Йорт хайваннары турында сочинение татарча

Обновлено: 30.06.2024

Сәлам! Тема сегодняшнего урока хайваннар, то есть животные. Разновидностей животных, как мы знаем, очень много, а мы с вами возьмем только тех, которые часто употребляются в нашей речи.

Итак, начем с домашних животных (йорт хайваннары)

Издавна татары занимались скотоводством, у них было множество разнородного скота – овец, лошадей, коров и даже верблюдов. Познакомимся с названиями некоторых домашних животных на татарском:

Эт, песи

No media source currently available

Отметим употребление слово "мәче" (кошка). В речи распространены оба варианта, но "песи" звучит более нежно, то есть имеет положительный смысл, а вот "мәче" наоборот.

В русском и в татарском языке есть такая поговорка "Эт белән мәче кебек" – "Как кошка с собакой". А употребление слово "песи" имеет более "ласковую" коннатацию. Например, есть такая игра как "Песием", в которую играют с маленькими детьми.

Сыер, ат

No media source currently available

Татары любят лошадей. Об этом же свидетельствуют и непременные конные скачки во время древнего праздника Сабантуй, сохранившиеся до наших дней.

Все животные любят определенный продукт, например, кошка – молоко, собака – мясо, лошадь – сахар. Для закрепления небольшого изученного материала предлагаем вам небольшое задание.

Второй вид – дикие животные (кыргый хайваннар)

В мире существует много диких животных и некоторые из них являются обитателями нашей страны. Представляем вашему вниманию – самые популярные животные – топ 10.

Аю, бүре

No media source currently available

кыргый хайваннар

аю – медведь
бүре – волк
төлке – лиса
тиен – белка
куян – заяц/кролик
фил – слон
юлбарыс – тигр
арыслан – лев
поши – лось
болан – олень

Ответим на вопрос "Где они живут?":

Живет – яши

Лес – урман

Бүре урманда яши. – Волк в лесу живет.

Куян, төлке, аю урманда яшиләр.

Болан тундрада яши. – Олень живет в тундре.

Кстати,знаете ли вы, что слово тундра заимствовано из татарского языка. "Туңдыра" с ударением на "А" значит "морозит".

В татарском языке часто употребляются сравнения с животными с помощью слово "кебек" – "словно", "как". Можете ориентироваться выше приведенному примеру "Как кошка с собакой" – "Эт белән мәче кебек":

Аю кебек көчле – сильный как медведь

Куян кебек куркак – трусливый как заяц

Фил кебек зур – большой как слон

Интересный факт из мифологии татарского-тюркского народа.

"В жизни народов, занимавшихся кочевым скотоводством, волк занимал заметное место. По китайским источникам, лучшие части тюркской кавалерии назывались "волками". Так, например, гвардия кагана именовалась "волки", а знамя было украшено золотой волчьей головой.

"Белый волк" или вообще "волк" – широко распространенный образ в мифологии, фольклоре татар, чувашей, дунайских болгар. Фольклорные и этнографические материалы казанских татар показывают, что их тотемным животным был Белый волк. Ему посвящались легенды и сказки. В одной легенде говорится, что когда-то, в прежние времена некий кочевой народ заблудился в поросших лесом горах и был окружен врагами. Спас этот народ от гибели и взял его под свое покровительство Белый волк, который по тайным дорогам вывел людей из окружения. Следовательно, с определенными изменениями этот сюжет явно имеет тюркское происхождение”

зоопаркта

Сәлам барыгызга да! – Всем привет!
еш – часто
мескен хәлдә – в жалком виде
анда –там
шуңа – поэтому
хайваннар иректә йөргән зоопарк – там, где животные гуляют на воле

В живую этих животных можно увидеть только в зоопарке, поэтому мы сейчас отправимся именно туда. Но для этого нам нужно знать несколько слов.

Прослушаем монолог счастливого Карима, который безумно любит животных. После по образцу попробуем составить свой и конечно же ответим на следующие вопросы:

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

КВН . Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы.

Бу КВН үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы турында кабатлау максатында төзелгән. Анда кызыклы сораулар, табышмаклар, танып белүгә биремнәр кулланылган. Кызыклы конкурслар бар.

презентация Тема "Кыргый хайваннар"

Презентация составлена для изучения детьми названий животных на татарском языке. Использованы изображения зайца, лисы, волка, медведя, ежа.

"Әйләнә-тирә дөнья" фәне буенча 2 сыйныф укучылары өчен "Җир-су хайваннары" темасына тест

"Әйләнә-тирә дөнья" фәне буенча 2 сыйныф укучылары өчен тест.

Кыргый хайваннар. 1 нче сыйныф әдәби укудан дәрес эшкәртмәсе

Тема: Кыргый хайваннар. 1 нче сыйныф, рус төркеме. Максат: укучыларның “Кыргый хайваннар” темасы буенча белемнәрен.

Ребята, представьте себе, что вы артисты кукольного театра. Озвучьте животных. Как скажет каждое животное, кто он и где живет. Мин - аю. Мин урманда яшим. Мин - үрдәк. Мин авылда яшим. Мин - фил. Мин зоопаркта яшим.

Содержимое разработки

Тема: Йорт хайваннары һәм кошлары. Хайваннарны сурәтләү.

Максат. 1. Йорт хайваннары һәм кошларының исемнәре белән таныштыру: ат, сыер, сарык, дуңгыз, кәҗә, каз, үрдәк, әтәч, тавык.чеби, эт, песи. Яши фигылен I, II затта куллану, кайда? сораына җавап бирә белү күнекмәләрен камилләштерү. 2. Сөйләм үрнәкләрен аралашуда куллануны, сорау җөмлә төзү күнекмәләрен камилләштерү.

3. Бәйләнешле сөйләм телләрен үстерү, тел байлыгын арттыру.

4.Дус-тату коллектив тәрбияләү.

Җиһазлау: “Күңелле татар теле ”дәреслеге, 1класс, рәсемнәр, слайдлар.

Дәрес барышы.

1.Оештыру моменты.

- Исәнмесез укучылар! Хәерле көннәр сезгә!

Хәерле көн миңа!

Хәерле көн сиңа!

Хәерле көн сезгә!

Хәерле көн безгә!

- Хәерле булсын безнең дәресебез

Хәерле булсын безнең һәрбер эшебез!

II. Алдагы дәрестә алган белем күнекмәләрне активлаштыру.

1. Дәрес башында дәреслек рәсемнәре аша өйрәнелгән сөйләм үрнәкләре кабатлана.

III. Яңа тема өстендә эш.

1. Рәсем буенча хайваннарның исемнәрен, кайда яшәвен әйтергә өйрәтү. Дөрес әйтелеш өстендә эш оештыру.

Шул рәвешле ат, сыер, сарык, дуңгыз, кәҗә, каз, үрдәк, агач, эт, песи сүзләре белән таныштырыла.

2. Укытучы татар телендә, рус теленнән аермалы буларак, кешеләрдән кала барлык җанлы һәм җансыз предметларның Нәрсә? соравына җавап бирүен ассызыклап китә.

3. Хайваннарның кайда яшәвен әйтергә өйрәтү.

- Сыер авылда яши.

- Төлке урманда яши.

5. Уен. Укытучы предмет рәсемнәрен күрсәтә, балалар сорау куя.

Куян рәсеме - нәрсә? Кыз рәсеме - кем?

6. Дәреслектәге рәсем аша кайда? соравына җавап бирә белү күнекмәләре камилләштерелә.

Нәни чебиләр барсы да Сары майка кияләр.

Зарядка ясарга диеп

Бер урынга киләләр.

Сары майка кияләр.

Бер урынга киләләр.

7. Уенчыклар (кыргый хайваннар һәм йорт хайваннары) яисә аларның рәсемнәре буталып бирелә. Укучылар чиратлашып рәсемне (уенчыкларны) алалар, хайваннарның исемнәрең атыйлар һәм кайда яшәвен әйтәләр.

- Бу төлке. Ул урманда яши.

- Бy сыер. Ул авылда яши.

Ребята, представьте себе, что вы артисты кукольного театра. Озвучьте животных. Как скажет каждое животное, кто он и где живет.

Мин - аю. Мин урманда яшим.

Мин - үрдәк. Мин авылда яшим.

Мин - фил. Мин зоопаркта яшим.

9. Хайван исемнәрен күплек санда әйтү күнекмәләре өстендә эш алып барыла.

IV. Алган белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

Фланелеграфка хайваннар, кошлар рәсеме куела. Диалоглар:

а) - Монда ат бармы?

- Әйе, монда ат бар.

Йорт хайваннары Йорт кошлары

Йомгаклау.
-Укучылар, без бүгенге дәрестә нинди сүзләр өйрәндек?

Нәрсәләр белдек?

-75%

Презентация на тему: " ЙОРТ ХАЙВАННАРЫ ҺӘМ КОШЛАРЫ- ДОМАШНИЕ ЖИВОТНЫЕ И ПТИЦЫ." — Транскрипт:

1 ЙОРТ ХАЙВАННАРЫ ҺӘМ КОШЛАРЫ- ДОМАШНИЕ ЖИВОТНЫЕ И ПТИЦЫ

7 САРЫК БӘРӘНЕ -ЯГНЕНОК

11 КӘҖӘ ТӘКӘСЕ - КОЗЕЛ

12 КАЗ – ГУСЬ АНА КАЗ- гусыня АТА КАЗ- гусак

13 КАЗ БӘБКӘСЕ - ГУСЕНОК

14 ҮРДӘК - УТКА АНА ҮРДӘК – УТКА АТА ҮРДӘК - СЕЛЕЗЕНЬ

15 ҮРДӘК БӘБКӘСЕ - УТЕНОК ҮРДӘК БӘБКӘЛӘРЕ - УТЯТА

18 ТАВЫК ЧЕБИЕ - ЦЫПЛЕНОК

21 ПЕСИ – КОШКА. МӘЧЕ - КОТ

Йорт хайваннары турында сочинение татарча

Эт, песи

Сыер, ат

Аю, бүре

кыргый хайваннар

зоопаркта

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

КВН . Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы.

презентация Тема "Кыргый хайваннар"

"Әйләнә-тирә дөнья" фәне буенча 2 сыйныф укучылары өчен "Җир-су хайваннары" темасына тест

Кыргый хайваннар. 1 нче сыйныф әдәби укудан дәрес эшкәртмәсе

Содержимое разработки

Презентация на тему: " ЙОРТ ХАЙВАННАРЫ ҺӘМ КОШЛАРЫ- ДОМАШНИЕ ЖИВОТНЫЕ И ПТИЦЫ." — Транскрипт:

Похожие презентации