Ибрагим ама дзамболат дыууа ныхмавард фалгонцы сочинение
Обновлено: 17.05.2024
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Г О М У Р О К И Р О Н Л И Т Е Р А Т У Р Æ Й Æ
Темæ : С Ы Л Г О Й М А Д Ж Ы
38 –æм скъолайы ахуыргæнæг
Ч Е Х О Й Т Ы З Æ Л И Н Æ
-Равдисын сылгоймаджы цардвæндаг.
-Равзарын драмæйы сæйраг мидис.
- Дунейы фидауц-сылгоймагæн аккаг аргъ кæнын.
- цыбыр равдыст (сценкæ)
«Хуыцау æрбайста худгæ хуры тынтæй цалдæр,æрттиваг мæйы сонт æнкъарддзинад,мæлхъы сæрыстыр уæздандзинад æмæ уарди дидинæджы æмбисонды тæфаг.Цæмæй æгæр æлутон ма фæуа,уый тыххæй ма йæм бафтыдта ноджы уад дымгæйы æнæсæрфат зилдухæнтæ, рувасы хиндзинад,тæрхъусы тæппуддзинад, мигъты цæссыгкалындзинад уарыны агъоммæ æмæ гæркъæраджы талф-тулфдзинад дзургæйæ.Чысыл ахъуыдыйы фæстæ ма йæм бафтыдта ноджы хъаймæты æппæт бæллæхтæ, арт, зæй,æрвæрттывд, тымыгъ, тæрккъæвда. Æмæ æппæт уыдонæй сарæзта сылгоймаг.Радта йæ сæумæйæ нæлгоймагæн æмæ заъта:
Сылгоймаг…цас миниуджытæ йын балæвар кодта сфæлдисæг,куыд ирдæй йæ сфæлыста,цас ахорæнтæй йыл бакуыста, цы кад ын скодта. Гъай-гъайдæр,сылгоймаг у кады аккаг. Æмæ куыннæ? Чи,кæцы адæмыхатт нæ раппæлдзæн йæхи
-Амагæ - сарматаг фæтæгæй
- Зæринæ - сакты ус паддзахæй
- Сатана - нарты нæрæмонæй.
Сылгоймагмæ бирæ миниуджытæ æмæ йын стыр ахадындзинад ис: ( фæйнæгыл цы æмбисæндтæ ис, уыдонимæ куыст,ома сæ бакæсын)
-Сылгоймаг йе фсармæй фидауы.(дарддæр скъоладзаутæ)
-Сылгоймаг лæгæн йæ хъаруйыл æфтауы.
- Сылгоймаг зæд у.
- Сылгоймаг Сатана дæр уыд æмæ Нарт йæ зондæй цардысты.
(скъоладзау кæсы таурæгъ)
«Бадынц Нарты урсзачъе зæрæдтæ ныхасы,тæрхон кæнынц.Ивгъуыд бонтæ знонау аивгъуыдтой,нæй сын фæстæмæ раздахæн.Нæ фидæныл ахъуыды кæнæм.
Хъуыды ма кæнут,иу хатт ныл æххормаг аз куы скодта,уæд нæ Сатана куыд фервæзын кодта, уый? Сатанамæ та равитæм ныр дæр.
Бафæрсæм æй зондæй.Цу,лæппу,фæдзур æм…Афтæ æмæ,зæгъ,афтæ,нæ хистæрты размæ фæзын.Сатана æрбацыд, æмæ сын загъта:
« Ме 'нæныййаргæ фырт Сосланмæ ис æнæкæрон хъару æмæ ныфс…Уый уæларвæй дæлæмæ нал цæуы.Тæккæ аизæр Уæларв Сафа куывд кæны зæдтæ æмæ дауджытæн. Баддзысты дауджытæ Сафайы хæдзары, сау бæгæны нуаздзысты дзæбидырæй.Уырдыгыстæг та сын уыдзæн Сафайы буц хъан - Нарты Сослан. Уæ туг, Æхсæртæккаты туг хъазы йе уæнгты.Абон æй фæндараст кæнынц ардæм.Уый номыл у куывд дæр.Æз ын йæ хъусы бацæгъддзынæн, цæмæй уый ракура:
Уастырджийæ-фæринк кард,тыхгæнæг уын тых куыд нæ ара. Æфсатийæ-бирæ фос, Уациллайæ-хоры нæмгуытæ…Хоры нæмгуытæн афтид къухæй тонæн нæй.Сослан Курдагæлонæй ракурдзæн æфсæн дзывыр.Уæдæ Галæгон дæр Сосланы æнæ лæвар кæм уадздзæн.Нæ хоры кæритæ сыгъдæг кæнынмæ-иу нын рог дымгæ рарвитдзæн.Æппынфæстаг ын номдзыд Донбеттыр зæгъдзæн: мæ цæугæдæттыл-иу куырæй- ттæ саразут.Уый йæ чызджытæн бафæдзæхс- дзæн,цæмæй куыройы фыдтæ рæвдз зилой…
Гъе утæппæт хорздзинæдтæ нæм æрхæсдзæн уæ буц кæстæр Сослан.Мæ раныхасы сæр – фæллой…
(худ æвæры тæрхæгыл кæлмæрзæны раз).
Ах-г: Худ æмæ кæлмæрзæн æмуæз систы.Фæлæ рæстæг цæуы æмæ цард ивы. Нæ фæтæригъæд кодта рæстæг сылгоймагæн дæр, æгъатыр æм разынд.
(Залиханыл кæм фидауынц,уыцы ныв)
Ах-г:Цавæр фыдæлтыккон æгъдау æвдыст æрцыд нывы?
- Скъуыддзаджы æвдыст æрцыд сылгоймагыл ирæд фидыны æгъдау,сылгоймаг уæй кæныны æвирхъау æгъдау. Аргъыл нал фидауынц, чызгæн,дам, йæ аргъ æрхауд адæмы дам-думты фæдыл.Сæ карзы бацыдысты,фæлæ сæ иуы зæрдæйы дæр не рæфтыд чызджы бафæрсын,цы зæгъы уый та.Цард, кæй зæгъын æй хъæуы,хъазæн нæу.Иу боны цæстæй йæм нæ хъæуы кæсын.Бонтæ куы адвргъ вæййынц,уæд йæ хæссинаг уæз кæнын райдайы.
Ахуыргæнæг: Цавæр æнкъарæнтæ уæм сæвзæрд ацы ныв фенгæйæ?
Ахуыргæнæг:Хъыг уæм фæкаст сылгоймаджы хъысмæт, йæ уавæр?
Афтæ хъыг æмæ æнæзæрдæмæдзæугæйæ ракаст Брытъиаты Елбыз-
дыхъо дæр сылгоймаджы цардмæ.
(сценкæ-равдыст Хансиаты монолог.Бадынц
Хансиат æмæ Асиат).
Цы цард у ай? Кæннод хорз цард кæй хонынц,
Уый дæр циу?Кæрдæг дæр кæрдæг,æмæ мах дæр.Кæрдæг зайы,срæзы,ацæры,йæхи хуызæнтæ ныууадзы,уыйфæс-тæ йыл уазал зымæг куы æрбаулæфы,уæд амæлы.Амæлдзстæм мах дæр,æмæ цы баззайдзæн нæ фæстæ,не намонд æмæ нæ уæгъуыры кой йедтæмæ?…
Æдзух мæт,сагъæс,фыдæбон.Дæ цæрынæй хæрынмæ цæджындзау хъæддых арæзт у искæйы ныфсæй.Дæ буар фаг ма аиваз. Уæлдай дзырд,уæлдай къахдзæф ма акæн,ма фæхуд.Дæ фæндон баххæст кæнын еæ.фæлæ йæ æрмæст радзурын дæр ма суæнд.Уый цард у?Уымæн равзæрдтæн дунемæ?Уый цард нæу.Кæд царды мидæг æндæр ницы и,уæд мыл мæ мад дзæгъæлы фæфыдæбон кодта.Куыд уыдзысты дзæгъæлы утæппæт фыдæбæттæ…Нæ зонын…Ис. Æвæццæгæн.исты æцæгдзинад,æмæ йæ æз не мбарын,мæ зонд æй нæ ахсы…Мæхи цард?Ницы у,мæнг у!
Ахуыргæнæ:. Цавæр фыдæбæтты кой кæны хъайтар, чи
Нæ хъайтар у Хансиат 22 аздзыд чызг
Ахуыргæнæг:Æмæ уыйас цы' рцыд уагæры уыцы æвзонг
удыл? Цы æфхæрд баййæфта?
- Драмæйы æвдыст цæуынц сидзæр дыууæ хойы,кæцытæ цæрынц сæ фыдыфсымæр Тæтæрхъанмæ.
Тæтæрхъан фыдæлты æгъдаумæ гæсгæ чызджытæй мулк скæнынмæ хъавы,ома сæ ауæй кæнын.Лакаты Саламджери æмæ Касалы-фырты фыццаг фæкæнын Асиат æмæ Хансиаты. Чызджыты нæ фæнды. Тæтæрхъан, йæ ус Мусон,сæ фырт Буцæ(йæ ном йæ уæлæ)архайынц хъуыддаг саразыныл.Рауад сæм быцæу,ома конфликт.
Нырыккон технологитӕ урочы: проблемондзинад, къордты куыст, информацион технологитӕ.
УАА: миддуне хъӕздыг кӕнын, логикон, коммуникативон.
Ӏ. Бацӕттӕгӕнӕн рӕстӕг.
2.Хъуысы цъиуты цъыбар-цъыбур ӕмӕ зарын.
- Кæцы ран фæхъусæн ис ацы хъæлæстæ ?
- Мӕргъты тыххӕй цы базыдтат, цы пайда хӕссынц адӕймагӕн? Цавӕр цъиуты нӕмттӕ зонут? (хӕрынц зианхӕссӕг сасчыты, хилджыты)
3. Дарддӕр хъуысы зӕрватыччы зарын.
- Цавӕр цъиу зары афтӕ зӕрдӕмӕдзӕугӕ?
ӀӀ. (Мотивацион уавӕр)
Ахуыргӕнӕг ахуырдзаутӕн нывы хӕйттӕ райуаргӕйӕ дзуры:
- Зӕрватыкк нӕ урокмӕ цы бар дары, уый бамбардзыстут, ацы ныв куы сӕмбырд кӕнат, уӕд.
- Сывæллæттæ, цымæ цӕуыл дзурдзыстӕм, цы хъуамӕ базонӕм ӕмӕ бамбарӕм урочы?
- Раст, равзардзыстӕм аргъауӕн йӕ сӕйраг хъуыды. Дзурдзыстӕм адӕймаджы хорз ӕмӕ ӕвзӕр миниуджыты тыххӕй. Зӕрватыччы тыххӕй. Нӕ зӕрдыл ма ӕрлӕууын кӕнӕм аргъауы сюжет.
(Хъӕддзау лӕг цӕф зӕрватыччы сдзӕбӕх кодта. Зӕрватыкк уыцы хорздзинад нӕ ферох кодта ӕмӕ йын балӕвар кодта насы апп. Нас куы сцӕттӕ, уӕд йедзаг уыд сызгъӕринӕй. Зӕрватыкк мӕгуыр лӕджы хӕрзтӕ хорздзинадӕй бафыста.
Мӕгуыр лӕгмӕ бахӕлӕг кодта йӕ сыхаг Гӕдо. Зӕрватыккӕн йӕ базыр асаста. Фӕзылд ӕм, маргъ сдзӕбӕх, Гӕдо ӕнхъӕлмӕ каст сызгъӕринмӕ, фӕлӕ Гӕдойы насы разынд залиг калм ӕмӕ йӕ бахордта. Афтæ зæрватыкк йӕ маст райста.)
- Цъиуты мыггӕгтӕ тынг бирӕ сты, фӕлӕ цымӕ Нигер йӕ уацмысӕн зӕрватыкк цӕмӕн райста? ( Къуылымпы)
ӀӀӀ. Ног ӕрмӕгыл куыст.
1. Къуылымпы (цӕлхдур) аиуварс кӕныныл куыст.
- Уыцы фарстӕн уӕхӕдӕг ратдзыстут дзуапп кӕрӕдзимӕ байхъусгӕйӕ.
1. Зӕрватыччыты хуызтӕ.
Зӕрватыкк - гыццыл тагъдтӕхӕг цъиу сырддонцъиуы мыггагӕй даргъ цыргъ базыртимӕ, сты 79 хуызы, уыдонӕй Уӕрӕсейы цӕры 7 хуызы. Ирыстоны арӕхдӕр ӕмбӕлынц горӕтаг ӕмӕ хъӕууон зӕрватыччытӕ. Горӕтаг зӕрватыкк ахстон аразы хӕдзары къулыл ӕддӕрдыгӕй, хъӕууон та мидӕгӕй, арӕхдӕр сарайы бын. Ахстӕтӕ аразынц цъыф ӕмӕ хъӕмпыхӕлттӕй.
2. Раныхӕстӕ æмæ æмбисæндтæ.
Зæрватыкк – адæмæн уарзон.
Зæрватыкк хæдзары адæмимæ цæры.
Зæрватыкк – Хуыцауы уарзон маргъ.
Зæрватыкк – адæмæн уарзон.
Зӕрватыччы ахстон чи фехала, уый къухтыл бызычъитӕ разайдзысты.
Зӕрватыкк ахстон амондджын хӕдзары аразы.
Адӕм, дам, хӕдзар амайын зӕрватыкмӕ гӕсгӕ базыдтой.
Зӕрватыкк чи амара, уый бакуырм ӕмӕ бакъуырма уыдзӕн.
Италийы зӕрватыччы хонынц Хуыцауы цъиу.
Тугдзых мӕргътӕ дӕр не ʹвналынц зӕрватыкмӕ.
Венгрийы та сӕ рудзгуытӕ дарынц гомӕй, цӕмӕй сӕм зӕрватыкк батӕха.
3. - 1932 азы эстойнаг хъӕуы зӕрватыччытӕ иу хӕдзары сарӕзтой 27 ахстоны. Тынг амодджн бинонтӕ цард уыцы хӕдзары. Фыдыбӕстӕйы Стыр хӕсты рӕстӕг хъӕу басыгъд уыцы хӕдзарӕй фӕстӕмӕ. 1962 азӕй та зӕрватыкк эстойнӕгтӕн у сӕ национ цъиу.
- Эпиграфӕн дӕр Къостайы ныхӕстӕ дзӕгъӕлы нӕ райстон.
4. Хуыцау куы сфӕлдыста адӕмы ӕмӕ цӕрӕгойты, уӕд сӕ алкӕмӕн дӕр бацамыдта, чи цы хӕринагӕй цӕрдзӕн, уый. Ӕрмӕст калммӕ ӕнӕрвӕссонӕй ракаст ӕмӕ йын загъта, цӕмӕй бындзы бафӕрса. Атахт бындз, цӕмӕй сбӕрӕг кӕна, цӕрӕгойтӕй адджындӕр кӕй туг у. Бындз фӕстӕмӕ куы здӕхт, уӕд амбӕлд зӕрватыккыл ӕмӕ йын раппӕлыд ноггуыд сывӕллоны тугӕй адджындӕр а дунейыл кӕй никӕцы цӕрӕгойӕн ис, ӕмӕ уый кӕй уыдзӕн калмы минасаг. Зӕрватыкк ӕй сурынтӕ систа. Бындз бӕргӕ ӕрбахӕццӕ калммӕ, фӕлӕ йӕ зӕгъинаг зӕгъынмӕ йӕ дзых куы фӕхӕлиу кодта, афтӕ йын зӕрватыкк йе взаг стыдта. Калм ма йӕм фӕлӕбурдта ӕмӕ йын йӕ къӕдзилӕй дзыхыдзаг ратыдта.
- Зӕрватыкк у зондджын, Хуыцауы уарзон, адӕмуарзон, ӕнӕхъыг, ӕнӕмаст, фарны маргъ.
2. Къордты куыст.
- Дарддæр нæ куыст кæнæм. Байгом кæнут уæ чингуытæ. Цавæр рæстæг æвдыст цæуы аргъауы райдиан?
- Цы хуызы æвдисы фæззæджы æрцыд автор? (æрбырсы)
- Цы æрцыд иу зæрватыккыл? Цæуылнæ атахт хъарм бæстæм?
- Зӕрватыччы уавæр кæцы рæнхъыты æвдыст цæуы?
- Куыд дары йæхи зæрватыкк хъæддзау лæджы хæдзары?
- Куыд бафыста мæгуыр лæджы хорздзинад?
- аг зæрватыккыл цы æрцыд?
- Куыд дары йæхи Гæдойы хæдзары?
- Цавæр лæвар æрхаста Гæдойæн?
Куыд хъуыды кӕнут: горӕтаг сты ӕви хъӕууон?
Фыццаг зӕрватыччы базыр ныссаста иу фыдуаг лӕппу.
Дыццаг зӕрватыччы базыр асаста хъомыл адӕймаг – фыдзӕрдӕ Гӕдо.
Сдзӕбӕх ис ӕмӕ хъӕлдзӕгӕй хъазын райдйдта йӕхицӕн.
Бадзӕбӕх йӕ базыр, фӕлӕ уӕддӕр бадт ӕнкъардӕй, ӕфхӕрдхуызӕй.
Хъарм бӕстӕй куы ӕртахт, уӕд систа хъӕлдзӕг цъыбар-цъыбур йӕ ахстоны къӕсӕрыл.
Зӕрватыкк мӕгуыр лӕджы хӕрзтӕ хорздзинадӕй бафыста.
Зӕрватыкк йӕ маст райста йе ʹфхӕрӕг Гӕдойӕ.
- Цӕмӕн дарынц сӕхи афтӕ зӕрватыччытӕ ?
- Ӕркӕсӕм-ма мӕгуыр лӕг ӕмӕ хъӕддзауы фӕлгонцтӕм.
- Цавӕр адӕймаг у хъӕддзау? - (1 къ.) – сыгъдӕгдӕгзӕрдӕ, ӕнӕхин, цӕстуарзон, ӕргомзӕрдӕ, рӕсугъд у йӕ миддуне, рӕсугъд сты йӕ бӕллиццтӕ.
- Гӕдомӕ та цавӕр миниуджытӕ уыд (2 къ) – фыдзӕрдӕ, зыд, халӕг, хин.
1. Хъӕддзау лӕг у тӕригъӕдгӕнаг, хӕларзӕрдӕ.
Гӕдо у саузӕрдӕ, хӕлӕггӕнаг лӕг.
Хъӕддзау лӕг у ӕнӕхин ӕмӕ ӕргомзӕрдӕ, ӕнувыдӕй зилы зӕрватыкмӕ.
Гӕдо у, тӕригъӕд чи нӕ зоны, ахӕм фыдгӕнӕг.
Хъӕддзау лӕг зӕрдиагӕй цин кӕны йӕ зӕрватыччы ӕртахтыл.
Гӕдо хины рӕвдыд кӕны зӕрватыччы.
Хъӕддзау лӕг у адӕмуарзон.
Гӕдо у зыд ӕмӕ кӕрӕф лӕг.
- Кӕмӕ мӕсты кӕнут тынгдӕр, фыдуаг лӕппу ӕви Гӕдомӕ?
- Куыд хъуыды кӕнут, куыд ахуыр кодта лӕппу скъолайы, зӕрватыччы тыххӕй уый бӕрц хабӕрттӕ зыдта?
- Сымахмӕ гӕсгӕ, Гӕдойы хуызӕн лӕгтӕ абон ис нӕ астӕу?
- Цымӕ автор мӕгуыр лӕгӕн ном цӕуылнӕ радта?
- Уӕ цӕстытӕ бацъынд кӕнут. Ахъуыды кӕнут, уӕ хиуӕттӕй, зонгӕтӕй уӕм чи хъӕддзау лӕджы хуызӕн чи фӕкаст?
Хатдзӕг: хӕрзгӕнӕг хорз ары, фыдгӕнӕг - ӕфхӕрд
Аулӕфт. Равдисын исты архайд аргъауӕй.
ӀV. Ӕрмӕг бафидар кӕныныл куыст
- Цӕмӕн ис схонӕн ацы уацмысӕн аргъау? (аргъауы элементтӕ)
- Ацы аргъау нын чи дзуры?
- Цавӕр адӕймаг уӕм фӕкаст автор?
- Цытджын Къостайы фӕстӕ ирон адӕммӕ Нигерӕй стырдӕр поэт нӕ уыд, уымӕй хуыздӕр ничи зыдта ирон литературӕ ӕмӕ адӕмон сфӕлдыстад.
Профессор Б. В. Скитский.
- Цыма ныртӕккӕ дӕр ныхас кӕны мемӕ сӕгъдӕгзӕрдӕ, цӕстуарзон, ӕнӕхин, ӕфсӕрмдзӕстыг ӕмӕ уӕздан ирон разагъды лӕг, курдиатджын фыссӕг, адӕймаджы ном ӕмӕ кадӕн стыр аргъ чи кодта, ӕппӕлой, дывзагон, дыдзӕсгом, хахуыр ӕмӕ былдауӕг адӕймӕгтӕ ӕнӕуынон кӕмӕн уыдысты, уыцы Иван.
Дзесты Куыдзӕг, 1976 аз.
- Цӕуыл нӕ ахуыр кӕны аргъау? ( Ахуыр кӕны цардыл, цӕмӕй зонӕм, цы сты хорз ӕмӕ ӕвзӕр)
- Цавӕр ирон литературон аргъӕуттимӕ ма базонгӕ стут?
- Цы ис иумӕйагӕй ацы ацы аргъӕутты ӕмӕ Нигеры аргъауы?
- Цӕмӕн хъуыд аргъӕуттӕ адӕмы алы рӕстӕджыты?
- Куыд хъуыды кӕнут, абон ма нӕ хъӕуы аргъау?
V. Рефлекси (ӕрмӕг куыд бамбӕрстой, уый сбӕрӕг кӕнын)
- Нӕ урочы нысан цавӕр уыди?
- Сӕххӕст ӕй кодтам? Дзуапп дӕтгӕйӕ пайда кӕнут ацы хъыдыйадтӕй:
- Урок мæ зæрдæмæ фæцыд, уымæн æмæ …
- Аргъау нӕ ахуыр кӕны…( Ахуыр кӕнын цардыл, цӕмӕй зонӕм, цы сты хорз ӕмӕ ӕвзӕр)
- Царды мидӕг тырнын хъӕуы…
- Ӕцӕг адӕймаг хъуамӕ уа (ма уа)…(Ма дава, ма сайа, ма мара)
VӀ . Хӕдзармӕ куыст.
- Урочы кӕрон мӕ фӕнды радзурын таурӕгъ.
Сывӕллӕттӕ, бахъуыды кӕнут, царды алцыдӕр уӕ къухты ис, сымахӕй аразгӕ у цард, ӕмӕ мӕ уырны, рӕсугъд цардаразджытӕ кӕй уыдзыстут.
Заседание Совета безопасности
Совещание по вопросам готовности к приему беженцев из Донецкой Народной Республики
Общество
Бынаты хицауы æхсæв
Победа российской дипломатии
В мире
Совещание по вопросам готовности к приему беженцев из Донецкой Народной Республики
Обращение Президента Анатолия Бибилова к народу Республики Южная Осетия
Диаспоры
Предложили присвоить звание Героя России Лазарю Дзотову
Публикации
Фотогалерея
Никто не забыт, ничто не забыто!
С Крещением Господним!
Торжественная церемония открытия Республиканской елки
Видео
Заседание Совета безопасности
Новогоднее обращение к народу Республики Южная Осетия
Итоговая пресс-конференция Президента Анатолия Бибилова
Инфографика
Великая Отечественная война
В районах Южной Осетии: Объекты строительства в рамках реализации инвестпрограммы на 2019-2020гг.
Интернациональный коллектив, осуществивший эту яркую экранизацию бессмертной поэмы Коста, навсегда вписал свои имена в историю отечественной кинематографии.
Сюжет фильма рассказывает нам о драматической судьбе юной горянки, о чести простых людей и жестокости властолюбивых феодалов.
Осетинскому князю подкидывают грудную девочку. И в память об умершей девочке дочери князь удочеряет малютку. Проходит время и красавица Фатима и сын князя Джамбулат влюбляются друг в друга. Влюбляется в Фатиму и батрак князя Ибрагим, но наблюдая за счастливой парой, скрывает свою любовь. В те годы начинается русско-турецкая война и Джамбулат по жеребьевке на пять лет покидает родные края и любимую. Прошли 5, 10 лет, но годы скорби не приближают встречу возлюбленных. По закону гор Фатиму вынуждено выдают замуж и она выбирает старого друга – холопа Ибрагима. Ибрагим сумел создать счастливую семью, а первенца назвали Джамбулатом. Проходит пять лет в радости и в покое, но неожиданно возвращается скитавшийся по свету после плена Джамбулат, который по-прежнему любящий Фатиму. Он требует, чтобы Фатима сбежала с ним, но она, не чая души в муже и в ребенке, отказывается. Во время поединка Джамбулат вероломно убивает Ибрагима, после чего Фатима сходит с ума.
Своими впечатлениями после просмотра фильма, поделилась заместитель директора по воспитательной работе ГОУ СОШ №6 Надежда Рассохина:
«Я смотрела этот фильм, будучи еще совсем девочкой. Но сегодня с большим удовольствием пересмотрела его. При этом я искренне сопереживаю героям. Героиня фильма мне очень симпатична и не может не восхищать как своей красотой, так и своим характером!
Дети, которые были со мной, тоже под впечатлением от просмотра фильма. Мы долго еще обсуждали и делились своими впечатлениями. В каждом герое – целая жизнь, характер, своя история. Каждому герою сочувствуешь, понимаешь, но с другой стороны находишь спорные моменты. Сколько горского, мужественного, принадлежащего кавказцам качеств в каждом слове и действиях.
Творчество Коста Хетагурова одно из самых замечательных явлений в истории литературы осетинского народа. Вдохновенный поэт и неутомимый просветитель, художник-живописец и боевой публицист, прозаик и этнограф, он стоит в ряду крупнейших представителей революционной демократии.
Это конкурсное сочинение. Где описывается любовь к своему родному языку.
Ирон зæланг ныхас, дæу айс мæнæй,-
Уæд баззаин къуырма æмæ куырмæй.
Нæ арв, нæ зæххæн нал уынин сæ хуызтæ;
Æнæ дæу мын мæ къæхтыл ацæуæн уæд нæй,
Стæй басгарæн нæ хох, нæ арф кæмтты хъæбыстæ!
Цæрукъаты Алыксандр!
… Адæймаг цы бæстæйы, цы зæххыл райгуыры, уый фæхоны Фыдыбæстæ. Фыдызæхх. Фæлæ адæймаг сабийы бонтæй фæстæмæ цы ῾взагыл фæдзуры, уый та фæхоны мадæлон. Уымæн æмæ йæ райсы йæ мады æхсыримæ.
Мадæлон æвзаг у алæмæт, таурæгъон цыкурайы фæрдыг æмæ Сатанайы арвайдæн. Йæ бон у алцы дæттын, зыны дзы, цы уыд æмæ цы ис, уый.
Æвзаг у лæугæ хох æмæ цæугæ мæсыг. Хохæн ис бын æмæ бæрзæнд, хуссар æмæ цæгат, скæсæн æмæ ныгуылæн, ис ын афæдзы афонтæ æмæ ивы йæ хуызтæ, фæлæ йæ мидис æмæ йæ цард сты æнусон. Цæугæ мæсыг фидар у, фæлæ мæсыгæй дур куы рафты, уæд къахыр æмæ дызгъуын кæны…
Нæ фыдæлтæ нын ныууагътой хъæздыг æмæ рæссугъд æвзаг. Мах дзы буц стæм, уымæн æмæ уый нæ культурæйы, нæ лæгдзинады, æмткæй райсгæйæ, нæ адæмы рæзыны сæйраг фæрæз.
Алы адæмæн дæр, тулдз бæласау, ис уидæгтæ, зæнг æмæ къалиутæ. Уидæгтæ сты йæ ῾взаг, зæнг - йе ῾гъдæуттæ, къалиутæ та – йæ царды мидис.
Бæласæн йæ къалиутæ куы ныццæгъдай, фæлæ йæ уидæгтæ фидар куы уой, уæд та йæ зæнг ног къабузтæ рауадздзæн; йæ зæнг ын куы алыг кæнай, фæлæ йæ уидæгтæ цардхъом куы уой, уæд та тау суадздзысты æмæ йын зæнг уыдзæн æмæ къалиутæ дæр. Фæлæ йын йæ уидæгтæ куы ныллыг кæнай æмæ куы бахус уой, уæд æрцыд йæ сæфт.
Ахæм хъысмæт ис алы адæмæн дæр: йæ абон, йæ фидæнаразгæ сты йæ уидæгтæй – йе ῾взаджы цардхъомдзинадæй. Уымæ гæсгæ æвзаг у хъахъхъæнинаг, буцæй даринаг. Кæсын æм хъæуы цæстуарзонæй, узæлын æмæ йыл аудын хъæуы æдæрсгæ, кусын дзы хъæуы арæхстгай – уæлдай æвнæлдæй æрмыдул æмæ гуылмызтæ кæны.
Мадæлон æвзаг мады ад кæны, мады æхсыримæ адæймаджы уæнгты ахъары, зæрдæйы æрфытæм нытфдзы, хуры тынтау ныккæсы йæ къуымтæм æмæ сæ ныррухс кæны. Мадæлон æвзаджы дзырдтæ, хъуытаз дзæнгæрæджы зæллангау, айдæймаджы удыл аудынц, налхъуыт фæрдгуыты халау алыхуызон рæвдауæг æрттывд кæнынц. Адæмон сфæлдыстады йын, цыкуырайы фæрдыгау, æхцондзинад æмæ амонды хос сты, уалдзыгон фæлмæн уарынау, зæрдæйы хъарынц.
Бафиппайын ма мæ фæнды уый, æмæ алы адæмыхаттæн дæр йæ наци бæрæггæнæнтæ сты йæ мадæлон æвзаг, культурæ, царды уаг, зондахаст æмæ цæрæнбынат. Уыдонæй се ’ппæтæй сæйрагдæр у мадæлон æвзаг. Алы адæм дæр сæхи ’взагыл хуыздæр æмбарынц кæрæдзи. Мадæлон æвзагыл аразынц æхсæнады æгъдæуттæ, бæрæгбæттæ, цин æмæ зиан бавæрыны хабæрттæ.
Сæ адæмон æвзагыл цы адæм нæ дзурой, уыдон ныллæудзысты сæ сæфты.
Мæ нывæцæны кæрон мæ фæнды зæгъын, уый æмæ хъуамæ мах æрыгон фæсивæд хъуамæ бахъахъхъæнæм нæ мадæлон æвзаг, нæ культурæ æмæ нæ трæдицитæ. Разы дæн Хаджеты Таймуразы хъуыдыйимæ…
Читайте также: