Til bilgan el biladi реферат

Обновлено: 05.07.2024

OFTEN USED ADVERBS_-_ KO'P FOYDALANADIGAN RAVISHLAR. again_ yana qaytatdan; ago _ avval; far _ uzoq; here _ bu/shu yerda; inside _ ichida; near _ yaqin; now _ endi hozir; never _ hech qachon; quikly _ tez; there _ u yerda; today _ bugun; tomorrow _ ertaga; yesterday _ kecha (kechagi kun); very _ juda; well _ yaxshi; often _ tez tez; rerely _ onda sonda.

ALL COLOURS --- BARCHA RANGLAR :: >> white _ oq, black _ qora, red _ qizil, scarlet _ och qizil, yellow _ sariq, green _ yashil, brown _ jigar rang, grey _ kul rang, blue _ havo rang, violet _ siyoh rang, raspberry _ to'q qizil, orange _ to'q sariq, spotted _ ola bula, pink _ pushti rang, light _ och rang, light green _ och yashil, dark _ to'q rang, dark green _ to'q yashil, silver _ kumush rang, gold _ oltin rang, bronze _ bronza rang, cornflower blue _ to'q zangori, reddish _ qizg'

COJUNCTIONS - BOG'LOVCHILAR. .> And - va . But-lekın, Or-yoki, Either. or-yo. yoki, As. as-. dek, As long as-. maguncha, As soon as-bilanoq, As well as - kabi, Both. and-ham. ham, In order that- uchun,maqsadida, So that -uchun, maqsadida, The. the-qancha. shuncha.

МИНИ-СЛОВАРЬ ФРАЗОВЫХ ГЛАГОЛОВ back away - отступать, пятиться back off - 1) отступить; 2) притормозить be back - вернуться, возвращаться be off - 1) уходить, уезжать; 2) быть свободным, не работающим be out - отсутствовать, не быть дома, на месте be over - окончиться, завершиться be up - 1) проснуться; 2) быть бодрствующим; 3) подниматься be up to - 1) собираться, намереваться что-л. сделать; 2) зависеть от blow out - 1) разбиться вдребезги; 2) гаснуть; 3) взорвать; 4) погасить blow

Do'stlarim , gruhga yordam beraoladigan, kamida ruscha , inglizchadan ozgina bo'sa ham habari bor moderator kere.

Настоящее длительное время (Ҳозирги замон давом феъли; Present Continouos) "а/й + ётир + аффикс" Используется для передачи действия, происходящего в момент речи (начавшегося, но еще не закончившегося) (в разговорной речи почти не употребляется) Мен ёзаётирман Я пишу (сейчас) I am writing Cty ёзаётирсан Ты пишешь You are writing Мен ёзаётир Он, она, оно пишет He, she, it is writing Биз ёзаётирмиз Мы пишем We are writing Сиз ёзаётирсиз Вы пишете You are writing Улар ёзаётир(лар

Til bilgan kishi dunyoni kezadi, dostlar orttiradi, hamkorlar topadi. Dunyo xalqlarining madaniyatidan, tarixidan xabardor boladi. Bugun shuni faxr bilan aytishimiz kerakki, yoshlarimizda xorijiy tillarni organishga qiziqish nihoyatda katta. Prezidentimizning Chet tillarni organish tizimini yanada takomillashtirish togrisidagi qarori keng qamrovli talim islohotlarining uzviy davomi boldi.

Ushbu qarorda chet tili oqitishning barcha jihatlari qamrab olingan bolib, unga kora chet tilini orgatish 1-sinfdan oyin va ogzaki nutq mashgulotlari shaklida, 2-sinfdan esa alifbo, oqish va sodda grammatik qoidalarni organish bilan boshlanishi belgilangan.

Malumki, oquvchilar boshlangich sinflarda chet tilini ogzaki nutq orqali organib borsa, keyinchalik grammatikani ham yaxshi ozlashtiradi. Yuqorida nomi keltirilgan qaror biz, chet tili fani oqituvchilari zimmasiga ham katta masuliyat yuklaydi.

Endi biz malakamizni oshirishimiz, oquvchilarning chet tiliga bolgan qiziqishlarini yanada orttirish, darslarni puxta ozlashtirishi uchun yangi pedtexnologiyalardan, oquv qollanmalardan foydalanishimiz kerak. Oquvchilarning chet tilini organishga bolgan qiziqishlari va bilimlarini yanada oshirish boyicha doimiy otkaziladigan seminar-treninglarda qatnashayotganimiz bizga qol kelayapti. Chunki oquvchilarni darsga qiziqtirish, butun etiborini jalb etish oson emas.

Tajribamdan kelib chiqib, erkin mavzu tanlab, har bir oquvchining ozlashtirishiga qarab mashgulotlar olib boryapman. Bunday mashgulotlar oquvchilarni fikrlash, soz tuzish qobiliyatini oshiradi. Shuningdek, dars vaqtida oquvchilarimdan ingliz tilida gaplashishlarini talab qilaman. Chunki tilni organishda koproq sozlashuvga etibor berish kerak. Sozlashuv orqali oquvchi ham sozlarni, ham grammatikani, asosiysi, togri va ravon gapirishni organadi.

Chet tilini organishda zamonaviy axborot texnologiyalarning orni beqiyos. Dars vaqtida multimedia vositasi orqali mavzuga oid video va audio lavhalar namoyish etilib, jonli muloqot otkazilsa, sozlar tola talaffuz qilinsa, yaxshi samara beradi. Bundan tashqari, oquvchilarning sozlashuv tilini yanada rivojlantirish uchun imkon qadar poytaxtimizga tashrif buyurgan sayyohlar bilan jonli muloqot otkazishga alohida etibor beryapmiz. Bu oquvchilarning chet tilini yanada yaxshiroq, mukammalroq organishida muhim ahamiyatga ega. Zero, chet tilini organish davr talabi.

Til bilgan kishi dunyoni kezadi, do‘stlar orttiradi, hamkorlar topadi. Dunyo xalqlarining madaniyatidan, tarixidan xabardor bo‘ladi. Bugun shuni faxr bilan aytishimiz kerakki, yoshlarimizda xorijiy tillarni o‘rganishga qiziqish nihoyatda katta. Prezidentimizning Chet tillarni o‘rganish tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risidagi qarori keng qamrovli ta’lim islohotlarining uzviy davomi bo‘ldi.

Til bilgan El biladi

Ushbu qarorda chet tili o‘qitishning barcha jihatlari qamrab olingan bo‘lib, unga ko‘ra chet tilini o‘rgatish 1-sinfdan o‘yin va og‘zaki nutq mashg‘ulotlari shaklida, 2-sinfdan esa alifbo, o‘qish va sodda grammatik qoidalarni o‘rganish bilan boshlanishi belgilangan.

Ma’lumki, o‘quvchilar boshlang‘ich sinflarda chet tilini og‘zaki nutq orqali o‘rganib borsa, keyinchalik grammatikani ham yaxshi o‘zlashtiradi. Yuqorida nomi keltirilgan qaror biz, chet tili fani o‘qituvchilari zimmasiga ham katta mas’uliyat yuklaydi.

Endi biz malakamizni oshirishimiz, o‘quvchilarning chet tiliga bo‘lgan qiziqishlarini yanada orttirish, darslarni puxta o‘zlashtirishi uchun yangi pedtexnologiyalardan, o‘quv qo‘llanmalardan foydalanishimiz kerak. O‘quvchilarning chet tilini o‘rganishga bo‘lgan qiziqishlari va bilimlarini yanada oshirish bo‘yicha doimiy o‘tkaziladigan seminar-treninglarda qatnashayotganimiz bizga qo‘l kelayapti. Chunki o‘quvchilarni darsga qiziqtirish, butun e’tiborini jalb etish oson emas.

Tajribamdan kelib chiqib, erkin mavzu tanlab, har bir o‘quvchining o‘zlashtirishiga qarab mashg‘ulotlar olib boryapman. Bunday mashg‘ulotlar o‘quvchilarni fikrlash, so‘z tuzish qobiliyatini oshiradi. Shuningdek, dars vaqtida o‘quvchilarimdan ingliz tilida gaplashishlarini talab qilaman. Chunki tilni o‘rganishda ko‘proq so‘zlashuvga e’tibor berish kerak. So‘zlashuv orqali o‘quvchi ham so‘zlarni, ham grammatikani, asosiysi, to‘g‘ri va ravon gapirishni o‘rganadi.

Chet tilini o‘rganishda zamonaviy axborot texnologiyalarning o‘rni beqiyos. Dars vaqtida multimedia vositasi orqali mavzuga oid video va audio lavhalar namoyish etilib, jonli muloqot o‘tkazilsa, so‘zlar to‘la talaffuz qilinsa, yaxshi samara beradi. Bundan tashqari, o‘quvchilarning so‘zlashuv tilini yanada rivojlantirish uchun imkon qadar poytaxtimizga tashrif buyurgan sayyohlar bilan jonli muloqot o‘tkazishga alohida e’tibor beryapmiz. Bu o‘quvchilarning chet tilini yanada yaxshiroq, mukammalroq o‘rganishida muhim ahamiyatga ega. Zero, chet tilini o‘rganish — davr talabi.

Таlim sohasidagi samarali islohotlar o‘zining natijasini bera boshlagan bugungi kunda Abu Ali ibn Sino va Ulug‘beklardek donishmandlar avlodi bo‘lgan o‘quvchi-yoshlarimizni yanada bilimli, zukko, intiluvchan bo‘lib ta’lim olayotganliklarini ko‘rib, barchamiz – ota-onalar qatori biz o‘qituvchilar ham juda xursand bo‘lamiz. O‘zbekistonimizda o‘sib kelayotgan avlodning o‘ziga xos ma’naviy-axloqiy xislatlarini shakllantirish hamda ta’lim-tarbiyasiga katta e’tibor qaratilishi jahon mamlakatlari orasida alohida e’tirof etilayotganidan faxrlanamiz.

Darhaqiqat, ma’rifatparvar bobolarimizning millat ma’naviyati, ertangi istiqloli uchun qilgan sa’y-harakatlari tarix zarvaraqlarida muhrlandi. 1913 yilda “Oyna” jurnali ilk soning 12-14-betlarida Mahmudxo‘ja Behbudiyning “Ikki emas, to‘rt til lozim” sarlavhali maqolasi chop etiladi. Maqolada Behbudiy “Forsiy bilgan kishi Firdavsiy, Bedil, Sa’diy, “Masnaviy”dan qanday lazzat olsa, turkiy bilganlar Fuzuliy, Navoiy, Boqiy, Somiy, Abdulhaq Homid, Akrambek, Sanoyi, Nobiy, Nojiylardan, yana Tolsto‘y, Jul Vern va ulamoi zamoniy asarini turkiy tarjimasidan lazzat shunday oladur” deya ta’kidlab o‘tadi.

Yuqoridagi fikrlardan shuni anglash mumkinki, bu da’vat bilan bizga nafaqat boshqa tillarni ham o‘rganish, balki o‘sha tillardagi asarlarni o‘qib, uni tushunib, ma’naviy ozuqa olishimiz mumkinligi uqtirilmoqda. Behbudiy maqolasining xulosa qismida bugun bizlarga to‘rt tilda tahrir va taqrir etuvchilar kerakligini yozadi. Ya’ni arab, rus, turk va fors tillaridan tarjimonlar kerakligini bu o‘gitning hozirgi zamon uchun ham qanchalik dolzarbligini ko‘rsatmoqda. “Til bilgan – el biladi” degan ibora bugungi kun uchun ham katta ahamiyatga ega

Hozirgi kunda nafaqat maktab, litsey, Icollej o'quvchilari va oliy o'quv yurtlari talabalariga, balki M. T. M. tarbiyalanuvchilari va turli sohada ishlovchi xodimlarga ham chet tilini, xususan, ingliz tilini o'rgatish yo'lga qo'yilgan. Buning sababi bor, albatta. Iqtisodiy, fan va madaniy jihatdan rivojlangan davlatlarning tillarini o'rganish jahon ilm- fani va taraqqiyoti yutuqlarini egallashning bosh omilidir.

Til o'rganish ham yosh davrlariga bog'liq. Psixologlarning fikricha, bolalar kattalarga nisbatan tilni tez va oson o'zlashtiradilar. Bolalarda til o'rganishga bo'lgan tabiiy moyillik, ularda taqlid qilish xususiyati kuchli ekanligi,kattalarga qaraganda bolalar vaqtining ko'pligi buning asosiy sabablaridandir. Shuni e'tiborga olish kerakki, 6–7 yoshli bolalar ma'lumotlar ma'nosini tushunib emas, uni mexanik tarzda yodlaydi. Shuning uchun boshlang'ich sinf o'quvchilariga ingliz tilini o'rgatishni grammatik tushuncha berishdan boshlamaslik zarur. Aks holda chet tilini o'rgatishning dastlabki qadamidanoq bolani zo'riqtirib qo'yish va qiziqishini so'ndirib qo'yish mumkin.

Shunday ekan,kichik yoshdagi bolalarga xorijiy tilni o'rgatish ancha mushkul va mas'uliyatli. Bolalarga ingliz tilini mazmunli va qiziqarli o'rgatish uchun quyidagi usullardan foydalanish mumkin:

- qo'shiq va she'rlar orqali tushuntirish yoki esda qolishi qiyin bo'lgan, ma'noga ega bo'lmagan harf yoki birikmalarni kuyga solib o'rgatish.

Bunga misol qilib, bolalarning ingliz tili alifbosini qo'shiq qilib o'rganishlari shunchaki yodlashdan ko'ra samarali ekanligini ko'rsatish mumkin.

- aqliy va jismoniy harakatlar bilan bo'g'liq bo'lgan o'yinlar;

- multfilmlar; Bolalar til o'rganish mobaynida multfilmdagi gaplarni tushunma- sada, multfilm qahramonlarining harakatlari orqali ular ishlatayotgan so'zlarni tushunishga intiladi.Bu esa bolalar uchun qiziq va til o'rganishlari uchun samarali yo'l.

- rol ijro etish(role play) o'qituvchi biror ma'lumotni, masalan, hayvon yoki qushlarning nomlarini o'rgatayotgan paytda rol orqali ijro etishi yoki bolalarga ijro ettirishi lozim. Misol uchun: bir o'quvchi itning vovillashi, mushukning miyovlashini

ko'rsatib bersa, boshqa bir o'quvchi bu tovushlar qaysi hayvonga tegishli ekanligini bilib, uning inglizcha nomini aytishi zarur.

- mavzuga oid muhit; O'qituvchi mavzusiga qarab o'sha muhitni yaratib bera olsa, bolalar tilni yaxshi o'rganishadi. Masalan: traveling, birthday, in the kitchen va boshqalar. Traveling(sayohat) mavzusida o'qituvchi sayohat uyushtirishi, sayohatga qanday vositalar orqali (foot, bicycle, automobile, train, boat, airplane) borish mumkinligi, qayerlarga sayohat qilish(Tashkent, Samarkand, Bukhara, England, USA) muhimligi haqida ma'lumot beradi.Bu hoi o'quvchilarning so'z boyligini, til imkoniyatlarini kuchaytiradi, dunyoqarashini o'stiradi.

- topishmoqlar; Bolalarda topishmoqlarning javobini topishga qiziqish kuchli. Shuning uchun o'qituvchi topishmoqni ingliz yoki o'zbek tilida aytsada, uning javobini bolalardan ingliz tilida aytishini talab qilishi lozim. Shunda bolalar so'zlarni tez o'rganishadi.

- imo-ishoralar, yuz ifodalari orqali; O'qituvchi bolaga biror gapni gapirganda yoki buyruq berganda, masalan, bu yoqqa kel(come here), kitobni och(open the book), turing(stand up), doskaga qarang(look at the blackboard) kabi gaplarda imo- ishoralardan foydalansa bolaga tushunarli bo'ladi.

- ko'rgazmali qurollar, plakatlar, kitoblar orqali;

- ko'zga ko'rinadigan va kundalik hayotda ko'p ishlatiladigan narsa, buyumlarga

yozish. Masalan:eshik(door), kitob(book), stol(table), doska(blackboard),

oyna(window) va shu kabilarga yozish. Bunday narsa-buyumlar doimo ko'zga tushib turishi va amliyotda ko'p qo'llanishi bois, bola bu so'zlarni ixtiyorsiz tarzda o'rganadi.

– yangiliklar orqali; Bilamizki, bolalar qiziquvchan. Ular bir xillikdan tez zerikadi. i Shuning uchun ularga har doim bir turdagi usullardan foydalanib dars o'tish emas, balki I bunday usullarni o'zgartirib, yangilab dars o'tish lozim. Aks holda bolalar o'qituvchining qanday dars o'tishini fahmlab olishadi va bunga tayyorgarlik ko'rishadi. Usullarni yangilab dars o'tish bolalarning intilishlarini oshiradi.

Читайте также: