Лексіка беларускай мовы паводле паходжання кратко

Обновлено: 02.07.2024

Название работы	Кол-во страниц	Размер
Группа №1 (белорусский язык)	1	53.44kb.
В. Тяпинский и Л. Сапега: белорусский язык как фактор государственной.	1	172.34kb.
Методические рекомендации для подготовки к практическим занятиям.	5	515.31kb.
1. (8 балла). По какому принципу образованы ряды? Дайте краткий ответ	1	69.5kb.
Республика Беларусь	1	90.66kb.
Информационный лист по республике беларусь	1	55.49kb.
Белорусский кирмаш-2012 Студенты 2 курса группы дкп-2 факультета.	1	20.08kb.
Учебная программа для специальности: 1-02 03 03-03 Белорусский язык.	6	685.74kb.
Киянова ольга Николаевна Заведующая кафедрой	1	26.97kb.
Старославянский язык – древнейший письменный язык славян. История.	1	96.81kb.
И. В. Семченко " " 20 г	2	370.33kb.
Пример оформления списка использованных источников	1	208.51kb.
Направления изучения представлений о справедливости	1	202.17kb.

БЕЛОРУССКИЙ ЯЗЫК

Методические рекомендации

Кантрольныя работы
Тэарэтычная частка,

Скласці канспект па тэмах:

I Тэма: “Мова- духоŷны скарб народа”.

1. Мова і соцыум. Феномен мовы і паняцце соцыума.

2. Функцыі мовы ŷ грамадстве.

3. Беларусская мова- форма нацыянальнай культуры беларусаŷ.

4. Канцэпцыі паходжання беларускай мовы і асноŷныя этапы яе развіцця.

5. Старабеларусская літаратурная мова XIV- XVI ст.

6. Дзяржаŷны статус беларускай мовы у ВкЛ.

7. Нацыянальна-моŷная палітыка Рэчы Паспалітай і яе вынікі.

8. Новая (сучасная) беларуская мова XIX- пачатку XX ст.

9. Беларуская літаратурная мова ŷ часы Расійскай імперыі ва ŷмовах адсутнасці беларускай дзяржаŷнасці.

10. Развіцце і функцыаніраванне беларускай літаратурнай мовы ŷ XX- пачатку XXI ст.

11.Месца беларускай літаратурнай мовы ŷ сістэме агульначалавечых і нацыянальных каштоŷнасцей.

12. Білінгвізм (двухмоŷе). Віды і аспекты беларуска-рускага білінгвізму.

13. Гісторыя двухмоŷя на Беларусі.

14. Паняцце інтэрферэнцыі. Віды руска-беларускай інтэрферэнцыі.
II Тэма: “Лексічная сістэма беларускай літаратурнай мовы”.

15. Лексіка беларускай мовы паводле паходжання.

16. Лексіка беларускай мовы паводле сферы ŷжывання.

17. Спецыяльная лексіка беларускай мовы.

19. Тэрміналагічныя слоŷнікі.

20. Сутнасць паняцця “тэрмін” і “тэрміналогія”.

21. Сучаснае развіцце беларускай тэрміналогіі.

22. Слова і яго функцыі.

23. Лексіка нейтральная і стылістычная афарбаваная.

24. Агульныя прыкметы прафесіянальнай лексікі.

25. Паняцце аб спецыяльнай лексіцы

26. Паняцце аб тэрмінах.

27. Паняцце аб прафесіаналізмах.

28. Месца прафесийнай лексікі сярод іншых сацыяльных варыянтаŷ мовы.
III. Тэма: “Функцыянальныя стылі маŷлення”.

29. Паняцце функцыянальнага стылю.

30. Классіфікацыя функцыянальных стыляŷ.

31. Навуковы стыль і яго асноŷныя падстылі.

32. Моŷныя сродкі навуковага стылю.

33. Публітыстычны стыль маŷлення і яго асноŷныя асаблівасці.

34. Асаблівасці мастацкага стылю.

35. Асаблівасці гутарковага стылю.

36. Афіцыйна справавы стыль, яго асноŷныя рысы.

37. Моŷныя сродкі афіцыйна-справавога стылю.

38. Віды афіцыйна-справавых тэкстаŷ, правілы іх напісання і афармлення.

39. Кампазіцыя афіцыйна-справавых тэкстаŷ.

40. Загаловак і іншыя рэквізіты як элементы тэкстаŷ службовых дакументаŷ.

41. Роля клішыраваных выразаŷ у арганізацыі тэксту службовых дакументаŷ.

42. Стылі мовы.
IV. Тэма: “Культура прафесійнага маŷлення”.

43. Мова і маŷленне.

44. Паняцце культуры маŷлення.

45. Асноŷныя камунікатыŷныя якасці маŷлення.

46. Правільнасць маŷення.

47. Лдакладнасць маŷлення.

48. Лагічнасць маŷлення.

49. Чысціня і багацце (разнастайнасць) маŷлення.

50. Дарэчнасць маŷлення.

51. Вобразнасць маŷлення.

52. Правільнасць маŷлення і моŷныя нормы.

53. Маŷленчы этыкет і культура зносін.

54. Падрыхтоŷка да публічнага выступлення.

55. Асноŷныя якасці- паказчыкі паспяховага выступлення.

56. Тыповыя маŷленчыя памылкі, іх прычыны і спосабы выпраŷлення.
V. Практычная частка.

а) Запісаць па 10 тэрмінаŷ і прафесіяналізмаŷ, якія сутракаюцца ŷ вашай спецыяльнасці.

б) Перакласці прапанаваны прафесійна арыентаваны тэкст на беларускую мову.
57. Производительность волчка и удельный расход энергии можно регулировать путем комплектования режущего механизма, который может быть набран из 1-6 режущих плоскостей. При мелком и среднем измельчении мяса устанавливают больше режущих плоскостей. Типичные варианты набора и схемы сборки ножей и решеток режущего механизма волчка показаны на рис. 2.2.

58. При глубоком измельчении сырья режущий механизм собирают в такой последовательности: на палец рабочего шнека надевают односторонний приемный нож, затем решетку, которую шпонкой неподвижно закрепляют в рабочем цилиндре. Нож вращается вместе с рабочим шпеком, заточенные лезвия ножа прилегают к решетке. Поверхности решетки и ножа шлифуют для более плотного прилегания, что улучшает условия резания.

59. Режущий механизм необходимо собирать так, чтобы измельчение было вначале более грубым, затем более тонким. Это обеспечивает меньшие затраты энергии, и соответственно измельчаемый продукт меньше нагревается. В ножевом механизме с четырьмя режущими плоскостями на палец рабочего шнека надевают приемную решетку, двухсторонний нож, крупную решетку с отверстиями большого диаметра, второй двухсторонний нож, мелкую решетку и прижимное кольцо.

60. Производительность волчка определяется пропускной способностью режущего механизма, которая, в свою очередь, зависит от диаметров решетки и отверстий в ней. Диаметр решетки является характеристикой, по которой различают волчки (например, волчок с решеткой диаметром 120 мм, или 120-миллиметровый волчок). В волчках отечественного производства приняты решетки диаметрами 82, 12, 160, 220 мм, зарубежных- 100, 130, 160, 200 и 300 мм. Решетки изготовляют с отверстиями диаметрами 2, 3, 4, 6, 8, 12, 16, 20, 25 мм (иногда 5, 9 и 13 мм).

61. Производительность режущего механизма зависит от числа перьев на ножках. Наиболее распространены крестообразные ножи, т.е. с четырьмя перьями. С увеличением числа перьев на коже производительность волчка возрастает, если при этом не снижается степень использования решетки (перья ножей не перекрывают слишком большую площадь решетки).

62. Производительность волчка регулируют путем изменения частоты вращения ножей. Чем выше скорость резания, тем меньше усилия резания и лучше качество среза, но при том значительно повышается температура в зоне контакта режущей части инструмента продуктом. При увеличении скорости резания на поверхности соприкосновения ножа и решетки резко возрастает удельное давление, что обеспечивает более приятные условия резания жесткой соединительной ткани.

64. Правильная работа режущего механизма обеспечивается при плотной затяжке ножей и решеток. Для этого гайку-маховик затягивают ключом до отказа, а затем отпускают примерно на треть оборота. Гайку-моховик не следует сильно затягивать, так как резание мяса на волчке не должно сопровождаться большими усилиями сжатия, которые могут привести к выделению из фарша жидкой фракции.

65. Жирное мясо на волчке плохо измельчается, перетирается, медленно проходит, особенно если температура его высокая. В этом случае лучше использовать куттер. При работе волчка мясо и жир служат смазкой для режущего механизма, шнека и цилиндра. В связи с этим не рекомендуется включать волчок до загрузки.

66. Неисправность в работе волчка определяют по степени измельчения мяса. При правильной сборке режущего механизма и хорошей заточке ножей и решеток фарш заполняет все отверстия решетки, вытекает плавно, ровной струей и заметно не нагревается. При неисправной работе волчка, затупленных ножах и решетках часть отверстий остается незаполненной, струя фарша может быть прерывистой, зигзагообразной.

67. Полученный фарш направляют на изготовление полуфабрикатов или охлаждение. Не лишним будет напомнить, что мясо при измельчении обычно значительно обсеменяется микроорганизмами и заметно быстрее портится при хранении. Поэтому держать в цехе полуфабрикатов измельченное мясо нельзя – его сразу надо поместить в холодильник.

68. Из измельченного мяса можно сформировать натуральные рубленые полуфабрикаты, к которым относятся изделия, изготовленные из одного мяса, т.е. без добавления немясных компонентов, и рубленые полуфабрикаты, в рецептуру в которых включается кроме мяса другие продукты - панировочные сухари, хлеб, овощи, яйца, растительные и молочные белки и др.

69. Натуральные полуфабрикаты из рубленого мяса вырабатывают сравнительно редко по технологическим причинам, в частности, из-за плохой связуемости фарша и возможного разваливания изделия во время приготовления, в также по экономическим соображениям. Применяемые при изготовлении рубленых полуфабрикатов другие компоненты обычно дешевле мяса, и за счет этого уменьшаются себестоимость конкретного продукта.

70. Шприц работает в трех режимах: ручной (величина дозы определяется временем нажатия на подколенный выключатель), полуавтоматический (величина дозы определяется настройкой на пульте управления, для пуска необходимо кратковременно нажать на подколенный выключатель), а также режим совместной работы с устройством порционирующим ФПК.

Слишком гладко причесанный стиль лысеет. Мартин Гарсо
ещё >>

ГрГУ им. Янки Купалы, г.Гродно/РБ, 2011, 4 страницы.
Паняцце мовы. Гіпотэзы паходжання мовы.
Функцыі мовы ў грамадстве.
Месца беларускай мовы сярод іншых славянскіх моў.
Паходжанне беларускай мовы і асноўныя этапы яеразвіцця.
Дзяржаўная мова ў ВКЛ. Старажытныя рукапісы і друкаваныя помнікі на беларускай мове. Прычыны заняпаду беларускай мовы.
Новая беларуская мова ХІХ - пачатку ХХст.
Праблема нармалізацыі мовы. Беларуская граматыка для школ Б. Тарашкевіча. Моўныя рэформы савецкага часу.
Лексіка беларускай мовы паводле паходжання (српадвечна беларуская і запазычаная).
Змены ў лексічнай сістэме беларускай мовы: актыўная і пасіўная лексіка.
Агульнаўжывальная лексіка і лексіка абмежаванага ўжытку.
Спецыяльная лексіка як частка лексічнай сістэмы сучаснай беларускай літаратурнай мовы. Адрозненне тэрміналагічнай і прафесійнай лексікі.
Паняцце тэрміна, тэрміналогіі, тэрміналагічнай сістэмы.
Патрабаванні да тэрмінаўжывання. Сінанімія, антанімія, аманімія тэрмінаў.
Лексіка-граматычная характарыстыка тэрмінаў.
Асаблівасці словаўтварэння беларускай навуковай тэрміналогіі.
Тэрміналагічныя слоўнікі беларускай мовы. Сістэма падачы тэрмінаў у тлумачальных і перакладных слоўніках, у слоўніках іншамоўных слоў.
Білінгвізм. Аспекты білінгвізму.
Паняцце моўнай інтэрферэнцыі. Віды інтэрференцыіі.
Нормы літаратурнай мовы. Арфаэпічныя нормы і прычыны іх парушэння.
Асаблівасці беларускага літаратурнага вымаўлення ў параўнанні з рускім.
Марфалагічныя нормы беларускай літаратурнай мовы. Дзеяслоў. Дзеепрыметнік. Прыслоўе.
Сінтаксічныя нормы беларускай літаратурнай мовы. Адрозненні ў будове некаторых словазлучэнняў у беларускай і рускай мовах.
Паняцце стылю. Стылі літаратурнай мовы.
Асноўныя рысы навуковага стылю.
Сістэма моўных сродкаў навуковага стылю.
Марфалагічныя, сінтаксічныя характэрныя асаблівасці навуковага стылю.
Анатацыя. Рэферат. Рэцэнзія. Рэзюмэ. Агульныя патрабаванні да іх напісання і афармлення.
Кампазіцыйна-структурная арганізацыя навуковага тэксту.
Лексіка-граматычныя сродкі арганізацыі навуковага тэксту. Спосабы выкладу навуковай інфармацыі.
Прынцыпы разгортвання інфармацыі ў навуковым тэксце. Шляхі і спосабы кампрэсіі інфармацыі.
Асноўныя рысы афіцыйна-справавога стылю.
Моўныя сродкі афіцыйна-справавога стылю.
Віды афіцыйна-справавых тэкстаў (заява, даверанасць, дакладная запіска, кантракт і інш.), правілы іх напісання і афармлення.

Барсуков В.В. Беларуская мова. Конспект первокурсника

формат djvu
размер 858.7 КБ
добавлен 06 февраля 2012 г.

Издатель: ООО "Интерпрессервис" Минск Год выпуска: 2002 Количество страниц: 148 Формат: DJVU Язык курса: Белорусский В данной книге автор попытался собрать материал, необходимый студенту для сдачи экзамена или зачёта по белорусскому языку. Книга написана белорусском языке.

Белорусский язык. Централизованное тестирование

формат iso
размер 1.55 МБ
добавлен 23 апреля 2011 г.

Учереждение образования "Республиканский институт контроля знаний" Министерства образования Республики Беларусь и ТЧУП "ХИТ компани" (Видеохит™) предлагает Вашему вниманию серию программ для подготовки к централизованному тестированию в Республике Беларусь. Программа содержит тестовые задания, разработанные УО"Республиканский институт контроля знаний" и использованные при проведении централизованного республиканского тестирования. Запуск: Оболочк.

Маршэўская Сучасная беларуская мова. Сінтаксіс

формат pdf
размер 1.2 МБ
добавлен 29 января 2011 г.

Сяржук А., Мыцык Г. Гавары са мной па-бeларуску

формат pdf
размер 3.72 МБ
добавлен 14 декабря 2009 г.

Приглашение к белорусскому разговору. Ласкавае запрашэньне ў мову. Условные обозначения. Введение. Приветствия и пожелания. Белорусское слово: основные грамматические сведения. Белорусский алфавит, буквы и звуки. Особенности белорусского произношения. Грубые ошибки. Урок 1. Существительное. Существительные, обозначающие людей. Основы существительных. Некоторые способы словообразования существительных. Множественное число существительных. Падеж, с.

Шпаргалки к зачету по белорусскому языку

формат docx
размер 132.09 КБ
добавлен 08 мая 2010 г.

Мова і соцыум; Функцыі мовы ў грамадстве; Гістарычныя этапы развіцця беларускай мовы; Лексіка паводле паходжання. Асноўныя прыкметы іншамоўных слоў; Агульнаўжывальная лексіка і лексіка абмежаванага ўжывання (дыялектызмы, прафесіяналізмы, тэрміны, жарганізмы); Спецыяльная лексіка. Адрозненне тэрміналагічнай і прафесійнай лексікі. Тэрміналогія; Прадуктыўныя спосабы словаўтварэння тэрмінаў; Характарыстыка тэрмінаў паводле паходжання; З гісторыі разв.

Беларуская лексіка сілкуецца з двух асноўных крыніц: сваей асабістай прыроджанай беларускай і замежнай. Усе лексічныя адзінкі падзяляюцца на спрадвечні беларускія і запазычаныя. Спрадвечна беларускія словы не з'яўляюцца аднароднымі. Другія спрадвечна беларускія лексемы паходзяць з агульнаславянскай моўнай крыніцы і прыдатны або ўсім, або большасці славянскіх моў. Трэція беларускія словы з'яўляюцца агульнымі для ўсіх усходніх славян. Чацвёртая група спрадвечна беларускіх лексем адносіцца да ўласнага набытку нашага народа, не ўжываецца нават у блізкароднасных мовах. Усе зазначаныя групы спрадвечна беларускай лексікі гістарычна, па часе ўзнікнення характарызуюцца ў прыведзеным парадку іх пералічэння. Беларуская пісьменнасць усталёўваецца у 13-14 стс або ўсяго каля сямісот гадоў таму. Індаеўрапейскі пласт лексікі адзначаецца ў індыйскіх, іранскіх, германскіх, раманскіх, балтыйскіх, славянскіх і іншых моўных групах, якія з'яўляюцца роднаснымі, але ў рознай ступені, што адзначаецца ў неаднолькавым падабенстве знешняй формы слова. Як правіла, гэта тыя аднакаранёвыя словы розных часцін мовы, якія звязаны з намінацыяй найбольш блізкіх чалавеку рэалій, што непасрэдна акалялі яго будзённае жыццё. Зразумела, гучанне і напісанне слоў індаеўрапейскага паходжання ў розных мовах не супадаюць, але рысы падабенства ў іх формах відавочныя. Агульнаславянскія лексемы займаюць значна большую долю ў слоўніку беларускай мовы ў параўнанні з індаеўрапейскай. Па стулені блізкасці да самога чалавека агульнаславянскія найменні рэалій можна ўпарадкаваць умоўна на наступныя тэматычныя групы: назвы органаў і частак цела, назвы сваякоў, найменні асоб, з'яў і аб'ектаў навакольнага асяроддзя, прыроды, раслін, іх пладоў, свойскіх і дзікіх жывёл, рыб, птушак, насякомых, прылад працы, карысных выкапняў, адрэзкаў часу, абстрактных паняццяў,назвы дзеянняў, або дзеясловы, найменні прыкмет, або прыметнікі, назвы ліку, або лічэбнікі, займеннікі, прыслоўі, прыназоўнікі і злучнікі. Прыведзеныя агульнаславянскія лексемы з'яўляюцца старажытнымі, аднакаранёвымі, з невытворнай асновай, уваходзяць у асноўны фонд лексікі беларускай мовы, вельмі ўжывальнымі, міжстылёвымі, з практычна нязменным планам зместу большасці зазначаных слоў, што дайшлі да нас з глыбіні вякоў; а знамянальныя лексемы з'яўляюцца актыўнымі з дэрывацыйнага пункту гледжання. Усходнеславянская лексіка прыдатна пераважна толькі беларускай, рускай, украінскай мовам і пашырае ўсе тыя тэматычныя групы назоўнікаў і слоў іншых часцін мовы, што адзначаны вышэй у дачыненні да агульнаславянскай лексікі. Уласна беларуская лексіка літаратурнай мовы мае пераважна народна-гутарковае і дыялектнае паходжанне. Да літаратурных слоў дыялектнага паходжання належаць шматлікія найменні як камкрэтных прадметаў самых разнастайных тэм, так і найменні адцягненых паняццяў, назоўнікі, а таксама знамянальныя словы іншых часцін мовы. Лексікон сучаснай беларускай літаратурнай мовы толькі за савецкі перыяд жыцця краіны папоўніўся за кошт народна-гутарковай лексікі не менш як на трэць. 3 іншых уласна беларускіх лексем адзначым агульнаславянскія словы, што не ўжываюцца ў сучасных рускай і ўкраінскай літаратурных мовах, агульнаславянскія словы з беларускімі афіксамі, калькі пераважна з рускіх слоў, арганічна засвоеныя іншаземныя словы, небеларускі характар якіх не адчуваецца носьбітамі мовы і можа выкрывацца толькі шляхам этымалагічнага аналізу, вынікі чаго трэба прымаць асцярожна, бо многія словы могуць мець агульную крыніцу паходжання. Сярод запазычаных слоў беларускай мовы можна выдзеліць тры групы: інтэрнацыянальныя словы, што ўжываюцца не меней чым у чатырох мовах, якія належаць да трох розных моўных груп, у прыватнасці еўрапейскіх; словы, запазычаныя з канкрэтнай замежнай мовы і ўласцівыя толькі ей або ёй і мове, праз якую адбылося запазычанне; варварызмы, або замежныя словы, што ўжываюцца ў беларускай мове, але яшчэ не прыжыліся ў ёй, адчуваюцца як замежныя, не ўключаны ў слоўнікі беларускай літаратурнай мовы. Да інтэрнацыянальных лексем належаць словы, запазычаныя з грэчаскай і лацінскай моў і звязаныя часцей за ўсё з адцягненымі паняццямі, катэгорыямі навукі, культуры, адукацыі, тэхнічнымі вырабамі, дэталямі. Многія словы пераняты ад суседніх моў. Падобныя словы не сталі інтэрнацыянальнымі, бо ўжываюцца ў абмежаванай колькасці моў. Да варварызмаў належаць словы, якія ўжываюцца пераважна ў вусным маўленні асобных сацыяльных груп насельніцтва, сітуацыйна замацаваны, не падлягаюць граматычным зменам, маюць свае лексічныя адменнікі ў беларускай мове. Запазычаныя словы пранікалі ў старабеларускую літаратурную мову або непасрэдна, або праз польскую, у новай беларускай літаратурнай мове інтэрнацыянальныя словы адносна рэдка ўжываліся ў 19 ст., і толькі ў 20 ст. праз рускую мову пачалі шырока ўкараняцца ў такія стылі беларускай літаратурнай мовы, як навуковы,афіцыйна-дзелавы, публіцыстычны, радзей ужываюцца ў гутарковым стылі і ў стылі мастацкай літаратуры.

Понравилась работу? Лайкни ее и оставь свой комментарий!
Для автора это очень важно, это стимулирует его на новое творчество!

Поможем написать работу на аналогичную тему

Случайные работы

Другие работы автора

Аднародныя члены сказа.знакі прыпынку пры аднародных членах.адасобленыя члены сказа і знакі прыпынку пры іх.
Белорусский язык

Агульная характарыстыка прыслоўяў.разрады прыслоўяў паводле значэння.ступені параўнання прыслоўяў.
Белорусский язык

Дзеяслоў як часціна мовы.пераходныя і непераходныя дзеясловы.катэгорыя трывання дзеяслова.лад дзеяслова.катэгорыя часу дзеяслова.
Белорусский язык

Фразеалагізмы, іх значэнне і ўжыванне.крылатыя словы, прыказкі і прымаўкі. Фразеалагізмы (устойлівыя спалучэнні слоў)
Белорусский язык

Культура маўлення і яе асноўныя кампаненты. Дакладнасць, лагічнасць, дарэчнасць, чысціня, выразнасць і багацце маўлення.
Белорусский язык

Пабочныя і ўстаўныя канструкцыі і знакі прыпынку пры іх.зваротак.знакі прыпынку пры зваротках
Белорусский язык

Поможем написать работу на аналогичную тему

Случайные работы

Другие работы автора

Читайте также: