Сочинение кешелекле булу кыен
Обновлено: 06.07.2024
Цель: приобщение детей к народному творчеству двух народов.
Задачи:
- наблюдение над произведениями русского и татарского народного творчества;
- развитие творческих способностей детей, их памяти, внимания, воображения;
- способствовать развитию интереса к народному творчеству;
- совершенствовать коллективные формы работы.
Укытучы 1: Тәрбия халыкта туган тел белән барлыкка килгән. Яшь буын өлкәннәр белән аралашып, кирәкле күнекмәләргә өйрәнгән, халыкның гореф-гадәтләрен, йолаларын үзләштергән. Халык педагогикасы – тормышта сыналып сайланган, буыннан-буынга күчеп камилләшкән, халыкта киң кулланылган тәҗрибәдән килеп чыккан укыту-тәрбия турындагы тәгълимат-фикерләр, киңәшләр, тәрбия алымнары һәм чаралары җыелмасы.
Халыкның иң беренче тәрбияви әсәре, һичшиксез, бишек җырлары. Бишек җырларында аналарның балаларына карата өметләре, ышанычлары, матур, игелекле, мәрхәмәтле, гадел итеп күрү теләкләре чагыла. Без – “Кашыкчылар” түгәрәге белән 2 нче сыйныф азагында “Кич утыру” дигән музыкаль-әдәби бәйрәм үткәрәбез. Биредә курчак йоклату эпизоды бар. Балалар белән бишек җырлары өйрәнеп җырлыйбыз. Ә кайбер балалар үзләре бишек җыры иҗат итәләр. Хәзер Шәрипова Азалина сезгә үзе дәү әнисе белән бергә язган бишек җырын тәкъдим итә:
Нәни песи баласы
Йокларга ятты инде.
Озын колак куянкай
Урманга качты инде.
Йокла, кызым, күз нурым,
Йом, йом күзең, йолдызым,
Син бит минем матурым,
Әлли-бәлли бәбкәчем.
Син, көчек, тик кенә тор,
Өрмә, өрмә тын утыр,
Әнә йоклый чебиләр,
Алар бар да нәниләр.
Нәниләр йоклап үсә,
Әниләр назы күрсә.
Туган ил ныклы булыр,
Батыр уллары үссә!
Укытучы 1: “Әдәпне кемнән өйрәндең?”, - дип сораганнар берәүдән. “Әдәпсезләрнең әдәпсезлеген, кешелексезлеген күреп, үземә килешмәгән кебек булды да үзем андый гадәтләрдән саклана килдем”,- дип җавап биргән ул. Мондый тәрбияви киңәшләрне без халык мәкальләре, әйтемнәре дип атыйбыз. Ана теле дәресләрендә, түгәрәктә бәйрәмнәр әзерләгәндә без мәкальләр өйрәнәбез:
“Тәвәккәл кеше таш ярыр, ә булдыксыз кеше баш ярыр”, “Язның бер көне бөтен елны туйдыра”, “Ялган сөйләгән – тотылыр, дөресен сөйләгән-котылыр”, “Яхшылык җирдә ятмый”, “Сабыр төбе – сары алтын”, “Дуслык эштә сынала”, “Кеше булу кыен түгел, кешелекле булу кыен”, “Алда булса зур теләк, эштән дәрт таба йөрәк”.
Укытучы 1: Тел шомарткычлар – халык тарафыннан иҗат ителгән тел төзәтү (логопедик) чаралары ул. Тел шомарткычларны, тел төзәтү чарасы буларак, күбрәк 1 нче сыйныфта кулланабыз.
“Мич башында биш мәче,
Биш мәченең биш башы
Биш мәченең биш башына
Ишелмәсен мич ташы”
Укытучы 1: Балаларның рухи яктан бай, физик яктан сау-сәламәт булып үсүендә уеннарның әһәмияте зур. Җырлы-биюле уеннарны балалар бик яратып уйныйлар. Сезнең игътибарыгызга “Утыр әле, Мәликә” уенын тәкъдим итәбез (балалар уены).
Укытучы 1: Балалар дәрестә һәм дәрестән тыш чараларда үртәвечләр, такмаклар, такмаклы җырлар җырларга бик яраталар. Такмакларның да тәрбияви әһәмияте бәхәссез. Алар бер яктан көлке тудырса, икенче яктан балаларның зиһенен үстерә. Ә хәзер Әлфия Закуановна белән үткән дәресләрдә өйрәнгән такмакларны, җырларны тыңлагыз.
Без җырлыйбыз шаян җырлар,
Ә сез тыңлап торыгыз.
Әнә килә автомобиль-
Булыр безнең җырыбыз.
нә килә автомобиль-
Төягәннәр калайлар.
Безнең авыл малайлары
Туксан яшьлек бабайлар.
Әнә килә автомобиль-
Төягәннәр капчыклар.
Безнең авылның кызлары
Сиксән яшьлек карчыклар.
Әнә килә автомобиль-
Төягәннәр бүрәнкә.
Безнең авыл малайлары
Җыенысы бер тәңкә.
Әнә килә автомобиль-
Төягәннәр гөлҗимеш,
Безнең авылның кызлары
Елак - сытыклар, имеш.
Әнә килә автомобиль-
Агып бара майлары.
Шәп җырлый безнең малайлар
Җырлый торган чаклары.
Әнә килә автомобиль-
Сез нигә утырмыйсыз?
Башка кызлар тиз онытыла,
Сез нигә онтылмыйсыз?
Укытучы 1: Әлбәттә, балалар яратып башкарган фольклор әсәр – ул халык җырлары. Аларда халкыбызның зирәк акылы, моңлы күңеле, җор теле чагыла.
Халык җыры “Күгәрчен гөрлидер” башкарыла.
Тәрәз ачып җимнәр чәчтем,
Килде ике күгәрчен
Күрдем дә ике күгәрчен
Килде сезне күрәсем.
Куш:
Күгәрчен гөрлидер
Баласын уятырга
Әл дә ярый дусларым бар
Күңелне юатырга.
Калфагым бар, шәлем юк
Калфак алмый хәлем юк
Сез дусларым хакы өчен
Җырламыйча хәлем юк.
Куш. шул ук.
Тәрәз ачып җимнәр чәчтем,
Ашагыз кошкайларым.
Кайгы-хәсрәтләр күрмичә
Яшәгез, дускайларым.
Укытучы 1: Безнең республикабыз - күп милләтле республика. Ана телебез белән беррәттән без гимназиябездә рус телен, рус халык иҗатын, аның әсәрләрен яратып өйрәнәбез.
Учитель 2: Народное творчество возникло в глубокой древности, когда еще не было письменности. Народное творчество потешает, поет, развлекает, веселит, учит. Оно включает в себя разные виды произведений.
- Может быть вы мне поможете, подскажете, что относится к народному творчеству?
- Песни, сказки, пословицы, загадки. Былины, потешки, частушки, скороговорки – да всего и не перечислишь.
- Ребята, кто-нибудь знает, как одним словом можно назвать все эти произведения?
- Все эти произведения называются народным творчеством.
- Как же передавались эти произведения из поколения в поколение?
- Кто является их автором?
Учитель 2: Эти произведения – живая память народа. Из поколения в поколение, от дедов к внукам, передается народная мудрость, и эта ниточка может разорваться, прерваться, если мы разучимся петь народные песни, частушки, играть в народные игры, ценить свое прошлое.
Сегодня мы постараемся напомнить вот этот чудесный короб (кстати, тоже народное творчество) замечательными творениями русского народа.
А сколько тараторок, скороговорок придумал русский народ.
- Кто знает какие-нибудь скороговорки?
Прочитайте, пожалуйста, вот эту скороговорку.
- У осы не усы, не усищи, а усики.
А теперь давайте проговорим эту скороговорку, но не просто, а с удивлением. Подумайте, как человек удивляется.
- грустно;
- радостно, громко, торжественно.
Всех скороговорок не перескороговоришь, не перевыскороговоришь.
Повеселились, но …. Делу - время, потехе - …час, – говорит русская (что?) пословица.
Пословица – это произведение фольклора. Пословица советует, поучает, настаивает, предупреждает. Люди с уважением относятся к пословицам, часто употребляют их в своей речи. От этого их речь становится яркой, образной.
Хочу посмотреть, хорошо ли вы знаете пословицы. Многие пословицы состоят из двух частей. Я вам буду называть первую часть пословицы, а вы должны её продолжить, можно хором.
Сделал дело…
Любишь кататься…
Не имей 100 рублей…
В гостях хорошо…
Кто много читает…
Следующее задание – составить пословицу из предложенных попарно соединенных слов.
Труда – пруда
Время – потехе
Броду – воду
Молодцы, пословицы знаете хорошо.
Частушка – это удивительный мир. Новых сказок, былин уже не возникает. А частушки и сегодня сочиняют и взрослые и дети.
Впервые появилась частушка в середине XVIII века. Это было очень давно. И теперь люди во время свадеб, гулянок, праздников, ярмарок часто поют частушки. Часто частушка исполняется под аккомпанемент гармонии или балалайки, но исполнить ее не сложный мотив можно на любом музыкальном инструменте.
(Исполнение русских народных частушек)
Как у наших у ворот
Муха песенки поет
Ай, люли, вот поет (2р.)Комар музыку ведет,
Стрекоза плясать пойдет.
Ай, люли, вот идет(2р.)Стрекоза плясать пошла.
Муравья с собой взяла.
Ай, люли, вот идет. (2 раза)Муравейка милый мой,
Попляши-ка ты со мной.
Ай, люли, ты со мной .(2 раза)Уж, я рад бы поплясать,
Да устал я, мне не встать.
Ай, люли, мне не встать.(2 раза)
В дальнейшем, сообразительный народ придумал множество приемов игры на ложках, которые раскрыли новые и уникальные возможности этого предмета. Ложки развивают мелкую моторику рук (пальцы и кисти),внимание. А мелкая моторика связана с мыслительной деятельностью.
Игра на ложках “Әпипә!”, татар халык биюе, попурри на тему народных плясовых
Творчество каждого народа – устное, музыкальное, изобразительное – очень тесно переплетены между собой, так как там отражается жизнь народа, его труд, влияние природы.
Я надеюсь, что вам понравилась в этой волшебной стране. Давайте попробуем сказать – что такое творчество – это от слова творить, фантазировать, придумывать. Это сказки, былины, песни, танцы, загадки, скороговорки, пословицы и т.д. это все, что придумано людьми, народом. И мы можем сделать вывод – что творчество – это творения народа. Вы теперь хорошо знаете, что такое народное творчество и вы с большим уважением будете относиться к творчеству других народов.
Наше мероприятие подошло к завершению. А теперь нам прощаться пора. Пожелаем удач. Новых творческих сил вам, ребята!
Максат: балаларда кеше х?лен? кер? бел?, кешел?рг? игътибарлы булу, ярд?м ит?, кайгыртучанлык сыйфатларын т?рбиял.
Тактага т?б?нд?ге язма элен?: Кешед? барысы да матур булырга тиеш: й?зед?, киеме д?, к??еле д?, уйлары да
Д?рес барышы.
I. Оештыру ?леше. Т?б?нд?ге сорауларга ?авап бир?.
Сезне?ч? кешед? нинди матурлык . миятлер?к? Тышкы матурлыкмы яис? эчке матурлыкмы? (укучыларны? ?аваплары ты?лана.)
Т?п ?леш Уку м?сь?л?сен чиш?.
- “Чын” с?зен сез ничек а?лыйсыз? (укучыларны? ?аваплары ты?лана)
- “Татар телене? а?латмалы с?злеге”н? м?р. гать итс?к, “чын- н?къ ?зе булган, и? яхшы ?рн?к, ясалма т?гел, табигый, чынбарлыктагыча булган”, диг?н м?гън?не а?лата.
- ? кем ул кеше? (?аваплар ты?лана)
Укытучы: “Кеше - фикерли, с?йл?ш?, корал ?итештер? ??м хезм?тт? аннан файдалана алу с?л?тен? ия булган зат, ?ан иясе, ш?хес”, - диелг?н.
Сорау: Чын кеше нинди сыйфатларга ия булырга тиеш?
- акыл бел?н эш ит?;
- Кеше – дим?к, ул ш?хес, б?ек мораль ??м рухи кыйм?тл?рне чагылдыручы, г??д?л?нд?р?че.
бирем Кешел?рг? хезм?т ит?не сез ничек а?лыйсыз?
**Кешел?рг? хезм?т ит? – алар ?чен ниндидер яхшылык эшл?рг? тырышу диг?н с?з. Андый кеше ярд?м сораганны к?теп тормый, ярд?м ит? м?мкинлеген ?зе эзли. Кешел?рне? н?рс?г?дер мохта?лыгын ул ?зенеке кебек кабул ит? ??м андыйларны с?зсез а?лый ??м ??рчак ярд?м кулын сузарга ?зер. Андый кеше ?зене? изгелеген? б?л?к бир? яис? р?хм?т ?йт?не ?мет итми бу хакта уйламый да. Ничек уйлыйсыз, андый кешел?рг? безне? тормышта яш?? р?х?тме?
бирем. Т?б?нд?ге очракларда сез нишл?р идегез?
а) сине? м?кт?пт?н кайтасы юлы? ху?алыкны? койма бел?н ?йл?ндерелг?н ?имеш бакчасы яныннан ?т?. Койманы? ике тактасын кемдер сындырган. Ерактан бернич? к. килеп ята;
б) тышта коеп я?гыр ява. Т?р?з?д?н син ?ние?не к?реп алды?. Аны? зонтигы юк ??м ?сте чыланган;
в) сезне? гаил?д? тузып, ватылып ?лгерм?г?н ?йберл?рне уйлап – нитеп тормый ч?плекк? ыргыталар;
г) сезне? сыйныфка я?а укучы килде. Ул ?зен бик у?айсыз тота;
д) каршы?а укытучы апа кил?. Кулында авыр т?рг?к.
бирем.Чын кеше турында нинди шигырьл?р, м?калл?р бел?сез?
?аваплар: укучы шигырь укый.
Кеше кайчан матур була?
Кеше матур шулвакыт –
Иле ?чен, халкы ?чен
Олы данга ирешеп т?
Кече булып калганда.
1.Кеше булуы кыен т?гел,кешелекле булу кыен.
2. Кеше кешег? к?зге булып хезм?т ит?.
3. Чын кеше булганда гына кеше г?з?л була.
бирем. Нинди очракларда ?зе?не кеше дип ис?пли алмыйсы??
а) кемг?дер ярд?м кир?клеген сизм?с??;
б) сине? ?чен кемне?дер бу эшне эшл?вен? ышанып, эшк? тотынырга ашыгып бармаса?;
в) ?зен? ышанмаганнарга к?леп караса?;
г) си?а комачаулаган кешел?рд?н читл?шс??;
д) башкаларны? ярд?мен к?теп яш?с??;
е) башкарган ??р эше?? б?л?к бир?л?рен яис? р?хм?т ?йт?л?рен к?теп яш?с??;
ж) кылган гам?лл?ре?не? тормышта кир?клеген? ышанмаса? ?.б.
III Йомгаклау.
- Б?ген д?рест? н?рс? турында с?йл?штек? Д?рест?н ?зе?не нинди сабаклар алдыгыз?
Дерсни тамамлау мураты:, Дерсге керекле:, Дерсни барыуу
I. Дерсге мизам салыу.
II .Юй ишни тинтиу (соруу халда):
1) Классха соруула:
1) юйге берилген дерсден сорлугъу болгъан бармысыз.
2) 2-3 сабийге юй ишни соруу (азбар айтдырыу), (устаз талай соруу бере, кеси да болуша, юй ишни бегитеди, оюм этеди).
3) назмулада эпитетлени, рифмаланы, тенглешдириулени, метафораланы ачыкълайды.
III. Джангы дерсни ангылатыу
1. Устазны ушагъы.
Уллу Ата джурт къазауатны заманында анала, сабийле бир-биринден айырылыб, артда талай джылдан табылгъанлары кёб болгъанды. Повесть беш кесекден къуралыбды. Биринчи кесегинде сёз Ленаны онунчу классда сочинение джазгъаныны юсюнден барады.
IV. Джангы дерсни бегитиу.
1.Повестни кескин окъутады, англагъанларыча хапарын айтдырады.
2. Бир талай соруугъа джууаб этейик:
Табхан ана бла бала къалай тюбешдиле? Китабда ол кесеклени суратлагъан джерни табыгъыз.
Рассуждение Жаулукъ — миллет магъанасы болгъан белгиди. учащихся (9 класс)
V. Дерсни тамамлау
эки башха миллетден юйдегилени юсю бла адамлыкъны асаыулу шартларын, гуманизмни кючюн ачыкъ кёрдюк; сохтала бла бирикмекликни, шохлукъну магъанасын теренледик,повестни аллындан башлаб аягъына дери биринчи орунну алгъан къазауатны къыйынлыгъы, халал урунуу, адамлыкъны сыйын мийикде тутуу, совет халкъланы къарнаш шохлукълары ариу ачыкъланды.
1) Повестни аягъында соруула бла ишлеу (57-86 бетле).
Примеры похожих учебных работ
Рассуждение Жаулукъ — миллет магъанасы болгъан белгиди. учащихся (9 класс)
. байқаулардан алған жүлделеріміз. Эссе дегеніміз Қазақ тілінің түсіндірмелі сөздігінде эссеге: «Эссе – бір нәрсенің ә . лири калық миниа тюрлық , ескертпелер , күнделіктен жазбалар , хаттар және басқа . Э ссе бөлінеді : сипаттамалық , баяндамалық , .
Домбыра дала киесі
. Оқырманға тағзым. Жанғали Жүзбай ДОМБЫРА АСПАБЫ Домбыра көне аспап және ол қазақпен кіндіктес . пен мемлекеттік құрылым өз әсерін тигені де рас. Қазіргі домбыра–жетілдірілген аспап (А.Жұбановтың оркестрлік аспап жасау ұсынысымен реконструкциясын .
Бауыржан Момышұлы туралы шағын шығарма немесе ?
. ң, имандылықтың символы, көркем бейнесі іспетті. Батыр атамыз Бауыржан Момышұлы жеке басы ойшылдығымен, отаншылдығымен, ұлтжандылығымен, қаһ . қанатты сөздердің қайнар бұлағы. Баукеңнің нақыл сөздеріне айналған, оның басынан кешкен жайттары ғана .
Абай Құнанбаевқа лер жинағы
. Абай Құнанбайұлы (1845 — 1904) жылы бүгінгі Шығыс Қазақстан облысының Шыңғыс тауы баурайында дүниеге келген. Ол қазақтың әдебиетінде қайталанбас ұлы ойшыл, философ, ақын. Абай .
В русский кешелеклелек означает: человечность, см. кешелеклек (мы нашли 2 переводов). Есть не менее 11 примеров предложений с кешелеклелек . Среди прочего: кешелеклелек билдәһе ↔ признак человечности .
кешелеклелек
переводы кешелеклелек
человечность
см. кешелеклек
Подобные фразы
Примеры
Өйҙән тыш эшләгән ҡатындарҙың күптәре, йомшаҡлыҡ, мәрхәмәтлелек, кешелеклелек талап иткән һөнәр һайлаған – балалар баҡсаһы тәрбиәсеһе, педагог-психолог, санитарка, һауынсы, почта таратыусы, ауыл Мәҙәниәт йорто хеҙмәткәре
Многие из женщин, которые работают не только дома, выбрали профессии, требующие мягкости, доброты, человечности — воспитатель детского сада, педагог-психолог, санитарка, доярка, почтальон, сотрудник сельского Дома культуры.
— Бындай күренеш кешелеклелек яғынан ҡарағанда ла һис килешерлек түгел, шулай уҡ законға ла ярашһыҙ, — тине республика башлығы.
— Подобное явление не только недопустимо чисто по-человечески, но еще и незаконно, — сказал глава республики.
Улар студенттарға теоретик белем биреү менән бер рәттән изгелек, мөхәббәт, матурлыҡ, кешелеклелек, логик фекерләү кеүек тәрән төшөнсәләрҙе лә тәрбиәләне.
«Ошондай нәфис фильмдар кеүек әүҙем формалар аша балаларыбыҙҙа кешелеклелек, ярата белеү һәм яратылыу кеүек иң мөһим сифаттар тәрбиәләй алырбыҙ.
«Через такие проактивные формы, как художественные фильмы, мы сможем формировать самые главные качества у наших детей – человечность, гуманность, умение любить и быть любимым.
Бөгөнгө көн тигеҙлекте талап итә, ысынбарлыҡтың икенсе яғында рухлылыҡ, дуҫлыҡ, кешелеклелек, интернационализм, шулай уҡ Ватанға һөйөү булырға тейеш.
Действительность требует равновесия, чтобы на другой стороне реальности была духовность, межчеловеческие отношения, дружба, интернационализм и в то же время любовь к своей Родине, Отечеству.
Геройҙарҙың кеше ғүмеренең ҡиммәте, ғаилә, ата-әсәләр һәм балаларҙың үҙ-ара мөнәсәбәте, һуғыш һәм солох, кешелеклелек тураһындағы әңгәмәләре ярлылар булмаған, юғары үҫешкән мәҙәниәт, бөтә ерҙә һиллек һәм тыныслыҡ тантана иткән, сәскә атҡан дәүләттең утопик картинаһын сағылдыра.
Беседа героев о ценности человеч. жизни, семье, взаимоотношениях родителей и детей, войне и мире, о благородстве отражает утопич. картину процветающего государства, где нет бедняков, высоко развита культура и повсюду царят спокойствие и мир.
Читайте также: