Кегий йийсарш краткое содержание
Обновлено: 05.07.2024
Г1ирс: Яздархочун сурт.
1.Ц1ера болх таллар .
2.1алашо йовзийтар .
-Вайна вевзар ву нохчин литературан бухбиллархо.И ву вайн нохчийн г1араваьлла яздархо 1.Гайсултанов.
3.Хьехархочун дош.(юххедиллар)
4.Керла дийцар довзийтар.
Хьехархочо д1адоьшу дийцар.
Чулацамах къамел дар.
-Хьенан ц1арах яздина х1ара дийцар?
5.Сада1аран миноташ.
6.Бераша д1адоьшу дийцар.
7.Схьадица кечам бар .
-Муха д1адолало дийцар?
-К1анта сада1арх лаьцна х1ун эр дара аша?Муьлха ду коьрта маь1на лело дешнаш?(т1екхечира, йоккхура).Буха сиз хьакха.
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Технологически карта
1. Терахь: .5 а 5 в 5 г 5 д
2. Предмет: Нохчийн литература
4. Урокан тайпа: ийна
5. Урокан кеп: Шаьш беш болу болх, фронтальни, кхоллараллин
6. Урокан г1ирс: Книга, ручка, тетрадь, кехаташ.
Х1оттош долчун хьесап (гайтамаш) (Урокан 1алашонаш):
Предметни (Кхеторан): ешначу текстан анализ яр хаарш т1еч1аг1дар;
Метопредметни (кхиоран): Керста велахь а ,болучуьнгахь къинхетам хуьлий дешархошна хаийтар.
Личностни (кхетош-кхиоран): Масал эца 1амор, литературе безам бахийтар.
Хьехархочун болх
Дешархочун болх
Планехь долу хиндерг
Метапредметни
Шен, долахь долу
Берийн ойла дешарна т1еерзор
Белхан меттигаш кийча хилар таллар. Маршалла хаттар.
Вай тахана хьанах лаьцна дуьйцар ду хаьий шуна?
Гайсултанов 1умар аьлча, уггар хьалха вайна дага дан дезаш х1ун ду? (иза берийн яздархо хилар)
Цуьнан литературе безам хьан бахийтина? (денанас Себибата)
Урокана кечам бо.
Хьехархочуьнга маршалла хаттар.
Хезчун маь1на къастор
(Х1орамма шен белхан кечам бар).
Познавательни: анализ яр, керлачун хаам бар.
(Х1ора дешархочун урокан мотиваци яр).
Ц1ахь 1амийнарг хотту.
Х1ун меттиг д1алоцу нохчийн литературехь Гайсултанов 1умара?
2. Мичахь, маца вина яздархо Гайсултанов 1умар?
3. Муьлхачу жанрашкахь язъеш хилла шен произведенеш яздархочо?
4. Стенах, хьанах лаьцна язъеш хилла цо шен произведенеш?
Доклад язде Гайсултанов 1умаран дахар а, кхолларалла а аьллера шуга.
Хаттарна т1ехь болх бар.
Т1едиллар кхочуш дар
(таллар, бинчу балхан мах хадор), шен оьшуш йолу материал къасто хаар.
Коммуникативни: Шен дагахь дерг нийса д1аала хаар
оьшуш йолу материал къасто хаар
Керла коьчал йовзийтар
Повестан декъа тIехь буьйцург шайх Мансур коьртехь волуш,
Нохчаша шайн маршонехьа Россин паччахьан эскарца дIахьош болу къийсам бу. Оьрсийн паччахьан эскаро БухIан-Йурт йохош церан каравахана жима кIант Iали.
Дешархошка хаттарш.
- Г1опе схьавалийнчу 1алих лаьцна х1ун дийцар шина салтичо?
-Талмажа шайга аьлларг муха т1еийцира йийсарша?
-1алин муха хьехара дира Жумас?
-Муха к1анта хета шуна 1али?
-Х1ун бахьана дара Раевскийна 1али везавалар?
-Х1ун ойла кхоллаелла цуьнан коьртехь 1алин хьокъехь?
Бина болх гойту.
Ешарехь, къамел дарехь дакъа лоцу.
Т1едиллар кхочуш дар.
Познавательни: шен оьшуш йолу материал къасто хаар.
ларамца цхьа барт хилар
Дешнаш т1ехь болх
Г1ап-мостаг1чунна дуьхьало яран 1алашонца йина ч1аг1о.
Талмаж-барта гочдархо
Г1овтал-божарийн бустамаш долу т1ехулара бедар.
Денщик-эпсаран чуьра а ,кхийолу х1ума д1аяхийта баьлла аьтто.
Бина болх гойту
Т1едиллар кхочуш дар.
Познавательни: шен оьшуш йолу материал къасто хаар.
ларамца цхьа барт хилар
Ц1ахь бан болх.
Ц1ахь бан болх д1аязбо.
Урокана маь1на а, жам1 а дар.
-Тахана, вай стенах лаьцна дийцира?
-Вайн 1алашо х1ун яра?
-1алашоне кхаьчна аьлла хети шуна вай?
-Керла х1ун девзира шуна?
-Ца кхеташ дисира х1умма?
Урокехь 1амийнарг билгал а доккхуш, 1амош йолу материал йийцаре ярехь дакъалаьцначу дешархошна оценкаш а йохку.
Со дика кхийтира
Со ца кхитира
Со жимма кхийтира.
Хаттаршна нийса жоп ло. Шаьш бинчу балхана мах хадор, х1оттина хиллачу 1алашонаш дешархоша муха кхочуш йина хаар.
1амийначун жам1 дан 1ема
Регулятивни (таллар а, бинчу балхан мах хадор), шен м1аьна кхоллала. Коммуникативни:
Познавательни: (анализ, жам1 дар)
Ша – шен хаарш таллар, масийта тайпана мехала хаарш к1оргло
Краткое описание документа:
Технологическая карта по чеченской литературе.Гайсултанов 1умар Эдильсултанович "Кегий йийсарш" Г1ап
- подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- по всем предметам 1-11 классов
Курс повышения квалификации
Дистанционное обучение как современный формат преподавания
Курс повышения квалификации
Скоростное чтение
Курс профессиональной переподготовки
Русский язык и литература: теория и методика преподавания в образовательной организации
- ЗП до 91 000 руб.
- Гибкий график
- Удаленная работа
Дистанционные курсы для педагогов
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:
5 593 684 материала в базе
Материал подходит для УМК
Самые массовые международные дистанционные
Школьные Инфоконкурсы 2022
Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику
Другие материалы
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
- 04.02.2021 742
- DOCX 21.5 кбайт
- 34 скачивания
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Ильсаева Хава Мусаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Автор материала
40%
- Подготовка к ЕГЭ/ОГЭ и ВПР
- Для учеников 1-11 классов
Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов
Дистанционные курсы
для педагогов
663 курса от 690 рублей
Выбрать курс со скидкой
Выдаём документы
установленного образца!
Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки
Время чтения: 11 минут
В приграничных пунктах Брянской области на день приостановили занятия в школах
Время чтения: 0 минут
Школьник из Сочи выиграл международный турнир по шахматам в Сербии
Время чтения: 1 минута
В Белгородской области отменяют занятия в школах и детсадах на границе с Украиной
Время чтения: 0 минут
Минпросвещения подключит студотряды к обновлению школьной инфраструктуры
Время чтения: 1 минута
Минпросвещения упростит процедуру подачи документов в детский сад
Время чтения: 1 минута
Курские власти перевели на дистант школьников в районах на границе с Украиной
Время чтения: 1 минута
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
1алашо: 1. Повестан хилламашках1ула коьртачу турпалхочун дахар, цуьнан амал кхиоран хьелаш исбаьхьаллица довзийтар.
2. Вайн заманан кегийрхой, шийттачу турпалхойх масалла а оьцуш г1иллакх-оьздангаллица кхиор.
3. Нохчийн литературе болу безам алсамбаккхар.
Г1ирсаш: учебникаш, тетрадаш, интерактивни у.
Урок д1аяхьар.
Хьехархо: Де дика хьулда шун массера а! Хьеший , шу марша а дог1ийла!
Тахана вай д1ахьур ю литературан йиллина урок.
Оценить 1660 0
Нохчийн литературан йиллина урок
Урокан тема: 1812-чу шеран т1еман турпалхочун инаррла-майоран Александр Чеченскин васт.
1алашо: 1. Повестан хилламашках1ула коьртачу турпалхочун дахар, цуьнан амал кхиоран хьелаш исбаьхьаллица довзийтар.
2. Вайн заманан кегийрхой, шийттачу турпалхойх масалла а оьцуш г1иллакх-оьздангаллица кхиор.
3. Нохчийн литературе болу безам алсамбаккхар.
Г1ирсаш: учебникаш, тетрадаш, интерактивни у.
Урок д1аяхьар.
Хьехархо: Де дика хьулда шун массера а! Хьеший , шу марша а дог1ийла!
Тахана вай д1ахьур ю литературан йиллина урок.
Кутузов ( иза кресло-г1анта т1е хууш)
Давыдов: – Хьан сийлалла, бехк ца биллар доьху оха, х1окху бедарца хьайна хьалха х1иттарна
Кутузов:- Т1ом халкъан бу, сан хьомениг,аша дийриг дерриг нийса ду. Суна бен мА дац , цхьаннан коьртахь , кивер а йоцуш,куй хилар,кхечуьнан мундира к1ела а доцуш, кетар к1ел детталуш дог хилар а. Доллучул коьртаниг ду, шуна халкъ г1атто хаар.
Давыдов:- Оха ца г1овтийна адамаш, мостаг1чуьнга болчу цабезамо г1овтийна уьш.
Хьан кхайкхамна берриш ахархой г1еттина. Ткъа оха царна луш долу герз мостаг1чуьнгара схьадоккхуш дерг ду. Бекх ца биллар доьху, хьан сийлалла, леррина омра доцуш оха иза дарна.
Кутузов: – х1умма дай! Х1умма дац! Омра кхачаре хоьжуш 1ен хан ма яц вайна. Даймохк к1елхьарбаккха беза х1ораммо.
Кутузов :–Чеченскига – Чергазийн мотт хаьий хьуна?
Чеченский:- Нохчийчуьра схьавалош со жима вара. Россехь кхиъна со, сайн ненан мотт бицбелла бог1у .
Кутузов – суна хазарца, хьуна ц1е тиллинарг Раевский Николай Николаевич ву-кх? Со воккхаве Николай Николаевичах, т1еэцна к1ант цуьнан иштта хиларх.!
Хьехархо : Вайн хьалха исбаьхьа х1оттийначу суьрта т1ехь берш бевзарий шуна? Муьлхачу произведенера бара и турпалхой.
Хьехархо : Х1инца вай къастош ерг муьлха произведени ю-м хиира вайна.Ткъа урокан ц1е муха хир ю аьлла хета шуна.
Дешархо: вай вуьйцу турпалхо Александр Чеченский хилча, урокан ц1е Александр Чеченскийн васт хир ду аьлла хета суна.
Хьехархо : Нийса билгалъяьккхи ахь вайн урокан тема. Тахана вайн достур ду г1араваьллачу турпалхочун васт, Дуьйцур ду цуьнан т1еман говзаллех, т11ех1оьттинчу халонашна хьалха иза гора ца хоттарх лаьцна ., аьтто хир бу цу хенан хиламашка кхача.
Хьалхарчу урокехь повестан чулацам къасточу хенахь вай билгалдаьккхира Александр Чеченски къонах хилар. Цуьнца боьзна ц1еран болх бара шун. Къонахаллех лаьцна стихотворении , кица я шира дийцар кечдан дезара аша. Кийча дуй шу?
Хьехархо: дела реза хуьлда. Дика кечам бина ахь.
Дешархоша рог1аллица д1адоьшу кицанаш
- Даймохк безаш воцург къонах вац
-Яхь йоцу к1ант Даймахкана хьакъ вац.
- Ша вина, кхиъна Даймохк мел хьоме, мел мерза, мел сийлахь бу яхь йолчу к1антана
-Майра хиларх ца олу стагах къонах ву.Адамашна пайдехь волчух олу дика къонах.
-Къонахчун ц1е халкъо йоккху. Ша шен ц1е яккхарх къонах ца хуьлу.
-Стаг шен дешан да хила веза. Шен дешан да воцург къонах ца хилла я хир вац.
-Вуьззина къонах цкъа а шен бала балхош вац
Хьехархо: вуно хаза кицанаш далий аша. Къонахаллех лаьцна дуккха кицанаш хилла вай, цо гойту вайн халкъанна даима мехала хетарг- къанахалла хилар. Стеган къонахалла цкъа баьккхинчу толамехь, гайтинчу доьналлех билгалдаьлла 1аш дац. Даима цуьнца долчу г1иллакхца, цо дечу кегийрачу а, даккхийчу а г1уллакхашца билгалдолу. Х1инца вай повестан хиламах , авторах лаьцна хаарш карладаккхур ду.
-19-чу б1ешарахь Европехь цхьанакхеттачу эскарша Наполеонна дуьхьал бина т1емаш. -1812 –чу шарахь хилла Даймехкан т1ом.
- х1инца аша шайн тобанан ц1е тилла еза ( къонах, яхь, дахар,маршо) Х1ора тобанна луш т1едиллар ду ( бека мукъам) 1.* Дешнашца А.Чеченскин куц-кеп х1оттадар
*А. Чеченскин жималлех лаьцна дийцар
*Йийсар вича цуьнан кхолламех лаьцна
*А.Чеченскин шен Даймехка цахиллачу уьйрах лаьцна
(И кхочушдан 3 минот хан ю )
Хьехархо :.Ойлаяй алийша муьлхачу синмехаллаша г1о дина 1алин?(ЯХЬ, къонахалла,оьздангалла,г1иллакх, майралла, доьналла,хьекъал)
2.Синквейн ялае шайн тобанна тиллинчу ц1арна (бека мукъам)
Хьосту, 1ехаво, чиэхаво
Дахар – сатийсаман денош
Вазво, сий айадо,лакхавоккху
Къонах- сийлахь ц1е
Хазво, толаво, эшаво
Нанас дена ма волда яхь йоцу к1ант
Айаво, даьржа,кхайкхаво
Сий-къонахчун аг1о ю.
Х1ора тобанна луш шолг1а т1едиллар ду ( мукъам бека) * Дешнашца А.Чеченскин куц-кеп х1оттадар
*А.Чеченскин жималлех лаьцна дийцар
*Йийсар вича цуьнан кхолламех лаьцна
*А.Чеченскин шен Даймехкаца хиллачу уьйрах лаьцна
И кхочушдан 3 минот хан ю
Жам1 дар 1. Х1ун дог-ойла кхоллаелла шун повесть ешча? 2. Нагахь санна вай и зама юхалиста йиш хилча, х1ун хуьйцур дара аша 1алин дахарехь? 3.Цуьнан дахар муьлхачу вастаца гойтур дара аша? . 4. Шуна лаьарий шайн иштта дахар хуьлийла?.
5. Повестехь шайна хазахеттачу меттигах лаьцна дуьйцур дарий аш?. Хьехархо: цхьана философа аьлла « Адамегара дерриг схьадаккхалур ду,цхьаъ доцург-маршоне болу лаам. Иштта дан а ду иза. Цуьнан масалла ду Александр Чеченскин дахар. И маршо шен цхьанна езна ца 1аш, шен гонах болчарна а еза цунна. И бахьана долуш шен крепостой парг1атбаха лаьа цунна, амма 1едалан гергахь и нийса хир доцийла хаьа, шен далучу аг1ор къехошна г1о до цо.
Слайд гайтар (иэс Александр чеченский)
Вайн халкъехь олуш ду : шен бийца къонахий доцург-къам дац, шен дийца къам доцург-къонах вац. Нохчех схьаваьлла волуш, и нохчалла шен дахаран чаккхене кхачош вехначу турпалхочун- Александр Чеченскина, иштта муьлхачу заманчохь хилла болу къонахий : Зеламха, шейх Мансур, Байсангур,Нурадилов Ханпаша, Висаитов Мовлади , массане бу уьш - бевзаш, цабевзаш, даимна сий дийр ду вай царна. Оцу лакхене кхача Дала шуна кхетам,хьуьнар лойла.
Дешархоша бинчу белхан мах хадор: Аша массара дика болх бина , делахь суна лаьа аша шаьш шайн белхан мах хадор.
Рефлексия яр Муха хийти шуна вайн урок? Цхьа керла хаар кхолладеллий шу? Муьлха синхаамаш кхоллабелла шу? ( Хазахетар, , халахетар, синч1аг1о, цецвалар, бецахетар,)
Тем боцуш, майра, каде, доьналла долуш,
Къийсамехь собаре - нохчийн и амалш, церан мостаг1аша а т1ехь,
массара а билгалйохуш ю.
Нохчийн шайн Даймахкаца йолу уьйр а ю шатайпана к1орггера маь1на долуш.
Брокгаузан а, Ефропан а энциклопедический словарь.
1.Жимачалу дег1ахь, т1едаьлла меран дукъ, малхо-мохо ягийна юьхь,хьалахьаьвзина 1аьржа кегий мекхаш, 1аьржа б1аьрг- ц1оцкъам., майра хьажар, алунах къега б1аьргаш.
2.Повеста т1ехь Александр Чеченский вайна дуьххьра го и жима берд олуш, ворх1- барх1 шо долуш хан ю цуьнан. Цомгаш хилла нана, меттахь дукха ца 1уьллуш, кхелхина, деца висира жима 1али. Маьрша яцара зама. Кегий къаьмнаш шайн парг1атонехьа къийсам латтош бара паччахьан эскарца. Да кест-кеста Мансуран б1оца паччахьан эскаршца лата воьдий, ша ц1ахь вуьсура 1али, луларчу зудчо тергам беш. Ц1ехьана т1елеттачу паччахьан эскаро Алда юрт йохийна, ягийначул т1аьхьа, меттиг таллуш схьабог1учу оьрсийн салташа, комаран дитта т1ера охьа а воккхий , г1опе д1авуьгу ворх1- барх1 шо кхаьчна жима ши к1ант. Царах цхьаъ кхио шега валар доьху Николай Раевскийс. Иштта нисло 1али оьрсийн х1усаме.
3.Майра, т1ахъаьлла хиларна, х1уманна б1окъажор боцуш хиларо везало 1али Николай Раевскийна. Цо цунна Александр олий ц1е туьллу, иза дуьненна вевзаш волу Александр Македонский санна г1араваьлла т1емало хиларе додохуш. Лаккхара йоза-дешар а, т1еман говзалла а караерзийра Александра. Николай Раевскийца Г1изларехь д1адолийра б1аьхойн г1уллакх. Ца дезаделира шен Даймахкахь т1ом бар. Кхечу эскаре ваккхар доьхуш рапорт язйира цо. Дукха хан ялале, йоккхачу шина паччахьан – Россин а, Францин а юкъаметтигаш телхира. Александр Чеченский уггар чолхечу, кхерамечу меттигашкахь хуьлу. Т1амехь т1ех майра хиларна Кутузовс лоруш хилла Александр. Чинехь лакхавоккху иза. Денис Давыдовца партизански отрядехь майра лета иза. Т1еман говзалла хила ца 1аш, ша дипломат вуй хаийтира цо, цхьа топ ца кхуссуш схьалецира масех г1ала а.
4. 1алин цкъа ца дицло воккхачу стага , Жумас, г1опехь дин хьехар: : « Шаьш т1едиссинчу х1усамна хьанала хилалаш, тешнабехках ларлолаш, шайх бехк боккхур болу х1ума мА делаш, чета эхь диллий мА лелелаш. Шаьш хьанах схьадевлла диц мА делаш. Къонахий болуш дика дай хила шун. Ша схьаваьлла юрт даима дагахь лаьтта цунна. Пхийтта шо кхаьчча шен юьрта кхачар нисделира цуьнан. Юрт гича дог тохаделира 1алин, девзира комарийн дитт, вевзира къанвелла Мажа. Т1аьхьо ша къанвала воьлча, мехкан безамна деанчу х1ух дийна хьуьн кхиийра цо. Мох баьлча а. дог1а деъча а Алда дагайог1ура цунна.
1алашо: Яздархочун дахарх а, кхоллараллех а лаьцна хаамаш. Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар. Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Повестан коьрта турпалхой а, васташ а.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Яздархочун дахарх а, кхоллараллех а лаьцна хаамаш.
2.Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар.
3.Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Мехкан парг1ато къуьйсучохь адамашна юккъехь барт а, доттаг1алла а хиларо кхиамашка кхачор. Повестан коьрта турпалхой а, васташ а. Цуьнан маь1на. Произведенин халкъан барта кхоллараллица йолу уьйр. Меттан башхаллаш.
3. Дешархошка хаттарш, т1едахкарш.
1.Муьлха зама ю повестехь юьйцуш ерг?
2.Стенга боьлхуш хилла Нажаг1ар? Новкъахь х1ун тешнабехк бира царна талорхоша?
3. Муьлш хилла талорхой, х1ун ницкъаш беш хилла цара маьршачу нахана?
4. Мича меттехь хилла Болат-г1ала? И тайпа ц1е х1унда тиллина хилла цунна?
5. Х1ун 1алашо йолуш йийсар деш хилла маьршачу нахана талорхоша?
6. Талорхойн баьчча Барза муха стаг ву?
7. Шаьш йийсаре лоьцуш Нажаг1ара муха гайтира шаьш?
4. Т1едиллар.
Лечин а, Кхокхин а къамел д1аязде.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 52-60 еша, хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар. Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Повестан коьрта турпалхой а, васташ а.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар.
2.Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Мехкан парг1ато къуьйсучохь адамашна юккъехь барт а, доттаг1алла а хиларо кхиамашка кхачор. Повестан коьрта турпалхой а, васташ а. Цуьнан маь1на. Произведенин халкъан барта кхоллараллица йолу уьйр. Меттан башхаллаш.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Гуьржийн махка муха кхечира Лема?
2. Лечий, гуьржи Хвичой хьан вацош хилла, реми т1е а х1оттийна?
3. Х1ун 1алашо йолуш лата 1емаш вара Леча а, Хвичо а? Мила хилла царна г1о деш церан 1алашо кхочушъярехь?
4. Лечин сагатдийриг х1ун дара, х1ун ойланаш йора цо?
5. Т1аьххьара а х1ун дан сацийра Лечас а, Хвичос а, хьенан г1оьнца? Хвичона х1унда лиира Лечица цхьаьна вада?
4. Т1едиллар.
Юха а деша Лечина ша вина юрт а, нана а дагаярах лаьцна долу мог1анаш.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 61-76 еша, хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар. Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Мехкан парг1ато къуьйсучохь адамашна юккъехь барт а, доттаг1алла а хиларо кхиамашка кхачор.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар.
2.Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Мехкан парг1ато къуьйсучохь адамашна юккъехь барт а, доттаг1алла а хиларо кхиамашка кхачор. Повестан коьрта турпалхой а, васташ а. Цуьнан маь1на. Произведенин халкъан барта кхоллараллица йолу уьйр. Меттан башхаллаш.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Куьйра Малх-Аре кхачаран бахьана дийца.
2.Х1ун сацам бира Малх-Арарчу бахархоша Куьйра шаьш долчу веанчул т1аьхьа?
3. Барзас ваийтина геланча т1е муха ийцира юьртарчу наха? Х1ун аьлла вахийтира иза цара юха Болат – г1ала д1а?
4. Х1ун кхаъ баьккхира Куьйрас Лечин нене? И кхаъ муха т1еийцира цо?
4. Т1едиллар.
Барта дийца, Лечий, цуьнан наний вовшахкхетарх лаций. Текст т1ера и мог1анаш, схьа а лахий, юха д1адеша.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 76-85 еша, хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар. Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Мехкан парг1ато къуьйсучохь адамашна юккъехь барт а, доттаг1алла а хиларо кхиамашка кхачор.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Повестехь ширачу заманахь вайнеха хиллачу дахарх лаьцна дийцар.
2.Маьршачу наха талорхошна дуьхьала латтийна къийсам. Мехкан парг1ато къуьйсучохь адамашна юккъехь барт а, доттаг1алла а хиларо кхиамашка кхачор. Повестан коьрта турпалхой а, васташ а. Цуьнан маь1на. Произведенин халкъан барта кхоллараллица йолу уьйр. Меттан башхаллаш.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Болат-г1алин гонахарчу бахархойн собар кхачийнарг х1ун дара? Т1аккха х1ун сацам бира цара?
2. Муха аьтто белира Чалин Болат-г1ала яккха?
3. Говзачу х1иллано х1ун кхоьллира талорхошна юккъехь?
4. Х1ун ловзар дара Болат-г1алахь? Кхокхин маьрша ялар муха хилира?
5. Дийца, муха яьккхира арара т1елеттачарий, чохь г1евттинчу йийсарший Болат-г1ала?
6. Болат-г1ала йожаран х1ун бахьана дара?
7. Муха хийти шуна х1ара повесть? Х1ун ойла кхоллаялийти х1окхо шун?
4. Урокан жам1 дар.
5. Ц1ахь: аг1о 85-90 еша, хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Яздархочун дахарх а, кхоллараллех а лаьцна хаамаш. Малхо а, мохо а дог1маш огуш, пхерчий, х1оьънаш т1улгех леташ, мостаг1чо къиза лараш т1ехь юьтуш б1ешерашкахь г1аролехь лаьттина шира б1аьвнаш, царех поэта дозалла дар.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
Яздархочун дахарх а, кхоллараллех а лаьцна хаамаш. Малхо а, мохо а дог1маш огуш, пхерчий, х1оьънаш т1улгех леташ, мостаг1чо къиза лараш т1ехь юьтуш б1ешерашкахь г1аролехь лаьттина шира б1аьвнаш, царех поэта дозалла дар. Хийла гина йолу б1аьвнаш: Чингисханан эскаран тулг1енаш, Астаг1чу Тимаран къиза б1о, б1ешерашкахь ламанхоша лехна ирсе дахар – вайн къоман историн тешаш хилла д1ах1иттар. Стихотворенин мотт, поэтан айаме дог- ойла.
3. Дешархошка хаттарш.
1.Муха хийти шуна х1ара стихотворени? Х1ун ойла кхоллаялийти цо шун?
2. Адамийн дахарехь х1ун меттиг д1алоцуш хилла оцу б1аьвнаша?
3.Вайн махкара б1аьвнаш вайн къоман историца йоьзна хилар стен гойту?
4.Поэта б1аьвнаш дийна йолуш санна гайтаран х1ун бахьана ду аьлла хета шуна?
5. Поэтана б1аьвнаш хьоме а, царах цуьнан дог лозуш а хилар стенах хаало вайна?
4. Т1едиллар.
Баккхийчу наха дуьйцуш шайна хезна б1аьвнех долу дийцар д1аязде.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 94-95 стих.дагахь 1амае, хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Яздархочун дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш. Очеркехь турпалхочун Идрисов Абухьаьжин дагалецамаш а, цуьнан б1аьхаллин г1уллакхаш, хьуьнарш довзийтар а. Иза яхь йолуш а, оьзда а хилар гайтар.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Яздархочун дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш.
2.Очеркехь турпалхочун Идрисов Абухьаьжин дагалецамаш а, цуьнан б1аьхаллин г1уллакхаш, хьуьнарш довзийтар а. Европехь фашизмана дуьхьал бинчу т1амехь майрачу иччархочо шегара гайтина доьналла а, къоналла а. Иза яхь йолуш а, оьзда а хилар гайтар.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Маца, мичахь вина очеркан турпалхо?
2. Дайн, вежарийн доьналлин г1уллакхаша х1ун 1аткъам бина жимачу Абухьаьжина?
3. Муха хилла цуьнан бераллин дахар?
4. Маца д1адуьйладелла Идрисов Абухьаьжин б1аьхаллин г1уллакхаш? Муьлхачу меттигашкахь бина цо т1емаш?
5. Идрисов Абухьаьжа массарна а дукхавезаран х1ун бахьана ду?
4. Урокан жам1 дар.
1алашо: Яздархочун дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш. Очеркехь турпалхочун Идрисов Абухьаьжин дагалецамаш а, цуьнан б1аьхаллин г1уллакхаш, хьуьнарш довзийтар а. Иза яхь йолуш а, оьзда а хилар гайтар.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Яздархочун дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш.
2.Очеркехь турпалхочун Идрисов Абухьаьжин дагалецамаш а, цуьнан б1аьхаллин г1уллакхаш, хьуьнарш довзийтар а. Европехь фашизмана дуьхьал бинчу т1амехь майрачу иччархочо шегара гайтина доьналла а, къоналла а. Иза яхь йолуш а, оьзда а хилар гайтар.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Маца д1адуьйладелла Идрисов Абухьаьжин б1аьхаллин г1уллакхаш? Муьлхачу меттигашкахь бина цо т1емаш?
2. Идрисов Абухьаьжа массарна а дукхавезаран х1ун бахьана ду?
3.Муха хилира Абухьаьжех снайпер?
4. Абухьаьжа тидам болуш, х1уманна духе кхуьуш снайпер хилар стен т1ехь гучудолу?
5. Шегара х1ун тайпа хьуьнарш гайтина т1еман шерашкахь Идрисов Абухьаьжас? Пачхьалкхо х1ун совг1аташ делла цунна?
4. Т1едиллар.
Текст т1ера масалш а далош, Абухьаьжин снайперски балхах лаций дийца.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 107-113, хаттаршна жоьпаш.
Урокан ц1е: Классал арахьара дешар.
1алашо: Поэтан дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш балар. Поэтан шен Даймахках а, ша схьаваьллачу халкъах а дозалла даран ойла а,патриотически синхаам а гойтуш стихотворенехь дека айаме аз.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1. Поэтан дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш балар.
2.Поэтан шен Даймахках а, ша схьаваьллачу халкъах а дозалла даран ойла а,патриотически синхаам а гойтуш стихотворенехь дека айаме аз.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Стенах дозалла до стихотворенин лирически турпалхочо?
2. Поэтан Даймахке болу безам муха билгалбо стихотворенехь?
3. Мила ву лирически турпалхочо, къа ца хеташ, шех д1ахервеш верг?
4. Хьешаца а, мостаг1чуьнца а муха хила веза боху поэта?
5. Поэта герга дерг а, цо коьрта лоруш дерг а х1ун ду?
6. Къаьмнийн доттаг1аллех лаьцна муха яздо поэта?
7. Даймохк, халкъ, маршо мел герга ду поэтана?
8. Х1ун ойла кхоллало шун х1ара стихотворени ешча?
9. Шуна хетарехь, муха хила веза вуьззина к1ант, оьзда йо1? Мила лара мегар ду вуьззина нохчо?
4. Т1едиллар.
Дагахь 1амае стихотворени.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о117-118 дагахь 1амае , хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Яздархочун дахарх а, кхоллараллех а лаьцна хаамаш. Стихотворенехь Даймахках лаьцна йолу ойланаш а, лехамаш а. Дика г1иллакхаш лардар, да-нана дезар, барт хилар лахар яздархочо коьртачех ларар.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
Стихотворенехь Даймахках лаьцна йолу ойланаш а, лехамаш а. Дика г1иллакхаш лардар, да-нана дезар, барт хилар лахар яздархочо коьртачех ларар. Халонаш т1екхаьчча, оьздангаллех, стогаллех ца вохар. Ненан сибат Даймахкаца нисдеш, даздар.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Х1ун г1иллакхаш ду поэта, шен дагна дезаш ду бохуш, дуьйцурш? Уьш иштта мехала х1унда лору цо?
2.Ден, ненан сий муха лара деза боху поэта?
3. Поэта ша арадаьккхина г1уллакх Даймехкан декхар х1унда лору?
4. Стенна орцах ваьлла поэт?
5. Даймехкан сий муха лору поэта?
6. Хало т1ех1оьттича, муха гайта веза ша стага?
7. Стихотворенин коьрта маь1на муха ду?
9. Даймехкан косташ кхочушдарехь х1ун дан деза вайх х1ораммо а?
4. Т1едиллар.
Дагахь 1амае стихотворени.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 121-123 дагахь 1амае , хаттаршна жоьпаш.
1алашо: Яздархочун дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш балар. Стихотворенехь ненан – берзан шен к1езане болу сатийсам а, безам а гайтаран башхалла. К1еза шех даккхар нана- барзо цалар а, адамашна цо бина бекхам а.
Урок д1аяхьар.
1.Ц1ахь 1амийнарг хотту.
2. Керла коьчал йовзийтар.
1.Яздархочун дахарх, кхоллараллех лаьцна хаамаш балар.
2.Стихотворенехь ненан – берзан шен к1езане болу сатийсам а, безам а гайтаран башхалла. К1еза шех даккхар нана- барзо цалар а, адамашна цо бина бекхам а. Авторан царах дог лазар.
3.Стихотворенин меттан исбаьхьалла.
3. Дешархошка хаттарш.
1. Хьанна йоьлхуш, хьаьнга орца дохуш ю нана-борз?
2. Шен к1еза лачкъийначарна х1ун бекхам бан йоллуш ю нана-борз?
3. Стен т1еийзайора божлина нана-борз?
4. Ненан безам сел боккха хилар мичхьа гучудолу?
5. Шен к1еза д1адаьхьначарна х1ун бекхам бира барзо?
6. Шена орцах еана нана хааеллачу к1езано дечух лаций дийца.
7. Авторан нана-барзах а,цуьнан к1езанах а дог лозуш хилар стен хоуьйту вайна?
8. Х1ун маь1на ду х1окху стихотворенин?
9. Стихотворени ешча, х1ун ойла кхоллаелира шун?
4. Т1едиллар.
Стихотворенин чулацамца дог1у берзалойх лаьцна шайна дуьйцуш хезна дийцар д1аязде.
5. Урокан жам1 дар.
6. Ц1ахь: аг1о 126-129 цхьа кийсак дагахь 1амае , хаттаршна жоьпаш.
Читайте также: