Бакчачы турында баллада краткое содержание
Обновлено: 08.07.2024
А язык какой? Вроде не туркменский, хоть и похож. Думаю, татарский, хотя походит и на узбекский, казахский, киргизский, таджикский? Сообщите язык, я по быстрому выучу и переведу. Хотя. вот вам для начала:
Звездочка звезды баллада об
Поле сражений, из Урала, из
Прежде всего, когда звездочка звезды,
Проведение смело огни-воды из.
Вместе — батыр генерал,—
Прежде всего, когда звезда звездочка.
Силы, которые вновь врага,
Тиңсез угрожающих войск.
Когда Кама с разных сторон,
Когда генерал батыр заранее
Вслед за поваленных как — ярадан.
Из железного путям,
Звездочка Урал с разных сторон.
Он в середине кольца остались.
Если генерал был кәл батыр,—
Несомненно, какой путь остался одиноким?
Все еще тянется железных кольца,
Звездочка, кешни, пройн в небо..
Давно мечтали скакуну
Поднявшись нового хозяина — захватчик
В том пройн минут на землю.
Очень уже нового владельца:
звездочка никак не главный — раздражение.
Лежать в том есть овес есть.
Последние доходит до захватчик:
Он не понимает, что ни в коем случае.
Это стало чем картина: лошадь выполняют,
Дерево, железо ломаются, он не ломаются.
Вечером не снимает — какое это волшебство.
Захватчик остается глубоко задумался:
В странах выполняют лошадь!
В последний раз они стараются,
Осуществляющими охоту-утонул, осуществляющими охоту идет,
Лежат под копыт. "
В конце захватчик дает приказ:
Опорный камень на стену отцов.
Звездочка, кешни, небо стремятся
Чөеп голову немного тихо,
Ава. ава. он сообщил.
Страха родителей, сам захватчик:
Голову налога на землю, который знанию.
Не как геройство,
Наш памятник этой песни!
Это просто песня: волшебство одного нет;
На период того времени, что генерал Барс,
Звездочка звезды небо стремится!
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Башкортстан Республикасы Ярмәкәй районы Иске Турай урта мәктәбе
И.Юзеевның “Бакчачы турында баллада” әсәрен анализлау.
(8 сыйныфта компьютер технологиясенә нигезләнгән
ачык дәрес эшкәртмәсе)
Ярмәкәй районы Иске турай урта мәктәбенең
татар теле һәм әдәбияты укытучысы
баллада билгеләренә таянып, әсәрне анализлау;
логик һәм иҗади фикер йөртү күнекмәләрен булдыру;
гаделлекне яклау, матурлыкны саклау өчен көрәшү – кеше тормышының төп мәгънәсе икәнлеген аңларга ярдәм итү.
Җиһазлау. И.Юзеевның портреты, компьютер.
Искәрмә: дәрес планында компьютер ярдәмендә бирелә торган материал күрсәтеп барыла, балаларның җаваплары җәя эчендә бирелә.
I . Оештыру: максатны, бурычларны билгеләү.
Өй эшен тикшерү. Нәрсә ул баллада соравына җавап бирдерү.
Укучылар сөйләгәннәр тезислап экранда күрсәтелә.
фантастик сюжетлы лиро-эпик әсәр;
вакыйгалар кискен каршылыкка (конфликтка) корыла;
драматизм көчле бирелә;
геройлары – җанландырылган табигать күренешләре, тереклек ияләре.
II. Балладаны анализлау.
1. Укытучы балладаны сәнгатьле итеп укып чыга. Сүзлеккә игътибар ителә: җиргә беректе – тырышып эшләде
сөмбел, төнбоек – чәчәкләр
сүрелә - кими, бетә. (Экранда күрсәтелә).
2. Бер баладан сюжетны кыскача гына сөйләтү.
3. Укучылар, экранда күрсәтелгән баллада билгеләренә игътибар итик. Бу әсәрне, чыннан да, баллада дию дөрес буламы? (Әйе, чөнки аның вакыйгалары фантастик эчтәлекле: каргалган урында бакча үстерү, еланнарның былбылларга үрелүе, аларны юк итү. Геройлары – кошлар, еланнар һәм бакчачы). Балаларның җаваплары күптөрле булачак, җәя эчендә аларның кыска вариантлары язылып барыла.
4. Әйе, укучылар, бу шулай. Ә хәзер балладаны тулырак итеп анализлау эшенә керешик.
Әсәрнең конфликты нәрсәдә чагыла? Ул нинди строфада күренә? Моны билгелик. (Укучылар бакчага еланнар ияләшү һәм тереклек ияләренә аларның куркынычы, шулай итеп, матур бакча тормышының кискен үзгәрүе турында сөйлиләр.Түбәндәге юлларны укып китәләр.
Әллә соң күзенә күренә?
Еланнар үрелә). Экранда күрсәтелә.
Конфликт әсәрне ничә өлешкә бүлә? (Ике өлешкә. Конфликт һәрвакыт ике каршы якны китереп чыгара. Беренчесендә - матур бакча тормышы, икенчесендә - еланнар тыныч тормышны боза).
Дөрес. Без аны ике зур вакыйга итеп алыйк, һәрберсен аерым өлешләргә таркатып, аларга исемнәр куйыйк. Укучылар укыйлар, өлешләрне билгеләп баралар, һәр өлештә нәрсә турында сөйләнүеннән чыгып, исемнәр куялар. (Беренче вакыйга - дүрт өлешкә, икенче вакыйга шулай ук дүрт өлешкә бүленә, түбәндәгечә исемнәр куела). Экранда күрсәтелә.
I вакыйга. Матур бакча тормышы.
- Каргалган ташландык җир.
- Бакча – тырыш хезмәт җимеше.
- Даны еракларга тарала.
II вакыйга. Еланнар тыныч тормышны боза.
- Еланнардан котылу юлы.
- Бакчада ямь бетте.
Вакыйгаларның үзәгендә кем тора? (Бакчачы).
Бу образның тоткан роле нинди? Һәр ике вакыйгада да ул бертөсле итеп бирелгәнме? Иң элек каршылыклы якларның өлешләренә күз салыйк. (Экранда күрсәтелә). Алардагы төп фикерләрне күрсәтегез. (I вакыйгада – даны еракларга тарала, II вакыйгада даны сүрелә диелгән).
Ни өчен? (Чөнки бакчачы башта бакча утыртты, бөтен кешегә дә рәхәт иде. Соңыннан ул, еланнардан котылам дип, бакчаның ямен бетерде).
Төп нәтиҗәләрне чыгарыйк. Укучылардан моны бер җөмлә белән әйттерергә тырышырга кирәк. (Бакчачы матурлык тудырды – I вакыйга, матурлыкны юк итте – II вакыйга).
Димәк, вакыйгалардагы төп фикер белән нәтиҗә бер үк нәрсә икән бит, алар тыгыз бәйләнештә.
Бакчачы матурлыкны юк итәргә, бетерергә теләмәгәндер бит. Сез ничек уйлыйсыз? (Әлбәттә, юк. Ул моның өчен үкенә). Бу өзек укыла. Экранда күрсәтелә.
Ул һәлак булсачы.
Шул еллар ялгышын,
Үзгәртер иде ул
Балладада драматизм көчле дигән идек. Моны кайсы строфадан күреп була? (Драматизм бакчачының хисләрендә, аның үкенүендә күренә, хәсрәте зур.
Экранда күрсәтелә.
Бакчачының төп ялгышы нәрсәдә? (Ул былбылларны куарга түгел, ә еланнарга каршы көрәшергә тиеш иде).
Димәк, ул нинди юлны сайлаган? (Җиңелрәк юлны: былбылларны бетерде).
Укучылар, балладаның геройлары җанландырылган табигать, тереклек ияләре дигән идек. (Экранда баллада билгеләре кабат күрсәтелә). Бакчачыдан кала тагын нинди образлар бирелгән? (Еланнар, былбыллар).
Бу образларны символик образлар дип әйтеп буламы? (Әйе. Елан – ул дошман, ә былбыллар – җырчылар, ягъни шагыйрьләр).
Бу балладада без өйрәнгән бер чорга ишарә юкмы? Х.Туфан турында өйрәнгәндә, Сталинның шәхес культы чоры турында гади генә итеп аңлатылган иде, шуны искә төшертергә тырышабыз. Кем дә булса моны барыбер искә төшерә. (Ул чорда шагыйрьләр, язучылар күпләп төрмәләргә утыртылган, юк ителгән).
Әйе, укучылар. Бәлки И.Юзеев шул вакытлар турында әйтергә теләгәндер. Чыннан да, илнең рухи байлыгын – шагыйрьләрен бетерү – халык файдасына булмагандыр. Автор шуңа борчыла.
Килсә дә бакчага
Яңа яшь былбыллар,
Юк булган былбыллар
Шикелле кем җырлар? (Экранда күрсәтелә).
Бәхеткә, яшь былбыллар - яшь шагыйрьләр элеккеләрнең эшләрен дәвам иттеләр. И.Юзеев үзе дә шул былбылларның берсе, дип йомгак ясала.
III. Өй эше. И.Юзеевның “Йолдыз кашка турында” балладасын сәнгатьле итеп укырга өйрәнергә.
андый-мондый гына — како́й-нибудь (там) (незначи́тельный, убо́гий, малозна́чащий, ничто́жный, ме́лкий, пло́хонький, жа́лкий, несча́стный, захуда́лый и т. п.); та́к себе предик.
андый-мондый хәл булса (була калса, була калганда) — в слу́чае (чего́); в слу́чае, е́сли (что случи́тся); е́сли что́-нибудь случи́тся (произойдёт)
11 ата-ана
ата-ана турында кайгырту — забо́титься о роди́телях
ата-ана канаты астында — под роди́тельским кры́лышком
ата-аналар көне — роди́тельский день
ата-ана - алтын канат — (посл.) оте́ц и мать что кры́лья золоты́е
ата-анасы белән сүгү — руга́ть (обруга́ть, поноси́ть, крыть) ма́том (помина́я мать и отца́)
ата-анасы белән сүгенү — руга́ться (брани́ться) ма́том; матери́ться прост.; руга́ться, помина́я отца́ и мать || ма́терная ру́гань (брань); мат
12 әләкләү
ул үзе турында үзе әләкләгән — он сам донёс на себя́
2) я́бедничать/ная́бедничать, нау́шничать, накля́узничать, нагова́ривать, ка́пать прост. || я́беда, я́бедничество
әләкләргә ярату — люби́ть я́бедничать
13 башлыча
башлыча эш турында сөйләштек — говори́ли преиму́щественно о де́ле (рабо́те)
14 бәйнә-бәйнә
бөтенесе турында бәйнә-бәйнә сөйләү — обо́ всём дета́льно рассказа́ть
бәйнә-бәйнә язу — писа́ть развёрнуто
15 бәхәс
яңа роман турында кайнар бәхәсләр барды — о но́вом рома́не шли горя́чие спо́ры
кем җиңү турында бәхәс булды — был спор о том, кто победи́т; держа́ли пари́, кто победи́т
милек бәхәсе — спор об иму́ществе
вагонда урын өчен бәхәс — пререка́ния за ме́сто в ваго́не
бәхәсме — поспо́рим
бәхәсме, әйдә! — дава́й, поспо́рим!
бәхәстән ике километр йөгерү — бежа́ть на́ спор два киломе́тра
16 бәхәсләшү
1) спо́рить, оспа́ривать, вести́ спор (поле́мику), дискути́ровать, полемизи́ровать, диспути́ровать ( публично)
инструкция турында бәхәсләшү — спо́рить об инстру́кции
апа белән сеңел идән юу турында бәхәсләшә — сёстры пререка́ются о мытье́ поло́в
17 бәянында
18 беррәттән
скрипка белән бе́ррәттән мылтык эленгән — ря́дом со скри́пкой виси́т ружьё
бабай белән бе́ррәттән балалары утырган — в одно́м ряду́ (ря́дом) с де́дом сидя́т де́ти
бе́ррәттән берничә мәртәбә ату — стреля́ть не́сколько раз подря́д
бе́ррәттән ничә төрле вакыйга булды — ско́лько собы́тий произошло́ одно́ за други́м
алты көн бе́ррәттән яңгыр яуды — шесть дней подря́д лил дождь
әбиләргә баргач, бе́ррәттән сезгә дә керербез — когда́ пойдём к ба́бушке, заодно́ и к вам загля́нем
беренче томны алып кайтчы, бе́ррәттән анда икенчесе турында да белешерсең — купи́, пожа́луйста, пе́рвый том, заодно́ узна́ешь, кста́ти, и о второ́м то́ме
башкалар белән бе́ррәттән эшләү — рабо́тать наравне́ с други́ми
ирләр белән бе́ррәттән печән чабу — коси́ть се́но наряду́ с мужчи́нами
бе́ррәттән кимчелекләрне дә әйтәм — вме́сте с тем скажу́ и о недоста́тках
19 булдыру
эш шартлары булдыру — созда́ть усло́вия труда́
бакчаның матурлыгын бакчачы булдыра — красоту́ са́да создаёт садо́вник
кабинетка шкафлар булдыру — обеспе́чить кабине́т шкафа́ми
төзүчеләр өчен җылы эш киемнәре булдырырга — обечпе́чить строи́телей тёплой рабо́чей оде́ждой
мәктәп территориясендә спорт мәйданчыгы булдыру — на террито́рии шко́лы постро́ить спортплоща́дку
4) де́лать/сде́лать; осуществля́ть/осуществи́ть, исполня́ть/испо́лнить (желание, мечту, (что-л.) обещанное, планы и т. п.) || осуществле́ние, исполне́ние
теләгеңне булдыру — осуществи́ть жела́емое
әйткәнемне һичшиксез булдырачакмын — обе́щанное обяза́тельно вы́полню
күлмәк текмәкче идем, булдыра алмадым — хоте́л сши́ть пла́тье, но не смог
бар нәрсәне дә булдыра ул — он всё мо́жет (уме́ет), он на все ру́ки ма́стер
6) прям.; перен. обзаводи́ться/обзавести́сь (кем, чем) заводи́ть/завести́, прибрета́ть/приобрести́, справля́ть, спра́вить || приобрете́ние
ышанычлы дуслар булдыру — завести́ надёжных друзе́й
балаларга өс-баш булдыру — спра́вить де́тям оде́жду
бай библиотека булдыру — пробрести́ бога́тую библиоте́ку
кирәк кадәр акча булдыру — добы́ть необходи́мую су́мму де́нег
аш булдыру — пригото́вить пи́щу
мунча булдыру — истопи́ть ба́ню
булдырган да хатын, бөлдергән дә хатын! — погов. до́брая же́нщина дом сбережёт, плоха́я - рукаво́м разнесёт (букв. жена́ и создаёт, и разоря́ет)
20 ваемлау
печән турында ваемлау — беспоко́иться о се́не; забо́та о се́не
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
И.Юзеев "Өчәү чыктык ерак юлга"
И.Юзеевның поэма язу остасы икәнлеген ачыклау, укучыларның сәнгатьле сөйләү күнекмәләрен үстерү, поэманы анализларга, сурәтләү чараларын табарга өйрәтү, авырлыклар килгәндә югалып калмаска. Дөрес юлны.
И.Юзеев"Таныш моннар"
конспект,урока предназначен для изучения жизни творчества И.Юзеева.
Презентация "Илдар Юзеев"
Илдар Юзеевның иҗат һәм тормыш юлы.
И.Юзеев "Бакчачы турында баллада"
МАГБУ "139 нчы гимназия" 6 нчы сыйныфның татар төркемнәре өчен план - конспект Сәгъдиева Илсөяр Шәүкәт кызы, I квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы, 2014 ел.
Илдар Юзеев иҗатының үзенчәлекләре (тематик-проблематик юнәлешләре) презентация
В работе представлена краткая биография, премии, полученные И.Юзеевым, деление его творчества на этапы.Главная цель работы - показать какие проблемы раскрывает И.Юзеев в своих произведениях.
Читайте также: