиин б))С Кулачиков
г) С Яковлев г)Д Таас
а)Эдьиийэ ыалдьыттыы кэллэ5инэ балта саhан хаалар а)ѳй
б)Кыната суох кѳтѳр, ата5а суох сyyрэр б)Кyн , ый
в)Минньигэстэн минньигэс баар yhy в)Мээчик
г)Тyyлээх хааhах иhигэр хостоотор бараммат баай баар yhy г)Утуйар уу
11.П.Ойуунускай хоhооннорун ааттаталаа.
12.С.Данилов «Сyрэх тэбэринтухары « айымньытыгар саха тылын учууталын аата кимий?
13.Сѳбyлyyр ѳс хоhоонноргун ааттаталаа
14.Кэпсээн уонна сэhэн туох уратылаахтарый?
15.Лирика диэн тугуй?
16.Билинни кэм биллэр прозаиктарын ааттаталаа.
Саха литературатыгар 10 кылаастарга тyмyктyyр тест
1.Бу yѳрэх сылыгар ханнык суруйааччылары yѳрэттин?
а)Эрилик Эристиин б) Суорун Омоллоон в)Наталья Михалева
г) Тимофей Сметанин д) Ѳксѳкyлээх Ѳлѳксѳй
2 Айымньы жанрын быhаар:
3 .Ким айымньытай?
4 Ханнык айымньы геройай?
5 Айымньы тематын быhаар
6 Суруйааччы тѳрѳѳбyт дойдута:
а)Эллэй а) Сунтаар
б)Кyндэ б) Кэбээйи
в) Т. Сметанин в)Горнай
г) С.Данилов г)Таатта
7 Суруйааччы псевдонимын ый:
а)А.А Иванов а)Ча5ыл5ан
б)С Кулачиков) б)Эрилик Эристиин
г) С Яковлев г)Кyндэ
8 Таабырыны таай:
а)Эдьиийэ ыалдьыттыы кэллэ5инэ балта саhан хаалар а)ѳй
б)Кыната суох кѳтѳр, ата5а суох сyyрэр б)Кyн , ый
в)Минньигэстэн минньигэс баар yhy в)Мээчик
г)Тyyлээх хааhах иhигэр хостоотор бараммат баай баар yhy г)Утуйар уу
9 Хоhоон авторын ый.
в)Кѳнyл ырыата в) Ѳксѳкyлээх ѲлѲксѳй
г)Сyбэлэр-соргулар г) Ойуунускай
10 Афоризм диэн тугуй?
11.П.Ойуунускай хоhооннорун ааттаталаа.
13.Сѳбyлyyр ѳс хоhоонноргун ааттаталаа.
14.Кэпсээн уонна сэhэн туох уратылаахтарый?
15.Лирика диэн тугуй?
16.Билинни кэм биллэр прозаиктарын ааттаталаа.
Предварительный просмотр:
Саха литературатыгар олимпиада 9 кылаастарга .
Хас биирдии сѳп эппиэккэ 1дии баал.
1. Ханнык айымньылартан быhа тардыыларый?.
2-Суор-куhа5ан кѳтѳр. Кини собул5аны тонсуйар эбэтэр кыаммат, кѳмγскэлэ суох буолбут кыылы булан, бастаан тыыннаахтыы хара5ын онон баран, тобулута тонсуйан сиир.
3 –«Бγгγннγ кγнтэн бар дьонно тар5аннын,-
Эллэй Боотур сана аллайда онно,-
Хааhахха кырдьа5аhы хаалыы сылдьаннын,
4- Таптыыр дьахтары ойох ылан, о5о тѳрѳтьн олорортон ордук дьол бу орто дойдуга суох эбит.
2Ханнык герой мэтириэтэй?
1.-Тγннэри со5ус дьγнкγѳрдээх сγγстээх,
Таннары со5ус чабыр5айдаах, тардыр5ас со5ус майгылаах
Субулла5ас муруннаах, уhуктаах уостаах, уоттаах харахтаах.
2.Саннын баайыытыгар тиийэ тγhэр ыас хара баттахтаах, элэгэлдьигэс тγргэн харахтардаах, хара баран киhи.
3. Суруйааччыларын ый.
4. Сомо5о домохтор суолталарын быhаар.
Икки ардыларынан уу тэстибэт, хара5ын ас, устар ууну сомо5олуур, уу диэбитэ хаар…
5. Этии тиибин быhаар:
1)Хайа, хайдах олоро5ут? Туох кэпсээн?
2)Кγндγ кѳрѳѳччулэр, истин истээччилэр.
3)Бγгγн уруок кэнниттэн бэлэмнэнии буолар.
6. Маннык схеманан этиилэрдэ толкуйдаа :
Предварительный просмотр:
Саха литературатыгар 10 кылаастарга
А А Е Кулаковскай б А И Софронов в Н ,Д Неустроев г Д К Сивцев
А Дьаакып б Уйбаан в Дьэкиим г Тиитэп
3. Кууhума о5онньор баайын ким уорарый?
А Дьэкиим б Баhынньы в Уйбаан г Сэмэн.
бу ким эппит тылларай?
А. Кууhума б Дьэкиим в Уйбаан г Былатыан о5онньор.
5.Тиитэп кими таптыырый?
А Маабыра б Марыына в Мааппа г Маабыра.
6.Дьэкиим хаайыыга хас сыл сыппытый?
А 5сыл б 7сыл в 3 сыл г 9 сыл.
7.Ѳрγγнэ эмээхсин диэн кимий?
А Дьэкиим эмээхсинэ б Кууhума эмээхсинэ
в Тиитэп эмээхсинэ г Уйбаан эмээхсинэ.
А. Уйбаан б Тиитэп в Дьэкиим г Кууhума.
9 Мааппа кимиэхэ кэргэн тахсарый?
А Мырбас Ѳндγрэй уолугар б Тиитэпкэ в Доропуунна в Хамначчыкка
10 Уйбаан туох ал5аhы онорбутуй?
А Киhини ѳлѳрбγт б Киhини кырбаабыт в Кууhума малын уорбут
г Дьэкиим кытта охсуспут.
бу ким эппит тылларай?
А Дьэкиим б Тиитэп в Болтоhо г Уйбаан.
12.Драма тугунан тγмγктэннэ?.
А Дьэкиим Уйбааны ѳлѳрдѳ. б Уйбаан ѳллѳ. В Кууhума
г Уйбааны суукка биэрдэ?
13.Уйбаан тиhэх тыыныгар буруйун билиннэ дуо?
А Би линнэ б Суох
Предварительный просмотр:
Хас биирдии эппиэккэ 1дии баал
1.Ханнык айымньылартан быhа тардыыларый?
3. «Иннинэн сирэйдээх, эргийэр иэччэхтээх,
Икки атахтаах, бокуйар тобуктаах,
Босхо бастаах, борон ураанхай ѳбγгэ
5. « Онон тойонноотоххо, дьол хара5а суох диэн кырдьыгы этэллэр эбит. Мин хайа сатанарынан тылбын-ѳспγн тириэрдиэм, сибилигин да5аны о5онньору кѳрсѳн ыйытыам.
2.Ханнык герой мэтириэтэй?
2.Саннын баайыытыгар тиийэ тγhэр ыас хара баттахтаах, элэгэлдьигэс тγргэн харахтардаах, хара бараан киhи.
4.Сомо5о домохтор суолталарын быhаар.
Икки ардыларынан уу тэстибэт, хара5ын ас, устар ууну сомо5олуур, уу диэбитэ хаар…
Сходили на пред-показ якутского фильма "Сэмэнчик", который скоро выйдет на экраны кинотеатров.
Фильм про пацана, который живет с бичеватой матерью, каждый день глушащей водку. У пацана везде полный беспросвет, в школе избивают, дома мать пьет и шпыняет, друзей почти нет.
Если бы пацан знал бы модное словечко "депрессия" в которую часто впадают люди при гораздо более лучших условиях жизни, то конешно бы задепрессовал по полной. А так просто живет, бродит туда-сюда, ищет где бы перекусить, пока мать там ебется с собутыльниками.
Фильм, как говорят, снят по рассказу Марии Поповой "Стоптанный", который в свою очередь основан на реальных событиях.
Ну что сказать по фильму?
Снято неплохо, саундтрек отличный, картина цепляет. Хотя, может не столько самим изображением, сколько напоминанием. что это вполне реально.
Из недочетов: чувствовалось, что в роли учителя, инспектора ПДН снимались непрофессиональные актеры, точнее, не актеры вообще, а настоящая учительница и инспектор ПДН. Казалось бы, играть самих себя не так сложно, но было видно, что играть в общем-то, они совсем не умеют.
И драка, когда пацана бьют возле школы, не натуральная. Все участники, кроме главного героя, скованы и зажаты. Но мне объяснили, что когда снималась драка, то вся 31-я школа зырила из окон, поэтому все так и смущались.
И еще одно. Фильм снят как фестивальный. Но многие сцены сняты слишком смягченно, а концовку, по настоянию Минобр вообще пришлось переделать.
"Хватит поднимать тему детского суицида", пригрозило Минобр, может поэтому фильм получился немного не доделанным. Говорят, в реальной жизни того пацана так опускали со страшной силой, что он не выдержал и повесился. Но это художественный фильм, пришлось оставлять альтернативный конец.
По мне, надо было снимать так, чтобы зрителя реально потрясло. Уж если взялись за такую острую тему. Впрочем, все равно некоторых проняло, девочки сидели и плакали.
А одна зрительница так вообще сказала, что ужаснулась и своему сыну, который озвучивал эпизодическую роль, категорически запретит смотреть всю картину.
Странно, как-то. Смотреть голливудские фильмы, где людей рвут на куски можно, играть в компьютерные игры, где сам убиваешь людей, тоже разрешено, а на фильм про несчастного подростка ходить нельзя.
История о трагической судьбе одиннадцатилетнего мальчика, детство которого из-за матери-пьяницы превращается в бесконечный ад. Жизнь впроголодь, издевательства одноклассников, равнодушие и жестокость взрослых – всему этому не видно конца. Обессиленный и потерявший какую-либо надежду и веру в будущее.
Жанр: социальная драма.
Продолжительность: 60 минут
Производство Россия: "Кадр энд кадр" и "Компания А.Р.Т. Дойду"
Режиссер Марина Калинина
Продюсер – Марианна Скрыбыкина
Режиссер монтажа – Константин Данилов
Звукорежиссер – Юрий Хонелидзе, Татьяна Вьюнок
Оператор-постановщик - Гаврил Старостин
Композитор – Николай Михеев.
В главных ролях: Айал Ефимов, Татьяна Север
Бүгүн улахан бөлөххө иитээччи саҥа оҕону сиэтэн киллэрдэ. Уонна:
– Оҕолоор, бүгүн биһиэхэ саҥа оҕо кэллэ. Аата Мичил диэн. Билсэн кэбиһиҥ. Кини хаһан да уһуйааҥҥа сылдьа илик. Онон киниэхэ эһиги көмөҕүт, сүбэҕит-амаҕыт наада. Бэйэҕитин кытта ооонньотуҥ, – диэтэ.
Бытыгыраспыт оҕолор хаһан да харахтаабатах “саҥа киһилэрин” тула үмүөрүстүлэр, көрдүлэр-иһиттилэр, ыйытыы бөҕөтүн түһэрдилэр. Сайаан:
– Эн хантан кэлбиккиний? Дьиэҕэр туох оонньуурдааххыный? – диэн үрүт үөһэ ыйытан чаҕылыннарда.
Кини кэнниттэн Айаал, лаппыйан туран:
– Ханнык киинэни сөбүлээн көрөҕүнүй? Миэхэ араас киинэ элбэх. Сарсын киинэтэ аҕалаар эрэ, атастаһыахпыт. Сөп? – диэн эбии тоһоҕолоото.
Онуоха Күннэй да хаалсыбата:
– Эн сатаан уруһуйдуугун дуо? Мин үчүгэйдик уруйдуубун ээ. Эйиэхэ көрдөрүөм, сөп? Көрөн бэйэҥ да астыныаҥ, – диэн киэн тутта бэлиэтээтэ.
Олус элбэх ыйытыыттан, хайаларыгар да таба хоруйдуоҕун билиминэ, дөйүөрэ быһыытыйбыт Мичил умса көрөн турда. Дэлби ыксаата, онуоха эбии тириттэ да быһыылаах, мэктиэтигэр көлөһүнэ ыгыллыбыкка дылы буолла. Саргылаан уол Мичилгэ чугаһаан кэлэн, илиититтэн ылла уонна оргууй аҕай: “Чэ, кэл, барыахха. Мин эйигин кытта оонньуом. Барытын көрдөрүөм, кэпсиэм”, – диэн буолла. Уолаттар сиэтиспитинэн оонньуурдар кыстанан турар ыскааптарын диэки дьөгдьөрүһэ турдулар.
Атыттар, тылларыттан матан, киирэр аан таһыгар туран хаалбыттара эрэ баара.
Туһалаах сүбэ
Сайыҥҥы куйаас күн. Халлааҥҥа биир да былыт суох. Оҕолор тэлгэһэҕэ күнү-күннүктээн оонньоон бөҕөлөр. Ардыгар алларааҥҥы көлүччэҕэ киирэн сөтүөлээн чомполонон тахсаллар.
Уолан тастыҥ быраата Сэмэнчиктиин дьиэ үктэлигэр сэһэргэһэ олороллор. Уолан, убай киһи быһыытынан, быраатын арааска үөрэтэр, сүбэлиир.
– Мин улааттахпына, элбэх харчылаах буолуом. Курутуой да курутуой джип ылыныам уонна суол устун түп-түргэнник элээрдиэм этэ, – диэн баҕа санаатын этэр. – Ол иһин, миэхэ тугу эмэ соруйдахтарына, билиҥҥиттэн барытын харчыга эрэ толоробун. Холобур, эбэм килиэп ыллардаҕына, 10-ну, ийэм үүт ыллардаҕына эмиэ уону, эһэм ачыкытын сүтэрдэҕинэ тута булан биэрэрбэр 5-һи, аҕам хаһыатын аҕаллахпына эмиэ 5 солкуобайы хайаан да көрдүүбүн. Бары, мөҕөн-этэн баран, син, биэрэллэр ээ. Миигинэ суох син биир табыллыбаттар буо. Хайдахпыный. – диэн киэн тутта быраатын диэки көрөр.
Син балачча сэлэһэ түһээт, убайа Уолан, тыыллаҥныы-тыыллаҥныы, быраатыгар:
– Чэ, бар, Ньукууну түргэнник ыҥыр эрэ. Сөтүөлүү барыа этибит буо, – диэн дьаһайан кэбиһэр.
Онуоха Сэмэнчик:
– Эс, босхо барбаппын, сылайыам дии. Чэ, уон солкуобайы төлөө, оччоҕуна барыам, – диэн, ып-ырааһынан көрөн кэбиһэр. Онуоха Уолан, киһититтэн соһуйан, хараҕын муҥунан быраатын диэки дьиктиргээбиттии көрөн олороро харахпар билигин да баар.
Дьүөгэлиилэр Айта уонна Айыына алта саастаахтар. Иккиэн “Мичийээнэ” уһуйааҥҥа сылдьаллар. Айыына ийэтэ-аҕата улахан тэрилтэ үлэһиттэрэ. Кыыс кинилэргэ соҕотох оҕо. Онон дьоно кинини атаахтаталлара сүр. Тугу баҕарбытын бүтүннүүтүн ылан биэрэллэр. Ол иһин кыыстара тугу да харыстаабат, ахсарбат. Саҥаттан саҥа таҥас-сап, талбыт оонньуура киниэхэ. Ол үрдүнэн, ардыгар, сирэр-талар ээ. Билиҥҥиттэн кыыспыт омук таҥаһын эрэ таҥнар, эргэ таҥастара, оонньуурдара сотору-сотору быраҕыллан муҥу көрөллөр.
Онно холоотоххо, Айта соҕотох ийэлээх, эбэлээх эрэ. Дьоно кинини кыра сааһыттан барыны бары харыстыырга үөрэппиттэр. Онон Айта таҥаһын мээнэ киртиппэт, оонньуурдарын да алдьаппат. Сүрдээх чэнчис кыысчаан.
Эбэтэ иистэнэр буолан, эргэ да таҥастан сүрдээх үчүгэй былаачыйалары, эгэлгэ сону, бэргэһэни сахалыы быһыылаан-таһаалаан, киэргэтэн тикпитин сөбүлээн кэтээччи.
Биир үтүө күн Айта санныга иилинэр быалаах, сахалыы ойуулаах-дьарҕаалаах, дьоҕус суумкалаах уһуйааҥҥа кэллэ. Оҕолор тута кинини тула үмүөрүһэ түһэллэр, дьикти бэйэлээх суумкатын илиилэринэн тутан-хабан көрөллөр-истэллэр. Онуоха Айыына:
– Пахайбын даа! Бу эргэ курдук дии. Миэхэ ийэм Турцияттан маннааҕар үчүгэйи аҕалбыта-а! – диэн, ахсарбаттыы туттар.
Онуоха ити кэмҥэ иитээччилэрэ туох айылаах соһуйуу-өмүрүү тахсыбытын истэн:
– Оҕолоор, көрүҥ эрэ! Бу Айта суумката чахчы да сахалыы тигиилээх эбит. Тигиллибит ньыма аата “кыбытыы тигии” диэн. Аны туран, өҥүн-дүһүнүн болҕойон көрүҥ эрэ, сайыҥҥы көстүүнү, оту-маһы, сибэккини санатар дии. Маннык суумканы быыстапкаҕа да көрдөрүөххэ сөп, – диэн хайгыыр.
Онуоха Айта үөрэн, иитээччитин диэки махтаммыт харахтарынан көрөр. Оҕолор да сүрдээҕин сэргээбит курдуктар.
Күнүскү дьарыктарыгар бу кыракый суумканы дуоска иннигэр уураннар, кыргыттар үтүгүннэрэрдии уруһуйдаатылар. Ол уруһуйдарын киэһэ дьиэлэригэр илдьэ бардылар. Айыына да кинилэртэн хаалсыбата, эмиэ
Читайте также: