Сэ ф1ыуэ слъагъу нарт л1ыхъужь сочинение на кабардинском

Обновлено: 05.07.2024

Мы нобэрей псалъэмакъым сыхыхьэн ипэ къихуэу сэ куэдрэ сыгупсысащ. Япэрауэ сэ апхуэдэу гъашДэ гъуэгуанэ ин къэзгъэшДакъым хабзэм апхуэдэу куууэ сытепсэлъыхьыну. Ауэ апхуэдэу щыт пэтми, къызгуры1уэ мащ1эмк1э мы псалъэмакъым къыхыхьэ дэтхэнэ зыми садэгуэшэну си гуапэщ.

Ди лъэпкъым ижь-ижьыж лъандэрэ зэрихьэ хабзэмк1э ц1эры1уэу щытащ. Ик1и а хабзэ дахэмрэ нэмысымрэ къыщежьэр адыгэ унагъуэрщ. Нэхъыжьыф1 зырыс дэтхэнэ унагъуэ узыншэми и щ1эблэр щ1еп1ык1 нэхъыжьхэм къыхуагъэна а ф1ыгъуэшхуэм-лъэпкъ хабзэм. Ц1ыхур дунейм къытохьэри ток1ыж, ауэ абы къыф1ащу псэуху зэрихьа и ц1эр къонэ. Апхуэдэщ лъэпкъри и ц1эр игьэпэжу къэгъуэгурык1уэмэ, и хабзэм хуэпэжын хуейщ - ар налкъутнэлмэсу шДэблэ къыщ1эхъуэм хуихъумэфын хуейщ.Ик1и ар къэзыухъуреихь псоми да1ыгъын хуейщ.

Пэжщ, зэманым зэхъуэк1ыныгъэ гуэрхэр егъуэт, ауэ зэманым сытхуэдэ зэхъуэк1ыныгъэ имыгъуэтами, укъызыхэк1а лъэпкъыр пшДэжу, укъэзылъхуа адэ-анэм уахуэфащэу , сэ зэманым сыдок1у жып1эу нэхъ лейуэ зумыш,1у дунейм утетын хуейщ. Дэтхэнэ ц1ыхури щылъагъуэгъуаф1эр и хабзэм щытетым дежщ.

Ди хабзэхэм утепсэлъыхьын щ1эбдза нэужь, куэд къэпт1эщ1ыфынущ зэхъуэк1ыныгъэ дызыхуэмейхэр и1эу. Псалъэм папщ1э иджыри к1эщ1у игугъу сщ1ынщ ди адыгэ хъыджэбзхэм. Сэ гу лъызотэ ди литературам къыхэщыж образхэм еплъытмэ, абыхэми зэрызахъуэжар. Я хьэл-щэнк1и я зьйыгъыкЪкХи, я зыхуэпэк1эк1и ар абыхэм ещхьыжкъым. Сэ сыкъеджауэ щытащяпэм пщащэхэмрэ щауэхэмрэ зэрызэхуэзэу,зэрызэдэгушы1эу къек1уэк1ыу щыта хабзэхэм.

Сочинение Темирова Темирлана,

Пшеунова Т. А

Назначение платежа: Пожертвование на лечение (фамилия и имя ребенка). НДС не облагается.

Основные способы перевода пожертвований в Русфонд

1.Через банк

2. Через терминал QIWI (КИВИ)

3. Через банковскую карту

4. Другие способы

17.09.2014 Пять социальных проектов незрячего, но смотрящего далеко вперед Алексея Фитисова
Алексей Фитисов помогает людям с ограниченными возможностями здоровья найти себя в жизни. Несмотря на то, что сам является инвалидом по зрению I группы, ведёт весьма активный образ жизни.

12.09.2014 “Общество книголюбов Кабардино-Балкарии” живо, благодаря общественникам
Где найти Общество книголюбов в Нальчике – знают многие. Наш адрес не изменился, хотя мы уже давно живём при другом социальном строе, можно сказать, в другой стране.

А программэм и мурад нэхъыщхьэщ: Адыгэ хабзэм, 1уэры1уатэм зыщигъэгъуазэк1эрэ зи хэку, зи лъэпкък1э пагэ сабиим и духовно-нравственнэ зыужьык1эм хэгъэхъуэныр.

А мурадыр къыдэхъул1эн папщ1э мы къалэнхэр зыхуэдгъувыжащ:

1)1уэры1уатэр ц1ыхубэ 1ущыгъэу, гъащ1эм и дахагъэу и къарууэ зэрыщытыр сабийхэм на1уэ ящыщ1ыныр;

2)ц1ыхум хэлъын хуей пэжыныгъэр, лъэпкъым и хабзэхэм хуэщ1ын хуей гулъытэр, нэхъыжьым хуэщ1ын хуей пщ1эр, нэмысыр убзыхуныр;

3)сабийхэм я бзэм и къабзагъым зегъэужьыныр.

Ат1э ц1ык1ухэ, зэман к1эщ1ым къриубыдэу дгъэзэщ1а лэжьыгъэр дигу къэдвгъэгъэк1ыжыт.

Сабийхэм: нартхэм щыщ хъыбар щхьэхуэхэм деджащ, пшыналъэхэм гъэхуауэ еджэным делэжьащ, абыхэм щыщ пычыгъуэхэр гук1э зэдгъэщ1ащ, нэхъ дыдэзыхьэх л1ыхъужьхэм я сурэт тщащ, пычыгъуэ ц1ык1ухэр дгъэлъэгъуащ.

Егъэджак1уэ: Аращи утыкур хуит яхузощ1 ди еджак1уэ ц1ык1ухэм.

Еджак1уэ: Нарт эпосым и ныбжьыр пхуэгъэбелджылынукъым, апхуэдизк1э жыжьэ къыщожьэри. Пасэрей дунейм и даущ къахьэсащ ди зэманым нарт хъыбархэмрэ, абыхэм лъабжьэрэ купщ1эрэ яхуэхъуар ди лъэпкъым и тхыдэрщ. Нарт хъыбархэмрэ пшыналъэхэмрэ нэхъ ягъэлъап1э 1уэры1уатэ л1эужьыгъуэ я1экъым адыгэхэм. Хъыбаррэ пшыналъэу зэхэухуэнауэ къэсащ нарт эпосыр ди лъэхъэнэм. Зы хъыбарым адрейр к1элъахьым, зы л1ыхъужьым нэгъуэщ1 л1ыхъужь бгъэдагъэувэурэ, адыгэхэм эпос псо къагъэщ1ащ. Абы зэреджэри адыгэ нарт эпосщ.

Аращи, ди джэгук1эм щ1ыдодзэ. Абы хэтынущ гупит1.

А гупхэм дэ лэжьыгъэу еттащ ц1э зыф1ащыжыну. (1ущ, лъэщ)

Дэ ди гупым зэреджэр 1ущщ. Дызэджа хъыбархэм хэт Сэтэней гуащэ икъук1э пщ1эшхуэ зи1эт, ик1и ц1ыху 1ущт. Дэри дыхуейщ ц1ыху губзыгъэщ къытхужа1эу, бзэ 1эф1 т1урылъу, адыгэхэм хэлъын хуей нэмысыр къыддалъагъуу дыпсэуну.

Дэ ди гупым зэреджэр лъэщщ. Нарт хъыбархэм къыхэщыж л1ыхъужьхэр я лъэщагък1э, я зэф1эк1к1э икъук1э ц1эры1уэхэт, абыхэм я хэкур, я лъэпкъыр ф1ыуэ ялъагъут, ик1и абыхэм лей къызэрытрамыгъэхьэным хущ1экъухэрт. Дэри дыхуейт нарт л1ыхъужьхэм ещхьу, хэхуагъэр тхэлъу, укъыщалъхуа щ1ыналъэм нэхърэ нэхъ лъап1э, укъызыхэк1а лъэпкъым нэхърэ нэхъапэ зэрыщымы1эр къыдгуры1уэу, мамырыгъэм дыхущ1экъуу дыпсэуну.

1уэры1уатэр зищ1ысыр сыт?

Нарт эпосым къыхэщыжу л1ыхъужьхэу хэт сымэ яц1э къиф1уэфыну.

Абыхэм ящыщу хъыбархэм хэт нэхъ л1ы пашэу къыщыхэщыр?

Сосрыкъуэ и ц1эр адыгэбзэк1э къик1ыр сыт?

Дапщэ хъурэ Сосрыкъуэ теухуа хъыбархэр?

Хэт къыджи1эн а хъыбархэм я ц1эр?

Зи мэ1уху дыщафэр

Афэр зи джанэ к1уэщ1ыр

Дыгъэр зи пы1э щыгур

Хэту п1эрэ? (Сосрыкъуэ)

Дахэу щы1эм я нэхъ дахэщ

Жэщи махуи нэхуу блэуэ

Л1ыф1у щы1эм ел1ыф1эк1ыу

Л1ыгъэ щ1энк1и пэхъу щимы1э (Дахэнагъуэ)

Зыдынэсыр къыпхуэщ1энкъым! (Ашэмэз)

Бланэ гъэшхар и шэджэгъуашхэщ

Вы гъэшхар и пшапэ 1усщ

Ф1ым ири1эщак1уэщ (Бэдынокъуэ)

Тхьэпэлъытэу ябж пэтми,

Пэжыгъэм, хьэлэлагъым, л1ыгъэм,

Лэжьыгъэм и телъхьэщ (Лъэпщ)

Гуащ1эу щы1эм я нэхъ лейщ

Жыр лэныстэр егъабзэ

Чэнджэщак1уэщ, ущияк1уэщ (Сэтэней)

Жьыгъэр ф1ыуэ къе1ами

И чэнджэщхэр сэбэпщ (Уэрсэрыжь)

Езыр ц1ык1ущ, жьэгъухущ

Хышхуэ тхьэрыкъуэу щ1ык1аф1эщ

Къаз джэдык1э щыгъуалъхьэу

Гупк1э мэш къыщахым

И лъэхъэнэм къалъхуащ(Мэлычыпхъу)

Япэ щ1ык1э Сосрыкъуэ епхьэл1э хъуну псалъэхэр зэпывдзыжурэ къыжыф1энщ. Иужь къинэм абы теухуа пшыналъэ къытхуеджэнщ.

(л1ыгъэ, бэшэч, и акъылыр жанщ, жыджэрщ, пэжыныгъэ, 1ущщ, хабзэ зыхэлъ, нэхъыжьыр ялъытэ, 1эдэбщ)

Сэтэней епхьэл1э хъуну псалъэхэр зэпывдзыжурэ къыжыф1э. Иужь къинэм, Сэтэней къызыхэщ зы хъыбарым щыщ пычыгъуэ къытхуеджэнщ.

(дахэщ, щэныф1эщ, губзыгъэщ, л1ыгъэ, 1ущщ, гузэвэгъуэм щымыдзыхэщ, мамырыгъэ)

Нартхэ я тхьэ гуащэ, гуащэ псом ялей. (Сэтэней)

Албэч и къуэ, дзэгъэшынэ шу закъуэ. (Тотрэш)

Сэтэней гуащэ и щауит1ым яз, чынтыр зыгъэгулэз.(Уэзырмэс)

Нарт Хасэ тхьэмадэ, тхьэпэлъытэ Пэкъуэ зи бий. (Нэсрэн Жьак1э)

Емынэ шужьей, Ашэ нарт хахуэр зыгъэгужьей.(Лъэбыцэжьей)

Нартхэ я л1ы икъугъэ, чынтыр зи ныкъуэкъуэгъу, хьэрхуэрэгъу зи бащэ.(Бэдынэкъуэ)

Амыщ и къуэш, мэшыр зи бэв, гъавэр зи 1эужь.(Тхьэгъэлэдж)

Упщ1эхэм я жэуапхэр къахуэвгъуэтмэ, сатыр къыхэгъэщам къехыу фыкъыщеджэнщ нарт л1ыхъужьхэм ящыщ зым и ц1эм.

Етхуанэ зэпеуэр нартхэм я сурэт зэхэгъувэн. Иджыпсту гупит1ми а лэжьыгъэр вгъэзэщ1эху ди хьэщ1эхэр зы уэрэд федгъэдэ1уэнщ Къалмыкъ Сэтэней жи1эу.(1:21)

Нобэ мыбы кърихьэл1ахэм, гугъу къыддехьахэм:

Фи гъащ1эр к1ыхьу,

Фи нэмысыр лъагэу,

Фи насыпыр куууэ,

Фи акъылыр хурикъуу,

Гухэхъуэр фи куэду,

Псоми: Тхьэм куэдрэ фытхуигъэпсэу!

Егъэджак1уэ: Фыпсэу, ц1ык1ухэ псори жыджэру фыхэтащ ди джэгум. Дэ 1эмал имы1эу адэк1и къыпытщэнущ ди лэжьыгъэм. Сыхуейт акъылк1э фыжану, жыджэрагъ сыт щыгъуи фхэлъу, лъэпкъ 1уэры1уатэм ф1агъ хэлъыр нэгъэсауэ къывгуры1уэу, 1ущагък1э фхуэдэ щымы1эу, адыгэбзэр вгъэбзэрабзэрэ лъэпкъым и пщ1эр ф1эту фыпсэуну.

Нобэ мыбдеж кърихьэл1а псоми ф1ыщ1э ин фхузощ1. Псори дэ дызыхущ1экъур ди бзэр, ди лъэпкъыр ф1ы хуэдгъэзэн мурадщи, Аллыхьым къыдигъэхъул1э.

Ди тхак1уэхэм щыщу сэ нэхъыф1у слъагъур Щоджэнц1ык1у Алийщ. Алий ц1эр щыжып1эк1э, 1эмал имы1эу, уи нэгу къыщ1охьэ а ц1ыху щэджащэр къызыхэк1а адыгэ лъэпкъ уардэр. Сэ къызэрыслъытэмк1э, насыпыф1эщ ик1и уахътыншэщ апхуэдэ ц1ыху къызыхэк1а лъэпкъыр. Къэбэрдей - Балъкъэрым щыпсэухэм я закъуэкъым нобэ а ц1эм ирипагэр. Ар я Алийщ усыгъэр ф1ыуэ зылъагъуу ди къэралышхуэм ис псоми.

Адыгэщ1ым и къуэ щыпкъэр дунейм зэрытетар илъэс пл1ыщ1 къудейщ. Арами, зэман к1эщ1ым къриубыдэу Алий адыгэхэм яхуилэжьа 1уэхутхьэбзэр лъытэгъуейщ. Адыгэбзэм и беягъыр, 1эт1элъэт1агъыр, сыт хуэдэ гурыщ1эри къызэрип1уэтэжыфынум и щыхьэт нэскъэ Алий и усэ жьгъырухэр, прозэ тхыгъэ мащ1эу ди нобэрей литературэм гъуэгугъэлъагъуэ хуэхъуар! Алий адыгэхэр дызэрыпагэ усак1уэщ, ди щхьэр лъагэу дэзыгъэлъагъуж, нобэми ныжэбэми дызэрыгушхуэ ц1ыхущ.

Щоджэнц1ык1у Алий хиша лъагъуэ-

ращ дэ гъуэгушхуэ тхуэхъуауэ

Лэжьыгъэр зыгъэзэщ1ар

Налшык къалэ

31 – нэ курыт еджап1эм

адыгэбзэмрэ литературэмк1э

и егъэджак1уэ Афэщ1агъуэ Светланэщ.

Уи гъащ1эр мащ1эу щытами,

Мык1уэдыжынхэр уи тхылъщ,

Ажалыр уэрк1э п1эщ1ами,

Ц1ыхубэм я гум ухэлъщ.

Адыгэ литературэм зымащ1эк1э нэхъ мыхъуми 1уэху хузи1а, абы щыгъуазэ, зыджа гуэри бгъуэтынкъым Щоджэнц1ык1у Алий псалъэ гуапэ, псалъэ дахэ хужызымы1э, абы и 1эзагъым пщ1э хуэзымыщ1, зи щхьэр хуэзымыгъэщхъ. Букварь зи блэгущ1эм щ1элъу еджап1эм к1уэм и деж къыщыщ1эдзауэ зи пащ1э – жьак1эр къетхъухахэм нэсыху, хэт зымыц1ыхур Щоджэнц1ык1ур! Абы и усэ жьгъырухэм, и поэмэ телъыджэхэм ямыгъэп1ейтеяр сыт хуэдэ тхылъеджэ? Сэ сызэреплъымк1э, литературэр ф1ыуэ зылъагъу дэтхэнэ зы адыгэ унагъуэми нобэ къыщыбгъуэтынущ Щоджэнц1ык1у Алий и тхыгъэхэр. Щоджэнц1ык1ум и тхыгъэхэм къызэщ1аубыдащ л1эщ1ыгъуэк1эрэ адыгэ лъэпкъым къыдэгъуэгурык1уэ 1уэры1уатэм и 1эф1ып1эхэр, анэдэлъхубзэм и псалъэ дыщэхэр.

Алий и тхыгъэ псоми ущ1эджык1рэ уегупсысыжмэ, ижьым къыщыщ1эдзауэ нобэм къэсыхук1э Къэбэрдейм и тхыдэм ущ1эджык1ауэ, ц1ыхубэм я псэук1ар, къызэрек1уэк1ар нэрылъагъу пщыхъуауэ къэплъытэнущ. Алий и тхыгъэхэм щыпсэур гу пщтыррэ псэ къабзэрэ зи1э ц1ыху щыпкъэхэмрэ дахэхэмрэ я закъуэкъым, ат1э абыхэм къыщыгъэлъэгъуащ ди щ1ыналъэ дахэр, ди къурш лъагэхэр, ди псы уэрхэр, берычэтылъэ гъавэ щ1ап1э губгъуэхэр, удз гъэгъахэр, псоми гъащ1э езытыж дыгъэр, дахагъэу щы1э псори.

Щоджэнц1ык1ум и усэ куэдыр нобэ гъащ1эм дызыщы1ууэ мыхъумыщ1агъэхэм тегъэпсауэ итхам хуэдэщ. Ди адыгэ литературэм зы1эригъэхьа ехъул1эныгъэ псомк1и ф1ыщ1э ин бгъэдэлъщ Алий.

Мис апхуэдэ лэжьыгъэф1 куэд и 1эдакъэ къыщ1эк1арщ Алий нэхъыф1у сэзыгъэлъагъур. Ар дунейм зэрехыжрэ илъэс дапщэ хъуа, ит1ани и тхыгъэ гуащ1аф1эхэмк1э ар ноби къытхэтщ, дахэр игъэдахэрэ ем ебэну. Зи ц1эри зи щхьэри нэхуу щыта а ц1ыху телъыджэм и усыгъэхэри нэхуу къытхуоблэ ноби. Ужьыхынкъым а нэхури ц1ыхум и нэр къэплъэху.

Читайте также: