Лоокуут уонна ньургуьун краткое содержание
Обновлено: 08.07.2024
Кэбээйи улууһа, Мукучу нэһилиэгэ,
Сэтинньи 8 күнэ, 2019 сыл
Эйиэхэ инстаграммнааҕыҥ буолуо дии.
Эн санааҕар Т. Е. Сметанин инстаграмм аккауна хайдах буолуо этэй?
Элбэх сурутааччыланыа этэ дуо? Ону хайдах көрөҕүнүй?
Семенова Галя, Мукучу:
Гоголев Степа, Мукучу:
- Барыта үчүгэй буолуо этэ, элбэх подписчиктаныа этэ. Баҕар, суруттарыам эбитэ дуу? Эбэтэр суох эбитэ дуу?
Артем Николаев, Мукучу:
- Т. Е. Сметанин аккауна биллэр буолуо этэ, ол гынан баран аҕыйах сурутааччылаах буолуо этэ. Эдэр ыччат буолбакка, саастаах дьон суруттарыа этэ. Сахабыт сирин үрдүнэн саастаах дьон элбэх. Аныгы оҕолор кинигэни наһаа аахпаппыт дии. Телефону туһалаахтык туһанар дьон аҕыйах. Ол эрээри оҕолор да, эдэр ыччат да интэриэһиргиэ этэ дии саныыбын.
Ноговицын Саша, Мукучу:
- Т. Сметанин инстаграмм аккауннааҕа буоллар, саха литературатын сэргээн ааҕааччылар уонна саха оҕолоро суруттарыа этилэр. Онон сиэттэрэн Сметанин сурутааччылара элбиэ этилэр. Тимофей Сметанин, билиҥҥи сайдыылаах оскуолаҕа үөрэммитэ буоллар, өссө сайдыа, элбэҕи айыа эбитэ буолуо. Литератураҕа өссө дириҥ олук ууруо эбит. Мин санаабар, олус үчүгэй салайааччы буолуо этэ. Тоҕо диэтэргин кини лидерскэй талааннаах. Сметанин - патриот. Патриот киһи үчүгэй лидер буолар.
Т. Е. Сметанин ханнык айымньыларын сөбүлүүгүнүй?
Суруйаччы тапталы хоһуйар дии,
Таптал диэн өйдөбүлү хайдах ылынаҕыный?
Лилия Семеновна, Лүксүгүн сүрүн оскуолатыгар математика учуутала:
- Таптал диэн, мин санаабар, итэҕэйии, эрэнии.
Павлова Аграфена Семеновна, Танара орто оскуолатын алын кылааһын учуутала:
“Тимофей сүбэлээх сүмэлэрэ” хоһооммуттан быһа тардан:
Оройгор эн хатаан,
Олоххор эн туһан.
Мин санаабар, таптал диэн бу киһи олоҕун сүрүнэ буоллаҕа дии. Санаабар, киһи уйулҕата уһуктаҕас буоллаҕына, өрүү таптыыр, таптатар. Онтон уйулҕата бүөлэммит, туохха да наадыйбат, кими да сэҥээрбэт буоллаҕына тапталтан матыан сөп.
Алексеева Иванна, Мукучу:
- Бүгүн “Улуу Түмэппий түмэр түһүлгэтэ” диэн икки улууһу түмэр улахан тэрээһин буола турар. Манна Үөһээ Бүлүү Кэнтик нэһилиэгиттэн уонна бэйэбит чугастааҕы нэһилиэктэрбититтэн кыттыылаах конференция буола турар. Т. Сметанин айымньыларын оскуолаҕа сылдьан элбэхтик аахтахпыт дии. Ону таһынан эбии ааҕаммыт бэйэбит билиибитин байытынабыт. Ону сиэттэрэн Сметанин халлаан күөх өҥнөөх кинигэтин барытын да кэриэтэ биһиги аахпыппыт. Бу билиибит биһиэхэ олохпутугар олус туһалаах буолан биэрдэ. Холобур, “Күөрэгэй” айымньы оҕолорбутун аһыныгас майгылаах буоллалларыгар үөрэтэр. Т. Сметанин айымньылара киһи аймахха бэрт үчүгэй сабыдыаллаах, олоххо олус үөрэтэр. Хас биирдии киһи тапталынан угуттанан улаатар. Ийэ иһигэр сылдьан тапталынан угуттанан үөскүүбүт. Ол онтон саҕалаан, ийэ эмиийин үүтүн испит киһи туох баар тапталы барытын билэр. Эн таптыыр буоллаххына-бэйэҕин таптыыгын, тулалыыр эйгэҕин таптыыгын, үлэҕин таптыыгын. Онон таптал, мин санаабар, олоҕу ситимниир. Сметанин айымньылара, кини төрөппүт оҕолорун кэриэтэ, аан дойдуга биллиэҕин баҕарабыт. Кини айымньыларын дьоҥҥо анаан суруйдаҕа дии. Эдэр сааһыгар суох буолбут тапталлаах суруйааччыбыт бары эйгэни хабан суруйбута барыбытыгар туһалаах.
Алексеева Нина Васильевна, Баҕадьа нэһилиэгин сынньалаҥ киинин дириэктэрэ:
Кычкина Галина Иннокентьевна, Мукучу, бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор:
Собакина Надя, Баҕадьа:
Михайлова Валерия, Баҕадьа:
Ааҕааччы конференциятыгар ханнык тиэмэнэн кытынныҥ?
Бу үлэҥ туһунан кылгастык сырдатыаҥ дуо?
Потапова Уйгулаана, Мукучу:
- “Т. Е. Сметаниҥҥа Анабыл хоһооннор” диэн тиэмэни кэпсээтим. Билигин анабыл хоһооннор хаһыаттарга суруллар буоланнар аччаабыттар. Киэҥ публикаҕа тарҕатар сыаллаах суруйдум. Ахтыылары, хаһыаттары көрбүтүм, хаспытым. Булар ыарахан соҕус этэ. Элбэҕи биллим, анабыл хоһоон туһунан биллим.
Дьяконова Виолетта, Лүксүгүн:
- “Кэбээйи улууһун суруйааччыларынан комикс” диэн тиэмэлээхпин. Т. Е. Сметанин хоһооннорун сөбүлээн ааҕабын. Атын оҕолор биһиги суруйааччыбыт айымньыларын сөбүлээн аахтыннар диэн суруйдум. Мин бу конференцияҕа сылдьан атын оҕолор дакылааттарын истэн уоппут ылынабын. Салгыы өссө үчүгэйдик эрчиллиэм.
Борисов Алеша, Баҕадьа:
Васильева Анжелла, Кэнтик:
Егоров Владислав, Кэнтик :
Тимофей Сметанин хоһоону аахтаххына хайдах турукка киирэҕиний?
Чопчу тоҕо бу хоһоону таллыҥ. Патриотическай тыын эйигин саҕар дуо?
Гаврильев Сергей, Мукучу гимназията:
Гоголев Тима, Мукучу:
Николаев Артем, Мукучу:
Местникова Евдокия, Танара орто оскуолатын социальнай педагога:
- Кини кырдьык иһин охсуспут киһи буоллаҕа дии. Сметанины мин патриот дии саныыбын. Кини Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, дойдутун аатын ааттаппыт буойун бэйиэппит. Т. Е. Сметанин өссө уһуннук олорбута эбитэ буоллар, мин санаабар, наһаа үчүгэй корреспондент буолуо этэ. Ол курдук олохпутугар буола турар түгэннэри барытын олус үчүгэйдик тиһэн суруйуо этэ.
Софронеев Ваня, Мукучу :
Михайлов Костя, Мукучу:
- Тимофей Сметанины мин патриот дии саныыбын. Тимофей Егорович төрөөбүт дойдутун таптыыр буоллаҕа дии.
Яковлев Саша, Мастаах:
- Тимофей Сметанин патриот бөҕө буоллаҕа дии. Тоҕо диэтэххэ үлэлэрэ үксүн Аҕа дойду Улуу сэриитин туһунан. Мин санаабар, Т. Е. Сметанин хоһооннорун тыла судургу, метафораны эҥин наһаа туттубат дии саныыбын. Сэриигэ да сылдьан таптал туһунан хоһуйара. Уопсайынан, таптал диэн киинэ курдук буолуохтаах уонна барытыгар баар буолуохтаах.
1945 с. Саха АССР Совнаркомун иһинээҕи искусство управлениета бастыҥ драматическай айымньы иһин ыыппыт куонкуруһугар түөрт пьеса бириэмийэлэммитэ. Ол иһигэр Тимофей Сметанин “Лоокуут уонна Ньургуһун” драмата баара.
Саха тыйаатырыгар испэктээк туруута
“Лоокуут уонна Ньургуһун” испэктээк Саха судаарыстыбаннай музыкальнай-драматическай тыйаатырын сыанатыгар 1946 сыл муус устар 19 күнүгэр турбута. Испэктээкил режиссера Николай Иннокентьевич Слепцов талааннаах артыыстары түмэн сыанаҕа оонньоппута. Ол курдук, Баһыкка оруолун Афанасий Прокопьевич Петров, Ньургуһун ийэтин Далбардааҕы Анна Николаевна Ходулова, Нараҕананы – Иоаким Дмитриевич Избеков, Сэрбэкэ кинээһи – М.В. Жирков, кини уолун Мардьааһайы – Николай Слепцов, Ньургуһун дьүөгэтин Нуннууру – Дария Даниловна Слепцова, Мөлчөһү – Петр Михайлович Решетников, Күһэҥэйи – Афанасий Егорович Ефремов оонньообуттара. Сүрүн оруоллары Саха АССР үтүөлээх артыыһыгар Дмитрий Федорович Ходуловка уонна Ирина Михайловна Максимоваҕа сүктэрбиттэрэ. Бу быһаарыы репетиция уонна испэктээк туруоруллууларын бириэмэтигэр көстөн тахсыбыта. Кинилэр драма ис хоһоонун толору арыйан көрдөрөргө кыһанан-мүһэнэн үлэлээбиттэрэ, чаҕылхайдык, дьон өйүгэр-сүрэҕэр тиийэр гына оонньообуттара. Тыйаатыр кэлэктиибэ бу испэктээги туруорарга бэрт өр бэлэмнэммитэ, улаханнык өрө көтөҕүллэн үлэлээбитэ. Пьесаны туруорууга режиссеру таһынан муусукатын биллиилээх композитор Марк Николаевич Жирков, худуоһунньук Георгий Михайлович Туралысов үлэлээбиттэрэ. Уонна худуоһунньук Г.М. Туралысов ааптар бэйэтэ кэлбитин хайҕаабыт: “Я рад тому, что автор Сметанин хотел слушать мнения работников театра. Эта – вещь романтическая. И потому вид избы и могилы не будет гармонировать с тоном пьесы, лучше их заменить урасой и арангасом”. (Фонд 1361, Опись 1, Дело 1, Лист 95. Протокол совещания режиссерской коллегии от 22 апреля 1946 г.)
Артыыстар ахтыыларыттан
Ньургуһуну оонньообут Ирина Максимова суруйарынан, «Ньургуһун уобараһыттан ордук балачча толорутук чочуллан айыллыбыт уобараһы өтөрдөөҕүттэн көрсө иликпин. Кини суруллуута ис айылҕатынан, тулалаан турар олоххо сыһыаннаһыытынан, сабыдыалынан артыыс элбэхтик үлэлиирин, эрэйдэнэрин модьуйар. Кини ол курдук дириҥник, киэҥник ойууламмыт уобарас. Маннык эппиэттээх уобараһы толоруу миэхэ улахан кытаанах этэ. Ол кытаанахтары кыайарга тыйаатыр айар кэлэктиибэ улаханнык көмөлөспүтэ”. Ирина Максимова эдэр талааннаах артыыска буоларын бу оруолга чаҕылхайдык дакаастаабыта. Ити испэктээк кэнниттэн утуу-субуу сүрүн оруоллары ситиһиилээхтик оонньообута.
Далбардааҕы оонньообут РСФСР уонна Саха АССР народнай артыыската М.В. Слепцова ахтар: ”Мин Ньургуһун ийэтин Далбардаах эмээхсин оруолун толорбутум. Бу пьеса кэрэ, көҥүл олох, сырдык санаа, ыраас таптал өлбөт-сүппэт кэскиллээҕин, күүстээх характердарын көрдөрөр. Бу маннык саха лирическэй драмата Саха театрын сыанатыгар аан маҥнай туруоруллубута. Ол да иһин биһиги итиннэ олус умсугуйан туран үлэлээбиппит. Мин оччолорго эдэр этим, онон маннык лирическэй драмаҕа маҥнайгы холонуум буолан ыарырҕаппытым, онуоха туруорааччы режиссер Н.И. Слепцов көмөтүнэн, кини сыралаах үлэтинэн постановка ситиһиилээхтик туруоруллубута. Тимофей Сметанин пьесатыгар кинини кытта тыыннааҕар илии тутуһан, бииргэ сүбэлэһэн-амалаһан үлэлээбиппинэн бэйэбин дьоллооҕунан ааҕынабын. Кини сырдык чаҕылхай олоҕо, кини дьоҕура, үтүө суобаһа-майгыта мин сүрэхпэр кэрэ бэлиэнэн хаалбыта”.
Саха АССР искусствотын үтүөлээх деятелэ, композитор М.Н. Жирков драма музыката хайдах айыллыбытын маннык ахтар: ““Лоокуут уонна Ньургуһун” диэн испэктээк атын драмалартан музыкальнай уратылаах. Ол гынан баран, драма музыкатын айыыга элбэх күчүмэҕэйдэр бааллара. Кини норуот айымньытын сюжетыгар олоҕуран суруллубут буолан оччотооҕу олох музыкатын биэрэр. Народнай матыыбы айар сорук турбута. Драма музыкатын айарга мин, драма ааптара уонна тыйаатыр кэлэктиибэ бүтүннүүтэ элбэхтик үлэлээбиппит. Аан бастаан музыканы айарга драма норуот ыраас тапталын, истиҥ доҕордоһуутун, инники кэскилгэ дьулуһуутун биэрэр наадалааҕын быһаарбыппыт. Мин драма музыкатын сыыйа оҥорон испитим. Түмүгэр, музыка тыйаатыр симфоническай ансаамбыла толороругар бэлэм буолбута. Биһиги төһө кыалларынан оччотооҕу олох тыыныгар эппиэттиир национальнай колориттаах музыканы биэрдэрбит диэн кыһаммыппыт. Ол гынан баран, ити аата кини музыката эҥкилэ суох үчүгэй диэн буолбатах. Элбэх ситэтэ суох, кайан чочуллубатах миэстэлэрэ баар буолуохтара”.
“Лоокуут уонна Ньургуһун ” уһун үйэлэниитэ
“Лоокуут уонна Ньургуһун” испэктээк күн бүгүҥҥэ диэри Саха тыйаатырыгар ситиһиилээхтик көрдөрүллэр. Бастакы оонньуу 1946 сыллаахха турбут буоллаҕына, иккис туруоруу 1956 сыллаахха режиссер Г. Алексеев, худуоһунньук И. Винокуров туруорууларын көрөөччү сыаналаабыта. 1959 сыллаахха аны бу айымньыны композитор Г. Григорян, режиссердар С. Григорьев, Н. Савицкай, худуоһунньук Г. Туралысов опера быһыытынан ураты хайысхалаахтык туруорбуттара. 2001 сыллаахха режиссер Г. Васильев, худуоһунньуктар С. Федотова, Д. Дмитриева туруорууларынан билиҥҥи саха тыйаатырын артыыстара оонньообуттара. Ол курдук хас да көлүөнэ артыыс сүрүн оруоллары итэҕэтиилээхтик оонньоон, оччотооҕу батталлаах олох чахчыларын аныгы көлүөнэ дьоҥҥо тиэрпиттэрэ. Лоокуут уонна Ньургуһун оруолларын Петр Баснаев Елизавета Потаповалыын, Айаал Аммосов Ирина Никифоровалыын уонна билигин эдэр артыыстар Вячеслав уонна Айталина Лаверновтар тыйаатыр көмүс пуондатыгар киирбит бастыҥ драматург, буойун-суруйааччы Тимофей Егорович Сметанин айымньытын оонньообуттара уонна оонньууллар. Суруйааччы аата сүппэт – кини айымньылара ааҕыллар буоллаҕына, оруоллара оонньонор буоллаҕына.
Бүтэһик 2001 с. туруу режиссера Герасим Васильев этэринэн, ааптар санаатын көрөөччүлэргэ тиэрдиигэ үлэлэспит уонна урукку турууну уларыппакка хайдах баарынан туруора сатаабыт.
Түмүк
Тимофей Сметанин өлбөт-сүппэт айымньытын күн бүгүҥҥэ диэри Саха тыйаатыра ситиһиилээхтик туруорар. Бу драманы араас көлүөнэ артыыстар бэйэлэрин көрөөччүлэрин дьүүлүгэр таһаарбыттара. Онуоха көрөөччүлэр олус сэргээбиттэрин, үрдүктүк сыаналаабыттарын араас хаһыаттарга суруйуулара туоһулууллар.
О чем этот фильм
Это знакомая якутянам и любимая всеми история о первой любви. Сюжет вкратце таков: Ньургуhун хотят выдать замуж за сына князька, девушка влюблена в бедняка Лоокуута, и ради любви к молодому человеку она готова даже умереть.
Константин Тимофеев
— В нашем фильме нет пошлятины, темы алкоголя, курения, нет жестоких убийств. Это фильм про то самое светлое чувство, которое каждый из нас испытывал в молодости — про любовь. Вера в светлое будущее, преодоление трудностей в жизни, чтобы дойти до светлых солнечных дней — про это наш фильм.
Как появилась идея создания картины
Кто из известных якутских актеров сыграл в фильме
Главные роли сыграли Мария Михалева и Василий Белолюбский. Мать девушки — Ирина Никифорова. Она раньше исполняла роль Ньургуһун в театре, ту самую Ньургуһун, которая сильнее всех запомнилась якутскому зрителю. Отца сыграл Иннокентий Луковцев. В театральной постановке он исполнил роль Мөлчөс, друга Лоокуута. А главный антагонист Мардьааһай из постановки — Петр Садовников в кино сыграл Сэрбэкэ.
Как проходили съемки
— Весной прошлого года сняли эпизод с подснежниками. Тогда не было обильного цветения, но после целого дня поисков мы нашли небольшую поляну, усеянную подснежниками. Эпизод был снят. Но я понял, что наша наикрутейшая камера, которая стоит пару миллионов, снимает с максимальным разрешением 3К, а у нас по плану фильм должен был быть 4К. Начались раздумья, на какую камеру будем дальше снимать. Было изучено много современных камер, технических данных. В итоге пришлось арендовать другую и переснять.
Основные съемки прошли в Амгинском улусе в селе Мяндиги. Пользуясь случаем, хочу поблагодарить жителей за помощь и поддержку. Самыми сложными были сцены с дождем, людей не хватало. Снимали с 9 вечера до 6 утра. Все очень сильно измотались, было холодно и не всегда спецэффект получался. Я очень волновался за актеров. Но в итоге все нужные кадры были сняты. Благодарю всех ребят, что так преданы своей выбранной профессии, без них бы не справились.
Как киногруппа тушила лесные пожары
— По сценарию, герой и героиня поднимаются на высокую гору. При нынешних технологиях это можно легко нарисовать на компьютере, смонтировать вперемешку с кадрами с квадрокоптера. Но мы же снимали лучший фильм года, все должно было быть настоящим и лучшим! Надо так надо. Взяли с собой только все самое нужное, погрузили костюмы в багажник и рано утром выехали из города. По дороге мы проезжали горящие леса, иногда останавливались, чтобы потушить начавшиеся возгорания.
Сейчас работаем над цветокоррекцией, хотим передать оттенки старинной пленки. Конечный результат мне очень нравится. Как хотели и планировали на бумаге, так и получилось. Не зря на протяжении двух лет каждый мой день был посвящен только этому фильму.
Т.Сметанин "Лоокуут уонна Ньургуһун" айымньытыгар суруйааччы ох тыллара.
| Вложение | Размер |
|---|---|
| lookuut_uonna_nurguun.docx | 11.98 КБ |
Предварительный просмотр:
Бэйэттэн аҕа киһиэхэ
Дьол төһөҕө да тобоҕу кытта сылдьааччы. с.204
Төбөҕүттэн төрүөттээх. с. 212
Көмүөл күүгэнэ буоллаҕа. с.216
Сүгүрүйэн да манньытыллыбат.
Ааттаан да ылыннарыллыбат. с.220
Оҕо сылдьан огдолуйан хаалар диэн эмиэ баар. с.228
- Киһи көстөр дьүһүнэ диэн күн кырааската. с.233
- Дьолу төһөҕө да соһуччу көрдөххө,
Үөрүүтэ сүрэххэ биллээччи. с. 238
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
С.А. Зверев айымньыларыгар эргэрбит тыллар
Анализ устаревших слов в произведениях Сергея Афанасьевича Зверева, народного певца и сказителя, поможет понять красоту богатство якутского языка.
Дьиэ кэргэн уонна оскуола – о5ону иитиигэ
Бу улэлэр барыта о5ону иитиигэ суолтата улахана саарба5а суох. О5о иннигэр тереппуттэр, кырдьа5астар эппиэтинэстэрэ урдуур. Бу ытык иэс, утумнааьын, удьуордааьын, туйах хатарааччыны иитии. Оччо5уна эр.
Внеурочка "Мин уонна Тенулу Эбэм"
Аан дойду алааскыттан саҕаланарноруот муудараһа Төрөөбүт төрүт буор, төрөөбүт Ийэ дойду киһиэхэ күндү, кэрэ. Т.
Саха тылыгар уонна литературатыгар олимпиада соруда5а. 6 кылаас
6 кылааска саха тылыгар уонна литературатыгар олимпиада соруда5а.
Саха тылыгар уонна литературатыгар олимпиада соруда5а. 8 кылаас
Саха тылыгар уонна литературатыгар олимпиада соруда5а, 8 кылаас.
Саха тыла уонна литературата. 5 кылаас. Рабочая программа
Программа по якутскому языкуи литературе для 5 классов якутской школы. Рассчитана на 5 часов.
Саха уонна аангылыйа тыллар майгыннаһар өрүттэрэ
Уруок технологическай картата. Саха тылын уонна аангылыйа тылын майгыннаһар өрүттэрэ.
Читайте также: